14 vjeç ishte Junus M, kur iu ndalua lutja në korridorin e gjimnazit
të tij në Berlin nga drejtoria e shkollës. Rasti shkoi në të gjitha
instancat, deri në gjykatën federale administrative në Lajpcig. Kjo
është hera e parë që gjykatat gjermane vendosin për lutjet muslimane në
shkolla. Edhe pse muslimanët jetojnë në Gjermani prej dekadash të tëra,
shkojnë në shkollë, në punë dhe luten. Aiman Mazyek, kryetar i Këshillit
Qendror të myslimanëve, një shoqatë e madhe ombrellë e organizatave
muslimane thotë: “Unë mendoj se të dy palët e kanë ekzagjeruar pak
rastin. Tani ne jemi në instancën më të lartë dhe kështu e gjitha edhe
politizohet në një farë mënyre. Edhe në kuadrin e asaj që në të kaluarën
për këtë çështje ekzistonte ende një lloj pragmatizmi dhe qetësie, e
cila tani ka humbur për fat të keq.”

Këtë mendim ka edhe Sabine Damir-Geilsdorf, studjuese e fesë islamen
në universitetin e Bonit. Ajo beson se ka pasur një qëndrim më pragmatik
ndaj kërkesës për lutje në Gjermani. Nuk ekzistojnë kohë të caktuara,
por periudha kohore të caktuara për lutje, në mënyrë që për shembull
lutja e drekës të mund të kryhet nga momenti i caktuar për fillimin e
tij deri para fillimit të lutjes së pasdites thotë ajo: “Shumica e
shkollave myslimane të ligjit dhe studiuesit e ligjit supozojmë se kjo
është gjithashtu e mundur, që për shkak të arsyeve të detyrueshme, si
udhëtimi ose sëmundja, por edhe nga kushtet e punës lutja mund të
shkurtohet, ose lutja e mesditës mund të kombinohet me lutjen e
pasdites.”

Në
vendet e punës në Gjermani që nga vitet 1960 është natyralizuar një
praktike, thotë Ralph Ghadban, studjues i fesë islame në shkollën e
lartë protestante në Berlin.
Në varësi të vendit të punës mund të lutesh gjatë orarit të punës, për
aq sa të mos dëmtohet procesi i punës. Në rastin e Berlinit nuk është
fjala aq shumë për fenë, se sa për politikën, beson studjuesi i fesë
islame Ghadban: „Sipas mendimit tim ky është një fenomen migracioni, do
të thotë është një fenomen shumë i politizuar, që zhvillohet si
përgjigje ndaj shoqërisë së shumicës dhe përpiqet që përmes fesë ta
detyrojë të bjerë në gjunjë shumicën e shoqërisë.“

Në Gjermani ekziston parimi i neutralitetit. Kjo do të thotë se
shteti nuk mund të bëjë të vetat asnjë deklaratë të natyrës fetare, apo
ideologjike. Nga ana tjetër mund të rrezikohet liria fetare e atij, që
përfaqëson botëkuptime të tjera, thotë Fabian Wittreck, profesor i së
drejtës publike në universitetin e Mynsterit. Në këtë rast, thotë
Wittreck, liria individuale e të riut kolidon me kërkesën e shtetit, që
të ketë ndikim në shkollë në kuptimin e tolerancës fetare.

Në Gjermani për këtë arsye duhet të krijohet një ekuilibër midis
neutralitetit të shtetit dhe lirisë së fesë. Por në këtë boshllëk kanë
hyrë tani organizatat islamike, thotë studjuesi i fesë islame Ralph
Ghadban: “Është fjala për shkollën, për shtetin, për detyrimin e shtetit
për të qenë neutral. Dhe këtu organizatat islamike përpiqen, sepse ato i
ndjekin të tilla gjëra – apo si në këtë rast është fjala për një
konvertit, ata janë gjithmonë shumë ekstremë … ato përpiqen ta
pushtojnë këtë territor, pra që të islamizojnë. “

Në vendet laike si Franca, apo Turqia, pyetje të tilla nuk shtrohen
fare: feja dhe shteti janë të ndara. Në Egjipt, mund të falesh edhe në
xhami të integruara, në shumicën e shkollave ka dhoma lutjeje, shpjegon
Sabine Damir-Geilsdorf. Por Egjipti nuk është shtet laik si Gjermania,
atje sharia është një burim i rëndësishëm i së drejtës, thekson
studjuesja e fesë islame. “Dhe për mendimin tim në marrjen e vendimeve
si në rastin e Berlinit duhet të bazohemi në radhë të parë në ligjin
gjerman dhe në interpretimin e tij dhe jo në sistemin juridik të vendeve
të tjera.”

Pra,
si zgjidhet konflikti mes neutralitetit të shtetit dhe lirisë fetare të
individit? Element qendror i kësaj duhet të jetë barazia e prerë, thotë
eksperti ligjor Fabian Wittreck: Ose të gjithë duhet të luten, ose
asnjëri. Në rastin e fundit, shkolla duhet të shpjegojë se lutja publike
pengon qetësinë në shkollë, për shembull në qoftë se janë të detyruar
për të bërë një gjë të tillë. Studjuesja e fesë islame, Sabine
Damir-Geilsdorf thotë:

“Prandaj sigurisht në një shkollë që duhet të jetë neutrale nga
pikëpamja fetare apo ideologjike, nxënësit nuk janë të detyruar për të
marrë pjesë në lutje përmes ndonjë detyrimi, apo presioni social. Nga
këndvështrimi im nuk bie në kundërshtim me neutralitetin fetar dhe
ideologjik të një shkolle, në qoftë studentëve u vihet në dispozicon një
hapësirë ​​bosh, që mund të përdorin në orët jashtë shkollës, për t’u
lutur.”
Gjykata federale administrative në Lajpcig nuk është instanca e fundit:
Nëse njëra nga palët pas vendimit konsideron se i janë shkelur të
drejtat e tij themelore, ai ende mund të shkojë në gjykatën federale
kushtetuese në Karlsruhe. Atje ekzistojnë më shumë simpati për lirinë
fetare se në gjykatën federale administrative në Leipzig, thotë avokati
Fabian Wittreck./DW/