Vetëvlerësimi tek vajzat

Falënderimi i takon vetëm Allahut!Në moshën dyvjeçare fëmija fillon të formojë qëndrimin kundrejt botës përreth tij. Disa psikologë të zhvillimit mendojnë se ndjenja e vetëbesimit është ndër të parat e këtyre qëndrimeve dhe forca e ndjenjave në moshën dyvjeçare varet nga fakti se çfarë kujdesi merr fëmija dhe nga qëndrimi që mbajnë prindërit për plotësimin e nevojave të tij bazë. Në këtë fazë, fëmija shfaq shenja zhvillimi duke treguar dëshirën për pavarësi, duke dashur liri për të folur,ecur dhe luajtur. Të gjitha këto lidhen me nevojën për vetafirmim, e cila mund të arrihet vetëm nëse fëmijës i lëmë një masë pavarësie. Kjo konfirmohet edhe nga teoria e zhvillimit të fëmijës nëpërmjet maturimit, e cila pohon se ne duhet ta respektojmë individualitetin e fëmijës dhe ta lëmë atë të zhvillohet natyrshëm. Disa vajza rriten duke pasur mungesë të këtij vetëvlerësimi, kështu që ato nuk u besojnë forcave të tyre në asnjë lloj çështjeje, e madhe apo e vogël qoftë. Ato rrallë e marrin iniciativën dhe gjithmonë presin që dikush t'u thotë: "Bëj kështu e ashtu". Nëse ato hasin ndonjë problem, nuk janë të afta të marrin një vendim dhe mund të përpiqen ta shmangin përballjen me të ose fillojnë të qajnë. Ky është pjesërisht faji i prindërve dhe mund të jetë për një sërë arsyesh, si p.sh.:

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-Kontrolli i tepërt (Mos e bëj atë, bëj këtë!) në të gjitha çështjet, të vogla apo të mëdha, edhe në ato probleme të cilat nuk e justifikojnë atë, aq sa fëmija e humb spontanitetin dhe kjo e bën të humbë besimin në veprimet e veta.
Përkundrazi, vajza pret dikë tjetër ta korrigjojë dhe ta sigurojë se po vepron siç duhet.
-Fajësimi dhe kritikat për çdo gjë që bën, duke kërkuar fajet e saj dhe duke e sharë nëse bën ndonjë gabim. Në këtë mënyrë, ajo fajësohet dhe shahet më tepër se ç'e meriton, në një kohë që ajo pret ta lavdërojnë për përpjekjet e saj. Kjo lloj sjelljeje kundrejt saj ia shkatërron motivimin për të vepruar ose për t'u vënë në garë me të tjerët në kryerjen
mirë të diçkaje.
-Mosdhënia rast vajzës për të folur para të tjerëve prej frikës se ajo mund të bëjë ndonjë gabim apo mund të flasë gjëra të padëshirueshme ose lejimi për të folur, por duke i treguar se çfarë do të flasë.
-Dhënia e shumë paralajmërimeve për rreziqet që e presin, çka e bën atë të presë gjithmonë keq dhe të imagjinojë se është e rrethuar nga rreziku nga të gjitha anët.
-Përulja dhe krahasimi me të tjerët, çka e bën të mendojë se nuk ka vlerë.
Talljet dhe përqeshjet
-Moskushtimi i vëmendjes ndaj pyetjeve të saj.
-Mbimbrojtja, aq sa ajo tregon shqetësim për shëndetin dhe të ardhmen e saj.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-Prindërit duhet të skicojnë disa udhëzime të përgjithshme për t'i zbatuar, duke i treguar çfarë ka bërë të lejuar Allahu,që të mund ta kryejë dhe çfarë ka ndaluar, që të mund ta shmangë. Ata duhet t'i mësojnë fëmijës sjelljet e mira dhe virtytet dhe të mbjellin tek ai ndjenjën e mospëlqimit për zakonet e këqija, qofshin fjalë apo vepra dhe ta largojnë nga gjërat e padobishme. Pas kësaj ata duhet t'i japin fëmijës lirinë për të vepruar me iniciativën e vet.

-Nëna duhet t'i caktojë fëmijës disa detyra që është i aftë t'i kryejë. Nëse bën ndonjë gabim, nëna duhet ta lavdërojë për iniciativën që mori dhe ta inkurajojë dhe më pas t'i tregojë si duhet të kishte vepruar. Shpeshherë ajo duhet ta lavdërojë atë për përpjekjet dhe ta mbarojë vetë detyrën që i kishte ngarkuar, por pa i treguar direkt fëmijës. Nëse detyra është e pamundur për fëmijën, atëherë mund ta kryejë nëna, por duke kërkuar mendimin e fëmijës dhe duke e lënë atë të thotë çfarë është e mirë dhe çfarë jo, në mënyrë që fëmija ta kuptojë se çdokush mund të bëjë gabime, por ndonjëherë i bën gjërat siç duhet. Kjo do ta forcojë vendosmërinë e fëmijës.
-Prindërit duhet ta lavdërojnë vajzën në sy të të afërmve dhe të shoqeve dhe t'i japin shpërblime sipas përpjekjeve të saj. Ata duhet ta lavdërojnë për adhurimet që ajo bën, për shembull për faljen rregullisht të namazit, për mësimin përmendësh të Kuranit, për vazhdimin mirë me mësime,
për sjelljen e mirë, etj..
-Prindërit duhet të përpiqen ta forcojnë vullnetin e saj duke e mësuar me dy gjëra, përkatësisht: (a) Mbajtja e sekretit: kur ajo di si t'i mbajë sekretet dhe nuk i tregon ato, atëherë fuqia e vullnetit të saj do të zhvillohet dhe do të forcohet dhe në këtë mënyrë vetëbesimi i saj do të rritet;

(b) Të mësuarit e saj me agjërim, sepse kur ajo qëndron e vendosur përpara urisë dhe etjes në agjërim, do të ndiejë gëzim që ka arritur fitore mbi nefsin e saj, çka do ta forcojë vullnetin e saj kur të përballet me jetën dhe do të rritë vetëvlerësimin e saj.

-Forcimi i sigurisë së saj në marrëdhënie me të tjerët. Kjo mund të bëhet duke e vënë të bëjë punët e shtëpisë, t'u bindet prindërve dhe duke e lënë atë të ulet me më të rriturit dhe me të rinjtë.

-Forcimi i vetëbesimit të saj duke marrë dituri, duke ia mësuar Kuranin dhe Sunetin e të Dërguarit salallahu alejhi ue selem dhe jetën e tij, në mënyrë që ajo të rritet duke marrë dije të shumtë që në fëmijëri. Kështu ajo do të ketë një ndjenjë vetëbesimi për dijen që ka, sepse tashmë ka marrë principet bazë të diturisë së vërtetë, larg nga mitet dhe legjendat. Nga ana tjetër, prindërit gjithashtu duhet të marrin disa masa paraprake për ta mbrojtur fëmijën nga të ndjerët i paaftë. Disa sjellje që e shkaktojnë këtë janë: përulja, poshtërimi dhe tallja, etiketimi me emra fyes para motrave dhe vëllezërve të saj apo para njerëzve të tjerë.

Këto janë disa nga shkaqet që mund ta bëjnë atë ta konsiderojë veten të parëndësishme dhe të pavlerë ose mund të krijojnë komplekse psikologjike, të cilat do ta bëjnë atë t'i shikojë të tjerët me urrejtje dhe mospëlqim dhe do ta bëjnë të tërhequr në vetvete me synimin për të qëndruar larg jetës. Fjalët fyese që u shpëtojnë nga goja prindërve nuk janë aspak të përshtatshme për ta disiplinuar, sepse do të lënë efekte negative në psikikën dhe në sjelljen e saj dhe do ta bëjnë atë të mësohet me gjuhën e dënimit dhe të fyerjes, gjë që e shkatërron atë psikologjikisht dhe moralisht.

Prindërit duhet të ndjekin shembullin e të Dërguarit salallahu alejhi ue selem në korrigjimin e sjelljeve të saj,ashtu siç ai i reformonte dhe i edukonte njerëzit, sepse fëmija është shumë i ndjeshëm, influencohet lehtë, është irracional dhe ka nevojë për ndihmë.