Disa nga porositë orientuese të Shejh Edebaliut për Osman Gaziun dhe, në personin e tij, burrave të ardhshëm të shtetit, janë kështu:
“O bir!
Ti je bej, princ, dhe, pas kësaj, zemërimi na takon neve, butësia, ty; prekja në zemër, neve, fitimi i zemrave, ty; akuza për faj, neve, pranimi, ty; dobësia, vetëmashtrimi, neve, mirëkuptimi, ty; ngatërresat, përfytjet, mosmarrëveshjet, neve, drejtësia, ty; syri i keq, goja sa një çorape, vlerësimi i padrejtë, neve, falja, ty!..
O bir!
Pas kësaj, përçarja na takon neve, pajtimi, ty; përtacia, neve, tërheqja e vërejtjes, inkurajimi, formimi ynë, ty!..
O bir!
Ngarkesën e ke të rëndë, punën, të vështirë, fuqinë, të lidhur për një qimeje... Allahu të qoftë ndihmëtar! Princërisë t’i dhëntë bekim! Ta bëftë të dobishme në rrugën e të Vërtetës!
Dritës t’i dhëntë shkëlqim! Ta bëftë dritën të të shkojë larg, shumë larg! Të dhëntë fuqi ta mbash barrën, të dhëntë mendje dhe zemër që të të mos rrëshqasë këmba!
Ti dhe shokët e tu, me shpata, kurse dervishët si ne, me mendime, ide dhe lutje, duhet t’ia hapim rrugën asaj që na është premtuar, duhet ta pastrojmë rrugën e zënë!
O bir!
Je i fortë, i fuqishëm, i mençur dhe i gojës, por, po s’dite ku dhe si t’i përdorësh këto, të merr me vete era e mëngjesit dhe të hedh tutje, zemërimi dhe egoja bëhen bashkë dhe ta humbin mendjen, prandaj
duhet të jesh gjithmonë i duruar, i vendosur dhe zotërues i vullnetin tënd!..
Durimi është shumë i rëndësishëm. Një bej, një princ duhet të dijë të durojë! Lulja s’mbin para kohe. Dardha e pabërë s’hahet; edhe në u ngrëntë, të ngec në grykë! Edhe shpata pa dije është krejt si
dardha e pabërë!
Populli yt le të jetojë si di. Mos ia kthe shpinën atij! Gjithmonë dëgjoja qenien! Eshtë kjo dije, kjo vetëdije që edhe e drejton popullin, edhe e mban gjallë!
O bir!
Njerëzit ekzistojnë; lindin kur zbardh e vdesin kur këndohet ezani i mbrëmjes!
Bota s’është aq e madhe sa ç’ta shohin sytë ty. Të gjitha fshehtësitë dhe të paditurat do të dalin në dritë të ditës vetëm me anë të virtyteve dhe drejtësisë tënde!
Ki respekt për nënën dhe babanë dhe dije se begatia është me të mëdhenjtë!Në këtë botë, po qe se e humb besimin, ndërsa je i blertë, thahesh, kthehesh në shkretëtirë!
Bëju syhapur! Mos e merr mbi vete çdo fjalë! Pe, mos e trego; e dite, mos e thuaj! Atje ku të duan, mos shko shpesh, aq sa të bëhesh i mërzitshëm, se të tronditet afërsia dhe vlera!
Për tre lloj njerëzish të të vijë më keq: për të diturin që ndodhet mes injorantëve, për atë që ka qenë i pasur e ka rënë në varfëri dhe për atë që ka qenë i respektuar dhe e ka humbur respektin!..
Mos harro se ata që ndodhen sipër nuk janë aq në siguri sa ata që ndodhen poshtë!
Mos ki frikë nga lufta kur ke të drejtë! Ta dish se kalit më të mirë i thonë dorí, kurse trimit më të mirë, trim i çartur!
Fitorja më e madhe është ta njohësh vetveten, ta njohësh se kush je! Njeriu është armik i vetvetes, kurse ai që e njeh vetveten, është mik i vetvetes!
Atdheu s’është malli i atij që e qeveris, i cili mund ta ndajë me të bijtë dhe vëllezërit! Atdheu i takon vetëm atij që e drejton dhe e qeveris. Pastaj i takon tjetrit që vjen në vend të tij pas vdekjes.
Etërit tanë që u vetëgënjyen dikur, e ndanë, sa qenë gjallë, shtetin, mes djemve dhe
vëllezërve, prandaj nuk jetuan dot vetë e nuk e mbajtën dot gjallë atë! (Kjo porosi e ka mbajtur gjallë 600 vjet shtetin osman)
Po u ul njeriu një herë, e ka të vështirë të ngrihet nga vendi. Po s’lëvizi nga vendi, mpihet. Po u mpi, fillon të llomotisë, llomotitja kthehet në thashetheme. Dhe po filloi llomotitja, tjetri prishet, miku bëhet armik, armiku kthehet në lugat...
Vjen një ditë që njeriun ta lënë fuqitë, por dija i mbetet. Drita e dijes hyn edhe përmes syve të mbyllur dhe i jep njeriut dritë!
Kafsha ngordh, i mbetet samari; njeriu vdes, i mbetet vepra.
Nuk duhet qarë pas atij që ikën, por pas atij që nuk lë gjë pas. Puna duhet vazhduar aty ku e ka lënë ai që iku!
Nuk e dua luftën, nuk më pëlqen të derdh gjak, megjithatë, e di se shpata duhet të ngrihet e ulet, por kjo ngritje-ulje duhet bërë për hir të jetës, për ta mbrojtur jetën. Goditja e shpatës për vete është
krim! Beu, princi nuk është më i madh se atdheu! Lufta nuk bëhet vetëm për princin!
Nuk kemi të drejtë të rrimë, të pushojmë, sepse kohë s’kemi, koha që kemi në dorë është fare pak!..
Vetmia është e frikacakut, por bujku që e di se kur vjen koha e të mbjellave, nuk pyet tjetërkënd.
Edhe sikur të mbetet i vetëm! Mjafton që ta dijë se toka është bërë për t’u mbjellë!
Dashuria duhet të jetë baza e çështjes për të cilën përpiqemi e luftojmë, kurse dashuria është te heshtja.
Nuk dashurohet me të bërtitur! As me të dukur!..
Ai që nuk e njeh të kaluarën, nuk mund ta njohë as të ardhmen! Osman, njihe mirë të kaluarën që ta shkelësh saktë në të ardhmen! Mos harro nga ke ardhur që të mos e harrosh ku ke për të shkuar!..”
< Mundësoi dhe Përpunoi : Bujamin Salija >
Es selamu alejkum.......