Kur njeriu mendon rreth realitetit ku jeton gjen se meditimi, mendimi dhe reflektimi janë adhurime joprezente sot, janë prej adhurimeve të harruara e madje që kanë humbur.
Jemi shumë të nevojshëm të këshillohemi dhe të përkujtojmë njëri-tjetrin lidhur me kuptimin e meditimit.
Zoti i Botërave n’a ka urdhëruar që të meditojmë, mendojmë dhe reflektojmë lidhur me mirësitë e Tij; por ne nuk duhet të meditojmë lidhur me Vetveten Hyjnore të Allahut të Lartësuar, gjë që Allahu i Lartësuar dhe i Lartmadhëruar na e ka sqaruar në Kuran ku lidhur me këtë thotë: “Asgjë nuk është si Ai, e Ai është Gjithdëgjuesi, Gjithvështruesi”.
Kështu pra, meditimi presupozon të meditojmë lidhur me krijesat, me ekzistencën, gjallesat, bimët, të meditojmë për shembull lidhur me ujin, sesi ai është sekreti i jetës.
Njeriu që mediton e thellon mendimin e tij dhe ia qëllon të ndërmarrë vendime të rëndësishme bazuar në meditimin e tij.
Ibnul Kajimi jep një shembull të mirë lidhur me këtë, thotë: I pashë njerëzit të dyndeshin në dyqane; dyqani i parë e kishte emrin Namaz; dyqani i dytë Agjërim; i treti Zekat, i katërti Haxh, i pesti Mirësjellja me Prindërit; dhe që të gjitha ishin të dyndura me njerëz. Vijon dhe thotë: Shkova në një prej këtyre dyqaneve kur ç’të shoh, aty nuk kishte vetëmse një ose dy vetë. Ngrita kokën, kur mbi të lexonte “Dyqani i Ndrojtjes”.
Ibnul Kajimi n’a përcjell faktin se ndrojtja prej Allahut është një adhurim që mungon, që është harruar; dhe në fakt të pakët janë njerëzit që i ndruhen Allahut.
Të tillë janë edhe meditimi, mendimi dhe reflektimi. Nuk janë të shumtë njerëzit që meditojnë, mendojnë dhe reflektojnë. Duhet të rezervojmë enkas periudha kohore nga jeta jonë që të meditojmë, ideojmë, reflektojme dhe mendojmë.
Profeti ynë i nderuar -lavdërimi dhe paqja e Allahut qoftë mbi të- n’a përshkruan ne shtatëshen të cilën Allahu do t’a fusë nën hijen e Tij atë ditë kur nuk ka hije tjetër veç hijes së Tij. Prej kësaj shtatësheje është një person që e përmend Allahun në vetmi dhe ndërkohë sytë e tij i çojnë lotët çurgë. Pra sytë e këtij burri rrjedhin lotë, teksa ai i gjendur krejt i vetëm ka përmendur Allahun. Në fakt çdo njeri e përmend Allahun por jo çdokujt prej tyre sytë i rrjedhin lotë. Në fakt lotë rrjedhin sytë e atij që e përmend Allahun duke medituar, duke qenë i ndjeshëm dhe me ndrojtje në zemër; teksa shpirti i tij është i mallëngjyer për të parë Krijuesin e Lavdishëm dhe të Lartmadhëruar, është i mallëngjyer të takojë Zotin e tij. Ky njeri mediton në fjalët me të cilat e përmend Allahun dhe është ky meditim që i dhuron atij ndrojtjen e cila e bën syrin të rrjedh lot. “Një person që e ka përmendur Allahun në vetmi”. Vëreni tekstin e hadithit “në vetmi”. Kuptimi është se ai gjendet diku i veçuar, në xhami apo diku gjetkë, përmend Allahun duke thënë SUBHAN ALLAH-I DLIRËSUAR ËSHTË ALLAHU, ose ALLAHU EKBER-ALLAHU ËSHTË MË I MADHI; ose ka qenë për shembull duke parë ujin, mediton rreth tij sesi Allahu i Lavdishëm dhe i Lartmadhëruar çdo gjë të gjallë e ka krijuar nga uji... Ky është kuptimi e përmend Allahun, pra përmend dhe kujtohet lidhur me mirësitë e Allahut, me krijimtarinë e Tij, krijesat e Tij; dhe “sytë e tij i çojnë lotët çurgë” me kuptimin se sytë e tij rrjedhin lotë nga të rrënqethurit dhe ndrojtja prej përmendjes së Allahut, nga reflektimi.
Lidhur me këtë do t’ju tregoj një histori që ka ndodhur në kohën e Aishes -Allahu qoftë i kënaqur me të-, transmetim të cilën e transmeton Ata-i që thotë: Unë dhe Ubejd ibn Umejri shkuam tek Aishja -Allahu qoftë i kënaqur me të- dhe ajo i tha Ibn Umejrit: O Ubejd Ibn Umejr, erdhi koha që n’a bërë një vizitë. Ibn Umejri iu përgjigj Aishes: Po, është siç kanë thënë të parët “Vizito një dashamir e ke për të shtuar dhimbje koke”. Aishja -Allahu qoftë i kënaqur me të- ia ktheu: Mjaft me këto lojra fjalësh (n’a trego të rejat nga ana juaj). Ibn Umejri i tha: Më trego për gjënë më të mahnitëshme që ke parë nga i Dërguari i Allahut -lavdërimi dhe paqja e Allahut qoftë mbi të-. – Shikoni ç’pyetje e bukur dhe e detajuar “Më trego për gjënë më të mahnitëshme që ti ke parë nga i Dërguari i Allahut -lavdërimi dhe paqja e Allahut qoftë mbi të-”. E nderuara jonë Aishja -Allahu qoftë i kënaqur me të- tha: Një natë prej netësh më tha: “O Aishe, më lër të adhurojë Allahun, Zotin tim”. I thashë: Për Allahun unë të dua ty dhe e dua atë që ty të lumturon. –vijon Aishja -Allahu qoftë i kënaqur me të-: U ngrit, u pastrua për falje dhe u fut në namaz. Mbeti ashtu duke qarë në namaz derisa iu njomën sytë. Pastaj mbeti ashtu duke qarë në namaz derisa iu njomë mjekra e tij. Pastaj mbeti ashtu duke qarë në namaz derisa u njomë toka ku binin lotët e tij. Erdhi Bilali të thërras ezanin e sabahut. Kur e gjeti të qante i tha: O i Dërguar i Allahut për çfarë qanë kur ty Allahu t’i ka falur gjynahet në të kaluarën dhe në të ardhmen? Tha: “A të mos tregohem rob falenderues?!” I kish zbritur një thënie fisnike kuranore për të cilën Profeti pasi lajmëroi për zbritjen e saj tha: “Mjerë për atë që e lexon atë dhe nuk mediton (reflekton) kundrejt saj!” Cila ishte kjo thënie kuranore? Ajo ishte thënia kuranore ku Allahu i Lartësuar shprehet: “Në krijimin e qiejve dhe të tokës, në ndryshimin e natës dhe të ditës, ka argumente të qarta për njerëzit e mençur”
Kështu pra, meditimi, mendimi dhe reflektimi përbëjnë një adhurim që është lënë në harresë. Prandaj Profeti -lavdërimi dhe paqja e Allahut qoftë mbi të- tha: “Mjerë për atë që e lexon atë dhe nuk mediton (reflekton) kundrejt saj!” Dhe ne pamë sesi e nderuara jonë Aishja tregon për Profetin sesi ai u falë gjatë gjithë natës duke derdhur lotë, meditues, reflektues dhe duke menduar në fjalët e Allahut të Lartësuar dhe të Lartmadhëruar.
E ne jemi shumë nevojtarë që në sezone fisnike si ai i muajit të Ramazanit dhe të tjera sezone, si dhe përgjatë gjithë vitit, të kemi kohë të rezervuara në të cilat të meditojmë dhe mendojmë. Dita e xhuma (e Premte) për shembull është rast që njeriu të ulet me veten e tij, t’a kontrollojë atë dhe t’a marrë në llogari. Është një rast i mirë që njeriu në të të meditoj, mendojë dhe reflektojë. Muaji i Ramazanit, Haxhi, Umra dhe çdo rast tjetër që vjen është një shans i mirë që duhet shfrytëzuar, të meditojë, reflektoj dhe mendojë njeriu në lidhje me atë që ka bërë.
Pikërisht këtu qëndron sekreti i asaj që kanë thënë shumë prej muslimanëve elitarë si Haseni etj, që “Meditimi përgjatë një ore është më mirë se të falurit përgjatë një nate”.
Mendoni sesi meditimi për vetëm një orë të vetme apo për një njësi të konsiderueshme kohore, sipas këtyre strategëve, qënka më mirë se falja përgjatë një nate të plotë. Po, kështu është.
Por çfarë e bën të ngurojë dhe e privon njeriun nga mirësia e madhe e meditimit?
Lidhur me këtë është përmedur një trajtim i bukur të cilin unë dëshirova t’ua përcjellë:
Disa nga salihinët (të devotëshmit musliman) kanë thënë:
“Nëse stomaku mbushet të menduarit bie në gjumë, urtësia shtanget dhe gjymtyrët ndihen të plogështa për të bërë adhurim”.
Pra të ngrënët e tepërt e privojnë meditimin të bëhet pjesë e jetës së njeriut. Edhe reflektimi dhe të menduarit e njeriut bëhen inekzistentë nga ushqimi pafre, madje edhe mendimi i kulluar ngrinë dhe turbullohet dhe edhe gjymtyrët plogështohen; situatë e cila ka vetëm një emër, dembelizëm, por jo vetëm dembelizëm fizik por edhe dembelizëm shpirtëror.
E lusim Allahun e Lartësuar dhe Lartmadhëruar që të n’a japë sukses dhe të n’a bëjë të mundshëm që t’a kryejmë këtë adhurim dhe që siç patëm sukses në çështjet e fesë si namazi, agjërimi, zekati dhe haxhi, gjithashtu të kemi mbarësi në aplikimin e adhurimit të meditimit, reflektimit dhe të menduarit, këto adhurime të harruara në këtë kohë