Si e kanë kaluar Ramazanin paraardhësit tanë besimtarë

Ne duhet të shikojmë tek shembulli i të Dërguarit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, shokët e tij, dhe gjeneratat e hershme të muslimanëve, nëse dëshirojmë të përfitojmë maksimumin prej muajit të bekuar. I Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, thoshte: ”Më të mirët e umetit tim do të jenë gjenerata pas meje. Pastaj ata pas tyre, dhe pastaj ata pas tyre”(Sahihul Buhari: 2652 dhe Sahihu Muslim: 2533)

Allahu thotë: ”Muaji i Ramazanit është muaj në të cilin ka zbritur Kurani.” [El-Bekare, 185]
Për këtë arsye, ne shohim se parardhësit tanë të devotshëm kanë shtuar përsëritjen e Kur’anit në Ramazan. Ibrahim En-Nehaiu tregon që: ”El-Eswed Bin Jezid ka bërë hatme Kur’anin çdo të dytën natë në Ramazan.
Ai ka fjetur vetëm ndërmjet akshamit dhe jacisë. Jashtë Ramazanit, ai ka bërë hatme Kur’anin çdo gjashtë net.”
Abdul-Melik Bin Ebi Sulejman ne tregon që Seid Bin Xhubejri po ashtu ka bërë hatme Kura’nin çdo të dytën natë.
Po ashtu është thënë që Velidi ka bërë hatme Kur’anin çdo të tretën natë, por në muajin e Ramazanit, ai e bënte hatme atë 17 herë.
Selam Bin Ebu Muti’ na tregon që Katades i është dashur normalisht shtatë ditë për të lexuar Kur’anin, por në Ramazan atij i duheshin vetëm tri ditë për ta bërë këtë. Vërtetë ai e bënte hatme Kur’anin çdo natë.
Kasim Bin Ali e përshkruan babanë e tij -Ibën Asakir, autori i famshëm i librit “Historia e Damaskut”- kështu:” Ai gjithnjë i ka kushtuar vëmendje namazit të tij me xhemat dhe ishte i përhershëm në këndimin e Kur’anit. Ai gjithnjë e bënte hatme Kur’anin të premteve.
Mirëpo, në Ramazan ai e bënte këtë çdo ditë dhe tërhiqej në minaren lindore të Xhamisë.” Dhehebiu shkruan kështu për Ebu Barakat Hibetullah Bin Mahfudh: ”Ai lexonte të drejtën islame dhe lexonte Kur’an. Ai ishte i njohur për bamirësinë e tij dhe veprat e mira. Gjatë muajit të Ramazanit ai bënte hatme Kur’anin tridhjetë herë.”
Zgjimi për namazin e natësSaib Bin Jezid rrëfen: ”Omer Ibën Hattab ka urdhëruar Ubej Ibën Ka’bin dhe Temim Ed-Dariun për t’i udhëhequr në namazin e Ramazanit. Secili nga ta lexonte njëqind ajete me një rekat, derisa ne duhej të mbështeteshim në shkop për shkak të gjatësisë që ne duhej të qëndronim. Ne arrinim të mbaronim namazin vetëm pak para kohës së Sabahut.” [Musannefi i Abdurr-Rezzakut: 7730 dhe Suneni i Bejhekiut: 4392]
Abdullahu djali i Ebu Bekrit, rrëfen që ka dëgjuar babanë e tij duke thënë: ”Derisa ne përfundonim namazin në Ramazan, shërbëtorët duhej të nguteshin për të përgatitur ushqimin nga frika se mos po agon dita.”
[El-Muwatta’: 254]

Abdurr-Rahman Ibën Hurmuz na tregon që: ”Imamët e teravive përfundonin leximin e Sures Bekare gjatë tetë rekateve të namazit. Ndërsa kur ata përfundonin leximin në dymbëdhjetë rekate, njerëzit konsideronin që lexuesit janë duke ia lehtësuar gjërat atyre.” [Musannefi i Abdurr-Rezzakut: 7734 dhe Suneni i Bejhekiut: 4401]

Nafiu tregon se Ibën Omeri falte namaz në shtëpinë e tij gjatë muajit të Ramazanit. Kur njerëzit dilnin nga xhamia, ai shkonte në Xhaminë e të Dërguarit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të,duke marrë me vete një balonë me ujë. Ai nuk dilte nga Xhamia derisa e falte namazin e Sabahut. [Suneni i Bejhekiut: 4384]

Imran Ibën Hudajri na tregon se Ebu Mijlaz i printe xhematit në Ramazan në lagjen e tij. Ai bënte hatme Kur’anin gjatë shtatë ditëve. [ Musannefi i Ibën Ebi Shejbes: 7677]

Bujaria në dhënien e lëmoshës
Ibën Abbasi thotë: ”I dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ishte më bujari nga të gjithë në bërjen e veprave të mira, dhe ishte në bujarinë më të lartë gjatë muajit të Ramazanit.
Xhibrili ka takuar atë çdo vjet gjatë muajit të Ramazanit, dhe i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të,i lexonte Kur’an atij. Çdo herë që Xhibrili takohej me të, ai bëhej edhe më bujar se era e
dërguar (e freskët).” [Sahihul Buhari: 1902 dhe Sahihu Muslim: 2308]

El-Muhal-leb ka bërë këtë analizë mbi këtë hadith [shih Ibën Batal, Komentimi mbi Sahihun e Buahriut: 4/22-23]:
“Kjo tregon për mirësinë e veprave të mira dhe që angazhimi në disa veprime të mira hap rrugë për kryerjen edhe të veprave të tjera.
Praktika e kryerjes së veprimeve të mira ndihmon njëkohësisht në punët e mira të mëtejshme. Këtu shohim që mirësia e agjërimit dhe takimi me Xhibrilin ka ngritur bamirësinë dhe bujarinë, aq shumë sa që ai bëhej
shumë bujar sikur era e dërguar (e freskët).”

El-Zyan Ibnul-Munit sqaron krahasimin e “e erës së dërguar(të freskët)” kështu [shih El-Askalani, në "Fet-hul-Bari”: 4/139]:”Bamirësia e tij dhe trajtimi i mirë për njerëzit e varfër dhe ata me nevojë po ashtu edhe për ata të pasurit dhe që posedojnë mjete të mjaftueshme është e gjithanshme sikur ndihma që sjell era e dërguar (e freskët).”

Shafiu thotë: ”Është e pëlqyeshme për njeriun të shtojë bamirësinë në muajin e Ramazanit. Kjo është pasim i praktikës së të Dërguarit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të. Kjo po ashtu arsyetohet me nevojat e njerëzve dhe mirëqenien e tyre, meqenëse shumë nga ta janë të shkëputur nga fitimi i mjeteve të jetesës për arsye të preokupimit me agjërim dhe namaz.”

Ibën Umeri nuk e ka prishur agjërimin nafile asnjëherë me përjashtim kur ka qenë duke u shoqëruar me të varfrit. Gjithnjë kur dikush ka ardhur gjersa ai ishte duke ngrënë dhe kërkonin lëmoshë nga ai, Ibën Omeri merrte prej bukës së tij që konsideronte që është e drejtë e racionit të tij dhe ai ngrihej dhe linte pjesën tjetër të bukës për lypësin. Dhe merrte nga ajo që ka mbetur në duart e tij dhe i jepte familjes së tij, kështu që kur ai zgjohej në mëngjesin tjetër agjërueshëm, ai nuk kishte ngrënë asgjë prej natës së kaluar.
[Letaiful-Me’arif: 314]

Junus Ibën Jezid na tregon ne që gjatë muajit të Ramazanit, Ibën Shihab nuk angazhohej në asgjë tjetër përveç leximit të Kur’anit dhe ofrimin e ushqimit të varfërve.Hammad Bin Ebi Sulejman ka marrë përsipër ofrimin e ushqimit pesëqind njerëzve për tu dhënë atyre iftar gjatë muajit të Ramazanit. Dhe në ditën e Bajramit, ai i dhuronte këtyre njerëzve nga njëqind pjesë të argjendit.

Rruajtja e Gjuhës
Ebu Hurejra rrëfen se i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ka thënë: ”Kush nuk braktis fjalët e pavërteta dhe veprimet false, Allahu nuk ka nevojë për braktisjen e tij nga ushqimi dhe pija.” [
Sahihul Buhari: 1903]
El-Muhal-leb ka bërë këtë shpjegim rreth këtij hadithi [Ibën Battal, Komentimi i Sahihul Buhariut: 4/23]: “Kjo tregon që agjërimi obligon përmbajtjen prej gënjeshtrave dhe fjalëve të pahijshme sikur që obligon ndalimin nga ushqimi dhe pija.
Personi që gënjen dhe flet fjalë të pahijshme pakëson vlerën e agjërimit, i nënshtrohet pakënaqësisë së Zotit të tij dhe ka mundësi që agjërimi i tij të mos pranohet.

I Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ka thënë: ”Nëse dikush nga ju fillon të agjërojë, ai duhet të shmanget prej fjalëve të pahijshme dhe sjelljeve injorante. Nëse dikush e nënçmon ose dëshiron të rrihet me të, ai duhet të përgjigjet duke thënë: “unë jam agjërueshëm, unë jam agjërueshëm”.” [Sahihu Muslim:
1151]
Shpjegimi i El-Mezarit për këtë hadith:”Kjo bëhet për arsye se personit i është rekomanduar të thotë ”unë jam agjërueshëm, unë jam agjërueshëm” për ta përmbajtur nga përfshirja e tij në shkëmbimin e fyerjes.” Omer Ibën Hattabi ka thënë: ”Njeriu nuk duhet vetëm të ndalohet nga ushqimi dhe pijet, por po ashtu edhe prej rrenave, të pavërtetave, përgojimit dhe mallkimit.” [Musannefi i Ibën Ebi Shejbes: 8882]

Ali Ibën Ebu Talib ka thënë: ”Agjërimi nuk është largimi nga ushqimi dhe
pijet, por largimi nga gënjeshtrat, të pavërtetat dhe fjalët e kota.”
[Musannefi i Ibën Ebi Shejbes: 8884]

Talk Ibën Kajsi na tregon që Ebu Dherri ka thënë: ”kur të agjëroni, kontrollojeni veten aq sa keni mundësi.” Sa për Talk, kur ai agjëronte, ai shihej duke dalë nga shtëpia vetëm në rastet kur shkonte të falte namaz. [Musannefi i Ibën Ebi Shejbes: 8878]

Xhabir Ibën Abdullahu ka thënë: ”Kur të agjëroni, dëgjimi, shikimi dhe gjuha juaj duhet gjithashtu të agjërojnë, duke ju shmangur gënjeshtrave dhe mëkateve. Ju nuk duhet të abuzoni shërbëtorin tuaj. Ju duhet të ruani vetëpërmbajtjen dhe dinjitetin gjatë ditës, në të cilën ju agjëroni. Mos e bëni ditën tuaj të agjërimit të ngjashme me një ditë të zakonshme.” [Musannefi i Ibën Ebi Shejbes: 8880]

Atau na tregon ne se Ebu Hurejra ka thënë: ”Kur të agjëroni, mos u sillni në mënyrë injorante dhe mos i ofendoni njerëzit. Nëse dikush sillet me injorancë ndaj jush, thuaj: ’Jam agjërueshëm’.” [Musannefi i Abdurr-Rezzakut: 7456]

Muxhahidi ka thënë: ”Nëse i shmangeni dy gjërave, atëherë agjërimi juaj është në rregull. Ju duhet t’i shmangeni përgojimeve dhe gënjeshtrave.”

Ebul-Alia ka thënë: ”Agjëruesi është i zënë në adhurim derisa nuk përgojon dikë.”

Dr. Selman Avde
Përktheu: Ardian Klaiqi