ÇELËSI I SUKSESIT SIPAS EBU HANIFES

Imam Ebu Hanife nuk ka qenë pedagog, ka qenë fekih, themelues i një akademie shkencore, të përbërë prej 40 dijetarësh, me të drejtë të barabartë në sjellje vendimi, të cilët zgjidhnin të gjitha çështjet juridike - islame, themelues I shkollës së parë dhe më të ndjekur juridike - islame, medhhebit hanefi. E tërë ajo që ka arritur ai, për një kohë prej 70 vjetësh sa edhe jetoi, është e pamundur të elaborohet me disa fjalë, nga ana tjetër kontributi që dha ai në shumë shkenca, fakti se ky person, Imami ynë, arriti të jetë jo vetëm më i dituri i kohës kur jetonte, por edhe i shumë shekujve më pas, na bën që të marrim shembull dhe të këshillohemi nga ai, lidhur me arritjen e suksesit në jetë.

Një ndër parakushtet kyçe, që në një farë mënyre është edhe çelësi i suksesit, sipas Ebu Hanifes, ka të bëjë me formimin e drejtë të personalitetit të mësuesit dhe nxënësit, për çka ai parasheh rregullat në vijim: Duke u bazuar në literature që është shkruar për Ebu Hanifen mund të nxjerrim disa rregulla që janë të obligueshme për mësuesin dhe nxënësin, ndër këto veçojmë:

1. Qëllimi i çdo mësuesi dhe nxënësi duhet të jetë arritja që All-llahu të jetë i kënaqur me të,veti të cilën duhet ta posedojë çdo besimtar, e sa i takon mësuesit dhe nxënësit as që diskutohet.
Ebu Hanifeja kërkon që tentative për t'u furnizuar me dituri, të bëhet vetëm duke në emër të Allllahut e jo për tjetër. Ai madje thekson se person që meson diturinë për interese të kësaj bote, nuk do të shijoj begatinë e All-llahut xh.sh. dhe zemra e tij assesi nuk mund të bëhet fole e diturisë.
2. Kërkimi i diturisë duhet të jetë preokupim i vetëm, në të cilin duhet përqendruar tërësisht, duke u larguar nga ngarkesat e kësaj bote.

Nxënësi duhet t'i përkushtohet plotësisht diturisë që e meson dhe të lë anash gjithçka tjetër. Citoj Ebu Hanifen që i drejtohet nxënësit të tij Ebu Jusufit: "Në fillim të jetës kapu në nxënien e diturisë, mandej grumbullo pasuri hallall, e më pas martohu, sepse nëse merresh me grumbullimin e pasurisë kur duhet të mësosh, do të kalojë koha dhe do të mbetesh injorant, ndërsa pasuria do ta imponoj të merresh me lukset e kësaj bote. Mjerë ti nëse martohesh para se të fitosh dituri, sepse martesa ta humb kohën, të grumbullohen fëmijët e do të mbetesh injorant.

Ebu Hanifeja thotë se gjatë kërkimit të diturisë duhet të largohen gjithë çështjet tjera të kësaj botë. Në lidhje me këtë është pyetur Ebu Hanifeja r.a. se si mund të mësohet shkenca e fik'hut. Ai u përgjigj: Duke qenë I interesuar plotësisht për të.

Njeriu pyeti sërish: Si mund të arrihet kjo? Ebu Hanifeja iu përgjigj: Të marrësh prej gjërave
aq sa ke nevojë, pa e tepruar.

3. Dituria të kërkohet me sinqeritet të plotë Kushti i themelor i pranimit të veprës së muslimanit tek All-llahu xh.sh është nijeti i pastër.
Çdo vepër që kryhet jo me nijet të pastër ëshët e papranuar tek Allllahu xh.sh. Pasi që dituria konsiderohet ibadet, atëherë dituria jote duhet të jetë e pastër për Zotin. Kështu na ka porositur Ebu Hanifeja, d.m.th. se vepra duhet të kryhet me nijet vetëm për All-llahun xh.sh.

4. Respektimi i plotë i diturisë. Është e patjetërsueshme që dituria të respektohet, sepse nxënësi i cili nuk e respekton diturinë, nuk meriton të bëhet I ditur.
Theube ibn Sead tregon: Më pat thënë Ebu Hanifeja: "Mos më pyet duke ecur, e as duke biseduar me njerëz, e as duke qëndruar në këmbë." Pas pak doli jashtë. Unë e shoqërova atë në udhëtim, kurse gjatë rrugës e pyesja dhe të gjitha përgjigjet i shënoja në fletore. Të nesërmen kur u tubuan shokët përreth tij, fillova ta pyes për të njejtat pyetje, e ai u përgjigj ndryshe nga ç'kishte bërë më parë. E njoftova me këtë, e ai më\ tha: "Të kam ndaluar të më pyesësh në ato raste."

5. Frika prej hidhërimit të Allllahut nëse flitet pa dituri.
Ebu Hanifeja është i mendimit se të folurit me hamendje është haram duke u bazuar në shumë ajete dhe hadithe. All-llahu xh.sh. në Kur'an thotë: "Mos iu qas asaj për të cilën nuk ke dituri".

6. Dëshira për përhapjen dhe zgjerimin e diturisë. Sipas Ebu Hanifes një ndër obligimet më të rëndësishme është edhe të mësuarit e diturisë të tjerëve. Ai thotë se dijetar në plotëkuptim të fjalës është vetëm ai, që diturinë e tij tua përcjellë njerëzve tjerë.

Idriz Jashari III-A Shkolla Qendrore