Cili ishte sekreti i suksesit të muslimanëve të parë?
Fragment nga libri "Jermuku", Dr. Shevki Ebu Halil
Në luftën e Jermukut komandanti bizantin i njohur me emrin Kubkalar
dërgoi një agjent të tij, nje arab nga fisi Beni Kuda`a. Misioni i tij
ishte të depërtonte në ushtrinë muslimane dhe të kuptonte sekretin e
forcës së kësaj ushtrie që megjithëse e paktë në numër dhe armatime
kishte arritur të mposhtte edhe ushtritë më gjigande të bizantinëve.
Ai duhej të jetonte me muslimanët për 24 ore dhe të kuptonte karakterin e tyre dhe sekretin e fuqisë që ata kishin.
Në mbarim të misionit, agjenti u kthye tek komandanti bizantin dhe e informoi për cfarë kishte zbuluar.
Në raport shkruhej:
Natën ata janë adhurues të mëdhenj, vetëm falen dhe lexojnë Kuranin
vazhdimisht,I luten Zotit të bien dëshmorë në ditën e nesërme. Ndërsa
ditën e kërkojnë vdekjen si dëshmorë në fushë të betejës.
Nëse vjedh ndonjë bir komandanti apo aristokrati ja presin dorën ashtu
si bëjnë edhe me njerëzit e thjeshte. Po kështu veprojnë, nëse ndonjëri
prej tyre bën imoralitet dënimin e marrin njëlloj si i dobëti, ashtu
dhe i forti, pa marrë nivelin shoqëror të cilit i takon.
Atëherë Komandanti Kubkalar shfryu tërë ankth: Nëse kjo është e
vërtetë, atëherë në barkun e tokës është më i mirë për mua se sa në
sipërfaqe. Kurrë nuk do dëshiroja përballjen me ta !
Ky pra ishte sekreti pse muslimanët i fitonin betejat e tyre edhe pse
ishin në numër disa herë më të pakët se kundërshtarët e tyre. Nga ana
tjetër kjo ishte forca morale që kishin kundërshtarët e tyre, duke qenë
kaq shumë të lidhur me jetën e kesaj bote.