Vehb b.Munebih ka qenë një evlija nga Jemeni.U përkiste dijetarve të mëdhenj të brezit të tabiinve dhe kreu detyrën e kadiut në Sana.Lindi në Sana në vitin 645 dhe vdiq në vitin 741.
Ky evlija lexonte shumë libra, si dhe studionte historinë e popujve dhe pejgamberëve të mëparshëm,aq sa u dallua si personi më I informuar në lidhje me këto tema.Kjo është edhe arsyeja përse në veprat burimore citohen shpesh herë fjalët dhe këshillat e këtij personaliteti.
Në tefsirin Ruhul Bejan citohen shumë fjalë dhe këshilla të përcjella nga ky personalitet.Disa prej këshillave dhe fjalëve të urta të këtij personaliteti, që do të bëhen mësim për ne, janë edhe këto të mëposhtme:
“Një dijetar hebre pati mbledhur shtatëdhjetë sëndukë me libra diturie.Secili prej tyre ishte shtatëdhjetë arshun I lartë.”
“Për sa kohë të kesh këto tri zakone të mbrapshta, nuk do të bëjë dobi dituria jote, edhe sikur t`I vendosësh palë mbi palë mbi njëra tjetrën librat e diturisë.Këto tri zakonet janë:
1. Dashuria për këtë botë,
2. Miqësia me shejtanin
3. Shtypja emuslimanëve.
Në lidhje me këtë ështje edhe Ismail Haki Bursevi ka thënë:
“Dhe faraoni e dinte shumë mirë se Musai qe dërguar si profet.Ishte dashuria e tij për këtë botë dhe pasioni I tij dyftyrësi, që kishin kapluar të tërin, që ai të mos vepronte në përputhje me atë që dinte.Dituria nuk I vlente për asgjë”.
Po ashtu edhe shejtani e dinte si qëndronte e vërteta me profetin Adem.
Hebrenjtë e dinin shumë mirë se do të vinte profeti I fundit dhe I njihnin shenjat e tij të profetësisë, në sajë të Tevratit.
Vetëm dituria nuk I bëri të lumtur dhe nuk I shpëtoi ata.
Në qoftë se ata do t`I dorëzoheshin të vërtetës që njihnin dhe nuk do të binin brenda dashurisë së egos, si dhe të vepronin sipas këshillave që dëgjonin, do të kishin shpëtuar.
Ja se si e shpreh hazreti Mevlana në veprën e tij Mesnevi,situatën e njerëzve që dashurohen me veten edhe egon e tyre dhe nuk ua vënë veshin këshillave:
Qindra herë të përpiqet dhe të lodhet ligjeruesi,
Dëgjuesi duhet të ketë vesh për të dëgjuar dhe për të pranuar.
Mundohesh me qindra më nyra të këshillosh të tjerët sadopak,
Por fjala jote nuk shkon në vesh.
Njeriu këmbngulës që nuk pranon të dëgjoj,
Qindra njerëz që flasin,I lë pa gojë.
A mund të ketë më këshillues të mirë dhe fjalëmbël sesa profetët,
Saqë fjala e tyre ndikonte edhe mbi gurin?
Guri dhe mali I dëgjuan fjalët e tyre dhe mbetën të mahnitur,
Por njeriu fatkeq as këtë nuk e arriti.
Zemrat që zhyten në dashurinë për veten,
Meriutuan të quhen edhe “më të forta se gurët.” (Bekare,2/74)
Vehb bin Munebih thotë se “Kjo botë është plaçkë lufte për të zgjuarit, për humbje (gaflet) dhe mashtrim për injorantët.Profetët dhe evlijatë jetuan në këtë botë, por nuk u dhanë pas saj, as nuk u mashtruan pas bukurive të saj kalimtare”.
Thonë se jo çdo kush që hyn në burg është I burgosur, përkundrazi ka nga ata që hynë në burg për të nxjerrë prej aty të burgosur e penduar dhe për të shpëtuar skllevërit e gjynahut.
Kur u pyet Vehbi se cili person është më lart se tjetri kur të dy kryejnë shumë adhurime fetare,ai u përgjigj:
-Më lart mes tyre është personi që I shërben më shumë njerëzve më shumë për mirë dhe ndalon më shumë nga e keqja.
Një këshillë tjetër e tij e vlefshme është edhe kjo: “Shejtani mund t`i bëjë ballë qindra mijëra injorantëve dhe të triumfojë mbi ta duke I çuar në drejtimin që ai dëshiron.Vetëm me një të ditur nuk mund ta bëjë këtë gjë.Para dijetarit,shejtani është I pafuqishëm,sepse e ka të vështirë ta mashtrojë atë dh eta çojë nga dëshiron”.
Zoti na ndihmoft të mos kryejmë punë të mbrapshta, të burgosemi në burgun e kësaj bote, të mos biem në kurthin e shejtanit të mallkuar që u thye para egos së tij.
Na bëftë të mundur të ndjekim gjurmët e profetit dhe trashigimtarëve të tij shpirtërorë dhe të përfitojmë nga këshillat e tyre sa më shumë.
Amiin
Shkrujti Ilaz Slaihi
Marur nga Revista Etika Dhjetor 2011
Mustafa Erish