Agjërimi ka dobi të shumta.
(I) A E PENGON AGJËRIMI PRODUKTIVITETIN?
1.Agjërimi është nga ibadetet me të cilat nuk veçohet Islami. Kur’ani Fisnik na mëson se agjërimi ka qenë i obligueshëm edhe për popujt e mëparshëm: “O ju që besuat, u është bërë obligim agjërimi sikurse që u ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush.” (el Bekare:183)
Edhe sot e kësaj dite gjejmë se edhe te fetë tjera është i njohur agjërimi, por është i qartë dallimi mes agjërimit në Islam dhe agjërimit në fetë e tjera. Agjërimi në Islam bëhet në muaj të caktuar sipas kalendarit hixhri – lunar, ai fillon me lindjen e agimit dhe mbaron me perëndimin e diellit, kohë gjatë së cilës abstenohet nga ngrënia, pija dhe nga marrëdhëniet intime.
Me këtë kuptojmë se myslimani punon normalisht gjatë orëve të agjërimit, për dallim nga disa mysliman që janë të mendimit se agjërimi në këtë mënyrë e zvogëlon efikasitetin e punës në individin dhe shoqërinë.
2.Agjërimi është larg kësaj akuze, ai në vete mban efekt të pakontestueshëm me të cilën i furnizon njerëzit me energji shpirtërore, ai madje mundëson të punohet edhe më energjikisht se sa kur nuk janë agjërueshëm. Kjo fuqi shpirtërore nuk duhet injoruar, myslimanët në kohën e të Dërguarit a.s. me të luftuan në betejën e Bedrit, luftuan duke qenë agjërueshëm, megjithatë ata triumfuan. Ushtarët egjiptas në vitin 1973 gjithashtu luftuan duke qenë agjërueshëm, megjithatë triumfuan. Pra, agjërimi nuk I zvogëloi aktivitetet e tyre, por në të vërtetë ndodhi e kundërta.
3. Mungesa e aktivitetit dhe zvogëlimi I produktivitetit në disa nga vendet islame gjatë muajit të agjërimit nuk është për shkak të vet agjërimit, por nga disa shkaqe të tjera. Shumica e njerëzit kanë bërë shprehi që tërë natën ta kalojnë të zgjuar, e kjo natyrisht që ditën e nesërme ata ndihen të rraskapitur dhe nuk kanë forcë që ti kryejnë obligimet ditore, kurse arsyetimi i tyre është se janë agjërueshëm. Ky arsyetim mund të dëgjohet që nga fillimi i ditës, e në qoftë se vërtetë agjërimi është shkaku për lodhjen e tyre, atëherë ata duhej të ndiheshin të lodhur ka fundi I ditës e jo që në fillimin e saj.
4. Është argumentuar se agjërimi ka dobi të shumta shëndetësore, shpirtërore, sociale dhe edukative. Duhet të jetë një mundësi vjetore e një personi që ti analizoj veprimet dhe sjelljet e veta, të
mendoj rreth sjelljes së tij paraprake, të eliminon negativitetet dhe shumë sëmundje shoqërore. Pra në këtë drejtim nxit shoqërinë sa më shpejt, më me shumë përkushtim dhe në vetëdijesim më të lartë.
(II) A ËSHTË E VËRTET QË ZEKATI TË PASURVE U JEP PËRPARËSI NDAJ TË VARFËRVE NË ARRITJEN E MIRËSISË SË ALLAHUT XH.SH.?
1.Në historinë e ekonomisë botërore zekati llogaritet si sistem i parë I organizuar tatimor. Ajo që ekzistonte para kësaj ishin tatimet që caktoheshin sipas tekave të pushtetarëve, pra varësisht se për sa kanë pasur nevojë për të realizuar qëllimet personale. Në fakt, barra e tatimeve të këtilla binin vetëm mbi supet e të varfërve.
Me ardhjen e Islamit dhe obligimit të zekatit, u organizua tubimi, u caktua sasia duke e bërë që ajo të bie vetëm mbi supet e të pasurve dhe shtresës së mesme, pra duke u liruar nga ky obligim të varfrit. Zekati nuk është vetëm sistem financiar por njëkohësisht është ibadetadhurim, sikurse namazi, agjërimi dhe haxhi. Nga këtu, ai paraqet një akt I obligueshëm për atë që ka mundësi ta paguaj, jo nga frika e pushtetit ekzekutiv, por me qëllim të afrimit tek Allahu dhe respektimit të mësimeve të fesë.
2. Në kohën e të Dërguarit a.s. të varfërit e kanë ndjerë veten të pamundshëm të japin zekatin ashtu siç e jepnin të pasurit, kështu ndjenin se të pasurve u jepet privilegj të arrijnë shpërblim nga Allahu që nuk mund ta arrijnë ata. Këtë ndjejnë të tyre ia prezantuan Muhamedit a.s. e ai i porosity ta lartësojnë, falënderojnë dhe madhërojnë Allahun xh.sh. (pra të thonë: Subhanallah, Elhamdulillah, Allahu Ekber) nga tridhjetë e tre herë pas çdo namazi duke u bërë me dije se përmes kësaj ata kërkonin gradën e tyre tek Allahu dhe pozita e tyre tek Ai bëhet e njëjtë me atë të pasurve që japin zekatin.
3. Kriteri sipas të cilit Kur’ani Fisnik mbështetet në vlerësimin mes njerëzve, përgjithësisht është ai I takvallëkut – devotshmërisë dhe veprave të mira, siç na thotë Kur’ani: “...s’ka dyshim se tek Allahu më i ndershmi ndër ju është ai që më tepër është ruajtur.” (el Huxhuratë:13)
Takvallëku përfshinë çdo punë të cilin e kryen njeriu, qoftë ajo fetare ose e përditshmërisë, përderisa
puna kryhet për hir të Allahut, në dobi të mirëqenies së njerëzve dhelargimin e së keqes prej tyre.
Arritja deri te rahmeti I Zotit nuk varet vetëm nga dhënia e zekatit ose kryerjes së riteve të ndryshme fetare, por ajo varet edhe nga vet sjellja e njeriut në përgjithësi, çfarë vepron gjatë jetës së tij, çfarë thotë me gojën e vet dhe për çfarë nijeti – qëllimi, ngase punët vlerësohen sipas qëllimit, ashtu siç thotë Muhamedi a.s.:“ Vërtetë, çdo punë vlerësohet sipas qëllimit dhe çdo njeri shpërblehet sipas qëllimit të tij.” Kjo d.m.th. se i varfëri i cili nuk mund të jep zekatin, dhe shpreson se sikur të posedonte pasuri do të jepte, ai ka shpërblim edhe për këtë, përderisa është I sinqertë. Mund që i pasuri të jep zekatin por qëllimi i tij të jetë vetëm shfaqja para njerëzve dhe arritja e pozitës në mesin e tyre, personi I këtillë fare nuk shpërblehet.
(III) PSE ISLAMI E KA NDALUR NGRËNIEN E MISHIT TË DERRIT?
1.Islami nuk është feja e parë e cila ndaloi ngrënien e mishit të derrit. Feja hebraike këtë e ka ndaluar dhe kështu deri më sot nuk ka hebraik në Evropë dhe Amerikë që e konsumojnë mishin e derrit - pos në raste të rralla, dhe askush nuk i kritikon për këtë. Përkundrazi, ata respektojnë traditat fetare të hebrenjve.
Me ardhjen e Isait a.s. ashtu siç hasim në Ungjill, ai deklaroi se nuk ka ardhur që të kundërshtoj ligjin, por për ta plotësuar atë. Pra, nuk ka ardhur për të ndryshuar dispozitat ligjore hebraike, e mes tyre natyrisht edhe ndalimin e mishit të derrit.Duke u mbështetur në këtë, arsyeja thotë se mishi i derrit duhet të jetë i ndaluar edhe në krishterizëm.
2. Me ardhjen e Islamit, gjithashtu u ndalua ngrënia e mishit të derrit, por kjo ndalesë është vazhdimësi e ndalesës së feve të mëparshme qiellore. Kur’ani Fisnik këtë ndalesë e përmend qartazi në katër vende. Në anën tjetër, përkrah kësaj ndalese fetare, ekzistojnë edhe shumë shkaqe të tjera të cilat e mbështesin këtë ndalesë.
Ndër to edhe ajo çfarë u argumentua nga dijetarët mysliman se ngrënia e mishit të derrit është shumë I dëmshëm për shëndetin, sidomos në vendet e nxehta.
Përveç kësaj, ajetet kur’anore në të cilat përmendet ndalesa e ngrënies së mishit të derrit, përfshijnë edhe ndalimin e ngrënies së të ngordhurës dhe gjakut. Dëmi nga ngrënia e të ngordhurës dhe gjakut
është i pamohueshëm pasi në të mblidhen mikrobe dhe lëndë të dëmshme, kjo argumenton se edhe ngrënia e mishit të derrit është I dëmshëm. Nëse metodat modern kanë arritur eliminimin e materieve të dëmshme te mishi i derrit, gjaku dhe organet e brendshme, kush mund të na siguron se në të nuk ekzistojnë edhe të tjera materie të dëmshme që akoma nuk janë zbuluar. Njeriu pati nevojë për shekuj të tërë për të zbuluar një rrezik të vetëm. Allahu i cili krijoi njeriun, është më I dijshmi mbi të, din se çfarë I sjell rrezik e çfarë është në të mirën e tij. Këtë të vërtetë Kur’ani Fisnik e vërteton me ajetin: “.. e mbi çdo të ditur ka edhe më të ditur.” (Jusuf:76)
3. Në bazë të normës së njohur: “Nevoja lejon atë që në esencë ndalohet.” Islami për raste kur nga uria rrezikohet jeta, lejoi ngrënien e mishit të derrit. D.m.th. myslimani kur gjendet në situatë që për ta shpëtuar jetën duhet të ushqehet me ushqim të ndaluar, e ndër to edhe mishi i derrit, i lejohet dhe atij nuk i shënohetmëkat. Në këtë na mëson ajeti kur’anor: “.. e kush detyrohet (të hajë nga këto) duke mos pasur për qëllim shijen dhe duke mos tepruar, për të nuk është mëkat. Vërtetë Allahu falë, është mëshirues.”(el Bekare:173 ) Mirëpo ky lejim nuk lejon tejkalim të kufijve të domosdoshmërisë, nëse diçka e këtillë ndodh, myslimani është mëkatarë.
(IV) PSE ISLAMI NDALOI VESHJEN E MËNDAFSHIT DHE ARIN PËR BURRAT?
1.Kjo ndalesë është bërë në bazë të thënieve të shumta të Pejgamberit dhe është miratuar nga shumica e dijetarëve mysliman. Mendimi i tyre është se forca dhe vendosmëria është karakteristik e burrit, dhe Islami e mbron mendimin se burri nuk duhet që të jetë I rrethuar prej asnjë far lloj dobësie, ose me shenja luksoze, sepse luksozi shpesh shkon dorë për dore me padrejtësitë sociale. Kjo që burri të jetë i vendosshëm, I fortë dhe triumfal në betejat e jetës si dhe në mejdanet e luftës nëse e kërkon nevoja.
Pasi që stolisja me arin dhe veshja e mëndafshit konsiderohen si nga gjërat luksoze, ato Islami i ka
ndaluar për burrat, kurse i ka lejuar për gratë. Lejimi për gratë është në përputhshmëri me natyrën e tyre dhe dëshirën që kanë ndaj stolive.
2. Përkundër ndalesës, nëse eventualisht paraqitet nevoja që për shkaqe shëndetësore burri duhet të
vishet me rrobe mëndafshi, Islami një gjë të tillë e lejon dhe nuk e pengon. Kështu Muhamedi a.s. i ka lejuar Abdur Rahman Ibën Avfit dhe Zubejr Ibën Avamit që të veshin rrobe prej mëndafshi për shkak sëmundjes që e kishin.
3. Imam Shevkani, (ndërroi jetë më 1840) në librin e tij të njohur “Nejl el Evtar” në lidhje me këtë çështje thotë se hadithet e Pejgamberit a.s. mbi veshjen e mëndafshit argumentojnë se bëhet fjalë vetëm për mekruh – e papëlqyer, dhe jo për ndalim. Pra diçka që për një shkallë është më e lehtë se harami - ndalimi. Imam Shevkani këtë mendim të tijin e thotë ngase ka pasur jo më pak se njëzet sahabe të Pejgamberit a.s. q[ e kan[ mbajtur e ndër to Enesi, El Bera Ibën Azib. Kështu që nuk do të ishte e logjikshme që këto sahabe të mbanin atë që është e ndaluar. Sikurse gjithashtu është e pranueshme që sahabët e tjerë të heshtnin duke e ditur se bëhet fjalë për haram.
4. Kurse sa i përket unazës së arit për burrat, shumica e dijetarëve duke u mbështetur në disa hadithe pejgamberike e ndalojnë. Mirëpo ka një grup i dijetarëve që thonë se ajo është vetëm mekruh
tenzihen – e papëlqyer e lehtë, që është larg haramit e afër të së lejuarës. Në këtë ata gjithashtu mbështetën në disa nga sahabët që kanë mbajtur unaza prej ari, ndër to Sa’d Ibën Ebi Vekasi, Talha Ibën Ubejdullahu, Suhajbi, Hudhejfa, Xhabir Ibën Samre dhe El Bera Ibën Azib të cilët kanë kuptuar se bëhet fjalë për diçka që nuk preferohet e jo që është e ndaluar.
Përktheu:
Afrim TAHIRI