A është gabim namazi i hanefijve?

Es-selamu alejkum, ju përshëndes! Desha ta parashtroj një pyetje,
edhe pse po flitet shumë për të e ndoshta është e tepërt, mirëpo mua
vërtet më intereson të di: Përse shumë persona, përfshirë edhe disa
hoxhallarë, po flasin lidhur me medh’hebin hanefij se ai na qenka
gabim, se namazin që e bëjmë sipas këtij medh’hebi na qenka gabim e
shumë të tjera. A thua vërtet është gabim? All-llahu ju shpërbleftë!
(Amiri).
Përgjigja:
Siç duhet ta keni të njohur, sot në botën sunnite islame ekzistojnë
dhe veprojnë katër shkolla juridike apo medh’hebe: hanefijeh,
shafi’ijeh, hanbelijeh dhe malikijeh. Asnjëra prej këtyre shkollave, aq
më pak ndonjëri prej themeluesve të tyre, nuk ka thënë se ja kjo është
feja islame sipas meje dhe këto mësime janë rivale të sunnetit të
Pejgamberit a.s., se nuk i marrim parasysh as hadithet e tij e as
thëniet apo praktikat e shokëve të tij.
E vërteta është se secili prej tyre e ka studiuar në thellësi e
hollësi Islamin me dy burimet bazë të tij: Kur’anin dhe Sunnetin. Kanë
qenë njerëzit që me përkushtimin dhe dashurinë më të madhe i janë dhënë
studimit dhe kodifikimit të normave juridike të Islamit, të cilat kanë
qenë të shkapërderdhura nëpër Kur’an e sunnet. Në kohën e shumicës
prej tyre vetëm Kur’ani ka qenë i përmbledhur në një libër të veçantë,
kurse hadithet e Pejgamberit a.s. nuk kanë qenë të përmbledhura diku,
porse vetëm të shënuara nëpër disa fletushka e sende të tjera dhe janë
mbajtur mend nga shokët e Muhammedit a.s., i cili në fillim ua ndalon
muslimanëve t’i shënojnë hadithet (fjalët) e tij, nga frika të mos i
ngatërrojnë me ajetet kur’anore, kurse më vonë ua lejon. Edhe përkundër
kësaj, një gjë akoma mungonte pas vdekjes së Muhammedit a.s. dhe
halifëve të drejtë, e ajo ishte mungesa e përmbledhjes së normave
juridike në një kod të veçantë, që do të ishte lehtësim i madh për
muslimanët… Për këtë si dhe arsye të tjera, këta katër juristë: Imam
Ebu Hanife, Imam Shafiu, Imam Hanbeli dhe Imam Maliku, po edhe shumë
juristë të tjerë që sot nuk kanë më ndjekës, si: Hasan el-Basriu,
Euzaiu, el-Lejs bin Sa’di, Ibn Rahuje etj, pa i përmendur me këtë rast
imamët shiitë, mu’zezilitë, harixhitë etj., i janë përveshur punës për
kodifikimin dhe përpilimin e veprave të veçanta ku do të ishin të
përmbledhura normat juridike të Islamit, gjithnjë duke e pasur për bazë
Kur’anin dhe Sunnetin.
Më tepër për paraqitjen dhe themelimin e medh’hebeve apo shkollave
juridike në Islam, ju mund të lexoni temën: “ Medh’hebet – paraqitja
dhe zhvillimi i tyre” e shkruar nga ana ime, temën: “ Drejt lindjes së
medh’hebeve” – Doc. Dr. Vexhdi Akjyz, si dhe temën: “ Hyrje në
‘tendencat islame’ në Evropë dhe botë” – Dr. Tariq Ramadan.
Do të ishte injorancë apo edhe nënçmim të thuash, sidomos për katër
imamët e mëdhenj sunnitë, se nuk e kanë njohur apo se nuk e kanë marrë
në konsideratë hadithin e Muhammedit a.s. dhe formën e të kuptuarit të
Islamit nga ana e gjeneratës së parë (selefus-salih).
Ndërkaq ne sot po ndeshemi me disa persona, po edhe mjaft
hoxhallarë, që e ndjekin atë që quhet ‘selefizëm’, rrymë e cila
pretendon se e ndjek Islamin ashtu si e kanë kuptuar selefus-salihu (të
parët tanë të mirë) dhe që pretendojnë se ata janë të vetmit që bëjnë
pjesë në “grupin e të shpëtuarve” (firkatun-naxhijeh) dhe se të gjithë
të tjerët e meritojnë Xhehennemin.
Këta veten e quajnë “selefij”, mirëpo njihen edhe me emrin tjetër
“vehhabij”, të cilin ata sikur nuk duan ta përdorin për vetvete,
sidomos pas ngjarjeve politike që po ndodhin dhe pas të cilave thuhet
se qëndrojnë vehhabitët.
Këta nuk i njohin medh’hebet juridike dhe thonë se është gabim të
ndiqet ndonjë medh’heb, nga fakti se të gjithë njerëzit gabojnë,
përfshirë edhe themeluesit e medh’hebeve, dhe se i vetmi që nuk ka
gabuar ka qenë Muhammedi a.s..
Në një farë forme, selefitët dëshirojnë të vënë monopol mbi Islamin
dhe të vërtetën e tij, jo realisht, porse vetëm për ta paraqitur më të
kapshme, më të pranueshme, më të parefuzueshme formën se si ata e
kuptojnë Islamin, e ajo është forma literaliste, e fjalëpërfjalshme e
Islamit, pa i lënë hapësirë arsyes në çështje të caktuara, edhe pse në
shumë vise në Kur’an All-llahu xh.sh. i referohet mendjes, arsyes dhe
njerëzve të arsyes…
Me atë që ata thonë ne jemi ata që e kuptojmë dhe jetojmë Islamin e
vërtetë, sikur duan të thonë ne jemi muslimanët e vërtetë. E çka me
muslimanët e tjerë, që nuk e kuptojnë Islamin ashtu siç e kuptojnë
këta?! Kjo ndryshe do të ishte njësoj sikur një njeri të çohet e t’u
thotë njerëzve të tjerë: “Unë jam njeri”, çka automatikisht dëshiron të
aludojë se ata të tjerët nuk janë njerëz.
Është e vërtetë se në gjuhën shqipe ka munguar dhe akoma mungon
dukshëm literatura islame klasike, me këtë rast ajo juridike, ku janë
shënuar edhe argumentet përse është marrë për bazë kjo formë e jo forma
tjetër e faljes së namazit. Në vend të tyre, si formë më e lehtë dhe
më e kapshme për masën, janë shkruar “Ilmihale”, ku kanë qenë përfshirë
njohuritë më elementare të Islamit, duke mos i shënuar me këtë rast
argumentet (ajetet dhe hadithet) ku janë mbështetur ata.
Ndërkaq kjo aspak nuk do të thotë se, p.sh., forma e namazit si e
falin muslimanët që e ndjekin medh’hebin hanefij është gabim, se nuk
mbështetet në sunnetin e Muhammedit a.s., se forma se si është falur
Muhammedi a.s. është vetëm ajo si e ka përshkruar Nasiruddin Albani në
librin e tij: “Forma e namazit të të Dërguarit s.a.w.s. e përshkruar nga
fillimi gjer në fund sikurse të ishit duke e parë” (Nun, Shkup, 2002).
Shih mrekullinë!
Për disa kritika drejtuar shejh Albanit shiko:
- http://www.abc.se/~m9783/alb_e.html
- http://www.masud.co.uk/ISLAM/nuh/masudq6.htm
- http://www.ummah.net/Al_adaab/albintro.html
Le të shpresojmë se së shpejti do të përkthehen në gjuhën shqipe
veprat klasike të medh’hebit hanefij, ku do të mund të lexohen edhe
burimet kur’anore dhe sunetike të tyre, përveç nja dy-tri librave që
tanimë janë përkthyer: Çështje të fikhut sipas Kuduriut, I – Ibadat,
Muhamed Ashik Ilahi el-Bureni, Prishtinë, 2002, Mënyra e të falurit të
Pejgamberit a.s. në frymën e mez’hebit hanefij, Abdulvehhab
el-Meshedani, El-Kalem, Gostivar, 2003 dhe Argumentet e namazit,
Gelenek, Stamboll, 2003.
Njerëzve që me shekuj të tërë falen sipas një medh’hebi të caktuar,
t’u thuash se gabim jeni duke u falur, se ajo formë e namazit është e
gabuar ngase nuk mbështetet në sunnetin e Pejgamberit s.a.v.s., sipas
meje është një fitne e tërbuar, e veshur me fjalë të bukura të llojit:
“Ky është Islami i vërtetë”…
Insaf ja hu! A thua krejt dunjaja është rregulluar e jeton me
përpikëri sipas Sunnetit të Muhammedit a.s. dhe na paska mbetur pa u
ndrequr vetëm namazi i hanefijve?!
Lidhur me selefijtë, insha’allah, së shpejti do të kem një artikull
të veçantë, ngase shpesh na parashtrohen pyetje që në këtë apo atë
formë lidhen me selefistët apo vehhabistët.
Mr. Rejhan Neziri