Ja si krijohet një despot i vërtetë

Diktatori
Çmenduria në pushtet
Për Muhamar Gadafin kam pyetur gjithmonë veten se si është e mundur që për 42 vjet ka ndenjur në pushtet një njeri i tillë që nuk e ka idenë e realitetit dhe ka shumë gjëra të tjera për t’u diskutuar dhe që do ta bënin qesharak në një jetë normale? Gadafi mban fjalime që nuk janë aspak koherente dhe të mbushura me fjali të pakuptimta e akuzuese, siç ka bërë shpesh në Kombet e Bashkuara. E ka kokën të mbushur me teori ekstravagante, me teori konspirative dhe me obsesione, si për shembull dëshira për të zhdukur shtetin e Zvicrës apo për t’ia veshur vrasjen e Kenedit Shërbimit Sekret Izraelit. Kur del jashtë vendit është i veshur gjithmonë në një mënyrë mjaft pompoze, shumë ekstravagante dhe gjithmonë është bërë objekt diskutimesh nga liderë të tjerë, të cilët e kanë parë si një “dele të zezë” në mesin e bashkësisë ndërkombëtare. Ndërkohë del edhe me disa lloj trukimesh të çuditshme në fytyrë dhe i lyen flokët gjithmonë me një të zezë të errët.
Në vitin 2009 ai del me një propozim shumë të çuditshëm, sipas të cilit njoftoi se kishte vendosur që të shkrinte të gjitha ministritë e kabinetit të tij qeveritar, përveç Ministrisë së Mbrojtjes dhe asaj të Sigurisë.
E gjitha kjo nuk është vepra e një ciniku të ftohtë apo një Makiavelisti llogaritës. Por, nga ana tjetër, nuk mund ta cilësosh këtë njeri thjesht si një të çmendur që nuk është shtruar ende në spital, sepse as ky nuk do të ishte realiteti. Kjo mund të vërtetohet edhe nga fakti se ky njeri, që nuk dimë çfarë emri t’i vëmë, ka mbajtur pushtetin në vendin e tij pikërisht me këtë karakter shumëngjyrësh për 42 vjet me radhë, pra për 4 dekada dhe kjo nuk është pak. Dhe çka është më e keqja, mund të vazhdojë ende ta mbajë në varësi të asaj që do të sjellin sulmet, zhvillimet e fundit dhe sulmet ajrore të aleatëve. Duket sikur madje ka diçka që i jep shumë avantazh megalomanisë së tij, që është bërë edhe tipari dallues.
Gadafi në jetën e tij të hershme është përjashtuar nga shkolla, sepse organizoi një grevë studentore, më pas organizoi një puç shteti, ndërsa ishte ende në universitet për të marrë pushtetin në vend. Shumë herë në vendin e tij e kanë krahasuar me Muhametin, apo me Jezusin dhe quan “Librin e gjelbër” si Biblën tij të re. Ky libër, të cilin libianët janë të detyruar që ta lexojnë, është i mbushur me koncepte nga më absurdet dhe të papërfytyrueshme dhe ndahet në tri pjesë: zgjidhja për çështjet demokratike, zgjidhja e problemeve ekonomike dhe pjesa e tretë jep një material në lidhje me zgjidhjen e problemeve të tjera, kryesisht sociale.
Në dukje Gadafi e ka shkruar këtë libër duke menduar se përmes tij u ka dhënë përgjigje të gjitha problemeve ekzistuese, me të cilat përballet njerëzimit sot dhe kjo është arsyeja që kërkon që të gjithë në vendin e tij, të vegjël dhe të mëdhenj, ta lexojnë. Sipas tij, vetëm pasi ta lexojnë këtë libër njerëzit do të ndryshojnë në Libi mënyrën e sjelljes dhe konceptimin e jetës. Ai e quan këtë libër pasqyrimin e teorisë së tretë universale. Në një pjesë të tij shkruhet: “Demokracia e vërtetë ka vetëm një metodë dhe një teori”. Në tekst bëhen edhe vëzhgime shumë banale për gjërat që ai ka shkruar, sikur askush para tij të mos i kishte parë apo shkruar.
Kështu, për shembull, thotë se gratë kanë menstruacione, ndërsa burrat nuk i kanë. Flet për doktrina që nuk kanë absolutisht të bëjnë me mënyrën me të cilën Gadafi jeton. Ai duket ose shitet si një njeri që vetëm ai e njeh të vërtetën absolute dhe kërkon t’ua imponojë gjithë banorëve të Libisë mendimet e veta, mënyrën e tij të të parit të botës, të të jetuarit, por ai jeton ndryshe nga sa flet. Ai vetë shitet, është shitur gjithmonë si supernjeriu i historisë botërore dhe pikërisht me këto mendësi të çmendura ka qeverisur vendin e tij për shumë e shumë kohë. Sipas treguesit të lirisë së shtypit, Libia është vendi i Lindjes së Mesme dhe i Afrikës, në të cilin censura është në një gjendje shumë të lartë dhe prej një kohe të gjatë dhe kjo mjafton të kuptosh se cila është shkalla e njohurive dhe e mungesës së lirisë në të cilin jetojnë njerëzit.
Ekspertët llogarisin që nga 10 deri në 20 për qind e popullsisë së Libisë përbëhet nga spiunë, informatorë të sigurimit që përgjojnë njerëzit dhe i padisin ata në rast se shohin devijime nga linja e parashtruar prej Gadafit dhe regjimit në fuqi. Për të eliminuar çdo mundësi të ndikimit nga jashtë, koloneli libian në një moment të caktuar ka ndaluar madje edhe mësimin e gjuhëve të huaja në vendin e tij në të gjitha shkollat dhe ka hequr edhe nga rrugët në të gjitha tabelat apo reklamat e parullat, të cilat kanë germa latine. Në të shkuarën madje ka përjashtuar njerëz të shumtë nga komuniteti i madh italian në këtë vend.
Madje ka shkuar edhe më tej, ai i ka detyruar ata që të merrnin me vete edhe kockat e prindërve dhe të afërmve të tyre të varrosur në Libi. Nëpër rrugë, ndërkohë, ka shumë tabela dhe parulla në të cilat kërkohet bindje e plotë e popullit ndaj autoriteteve si ajo në të cilën shkruhet: “Binduni autoriteteve superiore”. Me kalimin e dhjetëvjeçarëve Gadafi ka kërkuar që të krijojë një perandori të fortë njerëzish të bindur, që qëndron në duart e hekurta të ushtrisë dhe të policisë sekrete.
Ëndrra e tij e vjetër ishte që të shkrinte bashkë Libinë dhe Sudanin në një shtet të vetëm, i cili do të ishte shumë i madh e i pasur dhe i fuqishëm në të gjithë Afrikën. Së bashku me Sirinë dhe Egjiptin ka dashur që të krijojë një federatë të republikave islamike. Është vetëshpallur mbret i plotfuqishëm i vendit të tij dhe madje i të gjithë myslimanëve në botë dhe në vitin 2009 provoi që të krijonte edhe Shtetet e Bashkuara të Afrikës. Ka themeluar akademi në të cilat mësohet diktatura, metodat për të mbajtur të nënshtruar popullin, të bindur dhe të dhunuar.
Këto akademi frekuentohen nga disa prej autokratëve më brutalë të planetit dhe natyrisht që ka mbështetur dhe të gjitha lëvizjet terroriste e guerilase në botë, duke nisur me Irlandën, Gjermaninë, Australinë.
Por pikërisht ndërsa në Perëndim një njeri megaloman do të pësonte një fat shumë të keq dhe nuk do të kishte shans që të sundonte gjatë, duket se kjo është pika e fortë e Gadafit në kohëzgjatjen e mbajtjes së pushtetit. Dhe Gadafi nuk është i vetmi i sërës së tij që e ka kthyer një veti të tillë në një pikë force dhe pushteti. Diktatorë të tjerë kanë shquar në kohë për doza shumë të mëdha të këtij tipari të urryer.
Ata duan që të kenë çdo gjë nën kontroll, çdo njeri dhe çdo çështje të tyren apo të huaj. Ata e kanë në thelbin e ekzistencës së tyre eliminimin e çdo ideje, apo veprimi në kundërshtim me ta dhe këtë e bëjnë në mënyra brutale duke e quajtur veten “Mesi” dhe duke krijuar një ambient censure të jashtëzakonshme.
Ata personalizojnë çdo lloj institucioni. Kështu, për shembull, forcat e armatosura të vendit nuk ekzistojnë në funksion të mbrojtjes së tij, por në funksion të mbrojtjes së diktatorit. Të tjerët, përveç tij, le t’i marrë dreqi. Ata janë të motivuar për të realizuar misionin e tyre historik botëror dhe nuk kanë asnjë lloj interesi që të tërhiqen në paqe në ndonjë vilë e të gëzojnë paratë dhe njerëzit e afërt./gazetashqip