Dr.Jusuf el-Kardavi: "Kënga dhe muzika"?!

Kënga dhe Muzika!? Dr. Jusuf el-Kardavi.



Kënga është zbavitje që i qetëson shpirtrat, i gëzon zemrat dhe i
kënaq veshët. Islami e lejon këngën që nuk përmban në vete fjalë të
turpshme, dëm e nxitje për mëkat. Këngën mund ta shoqërojë mu­zika që
nuk ngacmon e provokon. Kënga preferohet në raste festive si p.sh. në
ditët e Bajramit, martesës, kthimit të udhëtarit (kurbet­çiut), lindjes
etj. Aisheja r.a. transmeton se kur është martuar një grua me një ensar,
Pejgamberi i ka thënë:
“Oj, Aishe, a u zbavitën? Ensarët e duan zbavitjen!”
Ibn
Abbasi transmeton se Aisheja ka martuar një të afërme të saj me një
ensar, e në atë rast ka ardhur Pejgamberi a.s. dhe ka pyetur: “A e keni përgatitur vajzën?” thanë: -Po - u përgjigjën njerëzit “A dërguat me të dikë që di të këndojë?” Unë thashë: Jo. – “Ensarët
janë popull që e do kën­gën, dhe ju është dashur të dërgoni ndonjë që
këndon: “Ju erdhëm, ju erdhëm! Na përshëndetni ashtu si ju
përshëndesim!”[2]
Aisheja transmeton se në
ditët e Mines, ka ardhur Ebu Bekri tek ajo dhe aty ka parë dy vajza që
këndonin dhe i bienin defit në praninë e Pejgamberit a.s. që e kishte
mbuluar kokën me shall. Kur ka da­shur Ebu Bekri t’i dëbojë, Pejgamberi
a.s. e ka zbuluar fytyrën dhe i ka thënë:
“Lëri o Ebu Bekër! Këto janë ditë feste!” (Në festën e Bajramit të kurbanit).[3]
Në librin El-Ihja’u,
Imam Gazaliu i përmend hadithet e këndimit të dy vajzave, luajtjen e
etiopianëve në Xhaminë e Pejgamberit a.s. dhe inkurajimin e Pejgamberit
duke u thënë:
“Vazhdoni, o Beni Erfide”; pyetjen e
Pejgamberit drejtuar Aishesë se a dëshiron t’i shohë; qëndrimin e të
dyve bashkërisht derisa ajo ishte lodhur dhe lojën e Aishesë me vajzat
tjera, dhe pastaj thotë: Të gjitha këto ha­dithe transmetohen në të dy
sahihët dhe qartazi argumentojnë se kënga dhe loja nuk janë haram.
Nga këto hadithe mund të konkludojmë:
1. (Lejimi) i lojës; dhe duket qartazi tradita e etiopianëve për lojë e vallëzim.
2. Praktikimi i tyre në xhami.
3.
Thënia e Pejgamberit a.s.: “Vazhdoni, o Beni Erfede”. Meqë kë­tu shohim
se ka kërkesë për lojë, atëherë si mund të thuhet se është haram?
4.
Pejgamberi a.s. ua ndaloi Ebu Bekrit dhe Umerit pengimin dhe dëbimin e
lojtarëve e këngëtarëve, me arsyetim se ishte ditë feste, gjegjësisht
ditë gëzimi dhe se kënga në raste të tilla është shprehje gëzimi.
5.
Qëndrimi i gjatë i tij me Aishenë që të shohin e dëgjojnë argu­menton
moralin e mirë për kënaqjen e grave e fëmijëve me lojë. Kjo nënkupton se
kështu është më mirë se vrazhdësia e asketizmit dhe largimi nga kjo
botë.
6. Pyetja e Pejgamberit a.s. drejtuar Aishesë në fillim:
“A dëshiron t’i shohish?”[4]
7. Lejimi i këngës dhe i defit..., e kështu me radhë, deri në fund të asaj që e përmend Gazaliu në kapitullin e këngës.
Transmetohet se shumë sahabë e tabi’inë (r.a.) dëgjonin këngë pa vërejtur ndonjë të keqe në to.
Hadithet
që ndalojnë këngën janë të dobëta dhe të gjitha kritikohen nga kritikët
dhe dijetarët e Hadithit. Kâdî Ebu Bekër ibn Arabiu tho­të: “Hadithet
që ndalojnë këngën nuk janë autentike!” Gjithashtu edhe Ibn Hazmi thotë:
“Çdo transmetim rreth kësaj çështjeje është i pavlefshëm dhe i
trilluar.”
Shpeshherë kënga dhe muzika kombinohen me dëfrim,
alkool e zbavitje të natës, dhe për këtë shkak shumë dijetarë i ndalojnë
ose i urrejnë (mekruh). Disa prej tyre thonë: “Kënga përmban tregime
boshe”, fjalë që përmenden në ajetin.
“Po, ka nga njerëzit që
blejnë tregime boshe me qëllim që t’i lar­gojnë njerëzit prej rrugës së
All-llahut pa patur kurrfarë fakti dhe për t’i marrë ato (ajetet) e
All-llahut si tallje. Për ta me siguri është përgatitur dënim i
turpshëm.” (Llukmân, 6)
Ibn Hazmi thotë: “Ajeti potencon një gjë
të shëmtuar, të cilën kush e punon, bëhet kafir, gjegjësish marrjen e
ajeteve të Zotit si tallje. Në qoftë se ndokush e blen Kur’anin për të
devijuar nga rruga e Zotit dhe për ta marrë si tallje, atëherë ai është
kafir, dhe pikërisht këtë e qorton Zoti i Madhëruar e jo atë që blen
tregime boshe për relaksimin dhe qetësimin e shpirtit, por jo të
devijojë nga rruga e Zotit.”
Kur flet Ibn Hazmi për ata që thonë se kënga nuk i takon “të vërte­tës” por “humbjes” duke u mbështetur në ajetin kur’anor: “Pas të vërtetës nuk ka tjetër pos humbje (iluzione)”, thotë: “Pejgamberi a.s. ka thënë:
“Veprat gjykohen sipas qëllimeve, dhe çdo njeri do ta marrë atë që e ka për qëllim!”[5]
Pra,
kush dëshiron të dëgjojë këngën me qëllim që të bëjë mëkat, ai është
mëkatar (fasik), (dhe kështu në çdo gjë përveç këngës), e kush dëshiron
ta relaksojë shpirtin, të përforcohet në adhurimin e Zotit dhe si
stimulim për mirëbërje, ai i nënshtrohet Zotit, është bamirës dhe vepra e
tij i takon të vërtetës. Kush nuk dëshiron nënshtrimin e as mëkatin,
bën diçka neutrale dhe të padëmshme, si p.sh. dalja e njeriut në
kopshtin e vet për shëtitje, ulja e tij para derës së shtëpisë së vet
për të shikuar ose ngjyrosja e rrobave me ngjyrë të kaltër ose të
gjelbër, e kështu me radhë...”
Sidoqoftë, ekzistojnë disa përkufizime që duhet të merren parasysh kur bëhet fjalë për çështjen e këndimit:
1.
Tematika e këngës nuk duhet të kundërshtojë moralin islam dhe mësimet e
Islamit. Këngët që glorifikojnë alkoolin ose ftojnë në konsumimin e
tij, ndalohen të këndohen e të dëgjohen. Kështu ndodh edhe me gjërat
tjera të ngjashme!
2. Ndoshta tematika përputhet me
udhëzimin islam por mënyra e këndimit e shndërron prej hallallit në
haram, p.sh. lëvizjet provo­ka­tive që nxisin epshin, fitnen e
emocionet.
3. Islami jo vetëm që kundërshton teprimin në
çdo gjë, bile edhe në adhurim, por gjithashtu nuk pranon edhe teprimin
në dëfrim dhe teprimin në kohë, e koha është jetë?!
S’ka dyshim se teprimi në të lejuarat vjedh kohën e obligimeve. Në këtë kontekst thuhet: “Ç’do teprim humb diçka tjetër!’
4.
Çdo individ është gjykatësi më i mirë i vetvetes. Në qoftë se kën­ga ka
tipare që i provokojnë epshet, që shpiejnë në mëkat dhe ndi­kojnë që
aspekti shtazarak të dominojë mbi aspektin shpirtëror, atë­herë njeriu
obligohet të largohet dhe të mbyll derën nëpër të cilën mund të
depërtojë fitneja në zemër, fe e moral, dhe kështu të shpë­tojë e të
pushojë.
5. Mendimi unanim është se ndalohet kënga që
kombinohet me gjë­ra të ndaluara, p.sh. të këndohet në gazmendet me
alkool, të ekze­kutohet me striptiz. Pikërisht për këtë lloj Pejgamberi
a.s. ua tërheq vërejtjen familjes dhe dëgjuesve duke iu kërcënuar me
dënim të rëndë:
“Prej ummetit tim do të pijnë alkool. E
quajnë me emra tjerë dhe afër kokave të tyre janë muzikantët e
këngëtarët. Zoti do t’i bë­jë që t’i gëlltisë toka dhe do t’i shndërrojë
në majmuna e derra!”[6]
Kjo nuk do të thotë se Ai do t’i
transformojë në formë fizike por në formë psikike e shpirtërore. Në
trupin e njeriut do të jetë shpirti i majmunit dhe i derrit.
Për forumin: islamieshtedrit. com
Perg:FURKAN

Allahu te shperbelft vlla i nderuar Mr.Uzeir Ibrahimi per keto fakte qe na ke pru ne lidhje em kete ecshtje nga Dijetari i kohes per momentin.Pra keshtu me pelqen folja me argumente e jo me fjal boshe nga cdo kush qe bjer argumente eshte e mirseardhur por pra te sqaroeht se argumentet nga cila liber jane mar sic ehste cekur ektu nga dy sahihat pra nga Sahihul Buhari dhe Muslim.

Allahu te shperbeklft por edhe nej ehr e potencoj neve na intereson tek ilahijet dhe jo ne muziken ne pergjithsi e nga ektu une jam shume i bindur qe nuk ka asnje te ekqe em dnegju ilahije em instrumente dhe do te vazhdoj ti dnegjoj masi ka dijetar qe i permbajn ekto gjera e Dr.Jusuf El Kardavi eshte muctehid e tjere ne ekte kohe skam nije akoma se e kan arit graden emuctehidit.

wes-selamu alejkum