Ligjerues:Ilaz Salihi
Imam aktual ne Xhamin e Shqiptarve Buchs/Sg Zvicer


E falemenderojm Allahun për mirësit çi na ka dhënë në këtë jetë e sidomos për mirësinë më të madhe që na ka bërë musliman dhe na ka mundësuar që ta mbrim këtë ditë madhështore për ta falur namazin e xhumas së bashku.Allahun e falemenderojm dhe vetëm prej Tij ndihm kërkojm.Kërkojm mbrojtje prej Allahut prej të keqes së shejtanit dhe të keqes së nefsit tonë.


Salavatet dhe selamet qofshin mbi krijesën më të dashur të Allahun mbi shembullin ernekun më të mirë të njerëzimit Muhammedin s.av.s.

Salavatet dhe selamet qofshin mbi familjen e tij të pastër mbi shokët e tij besnik si dhe mbi gjithë ata që ndjekën ndjekin dhe do ta ndjekin rrugën e tij deri në ditën e Gjykimit.

Xhemat i nderuar në vazhdimin e ligjeratave tona ne inshaallah do të sillemi reth temave aktuale dhe mu për kot sot me ndihmën e Allahut xh.sh do të folim diç për aktualitetin në të cilën gjendemi në ditën më të madhe më të vlefshme festën javore pra e cila është dita e xhuma.Prane dë të folim mu për këtë dit të madhe dhe temën e kemi titullu Vlera dhe veçorit e ditës së xhuma dhe për shkak të vjërësis së ksaj teme ne këtë temë e kemi nda në dy pjesë ku sot nuk do të hym të folim reth namazit të xhumas por për vlerën
e ditës si ditë në mesin e të cilës gjendet namazi xhumas.


Xhemat i nderuar...Allahu i madhëruar ka krijuar krijesat e Tija dhe ka bërë dallim në mesin e tyre,ka krijuar Melek dhe në mesin e tyre e ka dalluar Xhibrilin a.s.

Ka krijuar njerëz dhe në mesin e tyre ka dalluar Pejgamberët.Në mesin e Pejgamberve
alejhimeselam dhe në mesin e tyre e ka zgjedhur Muhammedin a.s

Ka krijuar vende dhe kohë dhe në to ka bërë zgjedhje,Prejvendeve ka zgjedh Mekken ndërsa prej kohve Allahu xh.sh vitin e ka bo prej 12 muj dhe në mesin e mujve e ka gjedhur Muajn Ramazanit.


Muajn e ka bërë prej 30 ditëve javën prej 7 ditëve dhe në mesin e ditëve Allahu xh.sh ka dalluar ditën e Xhuma.


Të nderuar vllezër siç tham kjo ditë është ditë e madhe për muslimanët.


Në këtë ditë Allahu i madhëruar ka krijuar Ademin.Në këtë ditë edhe e ka futur në Xhennet,në këtë ditë edhe e ka zbritur prej xhenneti.Kjo ditë është dita që dielli lind më mirë se sa në ditët tjera.


Zakonisht kur flitet për xhuman flitet vetëm për namazin e xhumas e jo për xhuman si tërësi si ditë komplet.Për shkak se xhumaja si ditë është e gjitha e vlefshe pastaj edhe namazi i xhumas që është pjes e xhumas.Domethënë nuk duhet ne ta vlerësojm komplet ditën e xhuma vetëm për namazin që gjendet në të,por duhet ta vlerësojm xhuman komplet si ditë me gjitha vlerat e saja edhe atë prej të ejtes mrëma prej kur edhe fillon deri në fund të ditës së xhuma.


Dita e xhuma është një ditë shumë e vlefshme është mbretëresha e gjitha ditëve këtë e vërteton hadithi i Pejgamberit a.s të cilin e transmeton Lubabe ibnu Abdul Mundhir se Muhammedi a.s ka thënë:
"Inne jaumil Xhumuati Sejjidul Ejjami ve aëdhamiha "aindallah

"Vërtetë Dita e Xhuma është zotëria i të gjitha ditëve dhe dita më e madhe tek Allahu "


Prandaj edhe ne si musliman duhet në mënyrë të veçant në mënyrë specifike da respektojm dhe ta dallojm këtë ditë si dhe me i plotësu rregullat që i ka kjo ditë në mesin e të cilës gjendet edhe namazi i xhumas.


Fatkeqësisht te ne është bërë shprehi që të vetmen gjë që e bëjmë është namazi i xhumas që e falim edhe asgjë tjetër e cila ka lidhje me këtë ditë madhlshtore.


E ne duke parë këtë dukuri negative në popullin tonë duam që ta zgjerojm pak konceptin e kësaj dite .Pra të xhuman mos e shofim vetëm si namaz të cilën mwmzi presim të soset dhe të ecim por ta kuptojm se xhumaja i ka edhe do detyra,porosi,respekte,veçori,vlera tjera.

Domethënë Xhuman ta shohim si komplet ditë të vlefshme jo vetëm një ora sa mba falha e namazit të xhumas.Mu për këtë ne sot nuk folim për xhuman në kuptim të namazit vlerës,rëndësis apo obligueshmëris
së tij.Por do të folim për xhuman si ditë e tërë e cila ka një histori të veçantë dhe vlerë të madhe.Pra me një fjalë xhumaja historikisht është e veçantë.





Për ta vërtetuar madhështinë dhe vlerën e kësaj Dite Muhammedi s.a.v.s në një hadith të tij bukur e shpreh dhe jashtzakonisht qartë vlerën e kësaj dite ku thotë: "
Hajru Jaumin talaat fihi shemsun jaumul Xhumu"


"Ditë më e mirë në të cilën ka lindur delli është Dita e Xhuma "


"Fihi hulika Ademu "


"Në të është krijuar Ademi "

"Ve fihi ud hilel xhenneh "


"Dhe në të është futur në xhennet"


"Ve fihi uhrixhe minha "


"Dhe po në atë ditë është nxjerr nga Xhenneti "


"Ve la tekunu saatu il -la jaumin Xhumua "


"Dhe nuk ka mundësi që Kijameti të ndodh vetëm se të Xhuman.

Ja pra xhemat i nderuar ky hadith nxjerr në pah disa veçori të ditës së madhe të xhumas lu ne pam se kishin ndodhur një sëeë ndodhi mu në këtë ditë të cilat nuk janë të vetme.


Veçuri tjetër e Ditës së Xhuma është se Allahu xh.sh në Kuran një sure të tërë e ka emëruar Suretul Xhumua.Pra me emrin e Ditës së Xhuma dhe mu këtu shihet madhështia që Allahu xh.sh ja ka dhënë kësaj
Dite.


Në lidhje me vlerën e ditës së xhuma kemi shumë hadithe të Muhammedit s.a.v.s të cilët tregojn se kjo ditë ka rregulla më të gjëra se vet falja e namazit të xhumas në një hadith të cilin e transmeton Muslimi nga Ebu Hurejre Muhammedi a. s thotë:


"Hakkullahi ala kul li Muslimin en jegtesile fi kul li sebeati ejjam.Jegsilu re 'sehu ve Xhesede "


" Hak i besimtarit ndaj Allahut xh.sh është që ta pastron çdo të gjashtën ditë (Ditën e Xhuma ) kryen dhe trupin e tij "





Pra një vlerë tjetër na del nga ki hadith se dita e xhuma vlerësohet nga Allahu dhe urdhërohet njeriu që së paku një herë në javë ta pastron veten dhe mu ditën e Xhuma.


Është interesant se Allahu xh.sh e ka vlerësuar ditën e Xhuma prej ditës kur i ka krijuar Qyejt dhe Tokën pra Allahu xh.sh e ka vlerësuar dhe lartësuar ditën e xhuma prej ditve tjera prej krijimit.


Të gjuthë popujt që Allahu u ka dërguar Pejgamber kanë qenë të obliguar me e veçu ditën e xhuma i ka porosit ta kenë ditën e Xhuma ditë të veçantë.Pra nata e xhuma dhe komplet dita e xhuma kan qenë të veçanta edhe te të tjerit.


Mirëpo ata ashtu siç e ndrishuan fenë e tyre siç i ndrishuan librat e tyre pas vdekjes së Pejgamberëve i kan deviju msimet e Pejgamberve dhe e kan ndrishu ditën siç kan ndrishu librin dhe fenë.


Jehudit nuk e kan mbajtur udhëzimin e Allahut dhe ditën e xhuma e ndërrojn me të shtunën dhe sot Jehudit njihen si festues dhe respektues të të shtunës.


Gjithashtu edhe krishterët nuk i kanë qëndruar besnik ditës së Xhuma dhe e kan transferu një ditë pas Jehudive të Diellën.Pra Krishterët e respektojn të Diellën siç e respektojm ne të Xhuman.Ndërsa ne Muslimanët i kemi qëndru besnik Allahut xh.sh dhe nuk kemi lëshu pe në respektimin dhe vlerësimin e ditës së Xhuma.Dhe ka desht Allahu që muslimanët të jen të parët që festojn dhe respektojn sepse e xhumaja është para të shtunës dhe të diellës.


Islami i eliminoj vlerat anti njerëzore të shoqërive xhahile dhe feve fallcifikuese.Muslimanëve feja islame u dha modelin më të mirë të festave dhe Muhammedin a.s iu kthie origjinës së festave dhe ditëve ku ditën
e xhuma e bëri festë javore ndërsa dy bajramet festa vjetore.


Pra dita e xhuma është më e vlefshme edhe se dy Bajramet sepse për të ka ajet direkt në Kuran dhe një sure e mba emrin surja xhumua.


Këtë e vërteton hadithi i Muhammedit s.av.s ku thotë:


" Ve huve aë 'dhamu aindallahi min jaumil ad - ha ve min jaumil fitër "


" Pra dita e Xhuma është më e madhe dhe më e vlefshme tek Allahu se dita e Kurban
Bajramit dhe Fitër Bajramit "


Pra edhe ne si musliman duhet që islamit me ju mbajt çdo ditë e jo vetëm të xhuman e ditve tjera jo që tju përngjajm atyre që vetëm një ditë e Adhurojn Allahun sepse një që e Adhuron Allahun vetëm të xhuman
pra që e fal vetëm të xhuman.Por prap ai që falën vetëm të xhuman është më i mirë se ai që nuk falet hiç por ne duhet që ta ngrisim vetëdijen që adhurimin (namazin) ta bëjmë pjes të pandashme të jetës.


Dhe si fund do ta përfundojm dersin tonë me një hadith ku Muhammedi s.a.v.s e lavdron ummeti Muhamed ku thotë: Ne jemi ummeti i fundit sipas renditjes,mirëpo për hirë se i kemi qëndruar besnik ditës së xhuma,Allahu xh.sh do të na privelegjon edhe në këtë botë edhe botën tjetër.Prej popujve të parë që do të llogariten që do ta kryejn llogarin me Allahun do të jenë muslimanët.


Me shpres që të vazhdojm xhuman e ardhshme në lidhje me vlerën e namazit të xhumas ne ti lutemi Allahut xh.sh që së pari tna jep jetë ti mbrim shumë ditë të xhumaja,ta vlerësojm atë si duhet , të jemi krenar që Allahu na ka nderu me një ditë siç është Dita e Xhuma si dhe Allahu të na shpërblej me të mirat e kësaj Dite.


Allahu na mundësoft të jetojm si musliman dhe të vdesim si musliman,të na e mer shpirtin me iman që fjala e fundit që do të dalim nga kjo botë të jetë fjala:La ilahe ilallah muhameduresulullah,Amin amin amin ve ahiru davana enilhamdulilahi rabil alemin elfatiha.