Nga cilësitë e larta të besimtarit të devotshëm është vetë llogaritja për punët dhe veprat e tij, në mënyrë që ai të jetë i sigurt se është duke ecur në rrugën e drejtë të cilën e ka përcaktuar Kurani Famëlartë, dhe e ka sqaruar i dërguari i Allahut Muhamedi a.s. dhe e kanë pasuar të parët tanë, në mënyrë që ai të sqaroj se është duke ecur në drejtim të drejtë, dhe se është larg nga devijimi, dhe të shëron gabimet e mundshme e të drejtohet në rrugën e drejtë.
Allahu i Lartësuar na ka urdhëruar që ta llogarisim vetveten në çdo hap të jetës, në mënyrë që njeriu të ecë me largpamësi në çështjen e tij, thotë Allahu i Lartësuar:
"Po njeriu është dëshmitar i vetvetes. Edhe nëse i paraqet arsyetimet e veta" Kijame: 14-15.
Gjithashtu thotë:
"O ju që besuat, kini parasysh frikën ndaj All-llahut dhe le të shikojë njeriu se çka ka bërë për nesër…" Hasher: 18
Pejgamberi a.s. i edukoi muslimanët e parë në vetë llogaritje dhe vetë mbikëqyrje, për arsye se ai që e llogaritë vetveten para se sa llogaritet ditën e gjykimit do t'ia lehtëson vetës llogaritjen, e ai që nuk e përcjellë vetveten veç e ka humbur atë.
Transmeton Aibade bin Samit se një njeri ka kërkuar nga Pejgamberi a.s. që ta këshillon, ndërsa Pejgamberi a.s. i tha: "Nëse dëshiron ndonjë çështje mendo fundin e saj, nëse është e drejtë vazhdo, e nëse është e kundërta atëherë largohu prej saj"
Ashtu siç transmetohet nga Shedad bni Evs se Pejgamberi a.s. ka thanë: "I mençur është ai që kujdeset për vetën dhe punon për jetën pas vdekjes…"
Ndërsa nga fjalët e Omer ibni Hatahi është: "Llogariteni vetveten para se sat ë llogariteni, peshoni veprat e juaja para se sa të ju peshohen"
Nëse nga muslimani kërkohet që ta llogaritë vetveten në çdo kohë, atëherë në muajin e Ramazanit është më se e domosdoshme, nga ai kërkohet që këtë kohë ta shfrytëzoi, të përfiton shpërblimin e tij me të cilin e ka premtuar Allahu, e që është mëshirë, falje dhe lirim nga zjarri, për këtë nga ai kërkohet që të ketë një llogaritarë ditorë e që ta vrenë atë që e ka vepruar dhe atë që nuk e ka vepruar.
Pra çfarë ta pyet muslimani i cili agjëron vetveten e tij? Si ta vlerëson vetveten? Në mënyrë që të jetë në rrugën e drejtë.
Pyetja e parë: A ke bërë njetë - vendosë agjërimin që atë ta kryen me besim dhe vetë llogaritje në mënyrë që ta arrish shpërblimin e tij?
Thotë Allahu i Lartësuar:
"O ju që besuat, agjërimi u është bërë obligim sikurse që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, kështu që të bëheni të devotshëm" Bekare: 183
pastaj Pejgamberi a.s. thotë:
"Veprat janë sipas qëllimit dhe çdokujt i
takon ajo që e ka për qëllim. Prandaj, kush
shpërngulet (bën hixhret) për shkak të Allahut
dhe të dërguarit të Tij, shpërngulja
(hixhreti) e tij është për All-llahun dhe të
dërguarin e Tij. Ndërsa, shpërngulja e kujt
është të fitojë disa të mira të kësaj bote ose
të martohet me ndonjë femër, i atilli nuk do
të fitojë tjetër përveç çka ka pasur për
qëllim." Buhariu dhe Muslimi
gjithashtu thotë: "Ai që agjëron me besim dhe vetë llogaritje do t'i falen mëkatet e kaluara" Buhariu dhe Muslimi
Pyetja e dytë: Ai ke falur pesë kohet e namazit me xhemat duke ja pasur drojën Allahut?
Thotë Allahu i Lartësuar:
"Së ka dyshim se namazi për besimtarët është obligim në kohë të caktuar" Nisa: 103
Gjithashtu thotë:
"Është e sigurt se kanë shpëtuar besimtarët. Ata të cilët janë të përulur dhe të kujdesshëm gjatë faljes së namazit" Muminun: 1-2
Pejgamberi a.s. pasi pyetet se cila punë është më me vlerë te Allahu? Thotë: "Namazi në kohën e tij" gjithashtu thotë: "Pesë kohët e namazit, xhumaja deri në xhuman, ramazani deri në ramazan janë shlyerje të mëkateve nëse largohet nga mëkatet e mëdha" Muslimi
Pyetja e tretë: A je i përpiktë në namazin e natës me xhemat?
Thotë Allahu i Lartësuar: "Dhe që për hir të Zotit të tyre natën e kalojnë duke i bërë sexhde dhe duke qëndruar në këmbë (falen)" Furkan: 64
Dhe thotë: "I heqin trupat e tyre prej dyshekëve, duke e lutur Zotin e tyre nga frika dhe nga shpresa dhe nga ajo që Ne ua kemi dhënë (pasuria) atyre, ata japin" Sexhde: 16
Pejgamberi a.s. thotë: "Ai që ngritët në namaz nate me besim dhe vetë llogaritje do t'i falen mëkatet e kaluara" Buhariu dhe Muslimi
Pyetja e katërt: A ke falë namaz nate në Ramazan?
Thotë Allahu i Lartësuar:
"Dhe në një pjesë të natës zgjohu me të (me Kur'anin - namazin), është e sigurt se Zoti yt do të ngrejë ty në një vend të lavdishëm" Isra: 79
"Dhe në syfyr (kah mbarimi i natës) ata kërkonin falje për mëkatet" Dharrijat: 18
Thotë Pejgamberi a.s: "Ju porosis për namaz nate, ai është vepër e njerëzve të mirë para jush, së ka dyshim se namazi i natës është afrim te Allahu dhe pengesë nga mëkati, dhe shlyes i veprave të këqija" pastaj thotë: " A dëshironi të ju tregoi për dyert e mirësisë? Agjërimi është mburojë, lëmosha fikë gabimin ashtu siç uji fikë zjarrin, dhe namazi i njeriut në thellësinë e natës" Termidhiu
Pyetja e pestë: A e ke shtuar leximin e Kuranit në Ramazan?
Thotë Allahu i Lartësuar: "Muaji i Ramadanit që në te (filloi të) shpallet Kur'ani, që është udhërrëfyes për njerëz dhe sqarues i rrugës së drejtë dhe dallues (i të vërtetës nga gënjeshtra)" Bekare: 185
Thotë Pejgamberi a.s: "Agjërimi dhe Kurani ndërmjetësojnë për robin në ditën e gjykimit, thotë agjërimi: o Zot e kamë ndalë nga ushqimi dhe epshi ndërmjetësomë mua për të, dhe thotë Kurani: o Zot ia kam ndalur gjumin gatë natës ndërmjetësomë mua për të, e ata ndërmjetësojnë" Ahmedi
Pyetja e gjashtë: Agjërimin e ramazanit a e kryen nuk i pasur parasysh rregullat e tij?
Thotë Allahu i Lartësuar:
"(Robërit e Zotit janë) Edhe ata që nuk dëshmojnë rrejshëm dhe kur (rastësisht) kalojnë pranë të keqes, kalojnë duke e ruajtur karakterin e vet"
thotë Pejgamberi a.s: "Nëse jeni agjërueshëm mos ofendoni, mos injoroni, e nëse dikush e ofendon apo e lufton le të thotë unë jam agjërueshëm" Buhariu, Muslimi
Pyetja e shtatë: A je lutur gjatë kohës sa ke qenë agjërueshëm/
"E kur robërit e Mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër, i përgjigjem lutjes kur lutësi më lutet, pra për të qenë ata drejt të udhëzuar, le të më përgjigjen ata Mua dhe le të më besojnë Mua" Bekare: 186
Pejgamberi a.s thotë: "Tre personave lutja nuk ju kthehet mbrapa: Agjëruesit kur bënë iftar, prijësit të drejtë dhe atij që i bëhet padrejtësi…" Termidhiu
Pyetja e tetë: a i ke pas drojën Allahut në përfitimin tënd, ushqimin tënd në mënyrë që Ai të përgjigjet në lutjet e tua?
Thotë Allahu i Lartësuar: "O ju që besuat, hani nga të mirat që ua kemi dhënë dhe falënderoni Allahun, nëse jeni që vetëm Atë e adhuroni" Bekare: 172
"O ju që besuat, jepni nga më e mira e asaj që e fituat…" Bekare: 267
Pyetja e nëntë: A ke kërkuar falje nga Allahu dhe a je penduar me pendim të sinqertë në muajin e ramazanit?
Thotë Allahu i Lartësuar: "Po All-llahu nuk do t'i dënojë ata, derisa ti (Muhammed) je në mesin e tyre dhe All-llahu nuk do t'i dënojë, derisa ata kërkojnë falje (istigfarë)" Enfal: 33
"Ti, pra, lartësoje Zotin tënd duke falënderuar dhe kërko nga Ai falje. Ai vërtet pranon shumë pendimin, është mëshirues i madh" Nasr: 3
thotë pejgamberi a.s: "Ai që thotë: Kërkoj falje nga Allahu dhe pendohem te Ai, do ti falen mëkatet…"
Pyetja e dhjetë: A i ke ndihmuar fqinjët, të afërmit vëllezërit në mirësi dhe devotshmëri gjatë Ramazanit?
Thotë Allahu i Lartësuar:"Ndihmohuni mes vete me të mira dhe në të mbara, e mosni në mëkate e armiqësi. Kini dro dënimit të All-llahut, se me të vërtetë All-llahu është ndëshkues i forte" Maide: 2
Thotë Pejgamberi a.s: " Ai është muaj i durimit, durimi shpërblimi i tij është xheneti, dhe muaj i barazisë, muaj që në të shtohet furnizimi i besimtarit, ai që në të e ushqen një agjërues do të i falën mëkatet e tij, dhe do të shpëton nga zjarri, dhe do të ketë shpërblim ashtu siç ai pa i munguar asgjë" Shokët i thanë: çdonjëri prej nesh nuk ka mundësi që të ushqejë agjëruesit, Pejgamberi a.s. tha: "Allahu ju jep këtë shpërblim edhe atij që i dhuron agjëruesit një hurme apo një gotë ujë apo pak qumësht" Bejhakiu
Pyetja e njëmbëdhjetë: A ke kërkuar natën e Kadrit dhe a je përpjekur në të në netët e fundit të Ramazanit?
Thotë Allahu i Lartësuar: 1. Ne e zbritëm atë (Kur'anin) në Natën e Kadrit. E ç'të bëri ty të dish se ç'është Nata e Kadrit? Nata e Kadrit është më e rëndësishme se një mijë muaj! Me lejen e Zotit të tyre në (atë natë) të zbresin engjëjt dhe shpirti (Xhibrili) për secilën çështje. Ajo (që përcakton Zoti) është paqe deri në agim të mëngjesit. Kaptina Kadr
Thotë Pejgamberi a.s: "Ai që ngritët me namaz dhe lutje në natën e kadrit do t'i falen mëkatet që i kanë kaluar" Buhariu
Transmetohet nga Ajshja r.a. nëna e besimtarëve se e ka pyetur Pejgamberin a.s: O I Dërguari i Allahut çfarë ta luti Allahun në natën e Kadrit? Ai tha: "Thuaj: o Allah ti je falës e do faljen falëm mua" Termidhiu
Pyetja e dymbëdhjetë: A ke shtuar lëmoshën në Ramazan?
Thotë Allahu i Lartësuar: "Dhe në pasurinë e tyre kishin përcaktuar të drejtë për lypësin dhe për të ngratin (që ka nevojë por nuk lyp)" Dharrijat: 19
Pyetja e trembëdhjetë: A e ke dhanë Zekatul-Fitrin?
"Dhe ata që në pasurinë e vet kanë ndarë një pjesë të caktuar. Për lypësin dhe për nevojtarin që nuk lyp" Mearixh: 24-25
gjithashtu: "Merr prej pasurisë së tyre (të atyre që pranuan gabimin) lëmoshë që t'i pastrosh me të dhe t'u shtosh (të mirat) dhe njëkohësisht lutu për ta, se lutja jote është qetësim për ta. All-llahu dëgjon e sheh" Tevbe: 103
Lusim Allahun e Lartësuar që të na pranon agjërimin tonë, të na mëshiron me mëshirën e Tij, të na falë me faljen e Tij, dhe në fund Falënderimi i takon vetëm Allahut Zotit të botëve.