Ti, vetvetja dhe çështjet e tua
“Secilit njeri ia kemi ngjeshur në qafë fluturaken (shënimin - për veprimin) e tij, e në Ditën e Gjykimit, Ne do t’ia prezantojmë atij libër të hapur.” – [Kur’an, 17:13]
“Prej Islamit të mirë të njeriut, është edhe shmangia nga diçka që nuk i intereson.” – [Hadith:Tirmidhiu]
Ty të mjafton të edukosh veten tënde, të menaxhosh çështjet e tua si duhet, pastaj, dashtë Allahu, të ftosh me dituri, urtësi dhe këshillë të mirë edhe të tjerët.
Dëgjoj një zhurmë. Por më vjen nga një vend i largët. Nuk e di se pse është ajo zhurmë. Më intereson se ç’është. Ndërsa, zhurmën brenda vetes nuk e ndiej! Çështjet e pazgjidhura po ngufasin! Më e çuditshmja është se zhurma tërheq jo vetëm të dëgjuarit, por të parit dhe arsyen.
Si mund ta tërheqë zhurma një njeri që ende nuk i ka rregulluar çështjet e veta? Si mund ta tërheqë një ngjarje që nuk ka të bëjë fare me zgjidhjen e problemeve të tij?!
Sytë janë trullosur. Nuk dinë nga të shikojnë më parë: andej apo këndej. Ka harruar të shikojë vetveten! E mendja e trazuar, e ndjenjat e shkapërderdhura me çështjet e të tjerëve. Nuk është i sigurt se si të gjykojë, sikur t’i kërkohej ajo gjë. Jeton me ankth e plot komplekse.
Mësuesi ynë, Muhammedi (paqja dhe lavdia e Allahut qoftë mbi të), tregon se një musliman i frytshëm e i dobishëm është ai që shmanget nga diçka që nuk i hyn në punë, apo nuk i nevojitet: “Prej Islamit të mirë të njeriut, është edhe shmangia nga diçka që nuk i intereson.” – [Hadith:Tirmidhiu].
Kështu marrja me gjëra të panjohura, që nuk bëjnë pjesë në hapësirën e personalitetit të tij, e bën njeriun të hutohet e të mos dijë se si të merret me vetveten, pasi ai është zhytur në gjëra të dyshimta. I Dërguari i Allahut (salAllahu alejhi ve selem) ka thënë: “Lëre atë që të duket e dyshimtë, ndërsa pranoje atë që nuk të duket e dyshimtë.” – [Hadith:Nesaiu]. Gjithçka që është e huaj, e panjohur dhe jashtë kompetencave tona, është e dyshimtë.
Çfarë mund të ndryshosh në vetveten tënde kur merresh me çështje të tilla, si: - Çfarë ndodh në Kinë apo në Kanada, etj? Ç’bëri filan njeriu në filan vend etj.? Çfarë tha ai apo ky, etj., etj., - kur nuk përfiton gjë veçse preokupimin, humbjen e kohës dhe shkujdesjen kundruall shumë çështjeve të tua të pazgjidhura?! Sikur individi musliman të përqendrohej aty ku jeton, e të merrej me vetveten e tij, të zgjidhte çështjet e tij, do t’i zgjidhnim, madje sigurisht, edhe problemet anekënd botës.
Çdo njeri ka nevojë për mirëqenie sociale dhe shpirtërore, për nivel dhe harmoni. Ka nevojë të ndërtojë një bazë, mbi të cilën do t’i lëshonte këmbët i sigurt dhe do të vazhdonte jetën duke mos lëvizur sa andej e sa këndej. Dije se, edhe pse toka poshtë këmbëve të tua është e palëvizshme, ajo di të bëhet shumë e luhatshme, dhe të të shpërqendrojë!
Anekënd botës shoqëria ka nevojë për ty rini. Ka nevojë për një rini që di të jetë e vendosur dhe e përkushtuar për të ndërtuar të ardhmen, po edhe për ta shndërruar errësirën në dritë; për t’i reflektuar vendit, shoqërisë dhe rrethit tënd forcën e një rinie që jeton e gjallë dhe gjithçka që shënjon, e shënjon me devotshmëri.
I riu i devotshëm, plot jetë, plot energji, përplot vizion, di edhe të respektojë vetveten e tij. Di ta respektojë dhe ta çmojë jetën dhe forcën e rinisë që ka; di të zgjedhë të drejtën dhe t’i shmanget të padrejtës, po di edhe të dallojë errësirën nga drita. E kjo e bën atë të jetë edhe i përulur ndaj Zotit që ia dhuroi këtë jetë plot gjallëri, edhe të mos i frikësohet askujt përveç Zotit të vet, e as të mos i trembet kurrfarë gjëje, veçse dënimit të Zotit, i cili vjen si shkak i padrejtësisë, devijimit dhe mungesës së devotshmërisë.
Allahu i Madhërishëm thotë: “I frikësohen Zotit të tyre që është mbi ta dhe i përmbahen me përpikëri asaj me çka urdhërohen.” – [Kur’an, 16:50]
Ne urdhërohemi të merremi në radhë të parë me vetveten, e kur ta përmirësojmë atë, atëherë të tjerët veçse janë përmirësuar, pasi, secili po t’i përmbahej këtij parimi, si rrjedhojë edhe do pasonte këshillimi mes vete. Por, jo, ti pa e përmirësuar vetveten, synon të përmirësosh të tjerët. Dije se, kjo do të mbetet thjesht një preokupim, një humbje kohe, ndërsa çështjet e tua të pazgjidhura do të mbesin ashtu siç janë. Në fakt, ti duhet të interesohesh për drejtat e tua individuale në shoqërinë ku gjendesh, të punosh për to dhe t’u paraprish ngjarjeve, apo t’i parandalosh pengesat. Jo, po ne zgjohemi për zgjidhjen e problemeve tona vetëm pasi ato të na bien mbi kokë, e kur të na rëndojë, saqë nuk mund të lëvizim, atëherë ngrihemi me tërë fuqinë tonë, thuajse do ta çajmë qiellin!
Problemi mbetet problem. Nuk zgjidhet! Jo, problemi duhet të parandalohet! Kur ndodh diçka dhe ne jemi të pavetëdijshëm për të, apo kur të “të tjerët” na kanë vënë në gjumë, vetëm atëherë kur të zgjohemi, ne shohim një stok problemesh. Tani, po, ke pse dalldisesh me atë që sheh. Ndërsa, sot, ti e unë, e shumë vetvete të tjera, pasi ka ndodhur ajo që patjetër do të ndodhte, pra problemi, nxitojmë të “kundërpërgjigjemi”. Tensioni rritet dhe thuajse duam të përmbysim gjithçka po nuk u arrit ajo që e duam, apo të hiqet ajo që s’e duam. Por, durim, sepse ashtu siç ngrihesh shpejt, ashtu edhe ulesh shpejt. Eh, sikur të paktën, të ndryshonte vetëm avazi i dikurshëm i “interesimit” ndaj vetvetes dhe ndaj çështjeve tona.
Kjo i ngjason gjendjes së atij që është në gjumë dhe që kur sheh ndonjë ëndërr të këndshme, i buzëqesh fytyra, ndërsa stoku i problemeve, thuajse, e ka ngulfatur dhomën ku është shtrati, në të cilin ai po ëndërron gëzueshëm; apo edhe e kundërta, i ngjason gjendjes së atij që sheh një ëndërr të pakëndshme e të ankthshme dhe dëshiron ta sfidojë, por këmbët e duart i ka të shtangëta, e nuk lëviz dot. Njeriu i mençur do të mund të merrte shumë mësime edhe prej vetë gjumit që ai bën. Allahu na ruajttë nga gjendja e të qenët sikur i dehur!
Ekziston kjo gjendje për shkak se mediet bëjnë punën e tyre. Ato këtë punë kanë: të të angazhojnë ty me çështjet e tyre, ndërsa çështjet e tua t’i harrosh! Kjo gjë nuk vihet re, pasi ato janë mjeshtre në botën e tyre të ndikimit. Po, madje edhe ato programe që pretendojnë se janë edukative – shkencore – kulturore etj., etj., veprojnë për caqet e tyre. Filan dokumentari rreth zbulimit të një planeti të ngjashëm me tokën! Apo, filan shkencëtari gjeti një fosil që tregon se origjina e njeriut nuk është prej majmunit.
A thua, nuk e dije qysh më parë se njeriu është bir i Ademit? Apo të interesonte çështja e të tjerëve: t’i bësh të besojnë se “Ademi” është i pari i njerëzimit! Po ti vërtet mendon se, njerëzit që kanë logjikë të shëndoshë, mashtrohen se kjo është ashtu e ajo kështu? Edhe pse njerëzit mendjelehtë thonë kështu e ashtu, këto ne nuk na hynë në punë gjë, pasi, një mendje e turbulluar nuk i sjell gjë shoqërisë veçse turbullira e trazira. Ndërsa ne kemi nevojë për kthjelltësi, e jo për tymnaja. Jo ti e di, por ti këmbëngul që edhe të tjerët të dinë atë që ti di, apo që edhe të tjerët të besojnë atë që beson ti! Ty më shumë do të të takonte të lexoje se ç’thotë Allahu, e ç’porosit i Dërguari i Allahut, sesa ç’thonë të tjerët. Ty të mjafton të edukosh veten tënde, të menaxhosh çështjet e tua si duhet, pastaj, dashtë Allahu, të ftosh me dituri, urtësi dhe këshillë të mirë edhe të tjerët. Allahu i Madhërishëm thotë: “Ti thirr për në rrugën e Zotit tënd me urtësi e këshillë të mirë.” – [Kur’an, 16:125].
Ti nuk urdhërohesh për diçka që nuk e përballon, diçka përtej mundësive të tua, apo jashtë kompetencave të tua. “Ne nuk e obligojmë asnjë njeri përtej mundësive të tij.” – [Kur’an, 23:62]. Jo, po njeriu i bën padrejtësi vetvetes! Ndërsa, Allahu i Madhërishëm e mësoi të Dërguarin e Tij, Muhammedin (alejhi selam) që të zgjidhte të lehtën, të përballueshmen, të urdhëronte për mirë, por, në të njëjtën kohë, të mos rrinte me të padijshmit, me të paarsyeshmit. Allahu i Madhërishëm thotë: “Ti (Muhammed) merre të lehtën, urdhëro për mirë dhe hiqu prej të padijshmëve.” – [Kur’an, 7:199]. Sepse ata nuk binden, e ti nuk ke pse të ndihesh keq për ta, pasi ajo është rruga që ata kanë zgjedhur. Ky mësim vlen edhe për ndjekësit e Muhammedit (alejhi selam)!
Mos vallë, mendoni se në duart tona është çështja e të tjerëve?! Mendoni se po u fole për këtë a për atë, ata do të të binden?! Të ishte ashtu, pra të varej nga dëshira jote bindja e të tjerëve se ç’është e mirë apo jo, ti, në radhë të parë, do ta bindje vetveten që të merrej me çështjet e tua dhe ta përmirësoje e ndryshoje atë për mirë. Pastaj, Allahu i Madhërishëm na ka liruar nga këto komplekse, pasi edhe vetë Muhammedi (alejhi selam) zemërohej e ndihej keq kur të tjerët nuk i përgjigjeshin, por Allahu i Madhërishëm i tha: “Në të vërtetë, Allahu e largon nga e vërteta atë që do dhe Ai e udhëzon atë që do, andaj ti (Muhammed) mos shkatërro veten duke u dëshpëruar për ta.” – [Kur’an, 35:8]. Mirëpo, kjo nuk do të thotë që të mos urdhërohet për mirë e të ndalohet nga e keqja, por të mos këmbëngulet që ndokush të përgjigjet gjithsesi, e të mos preokupohet aq saqë të harrojë edhe vetveten dhe çështjet e veta.
Jo, ti nuk je prej atyre, pasi edhe udhëheqësit e tu do të ishin ndryshe. Edhe prijësit do të prinin pak më ndryshe. Po edhe ato shtete ku jetojnë njerëz si ti, do të ishin më ndryshe. Gjithçka e keqe që ndodh, nuk është veçse fryt i duarve tona; fryt i vetvetes sonë. Allahu i Madhërishëm thotë: “Çfarëdo e mire që të vjen është nga Allahu, e çka të ndodhë nga ndonjë e keqe është nga vetë ti.” – [Kur’an, 4:79]. Pra, çdo e keqe që na ndodh, është fryt i punës ose mospunës sonë.
Të devotshmit në vetveten e tyre, në rregullimin e çështjeve të tyre, në përgjegjësitë e tyre ndaj vetvetes dhe shoqërisë, janë ata që do të korrin fitime të mëdha. Por, gjithnjë, kjo devotshmëri, të fillojë nga “Ti”, “Vetvetja jote” dhe “Çështjet e tua”.
Allahu na udhëzoftë e na mëshiroftë, e të kthjellohemi për vetveten dhe çështjet tona, e kjo ndofta do të sillte devotshmërinë kolektive. Të mos ua dëshirojmë të tjerëve atë që nuk ia dëshirojmë vetvetes : “Nuk do të jetë besimtar askush nga ju, derisa nuk i dëshiron vëllait të tij atë çka i dëshiron vetes.” - [Hadith:Buhariu]; e kjo do të sillte edhe ngadhënjimin e gjithmbarshëm, me ndihmën e Allahut, inshaAllah: “Ne u ndihmuam atyre dhe ata ngadhënjyen.” – [Kur’an, 37:116.]