Admin
Administrator
Numri i postimeve : 8520
Data e regjistrimit : 02/07/2009
Mosha : 42
Nacionaliteti-Sheti : Tetovë-Maqedoni
![[Lajme Ditore] Turqi, pas 100 vitesh jetojnë gjurmët e masakrave të çetave armene Empty](https://2img.net/i/empty.gif) | | [Lajme Ditore] Turqi, pas 100 vitesh jetojnë gjurmët e masakrave të çetave armene | |
![[Lajme Ditore] Turqi, pas 100 vitesh jetojnë gjurmët e masakrave të çetave armene Xhamia-e-djegur-605x370](https://2img.net/h/www.mesazhi.com/new/files/2015/04/xhamia-e-djegur-605x370.jpg) - Sipas një studimi të kryer nga akademiku Asistent Docent. Dr. Yaşar Kop duke hulumtuar arkivat osmane pranë Kryeministrisë turke del se vetëm në qytetin Kars të Turqisë kanë humbur jetën rreth 47 mijë civilë si pasojë e masakrave të çetave armene.Pedagogu në Departamentin e Historisë të Fakultetit të Pedagogjisë në Universitetin “Kafkas” Asistent Docent. Dr. Yaşar Kop, thotë se në qytetin Kars, i cili njihet si kryeqyteti i përjetimeve të mizorive armene, në kuadër të studimeve që janë kryer nga arkivat Osmane të Kryeministrisë, rezulton se kanë humbur jetën afërsisht 47 mijë qytetarë civilë. Kop, në një deklaratë për gazetarin e agjencisë AA, ka shpjeguar se 286 persona nga të parët e qytetit fillimisht u thirrën në Xhaminë Ulu, pastaj u spërkatën me vaj dhe u dogjën. Ai ka vazhduar më tej duke u shprehur: “Edhe gurët në Kars janë provë. Sot ata gurë në Xhaminë Ulu është e mundur ti shohësh ende të përgjakur. E çuditshme është nëse a ka qenë i freskët dhe shpëtues ai zjarr i 286 personave, këtë e di vetëm Zoti i madh. Vuajtja e këtyre nuk ka qenë e kufizuar vetëm me këtë ngjarje. Në periudhën e 1983 tokat në ato zona iu shitën 11 personave nga Ismet Inony (İsmet İnönü), ku sikur të mos mjaftonte kjo më pas fatkeqësisht ata dëshmorë janë nxjerrë me pranga”. Asistent Docent. Dr. Yaşar Kop shpjegon se gurët e spërkatur me gjak në hyrje dhe në pjesën e mihrabit në Xhaminë Ulu kanë kaluar nëpër teste të ndryshme dhe ka theksuar se është përcaktuar se gjurmët e gjakut u përkasin atyre personave që janë masakruar në atë periudhë. Kop ka pohuar më tej se këto gjurmë më pas gjatë restaurimit të xhamisë janë përfshirë në një kornizë. Ai tërheq vëmendjen se në qytetet Kars, Ardahan, Iğdır, Erzurum flitet se ka mbi 200 varre masive dhe ai theksoi se vetëm në qytetin e Karsit tani gjenden 3 varre masive që dihen nga banorët. “Ajo që është e dhimbshme është se Parlamenti Europian shprehet se turqit kanë kryer gjenocid ndaj armenëve. Edhe ne e themi kurdoherë se ‘arkivat janë të hapura’. Ndërtesat flasin, i kemi të gjithë dëshmitarët. Ejani shikojini njëherë e më pas të flasim. Ka varre masive të hapura, ku i pari nga këto në 1991 është varri në fshatin Subatan. Fatkeqësisht atje gjenden 570 persona ku pasi thërriten dhe i marren gjërat e çmuara nga duart digjen brenda hambarit. Ndërsa në fshatin Derecik pasi hambari nuk i mbante të gjithë, pjesa tjetër u masakruan jashtë, ku edhe kufomat e djegura janë qëlluar me bajonetë. Kanë ndërhyrë me thika, e mjete të tjera mprehëse. Varri masiv në Fshatin Derecik është hapur në vitin 2003″, ka sqaruar Kop. Kop shprehet se edhe në fshatin Küçükçatma është gjetur një varr masiv me turq, të cilët kanë qenë viktima, dhe në gërmimet e bëra në vitin 2010 nga 183 persona janë gjetur 30 trupa. - Dëbimi nga Erevani në Anadoll Kurse Drejtori i Kulturës Fizike dhe Sportit në Universitetin “Kafkas” dhe Lektor i Historisë së Revolucionit Turk dhe Parimeve të Ataturkut, Kemal Aras në lidhje me pretendimet armene, të cila erdhën në rendin e ditës nga Parlamenti Evropian (PE) dhe udhëheqësi shpirtëror i botës katolike Papa Françesku, theksoi se këto pretendime duhet të shikohen edhe me fytyrën e Revanit (Erevanit). Aras i u shpreh se ai ka dhënë leksione në tezën e magjistraturës me temë “Emigrantët Revanë në shekullin e 19-të”, ku ai tërheq vëmendjen se në kundërshtim me pohimet armene shumë myslimanë dhe turq janë dëbuar nga Erevani për në Anadoll dhe në vendet e tjera të rajonit. Aras shpjegon se banorët e Anadollit me zhvendosjen, migrimin dhe dëbimin në masë të madhe janë njohur si pasojë e pushtimit të Kaukazit nga Rusët më 1828-1829, ngjarje që filluan me emigrimin mijëra myslimanë që jetonin në Kaukaz. “Armenët, të cilët fajësojnë turqit për dëbim dhe gjenocid, harrojnë se dhjetëra mijëra myslimanë u vranë në rajonin e Erevanit dhe qindra-mijëra të tjerë u dëbuan në Turqi, Azerbajxhan dhe në Iran”, shtoi ai. Aras gjithashtu thekson se të gjithë e dinë se si mijëra qytetarë në fshatrat Karahamza dhe Katranlı të komunës Selim në provincën e Kars-it dhe në fshatrat Odalar në Sarıkamış dhe në shumë fshatra të tjerë janë vendosur në hambarë dhe janë djegur të gjallë. - “Kudo që të gërmoni në këto fshatra dalin eshtra të njerëzve”- Gjurmët e masakrave të bëra nga çetat armene në fshatin Karahamza të komunës Selim në provincën e Karsit është e mundur të vërehen shumë qartë. Kryeplaku i fshatit, Ünal Çiçek, duke theksuar se ka dëgjuar nga gjyshi dhe gjyshja e tij në lidhje me masakrat e armenëve në 1915 ai ka theksuar se: “Gjyshi im, İsmail Çiçek, me bashkëshorten e parë dhe 2 fëmijët pasi dërgohet në fshatin Katranli vendosen në hambar së bashku me myslimanët e tjerë të sjellë nga fshatrat përreth dhe iu vihet zjarri për ti djegur, por një , i cili kishte punuar më parë si shërbëtor krah gjyshit tim arrin ta shpëtojë atë nga zjarri, dhe fatkeqësisht bashkëshortja dhe 2 fëmijët u dogjën. Në këto fshatrat tona, kudo që të gërmosh dalin eshtra njerëzish”. Ndërsa Şükran Çiçek, nëna e kryeplakut të fshatit, i kishte pohuar atij se kishte dëgjuar nga vjehrri i saj, i cili ka ndërruar jetë në moshën 110-vjeçare, që i shpjegonte duke qarë për brutalitetin dhe mizoritë që kishin përjetuar në atë kohë. Ndërsa Gevher Ayna (88) e cila është edhe më e moshuara e fshatit duke shpjeguar se ajo ka ardhur nuse në fshatin Karahamza, ka theksuar se ka dëgjuar nga vjehrri dhe vjehrra për mizoritë e bëra nga armenët, masakra të cilat kanë lënë një gjurmë të thellë në memorie. Çfarë ndodhi në vitin 1915? -Nacionalistët armenë, duke përfituan nga rasti i pjesëmarrjes në fronte të ndryshme me Rusinë të shtetit Osman në Luftën e Parë Botërore, e cila nisi më 1914, me qëllim për të krijuar shtetin e pavarur armen bashkëpunuan me forcat ruse. Ushtria ruse, kur pushtoi Anadollin Lindor pati një mbështetje të madhe nga vullnetarët osmanë dhe armenët rusë. Edhe disa armenë që ishin me detyrë në ushtrinë osmane iu bashkuan ushtrisë ruse. Trupat (çetat) e përbërë nga armenët duke shkatërruar kanalet e logjistikës së ushtrisë ndërsa ngadalësuan përparimin e ushtrisë osmane, edhe çetat armene ndërmorën masakra dhe mizori ndaj civilëve në rajonet që ata pushtuan. Qeveria osmane për të parandaluar këto akte u mundua të binde përfaqësuesit armenë dhe udhëheqësit. Por nuk pati sukses në këtë përpjekje. Pas rritjes së sulmeve të komiteteve armene, qeveria më 24 prill 1915 vendosi mbylljen e disa komiteteve revolucionare armene dhe arrestimin e disa udhëheqësve armenë dhe internimin e tyre. Më pas, do të zgjidhej kjo datë për të zhvilluar aktivitete për të përkujtuar çdo vit ngjarjet e vitit 1915. Pavarësisht masave të marra sulmet vazhduan dhe më pas më 27 maj 1915 u mor vendimi për zhvendosjen e popullatës armene që ndodheshin në rajonin e luftësdhe të atyre që bashkëpunuan me ushtrinë pushtuese ruse.Qeveria osmane, edhe pse planifikoi nisma për nevojat humanitare të të zhvendosurve, një numër i madh i armenëve humbi jetën për shkak të kushteve të luftës, konflikteve të brendshme, grupeve lokale të cilët kërkonin hakmarrje, banditizmit, uria dhe sëmundjet epidemike. Dokumentet historike, në mënyrë të qartë tregojnë se qeveria ashtu siç nuk ka patur synimin e përjetimit të ngjarjeve tragjike në fjalë, gjithashtu tregojnë se janë ndëshkuar ata që kanë kryer krime ndaj armenëve në emigrim. Kështu, pa mbaruar akoma lufta ata që u gjetën fajtor duke u përzier gjatë tragjedisë njerëzore të përjetuar pasi u gjykuan u dënuan me vdekje. - Nevoja për memorie të drejtë dhe ndjeshmëri – Pritshmëritë e përgjithshme të Armenisë dhe të diasporës armene, janë që Turqia të njohë si gjenocid dhe të dhe të paguajë kompensim për përjetimet gjatë zhvendosjes në vitin 1915. Koncepti “gjenocid”, në Konventën e vitit 1948 mbi Parandalimin dhe Dënimin e Krimit të Gjenocidit përcaktohet si akt për eliminimin pjesërisht ose plotësisht të një grupi kombëtar, racor, etnik apo fetar. Turqia e tërheq vëmendjen se ngjarjet në fjalë nuk mund të përcaktohen si gjenocid. Ajo nga pikëpamja e të dyja palëve i cilëson ngjarjet e vitit 1915 si një “tragjedi”. Turqia larg nga subjekti i konfliktit politik, duke mos e parë historinë vetëm nga një anë, thekson se duhet një zgjidhje ku palët të kuptojnë se çfarë ka ngjarë mes tyre dhe të respektohen memoriet e njëri tjetrit me perspektivën duke i përmbledhur në “një memorie të drejtë”. Turqia, krahas kryerjes së kërkimeve në arkivat e palëve dhe në arkivat e vendeve të treta në lidhje me ngjarjet e 1915 propozon ngritjen e një komisioni të përbashkët historik të përbërë nga historianët turqë dhe armenë dhe gjithashtu edhe nga ekspertët e tjerë ndërkombëtarë. - Nuk u shfrytëzua mendësia e normalizimit të marrëdhënieve - Zhvillimi më i rëndësishëm për normalizimin e marrëdhënieve mes dy vendeve ishte në tetor 2009. Palët në Zyrih të Zvicrës nënshkruan dy protokolle të veçanta për rindërtimin e marrëdhënieve diplomatike dhe zhvillimin e marrëdhënieve dypalëshe. Në protokollet për ndërtimin e besimit të ndërsjellë dhe zgjidhjen e problemeve aktuale duke i dhënë vend shqyrtimit shkencor të çështjeve nga burime historike dhe arkivat e paanshme parashikohej gjithashtu dhe njohja reciproke të kufijve dhe hapjen e kufijve të përbashkët. Qeveria Turke për të miratuar protokollin e dërgoi atë direkt në Parlamentin Kombëtar. Ndërsa qeveria Armene ia paraqiti Gjykatës Kushtetuese për shqyrtimin e teksteve. Gjykata vendosi se protokollet nuk përshtaten me frymën dhe formulimin e Kushtetutës. Qeveria e Armenisë në vitin 2010 deklaroi se ka ngrirë të gjitha procedurat e miratimeve të marrëveshjeve protokollare, ndërkohë ajo u tërhoq nga ky vendim në shkurt të vitit 2014. :
| |
|
![[Lajme Ditore] Turqi, pas 100 vitesh jetojnë gjurmët e masakrave të çetave armene Empty](https://2img.net/i/fa/empty.gif)
Thu 23 Mar 2023 - 2:31 nga 
