Bidati, cështë dhe si considerohet ai??!!
Muhammedi a.s. në një hadith thot:: "Men senne fil islami suneten
haseneten ...", "Kush shpik në islam një traditë të mirë, ai do të ketë
shpërblim çdo herë që do të veprohet ajo ...", kështu është edhe me
veprën e keqe. Nëpërmjet këtij hadithi Muhammedi a.s na e bën me dije se muslimani mund të
bëj traditë një vepër, e cila do të jetë në të mirën dhe shërbimin e
muslimanëve, por me kusht mos jetë në kundërshtim me parimet e
sheriatit. E kush e bën një vepër të tillë, nuk i kanoset dënimi por
shpërblimi.
" Dijetarë të mëdhenj e përmbajnë mendimin se bidati nuk është
vetëm i keq, por ka edhe të mirë, këtë e gjejmë edhe në mesin e
gjeneratës së artë, si rasti kur Umeri r.a. e caktoi që të falet namazi
i teravisë pas një imami, e kur i pa ashtu të tubuar tha: Sa risi e
mirë kjo. Apo siç bëri Uthmani r.a. që të shkruhet Kurani në mus'haf,
si dhe të mbetet vetëm një kopje nga kurani, kurse të tjerat dha urdhër
të digjen".
Pra, nuk duhet të kundërshtohet çdo gjë e cila nuk na konvenon neve,
por duhet të shohim se çka kanë thën dijetaret,
a janë unanim të gjithë dijetarët, e pastaj të sjellim qëndrim
përfundimtar, e jo vetëm pse e ka dëgjuar një hoxhë në ndonjë "CD" apo
në "youtube" menjëherë të del në popull dhe t'i gjykon se kjo e juaja
nuk është mirë, e jona është sunnet.
Jemi dëshmitar të kohës kur po ndëgjojm nga disa persona se në mesin tonë jan shum bidate që duhet te hiqen , por kur i pyesim ata se cili na
qenka ky bidat, ato fillojnë të cekin mevludin, tespihet pas namazit,
leximi i sures Ja-Sin, leximi Kur'anit në varreza, etj..
Eshte mire qe ti pyesim këta persona se po flasin nga padituria i
kundërshtojnë, ose i kundërshtojnë vetëm që të bëjnë turbullira në
popull, duke u munduar ata të instalojnë një sunet në popull, ata
rrënojnë një farz, bëjnë përçarjen e popullit, gjë e cila duhet të
ruhet, vëllazëria në islam është më e rëndësishme se çdo gjë, pasi kur
muslimanët filluan të përçahen rreth gjërave sekondare se ku vendohen
duart në namaz, a duhet të merren tekbire, bota perëndimore e okupoi
tërë botën islame dhe qëndron nën sundimin e tyre derisa ne t'i
zgjedhim këto probleme në mesin tonë.
Ibn Tejmije në librin "el-Fetava" thotë: "se mundet që të lihet një
sunet për ruajtjen e unitetit, për të afruar zemrat njëjtë siç e la
edhe Pejgamberi a.s. ndërtimin e Qabes mbi bazat e saja të plota nga
frika se mos përçahen njerëzit", këtë qëndrim e ka edhe imam Ahmedi në
lidhje me unitetin.
Dijetarë kan nji qëndrim se risia e cila është shpikur në një
vend, nëse nuk është në kundërshtim me mësimet e sheriatit, atëherë
mund të pranohet, si dhe të veprohet me të, por nëse risia është në dëm
të islamit dhe e dëmton atë, atëherë ajo risi duhet të luftohet dhe nuk
duhet të lejohet që të depërton në shoqëri, e nëse është, atëherë duhet
ta largojmë.
Imam Shafiu r.a. në një thënie të tij rreth ndarjes së bidatit, ai
thotë: "Ka dy lloje të bidateve: Të qortuara edhe të lavdëruara. E
lëvduar është ai bidat i cili është në pajtim me sunetin, e qortuar
është ajo që është në kundërshtim me sunetin".
Neveviu thotë: "Bid'at në sheriat është një shpikje që s'ka qenë në
kohën e Pejgamberit a.s., e ai mund të jetë i mirë ose i keq"! Në
vazhdim do ti sjellim më gjerësisht këto mendime.
Është më se i vërtet hadithi i Muhammedit a.s. i cili ka thënë. "Çdo risi është
që të shpije në humbje, e çdo humbje në zjarr". Në këtë rast fjala
"KUL-LUN" (çdo), është shprehje që argumenton për kuptim të
përgjithshëm të tekstit (umum), mirëpo në këtë rast kjo shprehje është
në kuptim të përgjithshëm që pranon specifikimin (amun mahsusun), e që
me këtë nënkuptohet se çdo risi nuk mund të thuhet se është humbje që
të shpie në xhehenem. Po ashtu kuptimin e fjalës "KUL-LUN" (çdo) e
gjejmë në Kur'an në kuptim të përgjithshëm që pranon specifikimin, si
f.v. ajeti : "(Era) rrënon çdo send me lejen e Zotit të saj ...",
(Ahkaf:25). Qartë dihet se era nuk e shkatërron çdo gjë, por disa gjëra
i shkatërron.
Ky lloj i specifikimit të kuptimit të përgjithshëm në shkencën e Usuli
Fikhut njihet si (el-Hasul Munfasilu bil-Hassi). Për atë se fjala
"KUL-LUN" (çdo) në këtë hadith e ka kuptimin e përgjithshëm të
specifikuar mendon edhe Imam Neveviu komentuesi i "Sahihul Muslimit".
Po ashtu ky dijetarë mendon se risit (bidatet) mund të jenë të
refuzuara në sheriatin islam dhe mund të jenë të pranuara.
Transmetohet se Ibn Haxheri r.a. komentuesi i sahihut te Buharit ka
thënë: "Çdo gjë që nuk është vepruar në kohën e Pejgamberit a.s..
konsiderohet risi (bidat), mirëpo disa prej tyre janë të urrejtuara dhe
të pa pranuara në sheriat, e disa prej tyre janë të pëlqyera dhe të
pranuara në sheriat".
Kur qartë kuptohet se fjala "KUL-LUN" (çdo) në hadith e ka kuptimin e
përgjithshëm të specifikuar që d.t.th. disa bidate, na bëhet e obligim
të mendojmë në kuptimin e hadithit: "Kush e hap një rrugë të mirë në
Islam, atij i përket shpërblimi (pse e ka filluar atë punë të mirë), po
ashtu i takon edhe shpërblimi i atij që e kryen atë punë, pa iu
pakësuar shpërblimi atij që e punon atë vepër ...".
Ka disa prej masës së përgjithshme të njerëzve thonë: "Po të ishte
festimi i ditëlindjes së Pejgamberit a.s. çështje që duhet të kryhet do
ta e shpjegonte Muhammedi a.s.. këtë ummetit të tij?!". Përgjigja
rreth kësaj është se çdo vepër që nuk e ka vepruar Pejgamberi a.s..
apo shokët e tij nuk d.m.th. se zbatimi i saj vepre është e ndaluar. Mu
për këtë imam Shafiu r.a. mendon se çdo vepër që ka bazë në burimet e
sheriatit por që atë vepër nuk e ka zbatuar Pejgamberi a.s.. e as
shokët e tij nuk mund të konsiderohet e ndaluar, por mund të jetë e
pëlqyer dhe e rekomanduar të veprohet. Ata të cilët mundohen të thonë
se ajo vepër që nuk e ka vepruar Pejgamberi s.a.w.s. është e ndaluar të
veprohet, është mendim i paargumentuar dhe i pa pranuar nga ana e
dijetarëve.
Po ashtu disa po mundohen me e mbështetur mendimin e tyre se festimi i
ditëlindjes se Pejgamberit s.a.w.s. është gjë e ndaluar në hadithin e
Pejgamberit s.a.w.s.: "Dhe mos e teproni ne lavdërimin ndaj meje sikur
që e tepruan në lavdërim të krishterët ndaj Isaut të birit të Merjemes
a.s. Vërtetë unë jam rob i Allahut dhe Pejgamber i Tij". Sipas komentit
të Ibn Haxherit r.a. me shprehjen "mos e teproni ne lavdërim" është për
qëllim ajo që ne mos ta konsiderojmë Pejgamberin a.s.. sikur që e
konsideruan të krishterët Isaun a.s. si bir i Zotit apo edhe Zot. Duhet
të jetë e qartë se me festimin e ditëlindjes së Pejgamberit a.s. është
për qëllim gëzimi për ardhjen e tij në këtë botë si mëshirë për
njerëzimin.
Dikush mund të thotë se festimi i ditëlindjes së Pejgamberit a.s..
konsiderohet bidat i refuzuar, ne do të u përgjigjeshim me atë se ka
shumë çështje, të cilat nuk i kanë vepruar sahabët, tabiinët dhe tebi
tabiinët, e që sot muslimanët i veprojnë si f.v.:
1. Të tubuarit e njerëzve për të falur me xhemat namazin e natës pas
faljes së namazit të teravis në të dy haremet. Një veprim i tillë nuk
është vepruar nga tre gjeneratat e para muslimane. Kurse sot kjo vepër
bëhet edhe nëpër xhamitë , e pse nuk thonë se është risi kjo
vepër?!
Leximi i duas së përfundimit te Kur'anit në namazin e teravisë, dhe po ashtu në namazin e natës.
Veçimi i natës së 27 të ramazanit si natë e përmbylljes së leximit
te Kur'anit në namaz të teravisë në Haremin e Mekkes dhe të Medines.
Thirrja për namaz të natës pas faljes së namazit të teravisë duke u thënë: (SALATUL KIJAMI ETHABEKUMU-LLAH).
5. Ndarja e çështjes së tevhidit në tri grupe: "TEVHIDUL ULUHIJJETI,
TEVHIDU RUBUBIJJETI dhe TEVHIDU ESMAI VE SIFAT". Kjo lloj e ndarjes së
tevhidit nuk është e bërë me hadith, as sahabët nuk e kanë bërë këtë
ndarje e as imamët e katër medhhebeve, por e gjejmë në thëniet e ibn
Tejmijes apo ibn Abdul Vehabit.
Duhet pat parasysh edhe këtë se ka shumë vepra të cilat Pejgamberi
s.a.w.s. i ka lenë pa i zbatuar, mirëpo ky moszbatim sipas dijetarëve
mund të jetë për tri arsye:
1. I ka lenë disa vepra pa i zbatuar për shkak se nuk ka qenë nevoja
për t'u zbatuara si f.v. luftimi i atyre që kundërshtojnë dhënien e
zekatit, e të cilët i ka luftuar Ebu Bekri r.a. Pejgamberi s.a.w.s. nuk
i ka luftuar te tillët ngase në kohen e tij nuk ka pasur që dikush prej
muslimanëve të kundërshtojnë dhënien e zekatit. E tash duhet ta kemi të
qartë se Ebu Bekri r.a. e ka vepruar diçka që Pejgamberi s.a.w.s. nuk e
ka vepruar, atëherë vallë mos po i japim vetës mundësi që të themi se
edhe Ebu Bekri r.a. ka bërë bidat (risi).
Të lënurët e disa veprimeve për të cilën ekziston arsyeja pse nuk e
ka zbatuar Pejgamberi a.s. si f.v. nuk e ka falur namazin e teravisë me
xhemat vetëm e vetëm se është frikësuar se ummeti do ta marrin për
farz. Pra nga kjo kuptohet se të falurit e namazit te teravisë me
xhemat është vepër e rekomanduar, ngase nuk ekziston më frika se ai do
të konsiderohet prej ummetit farz.
Lënia e disa veprimeve nga ana Pejgamberit a.s.. për të cilën ka
ekzistuar arsye por për veprimin e saj nuk ka kurrfarë pengese, si f.v.
mos thirrja e ezanit për namazin e bajrameve.
Ka disa nga njerëzit që thonë se nuk duhet të festohet ditëlindja e
Pejgamberit s.a.w.s. ngase mu në të njëjtën ditë vdes, dhe mu për këtë
nuk mund të ketë gëzim atë ditë ngase mu atë ditë ka vdekur Pejgamberi
s.a.w.s.! Këtij arsyetimi i përgjigjet shumë qartë dijetari i madh
Xhelaludin Sujutiu r.a. në librin e tij
duke thënë: "Padyshim se lindja e Pejgamberit a.s.. është begatia me
e madhe që Allahu na ka dhuruar, e vdekja e tij është fatkeqësia me e
madhe për ne. Vërtetë sheriati islam na nxit neve që të shprehim gëzim
për begatin e Allahut xh.sh., ndërsa durim dhe qetësi në fatkeqësi. Mu
për këtë sheriati islam urdhëron që të prehet kurban për atë që ka
lindur me qëllim që të shprehet gëzimi dhe falënderimi, na ka ndaluar
të vajtojmë dhe të dëshpërohemi duke i humbur shpresat ne Zotin xh.sh.
Për forumin: islamieshtedrit.com
Përg; Furkan.