HUTBE- MOSRESPEKTI I PRINDERVE LLOGARITET NGA GJINAHET ME TE MDHAJAZoti yt ka dhënë urdhër të prerë që të mos adhuroni tjetër pos Tij, që të silleni në mënyrë bamirëse ndaj prindërve. Nëse njërin prej tyre, ose që të dy, i ka kapur pleqëria pranë kujdesit tënd, atëherë mos u thuaj atyre as "of - oh", as mos u bë i vrazhdë ndaj tyre, po atyre thuaju fjalë të mira (të buta, respektuese). 17;23.
Sherijati All-llahun nuk ka lënë asgje pa përmendur, sherijati I All-llahu ia ja ka dhënë hakun qe e meritonë seciliti, Sherijati i All-llahut I ka rregulluar mardhenjet e njeriut me All-llahun e madhruar, I ka rregulluar mardhenjet e njeriut me krijesat e tjera .Një ndër ato regulla që njeriu duhet ti respektojë është edhe respekti i babës dhe nënës ,sepse për respektim e prindërve All-llahu ka dhënë urdhër të preëe, e ka bë farz, obligim të domosdoshem, ashtu sic e ke farz edhe namazin ..Për këtë All-llahu xh.sh në
thotë:
Ve kada’ rab-buke el-la tabudu’ il-la ij-jahu.All-llahu ka dhënë urdhër të prerë, urdhër të qart, ta ka bë farz .Te mos I bëhet ibadet askujt jteter, pervec Allahut….
Ve bil validejni ihsana, që të silleni në mënyrë bamirëse ndaj prindërve.
Në një hadith të Muhamedit a.s thuhet
:Xhae rexhulun inde resulullahi s.a.fe kale ja resulallah eju amelin efdal.Kale r.s.a. Xhihadun fi sebililah, ve thume men ja resulallah. Esalatu fi vaktiha. ve thume men ja resulallah . Birur validej. Erdhi një njeri te Muhamedi a.s dhe pyeti: Një njeri e pyeti Pejgamberin a.s.: Cila punë është më me vlerë? Tha: xhihadi në rrugën e Allahut, Namazi në kohën e tij, mirësjellja ndaj prindërve, pastaj ". Transmeton Buhariu
All-llahu në kur’an ka kërkuar që të behet ibadet vetem atij pastaj të nderohen prindërit, ndërsa Muhamedi a.s ne hadithin e tij respektin e babës dhe nënës e ka vu në të njejtën gradë me xhihadin dhe namazin.
Ti që e nderon baban dhe nënën e ke fadiletin e një njeriut që lufton në rugë të Allahut Ti që e nderon baban dhe nënën e ke fadiletin e ke vlerën, sevabin dhe bereqetin e një njeriut që e falë gjithmonë namazin në kohën e vetë. Respektimit të prindërve All-llahu xh.sh i ka dhënë një rëndësi shum të madhe prandaj në të njejtin ajet thotë All-llahu xh.sh thotë:
Nëse njërin prej tyre, ose që të dy, i ka kapur pleqëria pranë kujdesit tënd, atëherë mos u thuaj atyre as "of - oh", as mos u bë i vrazhdë ndaj tyre, po atyre thuaju fjalë të mira (të buta, respektuese).Xhemat i nderuar! A e keni parë nëse babai plaket, apo nëna, kush kujdeset për ta, kush i mjekon, djali i tyre apo vajza e tyre? Pavarësisht a janë të martuar apo nuk janë, ata janë të urdhëruar me këtë. Pejgamberi a.s. është pyetur: "Kush ka të drejtë më së shumti nga unë që ta shoqëroj, o i dërguari i Allahut? Tha: "Nëna jote". Pastaj kush? Tha: "Nëna jote". Pastaj kush? Tha: "Nëna jote". Pastaj kush? Tha: "Babai yt". Transmeton Buhariu.
Llogarit se babai yt është plakur dhe nuk e bartë vetveten, nuk mundet ta ndalë urinën dhe ndyrësirën nga vendi ku qëndron, a do t'i thuash atij apo nënës sate: UF, a thanë ata kur ti ishe i vogël, a ke parë nënën e cila i thotë UH birit të saj të vogël, apo baba i cili i thotë UH në mesin e natës fëmijës i cili qan e ai duke fjetur, i cili herët duhet të zgjohet për të shkuar në punë?!.
Në këtë contest Muhamedi a.s ka thënë I
mallkuar është një njeri i cili e arrinë të gjallë babën dhe nënë dhe me respektin ndaj tyre nuk arrinë ta fitoj xhenetin..
Fe la tekul lehuma uf-fin ve la tenher huma
Mos u thuaj as fjalën uf e as mos i mërzit ...edhe atëherë kur ata e kanë gabim, nuk është prej islamit, ti thuash babës dhe nënës ti nuk dij, ti je i kohës vjetër, tash jemi modern, ne dijme më shum. Muhamedi a.s na tregone nëse baba dhe nëna të vdesin pa mos ta bë hallall ti e ke humbur dinjajn dhe aihiretin.
ve la tenher huma ve kul lehuma kavlen kerijmaas mos u bë i vrazhdë ndaj tyre, po atyre thuaju fjalë të mira (të buta, respektuese).
… gjithmone të qeshish me ata, me fjale të buta, fjale të mira edhe nëse ti ke problem edhe nese nuk ke pare,parpara prindeve mos i hidhro.
Abdullah ibni Umer - Allahu qoftë i kënaqur ndaj tij - gjatë kryerjes së haxhit e sheh një djalosh, duke e bartur një plakë në shpinën e tij dhe ai me të duke e bërë Tavafin dhe i thotë: Kush është kjo? Tha: Nëna ime. I tha: si sillesh me të? Tha: e ushqej, e pastroj dhe me të kam ardhur në
duke e bartur me duar. A thua, a e kam kryer obligimin ndaj saj?
Qeshi Abdulla ibni Omeri dhe tha: për Zotin nuk e ke bërë as sa edhe një zë që ajo e ka bërë për ty ditën e lindjes sate, të gjitha që ti je duke i bërë tani për të, ajo i ka bërë për ty dhe ajo ka shpresuar që ti të jetosh gjatë, ndërsa ti e bën këtë për të, por ia dëshiron vdekjen.
Nuk duhet që të kalojë një ditë e ti të mos interesohesh se si kalojnë prindërit e tu.
Që fëmijët dhe familja jote të jetojnë në mirësi, ndërsa prindërit e tu të jetojnë në varfëri, një gjë e tillë është e ndaluar, edhe nëse ata janë të pasur dhurata jote sado e vogël ata i gëzon.
Ishe nevojtar në vegjëlinë tënde, babai ka shpenzuar për ty, ishe i vogël dhe i dobët e babi ishte i fortë dhe çdoherë të dha shpresë, ndërsa tani që ti je rritur, e ai është plakur, lodhur, rraskapitur ti të mos interesohesh për të... kjo është turp.
Ai, i cili e dëshiron xhenetin, duhet që prindërit e tij t'i bëjë të kënaqur të gjallë dhe të vdekur.
Sa mirësi e madhe është që njeriu t'i takojë prindërit e tij në jetë e ata të bëhen shkak për hyrjen e tij në xhenet – me lejen e Allahut.
Por sa fatkeqësi e madhe është që njeriu prindërit e tij t'i takojë të gjallë, por ata bëhen shkaktarë që ai të hyjë në zjarr – Allahu na ruajt.
Ibn Abasi Ra ka thënë në
kan zbritur 3 ajete të ngjitura,nuk pranohen njëra pas mos e krij tjetrën,
ETIU uLL-LLAHE VE ETIJU RESUL.[b] NDEGJOJENI All-llahun dhe pejgamberin e tij a.s,[/b] Ai qe e ndogjon All-llahun dhe nuk e degjon pejgamberin e Tij, nuk e ka degjuar A.s All-llahun, nuk I pranohet as e pra pa mos e kryer edhe të dyten,
VE EKIMUS SALATE VE ATUZ ZEKATE Falnja namazin dhe jepnja zeqatin, TË DIJAT I KA LIDHUR NË NJË AJET… DHE NESE NJERIU NUK E JEP ZEQATIN NUK I PRANOHET AS NAMAZI.
ENNESHKURU LI VELI VALIDEJNI IHSANA, ME FALENDERONI MUA O JU NJEREZ DHE FALEMDNERONI RPINDERIT TUAJ. E ai icili nuk I ka falenderuar prinderit e tij nuk e ka falenderuar as All-llahun e madhëruar. Ibadetet e njeiut nuk kan asnji cafre peshe nese ai ato nuk I bashkone së bashku me respektin ndaj prinderve
Muhamedi a.s. thotë:Kënaqësia e All-llahut është me knaqësin e prinderve , nëse prindërit janë të kënaqur me tij edhe All-llahu është I knqaur me tij,dhe hidhrimi I All-llahut eshte me hidhrimin e prinderve.Nëse prindërit janë të hidhruar me tij edhe All-llahu është I hidhruar me tij.
Xhemat I nderuar nese respektimi I prinderve eshte nder farzet me te mdhaja mos repsektim eshte një nder gjinahet, haramet e medha që ka mundesi me be njeriu. Muhamedi a.s ka thënë a nuk dëshironi të ju informoj për disa nga gjynahet me të mdhaja: Ela u nebijukm bi ekberi kebair el ishraku bilah ve ukul validej .Shirku ndaj All-llahut Dhe mos repekti ndaj prinderve.
Xhemat i nderuar! Mirësia jonë ndaj prindërve tanë nuk përfundon me vdekjen e tyre, apo vdekjen e njërit prej tyre, Pejgamberi a.s. ka thanë: "Nuk ka musliman, i cili i ka prindërit gjallë, e ai zgjohet në mëngjes dhe prindërit e tij të gëzuar ndaj tij, veçse do t'i hapen dy dyer në xhenet dhe nuk fle veçse si bamirës ndaj tyre veçse do t'i hapen dy dyer dhe se Allahu do të jetë i kënaqur…" (Transmeton Bejhakiu)
Që do të thotë në mëngjes dhe mbrëmje nga ti kërkohet që të jeshë i ndërgjegjshëm ndaj prindërve të tu, në mëngjes dhe mbrëmje i ke dy dyer të hapura në xhenet, nëse vdes do të hysh nga njëra prej tyre.
E në të kundërtën e kësaj: "Nuk ndodh që dikush t'i ketë dy prindërit apo njërin, e ata ta kalojnë natën të hidhëruar ndaj tij, e të mos i hapen dy dyer nga zjarri". (Transmeton Abdu Rrezaku).
Këtu dëshiroj të paraqes një çështje shumë të rrezikshme. Shumë nga prindërit, e posaçërisht nëna, në momente hidhërimi apo zemërimi, luten kundër fëmijëve të tyre, ata e harrojnë se duaja e tyre pranohet, prandaj këta prindër i thërrasim që ndaj fëmijëve të tyre të jenë të mëshirshëm, në vend që të luten kundër tyre i këshillojmë të luten që Allahu t'i udhëzojë. Transmetohet nga Enes ibni Maliku – Allahu qoftë i kënaqur me të – se si një djalosh në kohën e Pejgamberit a.s., i quajtur Alkeme, ka qenë adhurues i madh, dorëdhënës i njohur dhe se si, pas një kohe ishte sëmurë, ndërsa gruaja e tij kishte shkuar te Pejgamberi a. s. për të treguar se burri i saj ishte para vdekjes. Duke dashur që t'i njoftonte për gjendjen e tij, Pejgamberi a.s. u thotë Bilalit, Aliut, Selmanit dhe Amarit: "Shkoni dhe shikojeni gjendjen e tij, ai ka nevojë për ju". Pastaj ata e dërguan Bilalin që ta lajmëronte Pejgamberin a.s. për gjendjen e tij të rëndë, ndërsa Pejgamberi a. s. pyeti: "A i ka prindërit"? I thanë: Babai i ka vdekur, ndërsa nëna është një plakë e lodhur. Pejgamberi a.s. tha: "O Bilal, shko te nëna e Alkemes bëji selam dhe thuaji, nëse vendosë që të vijë tek unë, apo nëse dëshiron që unë të shkoj tek ajo?" Tha: unë do shkoi tek ai. E mori shkopin dhe shkoi te Pejgamberi a. s. i dha selam, Pejgamberi a.s. i tha: "Bëhu e sinqertë, sepse nëse më gënjen do të më zbresë shpallje nga Zoti: Alkemeja si ishte me ty?" Tha: O i dërguari i Allahut, është falur, ka agjëruar, ka dhënë lëmoshë pa e ditur se sa ishin vlera e tyre, tha: "Si ishte me ty?" Tha: O i dërguari i Allahut, unë jam e hidhëruar me të. Pejgamberi a. s. tha: "Pse"? Tha: Gruas së tij i ka dhënë përparësi ndaj meje, atë e ka dëgjuar, kurse mua më ka kundërshtuar. Pejgamberi a.s. tha: "Hidhërimi i nënës së tij ia ka ndalur gjuhën nga dëshmia se nuk ka të adhuruar tjetër përveç Allahut". Pastaj i tha Bilalit: "Ndize një zjarr që ta hedh në të". Atëhër ajo tha: O i dërguari i Allahut, fryti i zemrës të digjet para duarve të mia? Si ka mundësi që zemra ime të durojë? Pejgamberi i tha: "Zjarri i xhehenemit është më i fortë dhe i vazhdueshëm, e nëse bëhesh e kënaqur ndaj tij, Allahu do ta falë. Ajo pranoi dhe tha: O i Dërguari i Allahut, dëshmoj para Allahut dhe para teje dhe atyre që janë prezentë se unë jam i kënaqur ndaj Alkemes, pejgamberi tha: "O Bilal, shko dhe shiko se a mundet Alkameja të thotë: la ilahe ila Allah? Se ndoshta nëna e Alkames e ka thënë atë që nuk është në zemrën e saj, duke u turpëruar para Pejgamberit a.s." Bilali hyri aty the tha: Hidhërimi i nënës së saj e ka ndaluar gjuhën e tij nga të dëshmuarit. Pasi ajo u pajtua me të, gjuha iu lirua dhe ai atë ditë vdiq, e pastruan dhe Pejgamberi a.s. ia fali namazin, pastaj para varrit u ngrit dhe tha: "O muhaxhirë e ensarë, atë që i jep përparësi gruas para nënës së tij, Allahu e mallkoftë dhe nga ai nuk pranohet asgjë".
Cili është mëkati i parë ndaj prindërve? Që prindërit e tu natën ta kalojnë të hidhëruar ndaj teje, ky është mëkat, xheneti është i ndaluar për mosrespektuesin e prindërve të tij. "Namazi nuk ngrihet nga koka e tre personave: Alkoolisti, mëkatari ndaj prindërve, dhe kurvari". Transmeton Ahmedi.
Nuk lejohet që babai të fle i hidhëruar ndaj teje.
O ju bijtë e prindërve tuaj, keni kujdes nga hidhërimi i prindërve tuaj.
Një njeri erdhi tek Ebu Hanife dhe i tha: O Ebu Hanife, babai im më urdhëron që të shkoj këtu e këtu, ndërsa nëna më ndalon, Ebu Hanife i tha: Dëgjoje babanë e mos e hidhëro nënën. I riu u habit dhe i tha: O Ebu Hanife, si komentohet kjo. Ebu Hanife heshti dhe tha: Për nënën tënde janë tri të katërtat e të drejtave, ndërsa për babain tënd katër të katërtat, për arsye se nëna është e dobët, pra, qëndro pranë saj dhe mos e hidhëro babanë tënd dhe tregoji se ti këtë e ke bërë për hatër të nënës sate, e cila është e dobët.
Ebu Hanife thotë se prindërit kanë të drejtë që fëmijën e tyre ta ndalojnë nga kryerja e Haxhit nëse ata kanë nevojë për të.
Nëse je duke u falur nafile dhe të thërrasin babai apo nëna, ti duhet që ta ndërpresësh namazin, për arsye se ai është sunet apo nafile, ndërsa përgjigjja për prindërit e tu është obligim-farz dhe farzi i paraprin sunetit, shih në madhështinë e të drejtave.
Pas vdekjes a ka mirësjellje për ta?
Po, pas çdo namazi lutem për ta, ashtu siç veproi edhe në jetën e tyre, pastaj dhuroi lëmoshë për ta nga pasuria ime, për arsye se pasuria ime është pasuria e prindit tim, pastaj i vizitoi shokët dhe farefisin e tyre.
Transmetohet në hadithin e Ibni Abasit se Muhamedi a.s. ka thanë: "Nuk i ka dikush prindërit e tij të gjallë e ata të flenë të hidhëruar prej tij, veçse do të hapen për të dy dyer nga zjarri".
Mosrespektuesi i prindërve, ashtu siç vepron ti me prindërit e tu, fëmijët e tu do të veprojnë me ty, këtë e dëshmon edhe realiteti.
Zotriu ynë Omer ibn Elhatabi e dërgoi Kelab bni Abdullahun dhe Sead ibni Ebi Vekas në Kadisije, babai i Kelabi, Abdullahu erdhi tek Omeri duke qarë, ishte në moshë të shtyrë, Omeri i tha atij: Pse qan, o babai i Kelabit? Tha: O prijës i besimtarëve më ka marrë malli për erën e Kelabit, Omeri e dërgoi Muhamed ibni Muslime në betejë që ta kërkojë Kelabin, pasi Kelabi arriti në Medinë, kaloi pranë prijësit të besimtarëve dhe Omeri – prijësi i besimtarëve – i tha: çfarë bën për babanë tënd? Tha: O prijës i besimtarëve, shkoj tek ai me më të mirën deve që e kam dhe e marr qumështin e saj, ia jap me dorën time derisa të ngopet, pastaj ua dërgoj gruas dhe fëmijëve të mi atë që mbetet, e porosit që këtë ta bëj prapë me babanë e tij, e thirri Aibdullahun, e moli devenë, pastaj ia afroi babait të tij dhe filloi të qante derisa lotët pikuan në enën e tij. Omeri e pyeti babanë e Kelabit se pse po qante? Tha: Sikur të mos kishe thënë, o prijës i besimtarëve se unë kam devijuar do të betohesha se unë e ndiej erën e Kelabit në enën e qumështit, në këtë rast Kelabi filloi t'ia puthte këmbët babait të tij, Omerit – Allahu qoftë i kënaqur me të - filloi të qante sa që ata që ishin prezent filluan se të mendojnë se ai nuk do ta ndërpriste vajin.
Mirëpo, nëse babai apo nëna të urdhërojnë që ta kundërshtosh Allahun, atëherë nuk ka dëgjim të krijesës në mëkat të Krijuesit.
"E nëse ata të dy tentojnë që ti të më përshkruash Mua shok, për çka ti nuk ke kurrfarë fakti, atëherë mos i respekto ata, po në çështjet e jetës së kësaj bote të kesh mirëkuptim ndaj tyre, e ti ndiqe rrugën e atij që është i kthyer kah Unë, mandej kthimi juaj është tek Unë, e Unë do t'ju njoftoj për atë që keni punuar."
(Llukman: 15)
POROSIA E KESAJ HUDBEJEXhemat i nderuar si shkak i kësaj hudbje janë ankesat e shumta të disa nga xhemati jonë të cilët vazhdimish ankohen prej fëmijëvë të tyre, të cilët nuk i respektojnë, nuk i ndëgjoj, nuk sillen mirë me ata, i përbuzin, i nënçmojnë dhe në disa raste edhe i rahin prindirit e tyre. Xhemat i nderuar edhe këta prindë kanë një pjesë të fajit sepse ata nuk i kan edukuar fëmijët e tyre me edukatë islame kur kanë qenë të vogël. Por si do qoftë, i këshillojmë të rijtë që të mos e bëjën këtë gabim të, mos i hidhrojnë prindërit ëe tyre, se me këtë vepër e hidhrojnë edhe All-llahun dhe e meritojnë mallkimin e Tij. Prandaj atyre do tu përmendim një ngjarje që ka ndodhur në trevat tona: Tregohet se një ndjalë një ditë, niset më nusen e tij që të blejë florij. Gruaja e tij i thotë ta marrim edhe nënë tënde, që gjatë kohës që ne do të ecim nëpër duqane ajo të rije në veturë që ti ruaje fëmijët. Këta hijnë në jë artari blejnë flori.Kur vjenë koha që ta bëje pagesën e sheh se kuletrën e ka haruar në veturë. Del që ta mer kuletrën. Ndër koha nëna e tij del prej veture që të shoh se çka ka blejtur nusja e tij, me cka është gëzuar nusja e saj. Kur hinë në shytore, ia uronë nuses florin që e ka blerë dhe ndër kohë e sheh një unazë të vogël e cila i pëlqen dhe e ve në gisht. Kur vjenë djali, i thotë shitsit sa ishte pagesa? Ai i thotë: 5050 euro. Djali i thotë shitsit>Pak më parë më tha %000 euro e tash 5050 euro cka u be tash? Shitsi i tha; Po edhe kjo plaka mori një unazë që kushtonë 50 euro.Djali u hidhruar dhe ia nxori nënës së tij unaz, po thuaj se me gjith gishtin, Oj nënë a dën të bëhesh nuse?!Çka të duhet tij unaza etj. Nënëa u hidhrua dhe në këtë moment nuk duroi dhe e mallkoi birin e saj duke i thënë. Mos u gëzofsh me fëmijët tua. Tregohet se mallkimi i kësaj nëne arrinë në 7 katë qiej dhe djali isaj ende pa mos dal prej shitores qorohet. Kalon afër një viti ky djal duke kërkuar shërim. Më në fund një dijetarë i thotë mos ke bërë ndonjë gabim ndaj prindërve tu. Në këtë rast ky njeri tha; Un e dij gabim tim. E kam hidhruar nënën time në një rast dhe e kam fituar mallkim e saj. Ky dijetarë i thotë shërimi i vetëm për ti është që nëna jote të ta bëje Hallal. Përsëri kjo nënë i lutet All-llahut;O zot unë gabova, tash ia bëna hallal djalit tim të lutem shëroje. Përsëri lutjen e kësaj nëne e pranojë All-llahu dhe djali i saj u shurua.
Prandj të rijë kujdesni ndja prindërve tuaj, mos i hidhroni ata sepse Duanë e tyre e pranonë menjëherë All-llahu xh.sh.
Muhamedi a.s. thotë:
ALL-LLAH PËR TË GJITHA MËKATET KUJ DO I JA SHTYN DERI NË DITËN E GJYKIMIT, KURSE PADËGJUESHMËRIN DAJ PRINDËRIVE AI E DËNON PARA VDEKJES.Shumë nga prindërit, e posaçërisht nëna, në momente hidhërimi apo zemërimi, luten kundër fëmijëve të tyre, ata e harrojnë se duaja e tyre pranohet, prandaj këta prindër i thërrasim që ndaj fëmijëve të tyre të jenë të mëshirshëm, në vend që të luten kundër tyre i këshillojmë të luten që Allahu t'i udhëzojë.
Porosia e fundit: All-llahu xh.sh I ka thënë musës a.s.O musa repsektoj prinderit e tu sepse nese I respektone prinderit e tu kam per të ta zgjatur jeten kam per të ta zgjatur riskun, dhe kam per tët dhene fëmije të cilët do te respektojne tij, po nese nuk I respektone, kam me ta shkurtuar jeten kam me ta ndalur riskun, dhe kam me te derguar fëmije te cilet nuk do te respektojne ti.
Afet Beadini
17.12.2010