Ankaraja ka kohë që nuk shkon mirë me Parisin lidhur me pikëpamjen e tij se Turqia nuk duhet të bashkohet me BE. Tani, konflikti në Libi vetëm ka ngritur tensionet. Francezët ishin një nga të parët të thonë se duhej të kishte një zonë ushtarake e ndalimit të fluturimit mbi Libinë.
Sipas ekspertit francez të politkës së jashtme Ulla Holm, nga Instituti Hollandez për Studime Ndërkombëtarë, Franca dëshironte që të vepronte shpejt në Libi sepse ishte kritikuar lidhur me reagimin e ngadalshëm të saj në Tunizi dhe Egjipt.
“Franca dëshiron të paraqesë veten si një vend që e njeh jugun. Sarkozi donte të vepronte sa më shpejt që të mundej në lidhje me Libinë, me qëllim që të harrohej ajo që ndodhi në Tunizi,” i tha Holm SETimes.
Gjatë një fjalimi në Stamboll më parë këtë muaj, Kryeministri turk Rexhep Tajip Erdogan e akuzoi Francën që mendonte më shumë rreth burimeve të naftës në Libi sesa aspekteve humanitare. “Dëshiroj që ata që shohin vetëm naftë, miniera ari dhe pasuri nëntokësore kur shohin në atë drejtim do t’a shihnin rajonin përmes ndërgjegjes së tyre tani e tutje,” tha Erdogan.
Ekspertët kanë thënë se retorika e Erdoganit rreth ndërhyrjes perëndimore në Libi ka për qëllim si forcimin e ndikimit të Turqisë si një lojtar botëror, ashtu edhe tërheqjen ndaj bazës vendase të partisë së tij përpara zgjedhjeve të 12 qershorit.
Pikërisht përpara sesa të niste operacioni në Libi, Franca zgjodhi të mos e ftojë Turqinë në një takim të nivelit të lartë në Paris. Pas takimi, udhëheqësit turq e akuzuan Francën se përpiqet të përdorë forcën në operacionet në Libi.
“Franca e ka trajtuar të gjithë gjendjen dhe e ka monopolizuar atë. Ajo ishte kundër atij qëndrimi që Turqia kishte qenë gjithashtu kundër,” shpjegoi profesori i Universitetit të Bogaziçit Gun Kut.
Si Turqia, ashtu edhe Franca shpresojnë të jenë fuqi rajonalë në Afrikën e Veriut. Turqia dëshiron të shfaqet mes të fuqishmëve dhe ndikuesve në botë, dhe Franca dëshiron që të shihet si një lojtar i madh në rajonin e Mesdheut.
Pas Luftës së Parë Botërore, Britania, Franca dhe Italia zëvendësuan osmanët si fuqi koloniale në Afrikën e Veriut. Holm shpjegoi se për shkak të së kaluarës koloniale të saj, Franca e konsideron zonën si një pjesë të sferës së influencës së saj. Edhe pse Libia nuk ka qenë kurrë një koloni franceze, Franca dëshiron që të luajë një rol në mbarë rajonin.
“Franca ka një lidhje shumë të ngushtë me Afrikën e Veriut për shkak të së kaluarës koloniale të saj. Franca ka lidhje të ngushta me elitën e europianizuar, veçanërisht në Marok dhe Tunizi. Shumë vetë nga këto vende morën arsimin e lartë të tyre në Francë,” tha Holm.
Kut nuk mendon se interesat turke dhe francezë në Afrikën e Veriut po përplasen dhe tha se Turqia vetëm po reagon ndaj vendimit të Sarkozit për të përjashtuar vendin nga procesi vendim-marrës.
“Papritmas, Turqia e gjeti veten në një pozitë që të lihet mënjanë dhe të kufizohet nga Franca,” tha ai. “Përndryshe, Turqia nuk do të kishte mosmarrëveshje me Francën [mbi Libinë].”
(Kjo përmbajtje është autorizuar nga SETimes.com)