Ramazani muaji i mëshirës

Titulli: Ramazani muaji i mëshirës Tue 28 Sep 2010 - 9:01

Agjërimi i muajit të Ramazanit është adhurim trupor i fshehtë, ndërmjet njeriut dhe Krijuesit dhe atë nuk e di askush përveç Allahut të Madhëruar. Ka njerëz që ti i mendon se agjërojnë, por në realitet nuk agjërojnë, gjithashtu, ka njerëz që agjërojnë nafile dhe njerëzit mendojnë se ai nuk agjëron. Eshtë transmetuar në një hadith të saktë se Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: “Njeriu shpërblehet për punën e tij të mirë dhjetë deri në shtatëqind herë.”
Ndërsa Allahu i Madhëruar në një hadith kudsij thotë: ''Me përjashtim të agjërimit, i cili bëhet vetëm për Mua dhe Unë shpërblej për të (pa llogari).'' [Transmeton Buhariu me nr.1894 dhe Muslimi me nr.164.] Të gjitha punët e njeriut duhet të bëhen për hir të Allahut. Allahu i Madhëruar në Librin e Tij thotë: "Thuaj, namazi im, kurbani im, jeta dhe vdekja ime, janë vetëm për Allahun, Zotin e botëve. Ai nuk ka shok. Kështu jam urdhëruar dhe jam i pari i muslimanëve." [Suretul Enam, 162]

Transmetohet nga Sahl bin Sa'ad se Profeti (paqja dhe miresia e Zotit qofshin mbi te) tha:

"Parajsa ka nje hyrje te quajtur AR-RAJAN, e cila eshte rezervuar vecanerisht per agjeruesit. Ne Diten e Gjykimit ata do thirren te kalojne ne kete hyrje e do mbyllet pas tyre e askush tjeter nuk do lejohet te hyje".

Fjala "agjërim" do te thote "te abstenosh / të shmangesh / apo te heqësh dorë nga diçka". Kështu kur muslimanet perdorin fjalen 'agjerim' ne kontekstin e muajit te Ramazanit nenkuptohet abstenimi nga te ngrënët, te pirët, si dhe nga maredheniet intime bashkeshortore nga agimi deri ne perendim te Diellit me te vetmin qellim (nijet) - per hir te Allahut.

Abu Hurairah transmeton se i Derguari i Allahut, paqja qofte mbi te, ka thene:

"Allahu thotë: "Çdo pune qe ben biri i Ademit (dmth njeriu) eshte per veten e tij, perveç agjerimit, i cili eshte vetem per Mua. Une jap shperblimin per te." Agjerimi eshte si nje mburoje. Nese dikush agjeron, te mos perdore fjale te kota, te mos e ngreje zerin dhe te mos sillet pa mend. Nese dikush e shan ose e sulmon agjeruesin, ai le t'i pergjigjet "Une agjeroj" (2 here). Per Ate ne duart e te cilit eshte shpirti i Muhamedit, fryma/era (e keqe) e gojës e atij qe agjeron eshte me mire para Allahut ne Diten e Ringjalljes sesa era e muskut. Ai qe agjeron eshte i lumtur dy here: njehere kur e çel agjerimin, dhe te dyten here kur Zoti i tij do te jete i kenaqur me agjerimin e tij." (Transmetoi Ahmedi, Muslimi dhe An-Nasai.)

Transmetohet nga Sahl bin Sa'ad se Profeti (paqja dhe miresia e Zotit qofshin mbi te) tha:
"Parajsa ka nje hyrje te quajtur AR-RAJAN, e cila eshte rezervuar vecanerisht per agjeruesit. Ne Diten e Gjykimit ata do thirren te kalojne ne kete hyrje e do mbyllet pas tyre e askush tjeter nuk do lejohet te hyje".

Titulli: Re: Ramazani muaji i mëshirës Tue 28 Sep 2010 - 9:04

Agjërimi islam (sijam) në Kur’an përmendet në katërmbëdhjetë vende: shtatë herë në kaptinën El-Bekare, nga dy herë në kaptinat El-Maide dhe El-Adhab dhe nga një herë në kaptinat En-Nisa, Merjem dhe El-Muxhadele.
Duke i analizuar ajetet kuranore të lartcekura vërehet se Kur’ani për agjërimin flet në mënyrë të përgjithshme, dhe se nuk lëshohet në çështjet e veçanta, e që për një rregull që ka të bëjë me agjërimin nuk flet në një vend, e as në një kaptinë, por në disa sosh, e të cilat janë shpall në intervale të ndryshme kohore.
Kur’ani e cek se agjërimi është farëz (obligim i detyrueshëm, Sh. B.), e që koha e tij është muaji i ramazanit dhe se ata të cilët nuk janë në gjendje të agjërojnë, për shkak të sëmundjes, pleqërisë, etj. mund të agjërojnë gjatë ditëve të tjera.
Kur’ani gjithashtu e cek se agjërimi i është urdhëruar myslimanëve sikurse që ishte urdhëruar të tjerëve para tyre. Agjërimi është shpallur vetëm për hir të njeriut. Njeriut i është dhënë rasti që në ramazan, muaj i agjërimit islam, të rehabilitohet për mëkatet e kryera.
Rregullat e tjera që kanë të bëjnë me agjërimin islam, si p.sh.: çka e prish agjërimin, çka është i lejuar agjëruesit, çfarë i preferohet dhe çka i ndalohet, janë të sqaruara me hadith, burimin e dytë të islamit.
Llojet e agjërimit islam mund të jenë: agjërimi i obligueshëm (sijamu-l-fardhi); agjërimi i kompensueshëm (sijamu-l-kadhai); agjërimi i betueshëm (sijamu-n-nedhri); agjërimi i zhdëmtuar si dhe agjërimi i vullnetshëm.

AGJËRIMI I OBLIGUESHËM
Agjërimi i obligueshëm (sijamu-l-fardhi) është agjërim i muajit të ramazanit. Obligueshëmëria është vërtetuar me Kur’an, synet dhe ixhma.
Kur’ani dhe syneti për këtë lloj të agjërimit flasin:
që ky (agjërimi) është obligim i detyrueshëm i çdo myslimani e myslimaneje të rritur, mendorëisht dhe fizikisht i aftë, e të cilët gjatë muajit të ramazanit ndodhen në shtëpitë të tyre;
-që ky fillon para agimit e zgjat gjer të perëndoj dielli me vendim (nijet) se do të agjërohet në emër të Allahut;
-vendimi (nijeti) nuk duhet të shqiptohet me gojë, ky është çështja e zemrës, disa konsiderojnë se mjafton vetëm të ngriturit në syfyr (suhur) me qëllim që të agjërohet e me këtë edhe nijeti të jetë i zbatuar;
-agjërimi nuk nënkupton vetëm të përmbajturit nga ushqimi dhe kënaqësitë e tjera trupore, por ai nënkupton edhe përmbajtje nga sharjet, ofendimi, gënjeshtra, mallkimi, përgojimi, etj;
-ai i cili nuk e agjëron muajin e ramazanit nga shkaqet e arsyeshme është i obliguar pastaj të agjëroj ditët e caktuara;
-ai i cili me qëllim ushqehet, pa doni shkak të arsyeshëm është i obliguar të agjëroj ditët e caktuara me shpengim (kefaret);
-ai i cili vështir mund t’i përmbahet agjërimit (të moshuarit e molisur, të sëmurit) shpengimi për ta është që ta japin ushqimin (vlerën) e suhurit dhe të darkës skamnorit;
-i rekomandohet agjëruesit që të bëj iftar (darkë) atëherë kur dielli perëndon, ndonëse I Dërguari ka thënë: "Njerëzit janë në mirësi deri në atë sa shpejtojnë me iftarin,” e që sehuri mos të lihet pa u ngrënë e që sipas mundësisë me sehur të pritet koha e fundit, ndonëse I Dërguari ka thënë: "hani sehurin, se në sehur është bekimi;”
-nuk preferohet që agjërimi të lidhet (dita dhe nata), as që të teprohet në ushqim gjatë ramazanit, ndonëse muaji i ramazanit nuk është muaj i "gjellërave dhe i ëmbëlsirave,” por muaj i shpengimit për mëkatet e bëra:
-agjërimi në esencën e tij është ibadet dhe ai është caktuar neve-myslimanëve, ashtu sikurse u ishte i caktuar atyre para nesh.

AGJËRIMI I KOMPENSUESHËM (KADHA)
Agjërimi i kompensushëm (sijamu-l-kadhai) është agjërim i udhëtarit dhe i të sëmurit, të cilët për shkaqe të arsyeshme nuk kanë agjëruar në ramazan, muaj i agjërimit islam.
Kush prej jush është i sëmurë ose është në udhëtim (e nuk e agjëron) atëherë ai (le të agjërojë) më vonë aq ditë.” (El-Bekare, 184).
Gruaja e cila ka fituar menstruacionin e rregullt (hajzi) ose nëse është në gjendje të lehonisë (nifas); nëse me agjërim ajo e sjellë dëm shëndetit dhe zhvillimit të foshnjës, shtatzëna dhe mëndesha e gëzojnë të drejtën e mosagjërimit gjatë muajit të ramazanit me kusht që ditët e mosagjëruara ta kompensoj më vonë.
Me këtë kompensim nuk duhet vonuar. Ai mund të bëhet në çdo periudhë të vitit, por gjithsesi para ramazanit pasues. Kompensimi i ditëve të joagjëruara nuk është e thanë që të kryhet në vazhdimësi (ditë përditë). I Dërguari ka thënë: "Ai i cili dëshiron që ditët të joagjëruara mund ta agjëroj në vazhdimësi (ditë përditë), e kush do atë mund ta bëjë me ndërprerje.”
Mirëpo, nëse ramazani pasues pritet pa e shpaguar borxhin e ramazanit të kaluar, do të agjërohet ramazani në vijim e pastaj do të kryhet kompensimi i atyre ditëve të paagjëruara të ramazanit të kaluar duke ia bashkangjitur këtij agjërimi kompensues edhe të ushquarit e një të varfëri duke siguruar ushqimin prej dy racionesh në ditë.
Nëse personi i cili është dashur të agjëroj kadha (kompensueshëm) vdes dhe nuk arin ta shpaguaj borxhin e agjërimit, atëherë obligimi mbartet në njërin nga të afërmit e tij. Ngase I Dërguari ka thënë: "Për atë i cili ka ndërruar jetë pa e kryer obligimin e agjërimit, më i afërmi nga farefisi i tij obligohet që të bëjë një gjë të tillë.”
Kur një nga asabët e pyeti Të Dërguarin lidhur me një person i cili kishte ndërruar jetë pa e arritur ta mbarojë agjërimin kadha (sijamu-l-kadai), I Dërguari ka thënë: "Kush ndërron jetë para se të arri ta përfundoj agjërimin kadha të ramazanit të më të hershëm (kalues), atëherë pasardhësit në emër të tij tu ndajnë të të varfërve sadakë-lëmoshë.

AGJËRIMI BETUES
Agjërimi betueshëm (sijamu-n-nedhri) është lloj i agjërimit kur dikush betohet se do të agjëroj një-dy ditë, javën ose muajin dhe obligohet ta përmbush këtë, ndonëse Allahu në Kur’an ka thënë: "Le ti përmbushin premtimet e veta.” (Haxhxh, 29).
Ndërkaq, nëse personi i cili është betuar se do të agjërojë ndërron jetë, dhe mbetet pa e realizuar betimin, atëherë vlejnë rregullat e njëjta si dhe tek ai i cili ka ndërruar jetë, dhe nuk e ka shpaguar borxhin e agjërimit të ramazanit.
Transmetohet nga Ibën Abasi, se tek I Dërguari i Allahut ka ardhur një njeri dhe ka thënë:
-I Dërguari i Allahut, nëna më ka ndërruar jetë, duke mos e përmbushur agjërimin betues. Unë, a mund të agjërojë në emër të saj?
-Po –i tha I Dërguari. Borxhi ndaj Allahut –duhet të shpaguhet sa më parë.
Pasi njeriu është përgjegjës për atë se çka dhe si punon dhe kur ai ndërron jetë, sipas hadithit Të Të Dërguarit, përfundojnë të gjitha veprat e tija pos sadakës së përhershme; mësimet e dobishme dhe fëmija e edukuar mirë, atëherë ai i cili ka ndërruar jetë, e obligimin e tij të pakryer të agjërimit ose të haxhit, i ka kryer tjetri, do të ketë vetëm dobi të vogla, se njeriut i takojnë vetëm frytet e punës së vet.
Ndërkaq, duhet të dimë se islami nuk i shkëput lidhjen ndërmjet atyre të gjallëve dhe të vdekurve. Të gjallët duhet të luten për të vdekurit e tyre, për ata të kërkojnë falje (magfiret) dhe mëshirë (rahmet), se në Kur’an thotë: ” Zoti ynë! Më fal gabimet mua dhe prindërve të mijë, fali edhe të gjithë besimtarët Ditën kur jepet llogaria.” (Ibrahim, 41).

AGJËRIMI I ZHDËMTUSHËM (KEFFARET)
Agjërimi i zhdëmtuar (sijamu-l-keffareti) rrjedhë nga shkelja e gabimeve të caktuara:
Nëse haxhiu gjatë kohës së haxhit rruhet ose qethet, atëherë për këtë shkelje të rregullave duhet të agjëroj. Ai i cili kryen umren gjer te haxhi është i obliguar të therë kurban. Nëse këtë nuk e përmbush atëherë obligohet që të agjërojë tre ditë gjatë haxhit, si dhe shtatë ditë pas kthimit në shtëpi; gjithsej dhjetë ditë. Islami, agjërimin tre ditësh i ka obliguar haxhiut i cili gjendet në ihram, e nëse ai i shkel ndalesat e gjuetisë.
Agjërimin dy muajsh pa ndërprerje, islami ka parapa për rastet e vrasjes-mbytjes të kryer të paqëllimtë, për të cilën Kur’ani flet në kaptinën En-Nisa.
Agjërimi dy muajsh pandërprerje është sanksion për prishjen e martesës të quajtur "dhiar.” Ndonëse, arabët në periudhën paraislame kanë pasur traditë që për gruan e vet të shprehen: "Ti je sikur shpina e nënës sime " (Enti alexhie ke dhahuri ummi).
Ishte kjo shenja për shkurorëzim e martesës të quajtur "dhiher” për të cilën Kur’ani flet në kaptinën El-Muxhadele.
Lirimi i robit, të robëreshës ose agjërimi dy muaj pa ndërprerje është shpengim për atë i cili pa arsye nuk e agjëron muajin e ramazanit. Nëse këtë nuk e përmbush, atëherë është i obliguar që nga dy racione ushqim në ditë ti ndajë gjashtë fukarenjve.

AGJËRIMI I VULLNETSHËM
Agjërimi i vullnetshëm (sijamu-l-tetavui) është agjërim nafile. Besimtarët mysliman e agjëron nga dëshira që të ofrohen Allahut, që ta fitojnë mëshirën dhe kënaqësinë e Tij. Ky lloj i agjërimit është i lejuar në çdo muaj. Por, në ditët e caktuara është i ndaluar, e në të tjerat jo i preferua, është mirë të agjërohet në ditët në të cilat i ka agjëruar I Dërguari i ynë, Muhamedi, a.s.
Agjërimi i vullnetshëm është i ndaluar të aplikohet në ditët e caktuara:
-Në ditën e parë të bajramit të ramazanit dhe në ditën e parë të bajramit të kurbanit, ndonëse agjërimi në këto ditët e caktuar është në kundërshtim me festën e cila e nënkupton gëzimin, gazmendin, shoqërimin ndërsjellë të njerëzve. (I Dërguari e ka ndaluar agjërimin në ditën e parë të bajramit të ramazanit dhe në ditën e parë të bajramit të kurbanit); -dita e parë e bajramit të kurbanit haxhinjëve të cilët gjenden në Arafat dhe në ditën e teshrikut, ditën e dytë dhe të tretë të bajramit të kurbanit. (Alejhisselami ka thanë: Haxhinjve i ndalohet që të agjërojnë në ditën e par të bajramit të kurbanit dhe në ditën e teshrikuit, se e paraqesin festat tona, dhe ato janë ditët e ngrënies);
-Në ditën e dyshimtë (javmi shekk), e kjo është dita e fundit e muajit sha’ban, për të cilën dyshohet se a është dita e tridhjetë e këtij muaji ose dita e parë e muajit të ramazanit;
-Ky lloj i agjërimit, poashtu është i ndaluar gruas ta agjërojë pa pëlqimin e burrit të saj, ndonëse I Dërguari ka thënë: ”Gruas nuk i lejohet të agjërojë nafile pa pëlqimin e burrit.” Qëllimi i kësaj ndaleseje është mbrojtja e marrëdhënieve familjare.
Agjërimi i vullnetshëm nuk preferohet që të aplikohet vetëm ditëve të premte dhe të shtunën, ndonëse I Dërguar ka ndaluar që për këtë lloj të agjërimit të caktohet vetëm premtja ose e shtuna.
Transmetohet se një nga athabët me shokët e tij, një të premte kanë ardhur tek I Dërguari, i cili i ka shërbyer me ushqim, dhe kur ata u thënë se janë me agjërim, dhe Ai e pyeti:
-A keni agjëruar dje?
-Jo, u përgjigjën ata.
-A do të agjëroni nesër? I pyeti I Dërguari.
-Jo, thënë ata.
-E ju agjërimin ndërprejeni –iu tha Muhammedi, a.s.

Agjërimi i vullnetshëm mirë është që të agjërohet në këto ditë: -në ditën e Arafatit, ata të cilët nuk ndodhen në kryerjen e obligimit të haxhit, e jo edhe haxhinjët të cilët ndodhen në Arafat. Në hadisin e Pejgamberit qëndron: (Ai i cili agjëron "javme arefe” (dita e nëntë e dhu-l-hixhretit, në prag të bajramit të kurbanit) do tua falen mëkatet e vogla të kryera paqëllimshëm e pavetëdije);
-në ditën e Ashures, dita e dhjetë e muajit të muarremit -Ibën Abasi thotë: (Nuk kam vërejtur Të Dërguarin që i përmbahet agjërimit të çfarëdo dite tjetër, pos të kësaj dite, të dhjetit të muharremit dhe të këtij muaji, muajit të ramazanit;
-gjashtë ditë të muajit të shevvalit (Ai i cili agjëron muajin e ramazanit dhe gjashtë ditë të muajit shevval do të shpërblehet sikur të kishte agjëruar gjatë tërë jetës);
-tre ditë në çdo muaj (Ai i cili agjëron tre ditë të çdo muaji (duke e llogaritur edhe agjërimin e obligueshëm në tërë muajin e ramazanit) do të llogaritet sikur të kishte agjëruar gjatë tërë jetës);
-agjërimi në ditët e hënë dhe e enjte për çdo javë, si dhe ditët e tjera në të cilat I dërguari ka aplikuar të agjëroj.
Transmetohet nga Ajsha, r.a. se ka thënë: "I Dërguari i Allahut ka agjëruar aq shumë sa që mendonim se më as që do të ngrënë, ndërsa ushqehej aq sa që mendonim se më nuk do të agjërojë. Mirëpo, nuk e kam par Të Dërguari që të agjëroj ndonjë muaj të tërë pos muajit të ramazanit, e po ashtu nuk e kam vërejtur që të agjëroj vullnetarisht më tepër se sa në muajin sha’ban.” Sikur që është i ndaluar agjërimi 24 orësh (tërëditshëm) në muajin e ramazanit, po ashtu është i ndaluar edhe agjërimi i vullnetshëm gjatë tërë jetës. Transmetohet se Abdullah Ibn Umeri pat thënë: -I Dërguari ishte informuar se unë kam deklaruar: "Pasha Allahun ditën do të agjëroj e natën vazhdimisht do të lutem Allahut dhe kështu gjerë sa të jem gjallë.” I Dërguari i pat thanë:
-Po ti vërtetë këtë nuk mund ta durosh. Agjëro dhe ndërpreje. Allahut lutu, por edhe bënë gjumë! Agjëro tre ditë të secilit muaj, sepse çdo vepër e mirë dhjetëfish shpërblehet, e kjo është njëlloj sikur të agjërosh tërë jetën.
-Unë, vërtet mundem më tepër se kjo – i thashë.
-Një ditë agjëro e një ditë ushqehu – tha I Dërguari.
-Unë, mundem më tepër se kjo - sërish i thashë.
-Një ditë agjëro e një ditë ushqehu – tha Ai.
-Ky është agjërimi i Davudit, a.s., dhe është agjërim me vlerë.
-Unë, mundem edhe më tepër se kjo – i thashë.
-Më tepër se kjo nuk ka – tha Muhammedi, a.s.

I Dërguari, sikurse shihet nga hadisi i cekur, i shpjegoji Abdullah Ibën Umerit, se më mirë është që një ditë të agjërohet e të dytën të ushqehet, ndonëse njeriu është i obligueshëm që të kujdesohet për nevojat e trupit të tij, për obligimet ndaj familjes, shoqërisë, mysafirit, etj., andaj sipas versionit tjetër të këtij hadithi, më së miri është që të agjërohet nga tre ditë në secilin muaj (me përjashtim të muajit të ramazanit i cili agjërohet i tëri, Sh.B.).

Që agjërimi të jet i vlershëm është i nevojshëm marrja e vendimit- -nijjetit.

Mirëpo në vendim i tillë nuk është i nevojshëm me rastin e agjërimit të vullnetshëm – nafile. Agjërimi i vullnetshëm do të prishet nëse nga harresa hahet, gjë që nuk është rast me agjërimin e ramazanit. Ai i cili ka filluar të agjërojë agjërimin të vullnetshëm, po qese shkon si mysafir ose dikush i vjen mysafir, agjërimin (agjërimin të vullnetshëm, Sh.B.) gjithsesi duhet ta prish në mënyrë që ta gostisë mysafirin ose si mysafir të bashkëngjitet nikoqirit, gjë që po ashtu nuk është rast me agjërimin e obligueshëm në muajin e Ramazanit.
A është i nevojshëm që të kryhet shpagimi i agjërimit të vullnetshëm? Dijetarët islam në këtë çështje janë të ndarë. Disa nga ata mendojnë se një gjë e tillë nuk është e nevojshme, ndërsa disa të tjerë duke u mbështetur në disa hadithe të Muhammedit, a.s., mendojnë se edhe agjërimin të vullnetshëm duhet shpaguar.
Në fund duhet përmendur se eksiton edhe të përmbajturit nga të folurit, si formë dhe lloj specifik i agjërimit. Mirëpo, islami një gjë të tillë nuk e lejon, ngase ajo do të paraqiste ngatërresë të vërtetë, vuajte dh mundim për njeriun-agjëruesin.

Titulli: Shpejtimi i Iftarit Tue 28 Sep 2010 - 9:08

Allahu i Lartësuar thotë: "pastaj plotësojeni agjërimin deri në mbrëmje" [El Bekare: 187].

Ndërsa i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) e ka komentuar këtë ajet me ardhjen e natës, ikjen e ditës dhe humbjen e rrumbullakut të diellit, siç e sqaruam më parë, në atë mënyrë që ia qetëson zemrën muslimanit pasues të Rrugës së Drejtë.

O rob i Allahut, këto janë fjalët e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) para duarve tua dhe ti i lexove ato. Veprat e tij nuk janë më të panjohura për ty dhe as veprat e shokëve të tij, të cilët pasuan atë që u solli i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!), hap pas hapi.

Transmeton Abdurrezak në "el Musanaf" (7591) me zinxhir transmetuesish të cilin e ka vërtetuar el Hafidh në "el Fet'h" (4/199) dhe el Hejthemi në "Mexhama el Zevaid" (3/154); nga Amër ibën Mejmun el Advij, thotë: "Shokët e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ishin më të shpejtët –më të parët në çeljen e iftarit dhe më të vonuarit në syfyr."

2. Shpejtimi i Iftarit:

O vëlla besimtar, nxito për iftar posa të perendojë dielli dhe mos i hidh sytë në të kuqërremtën e ndezur që duket në horizont, sepse ajo nuk është e konsideruar për kohën e iftarit. Në veprimin e kësaj ti je pasues i të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe kundërshtues i çifutëve e të krishterëve, të cilët e vonojnë iftarin deri në një afat të caktuar, i cili është shfaqja e yllit.

Në pasimin e rrugës së Muhamedit (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe në praktikimin e sunnetit të tij shfaqen virtytet e Fesë dhe krenaria me atë që kemi nga udhëzimi i drejtë në të cilin urojmë të bashkohen njerëzit dhe xhinët.

Këte e sqarojnë fare qartë hadithet e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) në paragrafet në vijim:

a) Shpejtimi i Iftarit është mirësi:

Sehl ibën Sead (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: "Njerëzit do të vazhdojnë të jenë mirë përderisa e shpejtojnë Iftarin."[1]

b) Shpejtimi i Iftarit është Sunneti i të Dërguarit të Allahut:

Nëse umeti musliman e shpejton iftarin, ai vazhdon të jetë në rrugën dhe sunetin e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe të Selefëve të sinqertë. Sigurisht që nëse ata vazhdojnë të kapur me dhëmballë në këtë rrugë dhe e refuzojnë çdo gjë që del nga bazat e saj, ata nuk kanë për të humbur kurrë, me Lejen e Allahut të Madhëruar.

Sehl ibën Sead (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: "Populli im do të vazhdojë të jetë mirë, përderisa nuk do të presin shfaqjen e yjeve për të bërë iftar."[2]

c) Shpejtimi i Iftarit është kundërshtim i atyre me të cilët Allahu u hidhërua dhe atyre të humburve:

Nëse njerëzit janë në të mirë, për atë se kanë ndjekur metodën dhe rrugën e Pejgamberit të tyre, duke ruajtur Sunnetin e tij, atëherë Islami mbetet i triumfator dhe i fortë, nuk e pengon atë ata që e kundërshtojnë atë. Vetëm atëherë ummeti musliman do të jetë kandil ndriçues në thellësinë e errësirës dhe shembull i mirë për t'u ndjekur. Ai nuk do të jetë bisht i popujve të lindjes apo perëndimit.

Ebu Hurejra (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: "Feja do të vazhdojë të jetë triumfuese përderisa njerëzit e shpejtojnë Iftarin, për atë se çifutët dhe të krishterët e vonojnë atë."[3]

Themi: Në hadithet e mësipërme kemi dobi të shumta dhe gjëra të rëndësishme të sqaruara siç vijon:

1. Qëndresa e Fesë tonë triumfuese, me flamurin që valëvitet lart, ndryshe nga ata që kanë qenë para nesh prej atyre që u është dhënë Libri. Ky është qartësim për popullin musliman se ai i përfshin të gjitha të mirat e të gjitha pikëpamjeve, nëse ai qëndron popull i dalluar dhe fetar, as lindor e as perëndimor. Refuzues i sjelljes rreth boshtit të shterpëve apo i kullotjes në fushat e Shtëpisë së Bardhë –Allahu e nxiftë me të zezë!-, apo nga të kthyerit nga Londra –Allahu e shkatërroftë!-.

Vetëm nëse e bëjnë këtë, atëherë do të qëndrojnë si kandili në mes të të gjithë popujve të tjerë, nga i cili kandil hidhen të gjithë sytë dhe të cilin e dëshirojnë të gjitha zemrat. Por nuk ka për të qenë kështu, vetëm se me kthimin te Islami; me Kuranin dhe Sunetin, me Akiden dhe metodologjinë (menhexhin) e tyre.

2. Kapja për Islamin duhet të jetë e plotë; me bazat dhe me degët e tij, sepse Allahu i Lartësuar thotë: "O ju që keni besuar! Hyni në Islam plotësisht (përqafoni fenë Islame në tërësi)." [El Bekare: 208].

Prej këtu, ndarja e Islamit në bërthamë dhe lëvore është risi injorante bashkohore. Qëllimi i tyre me bërthamën është hutimi i mendjes së muslimanve dhe futja e tyre në vorbullën me rëndësi, e cila nuk ka asnjë bazë në Fenë e Allahut, por rrënjët e saj janë tek ata me të cilët Allahu është hidhëruar, të cilët besojnë në një pjesë të Librit dhe mohojnë pjesën tjetër. Ata, për të cilët jemi urdhëruar t'i kundërshtojmë në trung e në degë.

Siç e kuptove, frytet e kundërshtimit të çifutëve dhe të krishterëve janë qëndrim i Fesë tonë triumfuese dhe krenare.

3. Thirrja në Fenë e Allahut dhe përkujtimi i besimtarëve janë hallka që nuk ndahen nga njëra-tjetra. Ngjarjet e mëdha të cilat kanë rënë mbi umetin musliman nuk na bën ne që të bëjmë dallim në mesin e virtyteve të Fesë dhe as të paraprijmë disa prej tyre mbi disa të tjera, duke ua ulur vlerën atyre. Apo që të themi ashtu siç thonë shumë njerëz: Këto gjëra janë sipërfaqësore, dytësore, në to ka kundërshtim, apo ato janë në vend të fusnotave (shënimeve në fund të faqes së librit), kështu që duhet t'i lëmë ato mënjanë dhe duhet t'i përqendrojmë forcat në fatkeqësinë e madhe që ka përçarë mesin tonë dhe ka futur kundërshtimin mes nesh!

Dhe ja tani, ti o Musliman thirrës në Allahun, me vetëdije e njohuri, mësove nga hadithet e mëparshme se qëndrimi i Fesë triumfuese qëndron në shpejtimin e iftarit, i cili vërtetohet me të perënduarit e rrumbullakut të diellit.

Ndaj të kenë frikë Allahun ata njerëz të cilët mendojnë se bërja iftar në kohën e perëndimit të diellit është përçarje e fitne, dhe se thirrja në ringjallje të këtij sunneti është thirrje në diçka të kotë, në injorancë dhe në largim të muslimanve nga feja e tyre. Apo se ajo është thirrje e pa vlerë dhe sa që është e mundur që muslimanët të bashkohen në praktikimin e saj, pasi që ajo është prej çështjeve në të cilat ka kundërshtim, apo nga çështjet dytësore!!

Ve la havle ve la kuvete ila bilah (E nuk ka mundësi e as fuqi veçse me Allahun)

c) Bërja iftar para faljes së namazit të Akshamit:

I Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) bënte iftar para se të falej[4], pasi që shpejtimi i Iftarit është nga morali i Pejgamberëve.

Transmetohet nga Ebi Derda (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) se ka thënë: "Tri gjëra janë nga morali profetik; shpejtimi i iftarit, vonimi i syfyrit dhe vendosja e dorës së djathë mbi të majtën në namaz."[5]

3. Me çfarë çelet Iftari?

I Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) nxiste gjithnjë që agjërimi të çelej me hurma (arabe), e nëse nuk gjen, atëherë me ujë, dhe e gjithë kjo nga kujdesi i madh për umetin e tij dhe këshillimin e tyre.

Zoti i botëve, i Cili e dërgoi Muhamedin mëshirë për mbarë njerzimin, thotë: "Juve ju ka ardhur një i Dërguar (Muhamedi) nga mesi juaj. Ai pikëllohet nëse juve ju bie ndonjë lëndim a vështirësi. Ai kujdeset dhe është lakmues i Rrugës së Drejtë për ju, është i ndjeshëm dhe i mëshirshëm për besimtarët." [Teube: 128].

Kjo sepse kur trupit i jep diçka të ëmbël ndërkohë që stomaku është bosh, ai e pranon më lehtë atë dhe dobia e tij është më e madhe për gjymtyrët, veçanërisht trupit të shëndetshëm (të pasëmurë), sepse ai merr fuqi me të.

Ndërsa uji; pasi që trupi ka humbur lëngje gjatë ditës dhe kur atij i futet ujë, ai ka më shumë dobi nga ushqimi.

Dije, o ti rob i bindur Allahut, se hurma ka bereqet dhe veçori, gjithashtu edhe uji, veçori që lën gjurmë në zemër dhe në pastrimin e saj, gjë të cilën nuk e njohin veçse pasuesit e sunetit.

Transmetohet nga Enes ibën Malik (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) se ka thënë: "I Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) e çelte iftarin me disa rutab (hurmë e njomë), para se të falej, e nëse nuk gjente rutab, atëherë e çelte me temër (hurmë e thatë), e nëse nuk gjente temër, atëherë pinte disa gllënka ujë."[6]

4. Çfarë thuhet kur ha Iftar?

Dije, vëlla agjërues, Allahu na dhëntë sukses neve dhe juve në pasimin e Sunnetit të Muhamedit (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!), se ti ke në dispozicion lutje që të pranohet, kështu që shfrytëzoje rastin dhe lute Allahun me bindje të plotë për plotësimin e saj.

Dije gjithashtu, se Allahu nuk i përgjigjet duas-lutjes së zemrës së pavëmendshme e të shkujdesur.

Lutju Allahut me çdo lloj duaje të mirë që ti dëshiron, se ndoshta arrin të mirat e dunjasë dhe të ahiretit.

Ebu Hurejra (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: "Tri lutje janë të pranuara : Lutja –duaja e agjëruesit, lutja-duaja e atij që i është bërë padrejtësi dhe lutja-duaja e udhëtarit."[7]

Kjo lutje-dua që nuk refuzohet është në kohën e iftarit, bazuar edhe në hadithin e Ebi Hurejrës (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: "Tre përsonave nuk u refuzohet lutja; agjëruesit kur bën iftar, udhëheqësit të drejtë dhe atij që i është bërë padrejtësi."[8]

Abdullah ibën Amër ibën Asi thotë: I Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: "Me të vërtetë, për agjëruesin në kohën e iftarit ka dua që nuk refuzohet."[9]

Ndërsa duaja më e mirë është ajo që është përcjellë nga i Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!), i cili kur bënte iftar thoshte:

"ذهب الظَّمأُ و ابْتلَّتْ العُروقُ و ثَبَتَ الأجْرُ إنْ شاء اللهُ"

"Kaloi etja, u mbushën venat dhe u arrit shpërblimi inshallahu – në dashtë Allahu!"[10]

5. Të dhënurit iftar agjëruesit:

Mundohu vëlla, Allahu të shpërbleftë dhe të mundësoftë për punë të mira dhe të mbara, që të ushqesh agjëruesin, për shpërblimin e madh dhe të mirat e pafundme që të vinë nga kjo gjë.

I Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!) thotë: "Kush i bën iftar një agjëruesi, ai ka shpërblim sikur ai që ka agjëruar duke mos i mangësuar nga shpërblimi i agjëruesit asgjë."[11]

E nëse muslimani agjërues ftohet për iftar, ai e ka obligim t'i përgjigjet ftesës, ndërsa ai i cili nuk i përgjigjet ftesës, ai ka thyer urdhërin e Ebu el Kasim (Muhamedit) (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Agjëruesi duhet të jetë i bindur se bërja e iftarit tek dikush tjetër që e fton atë, nuk i pakëson atij asgjë nga shpërblimi dhe të mirat e tij.

Është e preferuar për të ftuarin që të bëjë dua për ftuesin e tij pas ngrënies së ushqimit, duke u bazuar në atë që është transmetuar nga i Dërguari (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!), lutje e cila ka ardhur në disa forma dhe me disa shprehje, si p.sh:

"أكل طعامكم الأبرار، و صلت عليكم الملائكة، و أفطر عندكم الصائمون"

a) "Bukën tuaj e ngrënshin të pastërtit! Melekët bëfshin lutje për ju dhe bëfshin iftar tek ju agjëruesit!"[12]

"اللهم أطْعِم من أطعًمني، و اسقِ من سقاني"

b) "O Zoti im! Ushqeje atë që me ushqeu mua dhe jepi të pijë atij që më dha mua për të pirë."[13]

"اللهم اغفر لهم و ارحمهم و بارك لهم فيما رزقتهم"

c) "O Zoti im! Fali ata! Mëshiroji ata! Dhe jepu bereqet në atë që u ke furnizuar."[14]

[1] Transmeton Buhariu (4/173) dhe Muslimi (1093).

[2] E transmeton Ibën Hibani (891), me zinxhir të saktë. Origjina e tij gjendet në dy "Sahihat", siç e pamë më sipër.

Themi: Shiitët rafidij u janë përputhur çifutëve dhe të krishterëve në vonimin e Iftarit deri në shfaqjen e yjeve. Allahu na ruajt të gjithëve nga të humbja e tyre.

[3] Transmeton Ebu Davudi (2/305) dhe Ibën Hibani (224), me zinxhir të mirë.

[4] Transmeton Ahmedi (3/164) dhe Ebu Davudi (2356); nga Enesi, me zinxhir të mirë.

[5] Transmeton Tabarani në "el Kebir" dhe ka thënë: "…ky hadith është përcjellë edhe i ngritur tek i Dërguari alejhis selam, edhe si fjalë e Ebu Dardasë, por si fjalë e Ebu Dardasë është e saktë, ndërsa si i ngritur, në senedin e tij gjenden transmetues të cilëve nuk u kam gjetur biografi."

Themi: Megjithatë, edhe transmetimi i ngelur te Ebu Darda merr gjykimin e hadithit të ngritur te i Dërguari, në këtë rast.

[6] Transmeton Ahemdi (3/163), Ebu Davudi (2/306), Ibën Huzejme (3/277,278) dhe Tirmidhiu (3/70); nga dy rrugë transmetimi; nga Enesi.

Senedi i tij është i saktë.

[7] Transmeton el Ukajli në "ed Duafa" (1/72) dhe Ebu Muslim el Kexhi në "Xhuzin" e tij. Ndërsa nga transmetimi i këtij të fundit e ka përcjellë gjithashtu Ibën Masii në "Xhuz el Ensari" ( ق9/b). Zinxhiri i tij do të ishte i saktë sikur Jahja Ibën Ebi Kethir të mos e transmetonte me shprehjen "nga filani; nga filani" (port ë thoshte: kam dëgjuar filanin).

Megjithatë, hadithi ka një dëshmues i cili do të vijë fill pas këtij.

[8] Transmeton Tirmidhiu (2527), Ibën Maxhe (1752) dhe Ibën Hibani (2407), por në mesin e transmetuesëve të tij gjendet Ebu Mudile, i cili nuk është i njohur plotësisht.

[9] Transmeton Ibën Maxhe (1/557), el Hakim (1/442), Ibën Es Sini (128), dhe Et Tajalisi (299); nga dy rrugë transmetimi.

El Buvejsiri thotë (2/81): "Zinxhiri i këtij hadithi është i saktë dhe transmetuesit e tij janë të besueshëm."

[10] Transmeton Ebu Davudi (2/306), el Bejhakiu (4/239), el Hakim (1/442), Ibën Es Sini (128), Nesai në "Amel el Jevm" (269), Darakutni (2/185), i cili thotë se zinxhiri i tij është i mirë. Themi: Ai është ashtu si ka thënë (d.m.th. i mirë-hasen).

[11] Transmeton Ahmedi (4/114-115-116, 5/192), Tirmidhiu (804), Ibën Maxhe (1746) dhe Ibën Hiban (895). Tirmidhiu e ka konsideruar të saktë dhe ai është ashtu siç ka thënë.

[12] Transmeton Ibën Ebi Shejbe (3/100), Ahmedi (3/118), Nisai në "Amel el Jevm" (268), Ibën Es Sini (129) dhe Abdurrezaku (311); me disa rrugë. Hadithi është i saktë.

Vërejtje: Ajo që shtojnë disa njerëz në këtë hadith, duke thënë: "Dhe ju përmendtë Allahu tek ata që janë tek Ai!", kjo shprehje nuk ka bazë në këtë, andaj kujdes!

[13] Transmeton Muslimi (2055); nga el Mikdad.

[14] Transmeton Muslimi (2042); nga Abdullah ibën Busr.[/color]

Titulli: Vonimi i Syfyrit Tue 28 Sep 2010 - 9:11

Trasmetohet nga Ja'la ibn Murre se Muhamedi a.s. ka thene: "Zoti I do tri gjera: shpejtimin e iftarit, vonmin e syfyrit dhe lidhjen e duarve njera mbi tjetren ne namaz."

» Ramazani – muaji i ndryshimeve
» Ramazani - Muaji i dobive të shumta
» Ramazani, muaji i mëshirës për muslimanët
» Ramazani oaza e Mëshirës
» Ramazani, muaj i kultivimit të mëshirës, solidaritetit, faljes e pendimit