jettoni
Mysafirët e rregullt
Numri i postimeve : 93
Data e regjistrimit : 24/11/2011
 | | Të njihemi me krijesat e Allahut: Dhelpra e Arktikut | |
DHELPRA E ARKTIKUTDhelpra e
Arktikut (Alopex lagopus), e njohur
gjithashtu edhe si dhelpra polare, është një kafshë kombëtare e rajoneve te
ftohta arkitke në hemisferën veriore. Është e zakonshme në të tri biomet e
tundrave. Dhelprat e Arktikut janë më të vogla, kanë veshë më të rrumbullakët,
kokën e klnë poashtu më të rrumbullakët, si dhe një fytyrë pak më të shkurtër
dhe më të gjerë se sa dhelpra e kuqe. Dhelprat e Arktikut jetojnë në regjionet
arktike, Europë, Azi dhe në Amerikën Veriore. Gjithashtu lloje të këtyre
dhelprave janë gjetur edhe në Grenlandë dhe Islandë. Ato zakonisht gjenden në tundra në afërsi të
vijës bregdetare. Dhelpra e Arktikut është një anëtarë i familjes së qenve.
Edhe pse disa autoritete kanë sugjeruar që atë të vendosin në familjen e
dhelprave. Për një kohë të gjatë ajo ka qenë i vetmi anëtarë i llojit Alopex.
Dhelprat e Arktikut janë të ldihura me ujqit. 10 fakte për dhelprën e Arktikut: (1) Dhelpra e Arktikut
gërmonë strofkën thellë në anën e shkëmbinjëve për të jetuar. Këto janë të
njohura për arsye se jetojnë në një çerdhe ose në një shpellë. Dhelprat e tilla
gjithashtu e varrosin veten në dëborë për mbrojtje. (2) Dhelprat e Arktikut janë
shumë nomade (bredhëse). Ato kryesisht lëvizin në sipërfaqe të ndryshme në kërkim
të ushqimit. Gjatë stinës së verës, ata jetojnë në grupe që përbëhen më së
shumti nga meshkujt dhe më pak nga femrat së bashku më të vegjëlit e tyre. (3)
Dhelpra e Arktikut arrin pjeskurinë seksuale shumë herët pas 10 muajsh. Këto
janë aktive për riprodhim në fillimin e ditëve të muajit mars deri në ditët e
para të muajit prill. Në rritjen e të vegjëlve të tyre në fillim qëndrojnë si
meshkujt poashtu edhe femrat. Të vegjëlit e tyre jetojnë në strofkat e mëdha të
ngritura, ndërsa meshkujt janë të njohur se largohen nga familja më vonë, kurse
femrat priren të qëndrojnë me familjen. (4) Dhelprat e Arktikut përdorin tinguj
të caktuar karakteristik të për të komunikuar me njëri-tjetrin. Këta tinguj kanë
një klithmë të lartë, nëse distanca është e gjatë dhe lëshojnë një zë të mprehtë
kur ata kanë nevojë për të paralajmëruar të vegjlit për ndonjë rrezik të mundshëm.
(5) Dhelprat e Arktikut mund të arrijnë shpejtësinë gjatë vrapimit deri në 30
m/h. Ato janë të njohura edhe për ecjet mbi akull. (6) Kjo dhelpër ka mjaft
armiq, disa prej tyre janë si ariu polar dhe ujqit. Ujqit dhe bufat e dëborës
janë të njohur për sulmimin e të vegjëlve të tyre. Ariu i murrmë poashtu
llogaritet si një kafshë kërcënuese për dhelprën polare. Njeriu gjithashtu
paraqet një kërcënim të vazhdueshëm për dhelprën arktike pasi këto janë të
gjuajtura vazhdimisht. (7) Kjo specie ka lëkurën më të ngrohtë nga llojet e
saj. Trupi kompakt me këmbë të shkurtra dhe me lesh të dendur i ndihmon asaj për
të luftuar ftohjet intensive. Dhelpra e Arktikut gjithashtu ka qime të dendura
posht këmbëve që e ndihmojnë atë për mbrojtje nga të ftohtët dhe nga gjuetia. (8)
Dhelpra e Arktikut është gjithashtu i vetmi lloj nga familja e qenve e cila
mund ta ndryshojë ngjyrën. (9) Bishti i
dhelprës arktike është leshtor, pothuajse i njëjtë si me të maces. Kjo e
ndihmon atë për të ruajtur ekuilibrin e trupi dhe gjithashtu vepron si një
mbrojtje e ngrohtë nga dimërat e ftohtë.
(10) Ato janë të njohura për heqjen e lëkurës (apondërrimin) së tyre dy
herë në vit. Kjo u ndihmon atyre të maskojnë veten në mjediset gjithnjë në
ndryshim.
| |
|
Thu 23 Mar 2023 - 2:31 nga 
