Zemra e te varfrit i ngjan nje dhome te mbushur me tym
Fatma Hale Liman

Nje femije, qe sapo kishte arritur moshen e lojes, ishte ulur ne rruge,te dera e shtepise.Vetem po t'i shikoje majat e kembeve dhe mospjesemarrjen ne lojen e femijeve,kuptohej se kishte nje hall.
nn
Nese nje djale eshte shume grindavec ne gjimnaz ose eshte shume i mbyllur ne vetvete, do te thote qe e ka nje problem.

Nese nje grua nuk shkon ne shetitjet e familjes, nuk merr kenaqesi nga bisedat,qan here pas here, ul koken dhe mendon thellesisht, d o te thote qe e ka nje hall.

Nje femije eshte ulur ne shkalle,e ka vene koken mes dy duarve dhe ri poshte i menduar, lart nga dritarja degjohen zerat e grindjeve...Gruaja bertet:

"U lodha, u merzita...U bene dite qe vjen ne shtepi me duar bosh!...Paataj me pyet: " Cfare ke gatuar?!" Cfare ke sjelle qe te gatjaj?! Vallahi nuk me ka ngelur me force, do ta vras veten! Mjaft me!..."

Kur burrit i thuhet: "Cfare ke sjelle,qe te gatuaj?" kushedi cfafe furtunash shperthejne ne boten e tij te brendeshme?! Cdo dite del nga shtepia me.shpresen se do gjeje nje pune.Dyert ne te cilat troket, i mbyllen perpara fytyres...Te kthehet ne shtepi duarbosh apo te rrije rrugeve,deri ne mes te nates dhe te shkoj ne shtepi,pasi femijet te kene fjetur? Si mund t'i thote familjes e cila e pret me shprese: "Edhe sot nuk kam sjelle gje!"?

Mesuesi kerkon lapsa me ngjyra, leter punedoreje.
Ne klase do te behet aktivitet ne oren e punes se dores... Si t'ia thote tani femija keto babait? Qendron i menduar te dera e shtepise...Nuk eshte i kenaqur,qe te luaj dhe te argetohet me shoket...

Vjen dimri: ky i bekuar nuk eshte armik i te varferit,por te varferit brengosen me shume kur vjen ai...Si do te ngrohet shtepia? Femijeve u jane vjetersuar cizmet,u jane shkurtuar palltot. Si do t'ua blejme te rejat?

Tashme halli i gruas nuk eshte te veshja dhe shetitja.Si do te paguhet qiraja e shtepise, fatura e energjise elektrike dhe e ujit?! Vaji mbaroi,orizi poashtu, miell nuk ka,edhe gazi u konsumua.Ka fshehur dy-tre kokrrat e fundit te ullirit,qe do t'ia jap djalit ne mengjes para se te shkoje ne shkolle...

Nje i ri ne vorbullen e varferise,nese nuk eshte shpirterisht i formuar,kushedi sa mund.te rebelohet ne shtepi.Vecanarisht te rite e diteve te sotme jane shume pa fat...Sepse gjuha e diteve te sotme eshte ne anen e te pasurve...Me cfare syri e shikon babane ai djalosh ne nje bote ku mendohet se personin "e ben njeri" pasuria?! Kushedi sa kushton ne syte e femijes se tij nje baba qe nuk ka mundur te zoteroj asgje?

Si mund t'u tregohet femijeve se cfare eshte "te qenit burre" ne nje shoqeri ku burreria eshte e barabarte me poziten, shtepine,makinen,vilen, apo ne kete bote,ku njerezit i krahasojne vlerat e njeri-tjetrit me ato qe zotrojne? A mund te deshirojne te rinjte nje zemer te pasur ne kete bote, kur kafshet te ulen ne krye te vendit dhe kur te mos respektohen zemergjeret? A nuk mendojne ata: " Te behemi menjehere te pasur,te vjedhim,te perplasim,te behemi pasanik, cfare eshte virtyti?“

Nese sot varferi konceptohet si turperuese, a nuk ka ndikim perplasja e mendimeve te shoqerise? Valle, cfare vlerash te bukura shiti per te mare kete mosvleresim?

"Ai qe nuk ka para,nuk ka miq!.."thoshte nena ime...Paraja dhe miqesia,cfare lidhjeje ishte kjo?..
C'menyre kendveshtrimi ishte kjo?Kush e ka vendosur ne mendjen e shoqerise kete bindje?

Nese Hz.Mevlana do ta kishte shprehur sot kete thenie: "Pashe shume roba,brenda te cilave nuk kishte njerez,pashe shume njerez,qe nuk kishin rroba per te veshur.",sigurisht njerezit do te qeshnin. Por, ngaqe ne kohen kur eshte thene kjo fjale rroba nuk kishte fame, eshte me se e qarte se ai eshte ahprehur i qete...

Nuk dihet se cila eshte urtesia, por kurre nuk kam pare shoket e mi te varfer,te cilet baballaret i kishin te papune, te grindeshin dhe te rebeloheshin ne shtepite e tyre. Ata ishin shume te ndjeshem dhe mendonin per prinderit me shume se per veten e tyre.

Kam pare shume qe punonin ne vere duke shitur simite,uje dhe duke punuar prane tezgjeve. Nuk kishin turp;nese njeri nga shoket merrte ndonje gje nga mensa,largoheshin nga ai dhe nuk tregonin me veshtrime se iahin te uritur.Hallet e tyre ishin me te thella se sa te te tjereve...

Mesuesi kishte thene:
"Duhet te blini librin e testit."
Valle, sa kushton? Si do t'ua them kete atyre te shtepise? Ne femijerine time femijet ne pushimet verore mesonin Kuranin ne xhamite prane dyqaneve te baballareve te tyre; kur mbaronte mesimi, vraponin ti ndihmonin te dyqani. Si te shkojne tani ne komplekset industriale,si te mesojne se si i fitojne parate baballaret e tyre?

Te rinjte dhe femijet frikesohen se mos grindjet qe shtohen ne shtepi me shume nga varferia,e shperndajn familjen,sic keputet peri i tespiheve dhe kokrrat shperndahen rreth e rotull me shpejtesi.
Zonja e shtepise gezohet kur burri vjen ne shtepi me djart plot,por, kur phnet nuk ecin dhe burri fillon te kthehet duarbosh ne shtepi,asaj i iken gazi dhe i fiket lumturia.Edhe ajo frikesohet nga shperndarja e kokrrave te tespiheve,pasi te keputet peri....Vazhdon