Muhamed Ahmed Ken'an
ELEMENTET THEMELORE TË JETËS BASHKËSHORTORE Titulli në origjinal
أصول المعاشرة الزوجية
Përkthyen nga gjuha arabe:
Reshat IBISHI
Nehat ISMAILI
Recensent:
Shaban SULEJMANI
Redaktor:
Qufli OSMANI
Lektor:
Agim AVDIU
Radhitja kompjuterike & Disenji
Jusuf SALIU
botues: Afet Beadini
shtypi:SHTYPSHKRONJA THESARI
بسم الله الرحمن الرحيم
Gratë tuaja janë vendmbjellje e juaj, afrohuni vend-mbjelljes suaj si të dëshironi, por përgatitni për vetën tuaj, dhe kinie frikë All-llahun, e ta dini se fundi juaj është te Ai, e besimtarëve jepu myzhde. (Bekare: 223).
ELEMENTET THEMELORE TË JETËS BASHKËSHORTORE
Parathënia
Falemderimet i takojnë Allahut Lavdiplot, Dhuruesit të mirësive, Ate e falenderojmë dhe vetëm prej Tij ndihmë kërkojmë. Përshëndetjet e përzemërta qofshin mbi mësuesin e njerëzimit, pishtarin ndriçues Muhamedin a.s., i cili si një margaritarë shkëlqeu me dijen, urtësinë dhe personalitetin e tij gjatë tërë periudhave kohore. Ishte dhe mbeti shembëlltyrë e vërtetë për të gjithë. Mësimet e tij janë të pashtershme, fakt ky që mund të vërehet se ato ofrojnë zgjidhje në çdo sferë të jetës, duke përfshirë këtu edhe rregullimin e sistemit famil¬jarë. Nga ato mësime profetike për dëshmi luxuesit shqiptarë po ua prezentojmë edhe librin që e kanë para vetes.
Autori prezenton në mënyrë koncize mësimet më kryesore të islamit duke mos u zhytur në detaje për çdo një çështje që ndërlidhet me marëdhëniet bashkë¬shortore. Elo¬ku¬¬e¬n-ca e tij dhe prezentimi brilijant i çështjeve rrit vlerën e lib¬rit, pastaj guximi intelektual i tij i qasjes së disa elementeve në sferën e marëdhënijeve bashkëshortore që nuk janë traj¬tuar në këtë formë, zgjoi interes tek mbar opinionin mu¬sli¬man që libri të ribotohet në gjuhën arabe mëse tetë herë.
Libri mos të kuptohet siç do ta kishin kuptuar qëllim-këqinjët dhe mendje¬lehtët, siç thotë edhe vetë autori, për shkak se trajton sferën e edukatës seksuale, lëmë kjo që për këto rethana mund të thuhet se është tabu temë.
Familja si nënsistem i rëndësishëm shoqërorë ka pësu¬ar ndryshime rrënjë¬sore përsa i përket aspektit funk¬sional madje edhe përkah struktura e sajë. Autori familjen e paraqet si diçka të shenjtë, mirëpo ja ka edhe të tillë persona që mbi këtë insitucion flasin dhe mendojn ndryshe.
Një prej tyre është edhe Francoise Sogon i cili në lidhje me martesën para¬qet një pesimizëm të llojit të veçantë, me ç’rast për personat e martuar thotë: “Për shumicën e njerëzve për të cilët kam llogaritur se janë të vdekur, ata në fakt vetëm janë të martuar.”
Me rastin kur një mashkull bashkohet me një femër, ai më fillon të mendojë për të krijuar familje. Megjithatë, shu¬mica e njerëzve të drejtimeve të caktuara siç janë ho¬mo¬sek¬sualët, majtistët dhe ithtarët e psikologjisë radikale mbi fa¬mil¬jen, paraqesin disa ide të errëta. Njëri prej përfa¬që¬suesve të psikiatrisë radikale Langu, konsideron se familja ndikon në mënyrë destruktive në zhvillimin e personalitetit, prandaj ithtarët e kësaj rryme angazhohen për modele të ndryshme për rregullimin e marëdhënieve seksuale, si p.sh. bashkësinë pa kurorë. Sipas ithtarëve të këtillë, familja tradicionale nuk është natyrore, biologjike por është bashkësi e konstruktuar sociale që vie si rezultat i proceseve specifike, kulturore, ekonomike e politike. ( shih Elliot. F.R, “ The family, …”, 1986 ).
Edhe Maqedonia sipas nenit 13 të Ligjit mbi familjen ka paraparë bashkë¬sinë pa kurorë, e cila sipas ligjit në fjalë lejohet, nëse ka ekzistuar një vit të barazohet me atë bashkë¬shortore në pikëpamje të së drejtës së përbashkët materiale dhe pronës së fituar gjatë kohëzgjatjes së kësaj bashkësie. Mendoj që një mundësi ligjore e tillë e ofruar, dukshëm tund themelet fundamentale të një bashkëshortësie të mirëfilltë, sepse të rinjtë mund me të madhe të jepen pas një lloji të këtillë “të bashkëshortësisë”. Atëherë, vallë a mund të thu¬het realisht se ka ekzistuar bashkëshortësia me këtë rast, kur dihet se ajo luan rol të shumëfishtë në përmasa të jashtë¬za¬konshme dhe është institucion themelor i domosdoshëm shoqëror por edhe juridik.
Në shoqërinë postmoderne, më me rëndësi është rea¬li-zimi i kënaqësive personale, madje edhe në raste kur ajo është në kundërshtim me nevojat e bashkëshortit ose të fëmijëve, rast ky që shpie në shkurorëzim. Prandaj, shoqëria bashkëkohore në thelb na jep të kuptojmë se është hedoniste. (Më gjërësisht shih “ Jameison L. “ Intimacy….”, Camb¬ri¬ge, 1998 )
Me krijimin e familjes postmoderne, si model që mohon tërësisht modelin funksionalist të familjes, në të cilën rolet në kuadër të familjes janë të ndara, kryhen funksione të dobishme për shoqërinë, si socializimi i fëmijëve dhe sigurimi i stabilitetit psikik të të rriturve. Pejgamberi a.s. ka thënë: “ Dijeni mirë se secili prej jush është një çoban dhe çdokush është përgjegjës në atë çka pritet prej tij... Burri është mbrojtës i njerëzve të shtëpisë dhe mban përgjegjësi për ta. Gruaja është kujdestare e shtëpisë së burrit dhe e fëmijëve dhe përgjigjet për ta….”. Prandaj, me ardhjen në skenë të modelit të familjes postmoderne, vjen në shprehje rritja e numrit të shkurorëzimeve, ku p.sh. në Suedi numri i bashkësive pa kurorë ( konkubinate ) tejkalon numrin e bashkëshortësive. Me këtë rast, karakteristika e rëndësishme që tregohet nga ndryshimet drastike në bashkëshortësi dhe në familje, është zvoglimi i natalitetit në të gjitha vendet e zhvilluara. Kështu p.sh. në vendet e Bashkimit Europian nataliteti në vitin 1965 ishte midis 2.5 % dhe 3.2 %, kurse në vitin 1975 midis 1.5 % dhe 2 % . Në fillim të kësaj dekade, shkalla e natalitetit në Zvicër është 1.61 %, në Austri 1.5 %, në Gjermani 1.48 % kurse në Itali vetëm 1.26 %. Prandaj, lirshëm mund të konkludojmë se këtyre vendeve u kanoset e ashtuquajtura “ vdekje e bardhë “, sepse kanë natalitet më të vogël nga ai që është i nevojshëm për riprodukimin elemen¬tar të popullsisë. Këtu do të shtoj edhe atë, se në vende të caktuara të Bashkimit Europian për fat të keq, me plot të drejtë nga ajo që ceka, është legjitimuar martesa e çifteve të një gjinie, e cila është edhe një rrethanë që edhe më shumë e rëndon riprodukimin e popullsisë që për momentin artificia¬lisht nuk mund të kryhet ky riprodukim, në përjashtim nëse mbajnë “ shpresë ” në zhvillimin e hovshëm të gjenetikës e cila t`u gjejë ndonjë rrugëzgjidhje sa i përket riprodukimit, për të cilën mendoj se është një utopi dhe shpresë e kotë ( të dhënat statistikore janë marrë nga libri “E drejta e familjes” - seminar shkencor - profesional, Ohër 24-26 prill 1998).
Mundet që shumë meshkuj të kenë dëshirë “ të tre¬goj¬në burrërinë e tyre me natën e parë ” kur do të marrin vir¬gji¬nitetin gruas së tyre, por ja kjo nuk mund të ndodhë, sep¬se, “ cipa e virgjërisë e mban epitelin e vaginës e cila përbë¬het nga fibrat elastike dhe muskulare, nga vazat e gjakut dhe nervat. Prandaj, nëse cipa e virgjërisë përmban më shumë fibra elastike sesa muskulare, atëherë ai himen quhet elastik, e nëse përmban më shumë fibra muskulare ai quhet himen debil-mishëror ”. Dua të sqaroj se burri mundet edhe pas kontaktit seksual të mos mund t’ia prishë virgjërinë gruas së tij e cila ka himen elastik, ashtu që himeni i saj mund të ngelë i paprekshëm gjer në lindjen e parë. Prandaj, burri nuk duhet të ngutet dhe të konstatojë se ajo ka qenë me virgjëri të prishur dhe se integriteti i saj seksual ka qenë i cenuar më herët.( shih mbi këtë Dr. Fadil Batalli, “Mjekësia ligjore“, fq. 135 - 137, Prishtinë 1980 ).
Mund të ndodhë edhe ajo që burri e gruaja të ndo¬dhen në një situatë anksioziteti, me ç’rast vie deri te ulja e in¬tezitetit të epshit seksual. Mirëpo kjo paaftësi është e ka¬rak¬terit funksional që evitohet dhe nuk është me karakter or¬ga¬nik. Prandaj, pa dyshim që kjo situatë ngjanë kur ata ndo¬dhen vetëm të mbyllur në dhomë e që është një faktor psikik me rëndësi në paaftësinë për kontakt seksual nëpërmjet qendrës psikoseksuale e cila ka ndikim në qendrën për ereksion ( siç mund të jenë gjendja emocionale, jo disponimi i përgjithshëm, përfshirë këtu edhe turpin e madh nga ana e partnerit etj.).
Autori mes tjerash jep një sqarim shumë domethënës dhe me të qetëson zemrat e shumë të rinjve që martohen dhe u ndodhë edhe një rrethanë tjetër, e ajo është që burrat shpejt të ejakulojnë, gjendje kjo e cila kosiderohet vetëm se devijim në sferën e ejakulimit që mund të shkaktojë vetëm mos fekondimin e qelizës vezë, pasi që sperma duhet të derdhet në vaginë, e jo se është ndonjë sëmundje.( shih për këtë dr. Fadil Batalli, “Mjekësia ligjore”, fq. 134, Prishtinë, 1980 ).
Në kohën bashkëkohore shumëçka filloi të pësojë ndryshime, që për fat të keq disa nga to ndryshime sot po shihen se janë shumë katastrofale. Ndryshimet e tilla nuk anashkaluan as jetën bashkëshortore dhe familjare, ndryshi¬me këto të cilat kanë të bëjnë me revolucionin në marrë¬dhë¬ni¬et seksuale, ku vjen në shprehje siç cek profesori i socio¬logjisë Anthoni Giddens në librin “Sociologjia” - Tiranë 2002: “Seksualiteti plastik“, me ç’rast vajzat më seksin e shijojnë para martesës ndërsa meshkujt edhe më herët, në suaza e të cilave mbajtja e marrëdhënieve seksuale është e lidhur me plotësimin e kënaqësive personale e jo me detyrimet e gruas ose me nevojën për lindjen e fëmijëve. Që ky revolucion solli gjer te jostabiliteti i bashkëshortësisë, ku vijnë në shprehje shkurorëzimet e shumta.”
Prandaj, ajo që pengon ardhjen gjer te kjo situatë mes tjerash është edhe mënjanimi i shkimit nga gjërat e ndaluara. Pejgamberi a.s. thotë: “ Kur një musliman u hedh një shikim bukurive të një femre dhe pastaj i mbyll sytë, Allahu i Madhërishëm ia mundëson atij një adhurim nga i cili do të ndjejë kënaqësi.” Është e vërtetë se aroma nuhatet me hundë ndërsa bukuria vështrohet me sy, siç thotë Ibni Kajjim El-Xhevzijje: “ Syri është dorëzani i zemrës dhe nëse gjen diçka që i vjen për shtati dhe i jep njoftim zemrës, ajo hidhet përtej dhe kënaqet. Shumë herë edhe vetë zemra, edhe dorëzani i saj bien në vështirësi. Shikimi lind dashuri dhe kështu zemra bëhet zotëruese e një lidhjeje, e kur të marrë me forcë atë dashuri, e bën të pandarë nga vet ajo. Ajo edhe më shumë bëhet e vrullshme, e rrëmbyeshme dhe shndërro¬het në pasion dhe duke u fuqizuar, kthehet në marrëzi. Ajo atëherë kthehet në shërbëtore dhe rob i diçkaje të padenjë. Kështu shikimi bën krimet e veta”. ( cituar nga Beqir Topa¬llogllu, “ Gruaja në islam “, fq. 188 -190, Stamboll 2002).
Për ta rregulluar gjendjen e një vendi si i ngjanë një shoqërie të pastër e të ngritur moralisht e cila vërtetë dëshi¬ron të mbrojë qytetarët e saj nga prishja e moralit, në suaza të legjislaturës së saj do të lejojë poligaminë. Këtë islami e ka rregulluar në mënyrë të shkëlqyeshme në të cilën perën¬di¬morët kanë koncetruar vëmendjen e tyre,ndërsa para syve të tyre nuk shohin se si me të madhe e legjitimojnë kurvërinë.
Mirëpo, thjesht nuk mund të thuhet se personi lir¬shëm mund të ketë në kurorë deri në katër gra. Ai para¬pra¬kisht duhet të plotësojë disa kushte për të qenë në rregull dhe i drejtë ai relacion, ku do të pasojë kurora me katër gra. Shumica që mendojnë se kjo është një e padrejtë që u bëhet femrave, mendoj që nuk përkon me realitetin. Duke u nisur nga fakti se vet realiteti, lirisht të them shumë i hidhur të cilin duhet pranuar, në Maqedoni por edhe gjetiu, për shem¬bull Ligji mbi familjen njeh bashkësinë monogame, shumë burra të martuar vizitojnë shtëpitë publike në të cilat ofrohen shërbime seksuale e për të cilat shpenzojnë shuma të majme parash. Nga ata burra ka të tillë që më shumë çmojnë per¬so¬nelin që i ofron shërbime të tilla sesa bashkëshorten e tij. A thua vallë, shërbimi seksual që i ofron gruaja nuk i mjafton që kjo të jetë arsyeja e vizitës së këtyre vendeve të fëlliqura, apo ndonjë motiv tjetër?!! Nuk po analizoj këtë element, por do të ishte më mirë që burri të martonte edhe një grua, ashtu që në aspektin psikologjik do të ndiente veten më të qetë, pasi që martesa ka një rëndësi të madhe me këtë rast.
Jemi dëshmitarë se edhe te popullata jonë nën moton e “ modernizimit ”, para fejesës apo gjatë saj ( krejt kjo para martesës ), të rinjtë madje edhe familjet e tyre, dëshirojnë që ata të njoftohen më mirë mes vete. Ata me këtë nënkuptojnë afrimin e tyre, ndërsa sipas tyre ata dy lejohet që të rrijnë së bashku, mirëpo duke iu përmbajtur disa kushteve. Ndër ato kushte që i vërtetojnë pohimet e këtillëve janë shpjegimet e marra nga seksologët të cilët thonë se dy të rinj mund të kenë përkdhelje përgjegjëse si mashkulli po ashtu edhe femra. Kjo, në bazë të asaj që paraqitet “ në librat e seksologjisë ” thuhet se quhet “ flirt“, e flirti i një femre dhe mashkulli që pandehin se e duan njëri tjetrin, që përjetojnë emocione nga njëri tjetri, është brenda kufijve të edukatës, një marrëveshje afërsie ( intimiteti ) për të provuar vazhdimin ose jo të këtij emocioni. Në këto shpjegime dhe pohime, po pati afërsi, menjëherit parashtrojmë një pyetje: “ Mes dy të rinjve që e duan njëri tjetrin, ndjejnë emocione nga njëri tjetri dhe që flirtojnë, kush do të sigurojë se ata nuk do të shkojnë më tej, se nuk do të kapërcejnë kufijtë e njohur dhe se nuk do të tej¬kalojnë afërsinë? A mos ata vetë që janë braktisur në vuajt¬jet e epshit pa ndonjë pengese apo detyrim ? Këtë e përgë¬nje¬sh¬tron krijimi i njeriut, realiteti dhe jeta e përditsh¬me. Nëse në mendimet e mbrojtura nga përkrahësit e “flirtit“ ka sinqe¬ri¬tet, Islami nuk lejon një naivitet të tillë, të mos themi hipo¬krizi dhe mashtrim ( cituar nga “ Gruaja… “, fq. 195-196, Dr. M. Topallogllu, Stamboll, 2000 ).
Me pas vie në shprehje kremtimi i fillimit të kësaj “ dashurie “ mes tyre. Për fat të keq, kohëve të fundit rinia shqiptare islame me të madhe fillon ( besoj që me vetëdije të mjegulluar ) të manifestojë këtë në kuadër të festës së “ Të dashuruarve ”, traditë kjo e ritit fetar krishter, ku sipas mitologjisë tradicionale thuhet se kjo bëhet në shenjë të Shën Valentinit, të cilin mbreti i asaj kohe e dënon me vdekje, sepse fshehurazi ka kurorëzuar ushtarë, ndërsa kjo ka ndikuar negativisht në ushtrinë e tij. Vdekja e tij është shënuar si ditë e të dashuruarve. A thua, vallë një dashuri e vërtetë kështu meriton të festohet e manifestohet, ndërsa konceptin e dashurisë që e prezenton islami nuk meriton të festohet në formën në të cilën vet Pejgamberi a.s. e ka festuar, e ka manifestuar dhe e cila njëherit është shëmbë¬ll¬ty¬rë për çdo veprim për të rinjtë dhe kushtimisht të themi “ për hallet “ e tyre sa i përket dashurisë. Pejgamberi a.s. martoi Hatixhen r.a. e që pas vdekjes së saj për një periudhë të gjatë nuk u martua. Shoqet e saj edhe pas vdekjes së saj i respektoi sepse respekti ndaj tyre ishte njëherit dhe respekt ndaj saj edhe pse ishte e vdekur. Atë e dashuroi duke qenë gjallë, dashurinë ndaj saj e çmoi edhe pas vdekjes së saj. Kur ishte e pasur e donte paepur, por edhe kur u harxhua dhe humbi pasurinë, ai po në atë masë vazhdoi ta dashuronte. Pejgam¬beri a.s. e donte ate kur ajo shkëlqente nga bukuria por edhe kur u venit ajo bukuri nuk u tretë dashuria e tij ndaj saj. Ky është shembull i dashurisë së mirëfilltë nga e cila çdo i ri dhe e re, mashkull e femër qoftë, të jenë të kënaqur dhe vërtetë të dinë të vlerësojnë se çfarë në realitet paraqet fjala dashuri ?!!
Megjithatë, mund të ndodhë që një dashuri të mund të vjen e të shuhet dhe si epilog i saj të vie në shprehje shku¬ro-rëzimi, i cili edhe pse i lejuar, është më i urrejtur te Allahut. Ky institucion njihet dhe është i pranuar në të drej¬tën e sheriatit, mirëpo në disa shtete të Europës shkurorëzimi ishte i ndaluar, megjithatë burrat jetonin të ndarë nga bash¬kë¬shor¬tet dhe jetonin në bashkësi pa kurorë. Kështu për shem¬bull, miliona qytetarëve italianë gjer më vitin 1974 nuk u njihej shkurorëzimi, ndërsa ata jetonin në bashkësi pa kurorë. Po në këtë vit, në referendumin e mbajtur, qytetarët e saj pranuan shkurorëzimin, ndërsa rezistencë të ashpër kishte nga Vatikani.
Autori në mënyrë brilante dhe eksplicite paraqet atë që është element më sublim për një jetë të lumtur bashkë¬shortore, që konsideroj se meriton t`i jepet vlerësim pozitiv këtij libri.
Shaban Sulejmani
Hyrje
Falënderimi i takon Krijuesit të gjithçkafit, Zhvillue¬sit dhe Drejtuesit të të gjitha çështjeve, i Cili në librin e shenjtë thotë :
وأنه خلق الزوجين الذكر والأنثى(45)من نطفة إذا تمنى(46)
" Dhe Ai është që krijoi llojet-mashkullin dhe femrën. Nga pika e farës që hidhet ( Kaptina “ En-Nexhm“ 45-46 )
فَلْيَنظُرْ الْإِنسَانُ مِمَّ خُلِقَ(5)خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ(6)يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ(7)
" Le të shikojë njeriu se prej çkahit është krijuar? Ai është krijuar prej një uji që hidhet fuqishëm, e që del nga kurrizi i shpinës dhe dërrasa e gjoksit ". (Kaptina “ Et-Tarik”, 5-7).
Madhërojmë të Gjithëfuqishmin dhe e falënderojmë për atë që na e dhuroi neve, këtë fe të pastër dhe këtë legjis¬la¬turë të profetit fisnik Muhamedit a.s., legjislaturë gjithë¬përfshirëse dhe e përkryer.
Paqa, mëshira dhe begatitë qofshin mbi personin e postit më të lavdëruar, zotëruesit të burimit të pashtershëm dhe shefatxhiut-ndërmjetësuesit më madhështor në ditën e gjykimit, zotëriut tonë Muhamedit a.s., mësuesit për të mirën e mbarë njerëzimit, në fjalë, punë, vepra dhe sjellje të pa¬shem-bullta dhe model më i lartë i përkryerjes së tyre, shëm¬bëlltyrë e jona më e përsosur për gjithçka. Po ashtu, paqa e mëshira qofshin mbi famljen e pastër të tij, shokët e tij të përkryer në bamirësi, pa asnjë përjashtim të tyre.
S’ka dyshim se martesa është një shenjë dhe mirësi prej mirësive të panumërta të Allahut të cilat ia dha njerë¬zi¬mit, siç shprehet edhe në ajetin, në të cilin i Lartëmadhëruari thotë:
•• •
" Dhe nga faktet (e madhërisë së) e Tij është që për të mirën tuaj, Ai krijoi nga vetë lloji juaj palën (gratë), ashtu që të gjeni prehje tek ato dhe në mes jush krijoi dashuri dhe mëshirë. Në këtë ka argumente për njerëzit që mendojnë." ( Kaptina “ Er-Rum”, 21)
Martesa është e vetmja rrugë e mirëfilltë e shumimit të sojit njerëzor e cila garanton ekzistimin e tij gjer në ditën e fundit të kësaj jete. Kështu, me anë të kësaj mënyre sigurohet lindja dhe pasardhës, me çka krijohet familje, me të cilën fillon krijimi i raporteve familjare dhe farefisnore, ashtu siç do të shprehej edhe vetë i Lartëmadhëruari:
•• • •
" O ju njerëz, vërtetë Ne ju krijuam juve prej një ma¬shkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të nji¬he¬ni ndërmjet vete, e s'ka dyshim se te All-llahu më i nder¬sh¬mi ndër ju është ai që më tepër është ruajtur (këqijat) e All-llahu është i dijshëm dhe hollësisht i njohur për çdo gjë ". ( “ El-Huxhurat “,13)
•
" A nuk e sheh se si Zoti yt e zgjati (andej e këndej) hijen, e sikur të kishte dashur do ta linte në një vend, pas¬taj diellin e bëmë rrëfyes të saj". ( Kaptina “ El-Furkan”, 45)
Njerëzimi për të pasur një pasqyrë të qartë për frytet e institucionit të martesës, para së gjithash duhet të dijë se ajo ka ardhë si rezultat i profetit besnik i cili i bëri të qarta duke i sqaruar dispozitat ligjore që ndërlidhen me institucio¬nin në fjalë dhe me jetën bashkëshortore më konkretisht. i Dërguari ynë Muhamedi a.s. vetë ishte shembull i përkryer i një modeli për të njohur martesën dhe jetën bashkëshortore.
Për fat të keq, nga shumica e njerëzve është keqkup¬tuar institucioni i martesës, pa dallim gjinie. Kjo situatë ka ardhur si rrjedhojë e mosnjohjes së fesë dhe dispozitave që burojnë nga ajo fe, pastaj nga lënia e traditës së profetit fisnik dhe moralit të tij, ngase të tillët me këtë rast kanë ndje¬kur verbërisht traditën e perëndimorëve në doket dhe zakonet e tyre të dëmshme dhe të shëmtuara. Kjo situatë shkaktoi përçarje në raportet bashkëshortore dhe këtu bashkëshortët humbin nimetin - begatinë e Allahut e ajo është dashuria, prehja dhe mëshira. Këto ishin disa nga arsyet për të cilat ne morëm përsipër që t`i përgjigjemi kërkesës së disa vëllezërve tanë fisnik, për të bërë një përmbledhje të çështjeve lidhur me bashkëshortësinë. Me këtë rast do të sqarojmë dispozitat që do të na bëjnë të qartë çështjet që lidhen me çiftin e fejuar dhe atë të martuar. Kështu, i riu dhe e reja, burri dhe gruaja të jenë të prirur me to dhe t’i kenë të qarta. Këtë punim e pagëzova me emrin “Elementet themelore për një jetë bashkëshortore“.
Në të kam rrahur disa aspekte të jetës bashkëshortore, duke filluar gradualisht nga jeta bashkëshortore, prej sqarimit të dispozitave më kryesore që kanë të bëjnë me problematikën që ndërlidhet me:
“Fejesën, kontratën për martesë, kontaktin seksual, shtatzëninë, poligaminë, të drejtat dhe obligimet e bashkë-shortëve mes vete dhe çështjet që shkatojnë çrregullimin e raportit të mirëfilltë bashkëshortor”.
Përveç këtyre çështjeve, kam trajtuar edhe probleme të tjera të cilat do të mund t`i vëreni edhe vetë në mënyrë të detajizuar, të sqaruara në çdo pjesë të këtij libri.
Në këtë libër kemi aplikuar metodologjinë më të thjesh¬të të trajtimit të çështjeve, duke bërë me këtë rast shko¬qitje të çështjeve që ndërlidhen vetëm me martesën, pa mos u lëshuar në analizë të argumenteve dhe sqarimin e diver¬gjen¬ca¬ve të linduara mes dijetarëve. Në këtë mënyrë jemi për¬cak¬tuar që problemin ta trajtojmë kështu, me qëllim që ta ofroj¬më te të gjithë muslimanët, që me këtë t`i udhë¬zojmë në ato gjëra që janë më të dobishme për jetën bashkë¬shortore, ajo që u ndihmon atyre për një jetë të këndshme e të lumtur ba¬sh¬këshortore, siç thotë dhe vetë fjala e të Lartëmadhëruarit:
" Edhe atyre (grave) u takon e drejta sikurse edhe për¬gje-gjësia në bashkëshortësi, e burrave u takon një për¬parësi ndaj tyre ". ( Kaptina ”El-Bekare ”, 228 )
Secilën pjesë e kemi përmbyllur duke parashtruar një numër të pyetjeve dhe duke u përgjigjur në to, që në këtë mënyrë të bëhet sa më e qartë çështja e trajtuar.
Me këtë rast kërkojmë nga Allahu i Lartëma¬dhëri¬shëm, që ky punim të jetë i dobishëm dhe i frytshëm dhe të na shpërblejë për të, të na mëshirojë dhe të na përmirësojë gjendjen tonë, të na mbrojë sepse vetëm Ai është i vetmi i mundshëm për të na ndihmuar.
Autori
Muhamed Ahmed Ken`an
PJESA E PARË
MARTESA
1-Nocioni dhe koncepti mbi martesën
2-Dispozita mbi martesën
3-Synimi i martesës
4-Poligamia
5-Pyetje - përgjigje
Nocioni dhe koncepti mbi martesën
Me martesë në të drejtën e sheriatit nënkuptojmë “ Kontratë me rastin e lidhjes së kurorës, me të cilën mash¬ku¬llit i lejohet dëfrimi seksual me femrën, nëse nuk ka ndonjë pengesë ligjore që pengon lidhjen e saj “. Nga ky përkufizim kuptohet edhe ajo se edhe femrës i lejohet dëfrimi seksual me atë mashkull.
Me të njëjtin kuptim të nocionit martesë vie edhe termi i bashkëshortësisë, sepse me këtë term nënkuptohet bashkim dhe afrim. Edhe përkundër divergjencave në qëdri¬met mes dijetarëve mbi kuptimin e shprehjes bashkëshortësi, me ç’rast thonë se edhe ajo ka konotacionin e njëjtë, pra mbi kontratën apo mbi aktin e lejueshmërisë së marrëdhënieve seksuale, lejohet të përdoret edhe ky term kur flitet mbi martesën.
Prandaj kur themi kontratë për bashkëjetesë, me këtë duhet të kuptojmë thjesht vetëm lidhjen e kontratës e asgjë më tepër, sepse ky term ndërlidhet direkt me vetë njeriun duke bërë lidhjen mes dy subjekteve në dashuri dhe mirë¬qe¬nie. Kjo kontratë është shkak që siguron ekzistimin e gje¬ne¬zës, pasardhësve dhe njëherit ruan fuqishëm integritetin seksual prej shkatërrimit.
Dispozita mbi martesën
Bashkëshortësia është e preferuar në islam, nga vetë fakti se është një sunet nga praktika e Pejgamberit a.s. Transmeton Buhariu dhe Muslimi nga Enes bin Maliku r.a. i cili thotë: “Erdhën tre persona te shtëpitë e grave të Pejgamberit a.s., të cilët pyetën për mënyrën e adhurimit të tij. Pasi morën përgjigje në të gjitha pyetjet, sikur panë se ata përballë këtyre, adhurimi që Pejgamberi e bënte, ishin shumë pak duke bërë ibadet , dhe thanë: Ku jemi ne e ku është Pejgamberi a.s. Atij Allahu Ia ka falur të tëra gabimet që i ka bërë e që do t’ i bëjë ?! Kështu njëri nga ata tha: Sa më përket mua, do të jem kryerës i namazit të natës në mënyrë të pandërprerë, e tjetri tha: Unë do të agjëroj tërë jetën e nuk do të ndahem nga agjërimi, e i fundit tha: Unë do të largohem nga gratë dhe më nuk do të martohem. Pejgam¬beri a.s u shkoi atyre e u tha: A ju keni thënë atë që dëgjova edhe unë?! Ju betohem në Allahun se unë jam ai i cili më së tepërmi nga ju shprehi frikërespektin dhe jam më i devots-hmi ndaj Allahut. Por, edhe përkundër kësaj unë fali namaz dhe fle, agjëroj por edhe jo pandërprerë, martohem e ai i cili mënjanon nga tradita ime nuk është prej ithtarëve të mi”.
Kuptimi i fjalës së shprehur në hadithin e Pejgam¬be¬rit a.s.” e ai i cili lagohet nga tradita ime” ka për qëllim atë i cili devijon nga rruga ime dhe vepron atë që unë nuk e kam vepruar, dhe pjesa tjetër e fjalës “ nuk llogaritet nga ithtarët e mi” ka për qellim se nuk është anëtar i fesë së pastër e të qartë. Personi me këto veprime e ngarkon shumë veten me diçka për të cilën nuk është i urdhëruar dhe merr përsipër si obligim me diçka që e rëndon veten dhe që shkakton vështirësi.
Lidhur me këtë po ashtu thuhet se kuptimi i këtij hadithi është se ai që shkon në kundërshtim me sunetin dhe me rrugën e tij, duke krijuar një opinion në bazë të të cilit vlerëson si ibadet atë që është duke e bërë dhe se është më e vyeshme se atë që Pejgamberi a.s. e ka bërë . Prandaj edhe kuptimi i shprehjes “ Nuk është nga ithtarët e mi ” nënku¬pton se ai nuk llogaritet nga umeti i Pejgamberit a.s., për arsye se një bindje e tillë çon në kufër - pabesim.
Nga këtu del se dipozita mbi martesën është sunet për personin që ka karakter të fortë, pra për atë që nuk frikësohet se mund të rrëshqasë në amoralitet nëse nuk martohet, edhe pse i zotëron të gjitha mundësitë për martesë, si përgjegjësitë e obligimet që dalin nga ajo kontratë e martesës.
Ndërkaq, ai që ka frikë se nëse nuk martohet mund të bie në amoralitet apo ai i cili nuk ka mundësi që të largohet nga amoraliteti përveç se me martesë, atëherë në këto rrethana është i detyruar patjetër të martohet.
Ekzistojnë edhe dispozita të tjera që ndërlidhen me këtë institucion që janë detajisht të sqaruara nëpër librat e fikhut, por nuk e shohim të arsyeshme që të zgjerohemi në elaborimin e tyre.
Synimet e martesës
Martesa është një kontratë e çmuar, e shenjtë dhe e bekuar. Allahu atë e ka ligjësuar për interesin, mirësinë dhe begatinë e robërve të Tij. Me anë të saj, subjektet do të realizojnë qëllimet fisnike dhe synimet e shenjta.
Një ndër qëllimet e martesës që realizohen me atë rast janë pasardhësit dhe mbrojtja nga harami.
Qëllimi i parë : Pasardhësit
Ai që shpreh dëshirën për martesë, qëllimi i parë i tij mund të jetë të ketë fëmijë, pasardhës të vyeshëm që do ta adhurojnë Allahun dhe do të punojnë për atë kauzë. Në një hadith të Pejgamberit a.s. që e transmeton Enes ibin Maliku r.a thuhet: ”Pejgamberi a.s. na urdhëronte për martesë dhe na ndalonte në mënyrë të rreptë të rrimë beqar dhe thoshte: “ Martoni gratë e plleshme dhe të sjellshme, me vyrtyte të lar¬ta e të dashura, se vërtetë me ju numerikisht do të kreno¬hem para pejgamberëve të tjerë në ditën e kijametit”.
Nga kjo del se rekomandimet që i vë në spikamë Pejgamberi a.s. janë që të martohemi me ato gra që lindin fëmijë dhe se gratë duhen të jenë me moral të lartë e me veti pozitive, për burrin të jetë e dashur dhe tërheqëse, dhe se Pejgamberi a.s. do të mburret për shkak të numrit të madh që do të arrijë umeti i tij në ditën e kijametit. Pejgamberi a.s. me krenari dhe mburrje është para pejgamberëve të tjerë për shkak të numrit të shumtë të umetit të tij, ngase ai që ka nu¬mër të shumtë të umetit, pa dyshim se edhe sevapi është më i madh, dhe se Pejgamberi a.s. ngjashëm do të përfitojë seva¬pe nga çdonjëri që do ta ndjek atë që ka rekomanduar ai deri ditën e gjykimit.
Në këtë synim madhështor të martesës sinjalizon edhe fjala e të Lartëmadhërishmit ku thotë:
وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً
"All-llahu krijoi për ju bashkëshorte nga vetë lloji juaj, e prej bashkëshorteve tuaja - fëmijë e nipa …" ( Kaptina “ En-Nehl “, 72 ).
Shprehja “nipa” e cekur në këtë ajet ka për qëllim pasardhësit e fëmijëve e kështu me radhë.
Njeriu, për nga natyra ashtu siç e ka krijuar Allahu, dëshiron të ketë pasardhës, sepse Allahu në zemrat e njerëz¬ve ka stolisur dashurinë për fëmijë, siç vie në këtë kontekst edhe ajeti ku thuhet:
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنْ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ
"Njerëzve u është zbukuruar dashuria ndaj të këndsh¬me¬ve, ndaj grave, djemve…". ( Kaptina “ Ali - Imran “, 14 ).
Njeriu dëshiron fëmijë sepse Allahu e ka bërë që për njeriun fëmijët të jenë stolia e kësaj bote, siç thotë dhe i Lartëmadhërishmi:
الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
"Pasuria dhe fëmijët janë stoli e kësaj bote..".( Kaptina“ El-Kehf “, 46).
Për shkak të dashurisë së stërmadhuar ndaj fëmijëve, njeriu për shkak të tyre mund të bie në sprovë dhe të bëjë mëkat ndaj Allahut xh.sh. Këtë e thotë edhe fjala e Allahut:
إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ(15)
"S'ka dyshim se pasuria juaj dhe fëmijët tuaj janë vetëm sprovë, ndërsa ajo që është tek All-llahu, është shpërblim i madh".(Kaptina “ Et-Tegabun “, 15).
Nëse sprova me fëmijët ngadhënjen mbi njeriun, ajo do ta shtyjë në veprime të ndaluara, siç janë përfitimet e ndal¬uara të cilat do t’ua shpërndajë atyre apo lënia e obligi¬meve siç është xhihadi në rrugë të Allahut. Të gjitha këto janë elemente që i fusin frikën atij për fëmijët e vet, ndërsa pa dyshim që me këtë rast fëmijët e tij shndërrohen në armiq të vërtetë. Prandaj, duhet që të kihet kujdes të mos vjen gjer në këtë situatë, me ç’rast lidhur me këtë vjen edhe fjala e Allahut ku thuhet:
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ(14)
"O ju që besuat, vërtet, disa nga bashkëshortet tuaja dhe nga fëmijët tuaj janë armiq tuaj, andaj keni kujdes ndaj tyre, e nëse nuk merrni masa, nuk ua vini veshin dhe i fal¬ni, ta dini se edhe All-llahu është mëkatfalës, mëshiru¬es ". ( Kaptina “ Et-Tegabun “, 14 ).
Lidhur me shkakun e zbritjes së këtij ajeti, trans¬me¬tuar nga Tirmidhiu, Hakimi dhe të tjerët, nga Abdulla ibni Abasi i cili thotë se kur zbriti ajeti:
إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ (14)
"…vërtet, disa nga bashkëshortet tuaja dhe nga fëmijët tuaj janë armiq tuaj, andaj keni kujdes ndaj tyre…". ( Kaptina “ Et-Tegabun ", 14 ).
Disa njerëz që ishin banorë të Mekes kishin pranuar islamin dhe me atë rast kishin refuzuar që gratë dhe fëmijët e tyre të njihen se u takojnë atyre. Pasi u shpërgulën në Medine te Pejgamberi a.s., panë persona që para se të ishin shpërgulur, ishin bërë më njerëz të dijshëm dhe u vërsulën që t`i ndëshkojnë. Me atë rast Allahu zbriti ajetin:
وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ(14)
"…e nëse nuk merrni masa, nuk ua vini veshin dhe i falni…". ( Kaptina “ Et-Tegabun “, 14 ).
Qëllimi i dytë : Mbrojtja nga harami
S’ka dyshim se një ndër qëllimet më të rëndësishme që realizohet me rastin e martesës është mbrojtja nga amora¬liteti dhe nga veprimet tjera amorale.
Është e vërtetë se kënaqja e epshit seksual është shkak që krijon një lloj të mbrojtjes, ajo nuk realizohet përveç me vendoshmëri të sinqertë dhe me qëllim fisnik.
Nuk mundet që këto dy çështje të qëndrojnë të ndara, sepse po të orientohet njeriu me tërë vëmendjen e tij në dëfrimin e epshit dhe te përkufizohet vetëm në arritjen e kënaqësisë seksuale, duke e shfaqur atë pandërprerë në mënyrë permanente, ndërsa me këtë rast nuk është qëllimi i tij mbrojtja nga amoraliteti, atëherë a thua vallë, çfarë dallimi ekziston mes tij dhe kafshëve tjera?!
Prandaj, para burrit e gruas duhet të qëndrojë një qëllim fisnik me rastin e kryerjes së marrëdhënieve seksuale. Ai qëllim duhet të jetë plotësimi i epshit në mënyrë të lejuar. Kështu ata me këtë mënyrë plotësojnë këtë motiv dhe në të njëjtën kohën mbrohen dhe largohen nga veprimet e ndalua¬ra. Ky njëherit ka qenë edhe qëllimi drejt të cilit Pejgamberi a.s. ka rekomanduar.
Buhariu dhe Muslimi transmetojnë nga Abdullah bin Mesudi r.a. i cili thotë : “Pejgamberi a.s. na tha neve kështu: “O ju të rinj. Kush ka mundësi të martohet, le të martohet. Ajo është mënyra më e mirë me të cilën njeriu ruan shikimin dhe integritetin seksual të tij. Ai i cili nuk ka mundësi të bëjë një gjë të tillë, le të agjërojë sepse ajo për të është një mbrojtje e mire“.
Nga ky hadith mund të kuptojmë se ai që ka mundësi të martohet, duke pasë parasysh me këtë rast të gjitha llojet e mundësive për martesë, le të martohet sepse martesa vërtetë mbron shikimin dhe është mbrojtës i mirë edhe i integritetit seksual. Nëse nuk ka mundësi që të martohet, ai duhet të agjërojë sepse agjërimi i thyen thjerrëzat e epshit ashtu sikur kastrimi që e ulë vrullin seksual te kafshët. Prandaj nëse agjë-ron, epshi seksual mposhtet dhe me atë rast njeriu mbro¬het. Qartazi nga hadithi vërejmë se Pejgamberi a.s. ka cekur dy çështje në lidhje me martesën të cilat e përkryejnë insti¬tu¬cio¬nin në fjalë e ato janë mbrojtja e shikimit nga gjërat e nda¬luara (pjesët e trupit të grave) dhe ruajtja e integritetit seksual për të mos rënë në amoralitet dhe veprime të tjera amorale. Në këtë kontekst vjen edhe hadithi të cilin e trans¬meton Muslimi nga Xhabiri r.a. i cili thotë : “Kam dëgjuar Pejgamberin a.s duke thënë: “ Në qoftë se ndonjërit nga ju i ngjan që ta tërheqë ndonjë femër dhe ai moment prekë thellë në zemrën e tij, le të kthehet te gruaja e tij dhe le të bëjë marrëdhënie seksuale me të, sepse ky veprim i bërë shkakton që të shlyjë atë që ka prekur thellë zemrën e tij“.
Ndërsa, ata të cilët martohen me të vetmin qëllim për aktin seksual, te ata përveç marrëdhënieve seksuale nuk do të ndikojë asgjë tjetër, por vetëm se epshi seksual do t’u shtohet edhe më shumë. Personave të këtillë nuk do t`u mjaftojnë gratë e tyre me të cilat marrëdhëniet seksuale i kanë të lejuara, por do të bëjnë edhe veprime që janë të ndaluara.
Poligamia
Martesa me katër gra në islam është e lejuar, në të vërtetë ky veprim nuk është i obliguar e as rreptësisht i ndaluar, duke u thirrur në fjalën e Allahut xh.sh.:
فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا(3)
"Në qoftë se frikoheni se nuk do të jeni të drejtë ndaj bonjakëve, atëherë martohuni me ato gra që ju pëlqejnë; me dy, me tri e me katra. E nëse i frikoheni padrjtësisë (ndaj tyre), atëherë vetëm me një, ose (martohuni) me ato që i keni nën pushtetin tuaj (robëreshat). Ky (përku¬fizim) është më afër që të mos gaboni ". ( Kaptina “ En-Nisa “, 3)
I lejohet burri të posedojë katër gra nëse ka mundësi të jetë i drejtë ndaj tyre, me këtë rast duke ua plotësuar nevojat e tyre, duke filluar nga ato materiale si ushqimi, veshmbathja, banimin dhe detyrimet tjera të domosdoshme.
Poligamia ka një numër të konsiderueshëm të dobive. Do t’i cekim më të rëndësishmet:
a). Supstitucion për ate mashkull të cilit nuk i mjafton një grua që ai të ndal veten nga amoraliteti
b). Pengohen të ligat dhe amoraliteti në shoqëri. Po të vinte gjer te situata që zemra e mashkullit dhe e femrës të afrohen mes veti duke arritur kështu një shkallë të zjarrtë të dashurisë, para tyre nuk mbetet tjetër, ose martesa ose amo¬ra-liteti. Nuk ka njeri me logjikë dhe arsye të shëndoshë të favorizojë këtë të fundit, por nëse vjen dikush në këtë situatë, është e patjetërueshme që të zgjedh të martohet, duke praktikuar kështu hadithin e Pejgamberit a.s. ku thuhet:“Nuk ka gjë më të mirë për dy të dashuruar se martesa si akt i kurorëzimit të asaj dashurie“. ( Transmeton Ibni Maxhe dhe Hakimi nga Abdulla bin Abasi r.a. e ky nga Pejgamberi a.s. Kategoria e ketij hadithi është autentik-sahih).
c). Mbron gratë e veja dhe beqaret të cilave askush nuk u ofron ftesë për martesë, veçanërisht pas luftrave ku mund të vdesin një numër i madh i meshkujve të martuar, gratë e të cilëve llogariten vejusha. Sa u përket vajzave beqare, a është mirë që ato të kalojnë jetën e tyre ashtu pa burra të cilët do të kujdeseshin dhe do t’i mbikqyrnin ato?! Pa dyshim se jo, më mirë për to do të ishte që të jenë gruaja e dytë, e tretë apo e katërt e ndonjë burri, kuptohet nëse ato vetë e dëshirojnë një gjë të tillë.
I kemi të njohura sulmet e shumta që vijnë nga vendet e ndryshme lidhur me ligjshmërinë e poligamisë, veçanërisht kjo bëhet prej jomuslimanëve, pa mos lënë anash edhe sulmet e disa muslimanëve pro- perëndimorë. Këtu nuk do të harrojmë të cekim edhe sulmet e drejtuara ndaj poliga¬misë nga feministet me motivacion se te ato mbizotëron xhelozia e lindur. Të gjithëve u përgjigjemi kështu:
1-Poligamia nuk është e detyrueshme siç e cekëm më lart, por ajo vetëm se është toleruar – mubah. Me këtë no¬cion nënkuptojmë se ajo është e drejtë e njeriut që ai ta bëjë apo mos ta bëjë një veprim të këtillë, mashkull a femër qoftë. Prandaj, nëse mashkulli shpreh dëshirë që të martojë gruan e dytë, këtë ua paraqet grave dhe ato e refuzojnë një kërkesë të këtillë. Kështu asnjë femër nuk pranon të bëhet gruaja e dytë e këtij mashkulli, a kemi arritur gjer te poligamia? Përgjigja është e prerë, jo. Prandaj, ka hapësirë dhe mundësi që gratë t`ua ndalojnë meshkujve poligaminë,sepse asnjëra nga ato nuk pranon që të martohet me një burrë të martuar dhe kështu merr fund kjo çështje. Mirëpo, ne ashtu siç e shohim, nuk duket të jetë ashtu. Ka gra që janë kundër poligamisë, disa nga ato e konsiderojnë si humbje e disa të drejtave dhe përparësive që duhet t`i gëzojnë ato. Mirëpo, edhe përkundër të gjitha këtyre rasteve, kur ndonjërës femër do t`i paraqitej “dhëndëri“ i martuar, i cili posedon pasuri apo ka prestigj në shoqëri, ajo gëzohet me këtë rast dhe e pranon një ofertë të këtillë edhe përkundër faktit se e di, se me rastin e martesës me të, do t`a (shtohet hidhërimi) gacmojë xhelozinë e gruas së parë dhe kështu ajo bëhet më “ortakja“, ndërsa e dimë se “ortakja“ është plotësisht e padëshiruar, pa marrë parasysh se si do të trajtohet ajo në ato rrethana.
2-Shoqëritë që lejojnë poligaminë konsiderohen shoqëri të respektuara me nder, sepse gruaja vërtetë në atë shoqëri i gëzon të gjitha të drejtat, pa marrë parasysh a është gruaja e parë apo e katërta e një burri. Në këto shoqëri është evidente qetësia shpirtërore dhe morale, dhe se amoraliteti dhe veprimet amorale nuk kanë vend në të. Kjo ndodh për shkak se epshi ngopet me veprim të lejuar, me martesë dhe nuk ka nevojë që të jepet pas veprimeve të ndaluara, pas amoralitetit, me përjashtim nëse më është prishur morali në atë shoqëri. Mirëpo, mu për këtë arsye sanksionimi për amo¬ralitet - kurvëri është njëherit edhe masë ndëshkuese e rreptë dhe paraqet preventivë mjaft efikase për moskryerjen e asaj vepre.
3-Femra ndaj mashkullit në aspektin e motivit sek¬sual është më e dobët për shkak se ato në disa periudha ko¬ho¬r¬e, siç është periudha e menstruacioneve, lehonisë dhe shtat¬zënisë, nuk ndiejnë dëshirë për meshkuj thuajse aspak, madje mos të themi se u ikin kontakteve me burrat. Gratë në këtë gjendje as që ndiejnë nevojë për t`iu afruar burrave, përveç në periudhën para dhe një javë pas menstruacioneve, pastaj në kohën kur mbushin përafërsisht pesëmbëdhjetë ditë pas përfundimit të menstruacioneve , ndërsa epshi seksual te meshkuj është gjithnjë i trazuar për shkak se nuk ka ndonjë faktor që do ta thyente këtë fenomen apo sadopak do ta neutralizonte.
4-Nuk është për t`u befasuar nga revoltat e shprehura të femrave rreth poligamisë, pasi që faktori që nxit këtë reaksion është xhelozia, por jo edhe që ato e refuzojnë esen¬cialisht si dispozitë ligjore që toleron poligaminë, me ate që e kundërshtojnë dhe polemizojnë vlerën e kësaj dispozite, me arsyetim se ajo dispozitë është mizori dhe padrejtësi ndaj tyre si femra.
Prej të drejtave të gruas së parë është që ajo të refu¬zojë ortaken, ( që burri i saj të martojë edhe një tjetër ), sepse një veprim i këtillë mund të ngacmojë keq atë dhe të bie në një pozitë të vështirë. Por, ajo assesi nuk guxon dhe nuk i lejohet që të mohojë dhe të refuzojë dispozitën ligjore që ku shprehet se burri i saj e ka hallall dhe të ligjshme të martojë gruan e dytë. Transmeton Buhariu dhe Muslimi dhe të tjerët se Pejgamberi a.s. kuptoi se Aliu r.a. dëshiron të martojë përveç Fatimes r.a. ( vajzës së Pejgamberit a.s.) edhe një grua tjetër. Pejgamberi u hidhërua për një gjest të tillë dhe tha: “Fatimeja është pjesë e trupit tim, kush e hidhëron atë më ka hidhëruar edhe mua“.
Pra, i lejohet gruas të mos pranojë ortake, i lejohet të refuzojë që burri i saj të martohet me grua tjetër, i lejohet ta kushtëzojë atë në momentin e lidhjes së kontratës për martesë, që përveç saj mos të martojë grua tjetër. Nëse ai bën një veprim të këtillë, ajo do të kërkojë të shkurorëzohet nga ai. Kjo urrejtje dhe mospranim që gruaja të ketë ortake është reaksion që vjen si rezultat i xhelozisë, natyrshmërisë së femrës dhe sentimentalitetit të saj.
Mirëpo, assesi nuk i lejohet femrës të mohojë dispo¬zitën ligjore e cila lejon poligaminë. Dispozitat ligjore kanë për qëllim mbrojtjen dhe ruajtjen e interesit të gjith¬mbar¬shëm të njeriut dhe të realitetit ku ndodhet ai, e kjo pa dy¬shim kërkon nënshtrim të plotë ndaj vendimeve të Allahut të Lartëmadhërishëm dhe të sheriatit të Tij në përgjithësi. Kështu, vetëm në këtë mënyrë mund të shfaqet besimi i plotë e i përkryer, siç thotë i Lartmadhëruari :
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمْ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا(36)
"Kur All-llahu ka vendosur për një çështje, ose i dër¬guari i Tij, nuk i takon (nuk i lejohet) asnjë besimtari dhe asnjë besimtareje që në atë çështje të tyre personale të bëjnë ndonjë zgjidhje tjetërfare. E kush e kundërshton All-llahun dhe të dërguarin e Tij, ai është larguar shumë larg së vërtetës". (Kaptina El-Ah`zab “, 36 ).
Pyetje-përgjigje
1-Pyetja: A i lejohet muslimanit të mos martohet dhe kështu të aplikojë kongrekacion - të mos martohet ?
Përgjigje: Jo. Nuk i lejohet një gjë e tillë sepse nuk ka kongrekacion në islam.
2-Pyetje: Cilat janë kushtet që duhet plotësuar për martesë?
Përgjigje: Mjaftojnë që i riu të ketë pasuri të mjaf-tuesh¬me të nevojshme për në shtëpi dhe të ketë një standard mesatar. Ndërsa sa i përket sasisë së lartë të mehrit dhe rre-gullimit të shtëpisë, harxhimeve të tepruara ato llogariten si çështje të papëlqyera, në të cilat nuk ka kurrfarë dobie në to.
3-Pyetje: Cila femër është më së miri të martohet, ajo beqare apo vejusha?
Përgjigje: Beqarja është më së miri dhe më e prefe¬ruar të martohet, por nuk ka gjë nëse martohet edhe vejusha.
4- Pyetje: A ka ndonjë metodë tjetër të lejueshme e cila u ndihmon të rinjve dhe të rejave në vetpërmbajtje nga epshi, përveç agjërimit të cekur në hadithin e cituar ?
Përgjigje: Po, ka shumë mënyra tjera. Do të për¬men¬dim disa si p.sh. ulja e shikimit, leximit i shtuar i Kur’anit famëlartë, mos shikimi i filmave me përmbajtje amorale, po ashtu mos leximi i tregimeve, librave me tematikë porno¬grafike.
5-Pyetje: Ka shumë persona të martuar të cilët edhe përkundër kësaj ata prap vazhdojnë me vepra amorale. Pse martesa te këta persona nuk ka efekt ?
Përgjigje: Martesa te këta persona nuk ka efekt sepse besimi është i dobët. Prandaj, te mashkulli dhe femra te të cilët martesa nuk paraqet tjetër përveç ngopjes së epshit seksual, të tillëve nuk u mjafton akti seksual i kryer në bash¬kë¬shor¬tësi, por epshi seksual shndërrohet në diçka e pashuar, kështu që i ngjanë sëmundjes së tërbimit të qenve – për këtë te ta nuk ka efekt martesa. Njëherit, ata nuk janë martuar për të mbrojtur integritetin seksual nga ndonjë rrezik i ndaluar, por martesa e tyre paraqet një konglomerat të epsheve shtazarake.
6-Pyetje: Cili është qëllimi i shprehjes “të drejtë mes bashkëshorteve“ në ajetin e cituar?
Përgjigje: Drejtësia që kërkohet si element për t`u plotësuar me rastin e poligamisë, ngërthen sigurimin e ush¬qimit, veshmbathjes, banimit, kështu që burrit i indalohet të veçojë ndonjërën prej grave të tij me ndonjë prej këtyre elementeve, përveç nëse këtë e lejon dhe e pëlqen gruaja tjetër, pa mos e detyruar që ajo heqë dorë apo t`I kanoset me ndonjë send. Ndërsa, sa i përket drejtësisë mes grave, në animin ndaj njërës më tepër sesa ndaj tjetrës, kjo nuk kërkohet sepse njeriu nuk mund të dirigjojë këtë.
7-Pyetje: A ka mundësi që njeriu të jetë i drejtë me gratë e tij?
Përgjigje: Po, ka mundësi nëse ai për këtë ka dëshi¬rë dhe vullnet të mirë, duke iu drejtuar për këtë Allahut me lutje që t`ia mundësojë një gjë të këtillë.
8-Pyetje: Atëherë, pse Allahu thotë në Kuran : " Ju kurrsesi nuk do të mund ta mbani drejtësinë mes grave edhe nëse përpiqeni…". (Nisa 129 ) ?
Përgjigje: Qëllimi i këtij ajeti është dashuria e shpre¬hur emotive, e cila nënkupton këtë: Nuk do të mund të jeni të drejtë mes grave tuaja në dashuri ndaj tyre njësoj, edhe po të përpiqeni për këtë. Animi drejt njërës më tepër sesa ndaj tjetrës është veti që pamundëson njeriun të jetë i drejtë. Mirë¬po, për këtë veprim ai nuk mund të llogaritet se është për¬gje¬gjës, me kusht që kjo të mos çojë në padrejtësi në relacionet me të. Në këtë kontekst vjen edhe përmbyllja e ajetit në fjalë ku thuhet "Ju kurrsesi nuk do të mund ta mbani drejtësinë mes grave edhe nëse përpiqeni… ". ( Nisa 129 ). Nëse zemra juaj anon më tepër ndaj njërës grua, anim ky i cili nuk paraqet përkushtim të plotë ndaj saj, duke e lënë tjetrën sikur nuk ka burrë, kuptim të cilin e përforcon edhe hadithi i transmetuar nga Ahmedi dhe katër përmbledhësit e tjerë të hadithit, Hakimi dhe të tjerët, nga Aisheja r.a ku thuhet: “Pejgamberi a.s. ishte i drejtë ndaj grave të tij dhe me drejtësi vepronte, më pas duke thënë: “O Zot, kjo është drejtësia ime që mund ta shfaq e mos ma merr për të madhe për atë që unë nuk mund ta bëj e Ti e bën“ me këtë nënkupton dashurinë e zemrës."
9-Pyetje: A i ndalohet burrit poligamia nëse nuk mund të jetë i drejtë mes grave të tij?
Përgjigje: Po, i ndalohet atij të martojë më tepër se një grua.
10-Pyetje: Cila është dispozita mbi femrën muslima¬ne që mohon ekzistimin e hyrive në Xhenet?
Përgjigje: Ky pronocim i asaj femre muslimane shkakton lëshim ( renegat ) nga islami, me çka ajo obligohet që të ripërtërijë besimin-imanin e saj dhe të pendohet, duke krijuar bindjen se nga begatitë e pafundme të Allahut xh.sh. për burrat në Xhenet janë edhe hyritë e Xhenetit. Pastaj, parashtrohet pyetja se vallë, cila është ajo pengesë e cila do të dëmtonte atë femër që burri i saj të marrë hyrinë e Xhene¬tit? Kështu, nëse ajo është prej banorëve të Xhenetit, gradë të cilën e ka arritur me bindje dhe punë të mira, po ashtu edhe ajo do të ketë begati të panumërta me ç’rast ajo do të ngelë e të jetë plotësisht e kënaqur. E nëse është prej banorëve të Xhehenemit, vaj halli për atë femër se në çfarë vendi do të ndodhet. Këtë çështje do ta shtjellojmë në kapitullin vijues kur të rrahim çështjen e xhelozisë prezente te femrat.
botoi SH.B.THESARI GOSTIVAR 2010
BOTUES AFET BEADINI
VAZHDON
Thu 23 Mar 2023 - 2:31 nga 
