Ibën Mes’udi thotë: “Hyra tek Profeti (a.s), ndërkohë që ai kishte temperaturë. O i Dërguar i Allahut, me të vërtetë ti ke temperaturë shumë të lartë – i thashë. Ai u përgjigj: “Po, është e vërtetë. Unë kam temperaturë aq sa kanë dy burra prej jush”. A ndodh kjo, për shkak se ti shpërblehesh dyfish? – e pyeta. Ai u përgjigj: “Po, është e vërtetë. Kështu është. Nuk ka musliman që të mos lëndohet qoftë me një gjemb ose më tepër se ajo e që Allahu mos t’ia shlyejë mëkatet (e mëkatet t’i bien) ashtu siç bien gjethet e pemës.”[1]

Shpjegimi i hadithit:

Ky hadith profetik na paraqet një tablo madhështore, sublime dhe tepër emocionale. Tabloja që na paraqitet ka të bëjë me sëmundjen e të Dërguarit të Allahut. Ky hadith ka lidhje të ngushtë me hadithin e Profetit (a.s) i cili thotë: “Çdo gjë që e godet muslimanin, qoftë lodhje, sëmundje, gajle, brengë, cënim apo trishtim, madje edhe në gjemb që e sëmbon, me secilën prej këtyre Allahu ia fal mëkatet”[2] Hadithi që po shpjegojmë është vënie në zbatim e teorisë së hadithit të lartpërmendur.

Atëherë le të meditojmë sadopak tek mësimet profetike dhe direktivat e fesë islame. Në këtë hadith vërejmë se Profeti (a.s), megjithëse është i sëmurë, nuk harron që të japë këshilla e të thërrasë në rrugë të Allahut.

Në fakt, temperatura e lartë ndikon në dobësimin e trupit të njeriut. Të gjithë njerëzve u ndodh, që në momente të caktuara të sëmuren e të kenë temperaturë të lartë. Ashtu si njerëzve të thjeshtë u ndodh që të kenë temperatura e lartë, po ashtu edhe profetëve të nderuar u ndodh që të sëmuren e të kenë temperaturë të lartë. Në dallim nga njerëzit e thjeshtë, dhimbjet e profetëve janë dyfish më të rënda se ato të njerëzve të tjerë. Por në të njëjtën kohë edhe shpërblimi i profetëve është po dyfish. Të gjithë ne i kemi provuar dhimbjet, që shkakton temperatura e lartë. Le të imagjinojmë sikur dhimbjet tona të jenë dyfish më të rënda. Prandaj ky hadith është një mësim i mirë për të gjithë ne: ka pasur njerëz, të cilët janë përballur me sprova më të rënda se sprovat me të cilat jemi përballur ne. Ata nuk kanë qenë njerëz të zakonshëm, por të Dërguarit e Allahut, të cilët i kanë përballuar këto sprova me sukses.

Teksti i këtij hadithi flet qartë për temperaturën shumë të lartë që kishte Profeti (a.s). Ibën Mes’udi i cili hyn tek Profeti (a.s), është i merakosur për shëndetin e Profetit (a.s), prandaj edhe me dhembshurinë që kishte për të i thotë: “O i Dërguar i Allahut! Me të vërtetë ti ke temperaturë shumë të lartë!” Profeti (a.s) e pohon fjalët e Ibën Mes’udit, duke i treguar se dhimbjet e tij janë sa dyfishi i dhimbjeve të burrave të tjerë. Këtu Ibën Mes’udi bën një lidhje, që rezulton e drejtë: I Dërguari i Allahut vuan dyfish sa ç’vuajnë të tjerët, pasi ai shpërblehet dyfish. Profeti (a.s) të tijën e pohon këtë, duke thënë: “Po, është e vërtetë. Kështu është”. Ky pohim i Profetit (a.s) nënkupton, se kur muslimanit i bie ndonjë sëmundje, lodhje, brengë, trishtim apo lëndohet, duhet që të bëjë durim dhe të jetë i kënaqur me caktimin e Allahut.

Në vijim të këtij dialogu, Profeti (a.s) thotë, se ai nuk është i vetmi që sëmuret e ndjen dhimbje, por edhe të tjerët sëmuren dhe kanë dhimbje. Ajo ç’ka e bën Profetin (a.s) të jetë ndryshe nga të tjerët është fakti, se ai shpërblehet dyfish, për shkak se edhe ai ka më shumë dhimbje gjatë sëmundjes. Prandaj ai (a.s) thotë: “Nuk ka mysliman që të mos lëndohet qoftë me një gjemb ose më tepër se ajo e që Allahu të mos ia shlyejë mëkatet (e mëkatet t’i bien) ashtu siç bien gjethet e pemës”. Në këto fjalë të Profetit (a.s) vërejmë dy gjëra: E Para: Personi, të cilit i shlyen mëkatet dhe fiton shpërblimin hyjnor, është vetëm muslimani e askush tjetër.

E Dyta: Muslimani i cili bën durim duke kërkuar shpërblimin hyjnor, i ngjason gjethëve të pemëve, që megjithëse bien, ato gjithmonë zëvendësohen me të tjera, çka personifikon se shpërblimi hyjnor për muslimanin është i vazhdueshëm.



Mësimet e nxjerra nga hadithi:

1 – Dialogu është metodë efikase e thirrjes.

2 – Durimi dhe qëndrueshmëria.

3 – Durimi përtej kufinjve të njerëzores ka qenë veçori dalluese e Profetit (a.s)

4 – Urtësitë dhe dobitë e sëmundjes



1 – Dialogu është metodë efikase e thirrjes:

Në këtë hadith vërejmë shumë qartë dialogun e zhvilluar ndërmjet Profetit (a.s) dhe Ibën Mes’udit. Dialogu është një mekanizëm, nëpërmjet të cilit dy bashkëbiseduesit arrijnë në një konluzion të caktuar, ç’ka në shumicën e rasteve është shumë i rëndësishëm. Prandaj, çdo thirrësi i del për detyrë, që të shfrytëzojë sa më shumë hapësirat e komunikimit me njerëzit, veçanërisht atë të dialogut me ta, sepse metoda e dialogut luan një rol mjaft të rëndësishëm në sferën e thirrjes islame dhe i jep asaj më tepër gjallëri e energji.

Profeti (a.s.) e ka përdorur shpeshherë këtë metodë me shokët e tij, duke pasur si qëllim që t’u mësonte atyre çështjet e fesë. Shembuj të dialogut mes Profetit (a.s) dhe shokëve të tij ka shumë, por le të mjaftohemi vetëm me dy të tilla.

Shembulli i Parë: Abdurahman ibën ebu Lejla takohet me Ka’b ibën Uxhreh, i cili i thotë: “A dëshiron që të të jap një dhuratë nga ajo çfarë kam dëgjuar nga i Dërguari i Allahut”! “Po”, – i përgjigjet Abdurahmani. Ne e pyetëm të Dërguarin e Allahut: O i Dërguar i Allahut! Cila është forma e të dërguarit salavatëve ndaj Ehlul Bejtit, sepse Allahu na ka mësuar se si të përshëndesim (por jo si të dërgojmë salavatë). Ai (a.s) tha: “Thoni: “All llahum me sal li ala Muhamedin ue ala ali Muhamedin kema sal lejte ala Ibrahime ue ala ali Ibrahime, in neke hamidun mexhid. All llahum me barik ala Muhamedin ue ala ali Muhamedin kema barekte ala Ibrahime ue ala ali Ibrahime, in neke hamidun mexhid”.[3]

Shembulli i Dytë: Muadhi (r.a), një nga shokët e Profetit (a.s), e pyeti një ditë atë (a.s): “O i Dërguar i Allahut! A mund të më tregosh një punë, që do të më fusë në Xhenet dhe do të më largojë nga Zjarri i Xhehenemit?” Proofeti (a.s) iu drejtua me këto fjalë: “Ti kërkon një gjë shumë të madhe, por kjo është shumë e lehtë për atë njeri, të cilin nuk e braktis ndihma e Allahut. Kjo ndodh atëherë, kur ai e adhuron Allahun, duke mos i shoqëruar askënd dhe asgjë Atij, fal namazin, jep zekatin, agjëron muajin e Ramazanit dhe shkon në Haxh, nëse ka mundësi materiale”.

Më pas ai (a.s) vazhdoi: “Po tani, a dëshiron të t’i tregoj portat e mirësisë? Agjërimi është mburojë nga Zjarri i Xhehenemit dhe mëkateve. Sadakaja shuan dënimin e mëkateve, ashtu siç shuan uji zjarrin. Ndërsa namazi i natës i shuan mëkatet”.

Më pas I Dërguari i Allahut lexoi ajetet kuranore: “Ata ngrihen nga shtrati natën për të falur namazin, i luten Zotit të tyre me frikë dhe shpresë, e nga mirësitë që u kemi dhënë i harxhojnë në rrugë të Allahut. Askush nuk mund ta dijë se përkundrejt atyre që bëjnë, fshihen sa e sa lumturi”.[4]

Më pas ai (a.s) tha: “A të të tregoj për pikënisjen e punëve, shtyllën kryesore dhe më të madhërishmen e të gjitha veprave?” Muadhi (r.a) u përgjigj: Sigurisht o I Dërguari i Allahut”! Profeti (a.s) vazhdoi: “Pikënisja e çdo pune është hyrja në Islam, shtylla kryesore është namazi, ndërsa më e madhërishmja e tyre është lufta”.

Më pas ai (a.s.) vazhdoi: “A të të tregoj, se cila është arteria kryesore e tyre?” Muadhi (r.a) tha: “Po më trego, o i Dërguar i Allahut”. Profeti (a.s) kapi gjuhën dhe i tha: “Ruaje këtë”! Muadhi (r.a) pyeti: “O i Dërguar i Allahut! A edhe për ato që flasim, do të japim llogari?! Profeti (a.s) tha: “O Muadh! Janë pikërisht fjalët, ato që i shpiejnë më së shumti njerëzit drejt Zjarrit të Xhehenemit”.[5]

2 – Durimi dhe qëndrueshmëria:

Ajo ç’ka e ndihmon më së tepërmi thirrësin në rrugë të Allahut, është durimi dhe qëndrueshmëria. Shembulli dhe modeli më i mirë në këtë pikë është i Dërguari i Allahut, i cili megjithëse i ka dhimbjet dy herë më të forta se njerëzit e zakonshëm, bën durim dhe nuk ankohet nga dhimbjet e forta, ashtu siç veprojnë shumica e njerëzve. Thirrësi në rrugë të Allahut, i cili bën durim, i përballon me sukses pengesat e rrugës dhe barrierat e jetës. Allahu i Lartësuar e ka urdhëruar Të Dërguarin e Tij, që të jetë i durueshëm, duke marrë për shembull vëllezërit e tij profetë. Allahu i Lartësuar thotë: “Prandaj, ti bëhu i durueshëm (o Muhamed), ashtu siç kanë duruar me këmbëngulje të dërguarit e vendosur.”[6] Prandaj duke lexuar me kujdes Kuranin Famëlartë, vërejmë se Allahu i Lartësuar më së shumti i këshillon të Dërguarit e Tij me durim dhe qëndrueshmëri ndaj vështirësive të jetës.

Profeti i Allahut, Lukmani i Urtë e këshillon të birin e tij me këto fjalë: “O djali im, kryeje namazin, urdhëroje të mirën, pengoje të keqen dhe bëhu i durueshëm për çfarëdo që të godet.! Me të vërtetë, ky është thelbi i patundur e të gjitha punëve”.[7] Tek porosia e Lukmanit drejtuar djalit të tij vërejmë, se në rradhë të parë, ai duhet të jetë i përkushtuar në adhurim, pastaj të urdhërojë të tjerët për mirë dhe t’i ndalojë nga e keqja dhe pas kësaj e urdhëron atë që të bëjë durim ndaj asaj që e godet, duke e përballuar me sukses.

3 – Durimi përtej kufinjve të njerëzores ka qenë veçori dalluese e Profetit (a.s):

I Dërguari i Allahut ka disa veçori dhe specifika, që nuk i kanë njerëzit e tjerë. Një prej këtyre veçorive dalluese është fakti, se ai bën durim më shumë se ç’mund të durojë një njeri i zakonshëm. Pikërisht këtë gjë ne e vërejmë tek fjalët e Ibën Mes’udit drejtuar Profetit (a.s): “ O i Dërguar i Allahut, me të vërtetë ti ke temperaturë shumë të lartë”, – i thashë. Ai u përgjigj: “Po, është e vërtetë. Unë kam temperaturë aq sa kanë dy burra prej jush”. “A është kjo për shkak se ti shpërblehesh dyfish?” – e pyeta. Ai u përgjigj: “Po, është e vërtetë. Kështu është”. El Kadi El Ijad duke komentuar këtë hadith, thotë: “Urtësia e vuajtjeve kaq të rënda të Profetit (a.s) dhe profetëve të tjerë, konsiston në faktin e ngritjes së tyre në pozita sa më të larta; dalja në pah e cilësive të mira, si: durimi, kënaqësia, falenderimi, nënshtrimi, mbështjetja e strehimi tek Allahu, lutja dhe përgjërimi; si dhe përkujtimi dhe këshilla për të gjithë njerëzit, të cilët në rast fatkeqësish e sprovash duhet të marrin për shembull durimin e Profetëve të Allahut”.[8]

4 – Urtësitë dhe dobitë e sëmundjes:

Sëmundja dhe fatkeqësitë e ndryshme që mund t’i bien njeriut, konsiderohen si sprova dhe janë pjesë e ligjit hyjnor. Në fakt njeriu do të sprovohet në gjithçka; në të mirë apo në të keqe, astu siç thotë Allahu i Lartësuar: “Ne do t’ju vëmë në provë me të keqe dhe me të mirë dhe te Ne do të ktheheni.”[9] Sëmundjet konsiderohen prej sprovave, me të cilat Allahu i Lartësuar i sprovon robërit e Tij. Megjithëse në dukje ato duken të rënda për njeriun, pas tyre ka shumë urtësi dhe dobi. Më poshtë po rendisim disa prej tyre:

1 – Nxjerr në pah e adhurimit të durimit dhe falenderimit. Ka çaste, kur njeriu është shëndoshë e mirë dhe ka raste, që është i sëmurë. E gjitha kjo ndodh, që të vërtetohet sinqeriteti i tij në adhurimin e Allahut të Lartësuar. I Dërguari i Allahut thotë: “Çështja e besimtarit është e habitshme dhe në fakt e gjithë çështja e tij është mirësi. Kjo nuk i ndodh askujt tjetër përveç besimtarit. Nëse i vjen një e mirë, falenderon dhe kjo është mirë për të, e nëse e godet ndonjë e keqe (fatkeqësi), duron dhe kjo është mirë për të.”[10]

2 – Shlyhen mëkatet dhe gjynahet. Sëmundja është shkak i shlyerjes së mëkateve, që njeriu mund të ketë kryer me zemër, me veshë, me sy, me gjuhë apo me organe të tjera. Sëmundja që i bie njeriut, mund të jetë për shkak të ndonjë mëkati që ai ka kryer. Ka hadithe të shumta, që tregojnë se sëmundja shlyen mëkatet. Një prej këtyre haditheve është edhe hadithi i Ibën Mes’udit.

3 – Ngritja në gradë të lartë. Nëse besimtari bën durim kur sëmuret, ai merr shumë shpërblime dhe ngrihet në gradë të larta, sepse Profeti (a.s) thotë: “Nëse muslimanin e lëndon një gjemb, apo diçka më e madhe, ai ngrihet në gradë dhe i fshihet një mëkat.”[11]

4 – Hyrja në Xhenet dhe mbrojtja nga Zjarri i Xhehenemit. Sëmundja është prej atyre gjërave, që njeriut nuk i pëlqen që t’i bjerë. E thënë ndryshe, ajo është e urryer për të. Duke qenë e tillë, durimi i njeriut ndaj saj është shkak që ai të hyjë në Xhenet, sepse Xheneti është i rrethuar me gjërat e urryera dhe të papëlqyera, ashtu siç citohet në një hadith të Profetit (a.s).

5 – Kthimi tek Allahu. Sëmundja dhe fatkeqësitë mund të jenë shkak, që njeriu i shfrenuar dhe i pakujdesshëm të kthehet me përkushtim tek Allahu i Lartësuar, të heqë dorë nga mëkatet dhe të pendohet.

6 – Mirënjohja ndaj mirësive. Sëmundja e bën njeriun që të jetë mirënjohës ndaj mirësive dhe begative të Allahut.



Nëse do të thellohemi dhe do ta shikojmë sëmundjen me syrin e meditimit, do të arrijmë në përfundimin, se smundja është mirësi, dhunti dhe mëshirë nga Allahu për ne. Profeti (a.s), duke folur për sëmundjet që u kanë rënë të Dërguarve të Allahut, thotë: “Kur ndonjëri prej tyre goditej me fatkeqësi, ai gëzohej, ashtu siç gëzoheni ju kur ju vjen ndonjë e mirë.”[12]



Disa këshilla për të bërë durim në rast sëmundjeje:

1 – Dijenia se sëmundja është caktim nga Allahu. Allahu i Lartësuar thotë: “Çdo fatkeqësi që i bie njeriut, ndodh me vullnetin e Allahut. Ai ia udhëzon zemrën kujtdo që i beson Atij. Allahu di mirë çdo gjë”.[13]

2 – Dijenia se sëmundja është një prej sprovave të kësaj bote, të cilën duhet ta kalosh me sukses. Allahu i Lartësuar thotë: “Në të vërtetë, Ne e kemi krijuar njeriun për të luftuar në vështirësi”.[14]

3 – Bindja se Allahu i Lartësuar është më i mëshirshëm ndaj teje, sesa je ti për veten tënde. Profeti (a.s) thotë në një hadith: “Allahu është më i mëshirshëm ndaj robërve të Tij, sesa kjo grua ndaj fëmijës së saj.”[15]

4 – Dijenia se haku yt ndaj Allahut në këtë fatkeqësi që të ka rënë është që të durosh, sepse durimi është adhurimi i duhur në rast fatkeqësish.

5 – Dijenia se Allahu dëshiron më të mirën për ty, ashtu siç thotë Profeti (a.s) në një hadith: “Atij të cilit Allahu i do të mirën, i zbret një fatkeqësi.”[16]

6 – Frika ndaj sëmundjes e shton akoma më tepër stresin dhe luan një rol negativ në shërimin sa më të shpejtë.

7 – Dijenia se ka njerëz, të cilëve u ka rënë sëmundje më e rëndë. Kjo ndodh, në mënyrë që të ndihesh më optimist dhe jo se je i kënaqur me fatkeqësinë e tjetrit.

8 – Hidh vështrimin tek mirësitë e tjera, të cilat i posedon si; besimi, mendja, dëgjimi, shikimi, të folurit etj.



Argumentet dhe dobitë e hadithit:

1 – Sprovat ndaj të Dërguarve të Allahut janë më të rënda, sepse Allahu i Lartësuar i ka bërë ata shembull dhe model për të gjithë njerëzit.

2 – Shpërblimi i të Dërguarve është dyfish, sepse edhe vuajtjet e tyre janë të tilla.

3 – Vlera e durimit në raste sëmundjesh dhe fatkeqësish.

4 – Besimtari shpërblehet, nëse bën durim në rast sëmundje dhe fatkeqësie.

5 – Sëmundja është shkak për shlyerjen e mëkateve.

6 – Sa më shumë që t’i rëndohet sëmundja besimtarit, aq më shumë Allahu ia shumfishon shpërblimet dhe ia shlyen mëkatet derisa të pastrohet prej tyre.



Epilog:

Në epilogun e këtij hadithi do të flasim rreth atyre veprimeve, që nëse besimtari i kryen, i fshihen mëkatet:

1 - Pesë kohët e namazeve dhe koha nga namazi i xhumasë deri në namazin tjetër të xhumasë.

2 – Agjërimi.

3 – Sadekaja, sepse ajo i fshin mëkatet siç fik uji zjarrin.

4 – Veprat e mira në përgjithësi, sepse ato i fshijnë veprat e këqija.

5 – Largimi i pengesës nga rruga.

6 – Pendesa dhe istigfari.

7 – Dhënia e ujit të pishëm atij që ka etje, edhe në qoftë se është kafshë.

8 – Salavatet që besimtari ia drejton Profetit Muhamed (a.s).



[1] Transmeton imam Buhariu, nr: 5648. Këtë tekst e ka transmetuar ai.Këtë hadith e ka transmetuar imam Muslimi, nr: 2571. Ky hadith është transmetuar si teksti i Buhariut përveç shprehjes “e mëkatet t’i bien”

[2] Transmeton imam Buhariu, nr: 5642. Ky tekst është i transmetuar prej tij. Transmeton imam Muslimi, nr: 2573

[3] Transmeton imam Buhariu, nr: 3370.

[4] Sure Es Sexhde: 16-17.

[5] Transmeton imam Et Tirmidhiu, nr: 2616. Imam Albani e ka vlerësuar këtë hadith si të saktë.

[6] Sure El Ahkaf: 35.

[7] Sure Lukman: 17.

[8] Marrë nga libri “Esh shifa” i El Kadi Ijadit, fq: 531.

[9] Sure El Enbija: 35.

[10] Transmeton imam Muslimi, nr: 2999.

[11] Transmeton imam Muslimi, nr: 2572.

[12] Këtë hadith e ka saktësuar imam Albani në librin e haditheve të sakta, nr: 144.

[13] Sure Et Tegabun: 11.

[14] Sure El Beled: 4.

[15] Transmeton imam Buhariu, nr: 5999 dhe imam Muslimi, nr: 2754.

[16] Transmetin imam Buhariu, nr: 5645.

Perktheu: Elton Harxhi