Kütüb i Sitte Hadis ansiklopedisi - tam 7.300 hadis

First topic message reminder :

Kütüb i Sitte Hadis
ansiklopedisi - tam 7.300 hadis

Kütüb i Sitte Hadis ansiklopedisi - tam 7.300 hadis - Faqe 9 Kutub-i-Sitte-Hadis-Ansiklopedisi

Kütüb i Sitte Hadis ansiklopedisi - tam 7.300 hadis - Faqe 9 Kutub-i-Sitte-Hadis-Ansiklopedisi

Kütüb-i Sitte nedir, Kütüb-i Sitte Hakkında

Meşhur
altı sahih hadis kitabı. Hadis mecmualarının en sahihleri kabul edilen; Buhârî
ve Müslim'in el-Câmiu's-Sahih'leri ile Ebu Davud, Tirmizi, Nesâî ve ibn
Mâce'nin Sünen'leri; hadis tasnifinin altın çağı olan Hicrî üçüncü yüzyılda
telif edilmiş olmak, mümkün mertebe sahih hadisleri ihtiva etmek, konulara göre
tasnif edilmek (alelebvâb)... gibi ortak özelliklerinden dolayı, daha sonraki
asırlarda Kütüb-i
Sitte:
Altı Kitap, ortak adıyla şöhret bulmuştur. Bazı âlimler, az da olsa zayıf ve
mevzu hadisler ihtiva ettiği için İbn Mâce'nin Sünen'i yerine İmam Mâlik'in
Muvatta'ı veya Dârimî'nin Sünen'ini Kütüb-i
Sitte'nin
altıncı kitabı kabul etmişlerdir.

Buhârî ve Müslim'in Câmi'leri, Sahıhayn (İki Sahih) adıyla, müellifleri daha
hayattayken büyük bir üne kavuşmuş, bunları Ebu Davud, Tirmizî ve Nesâi'nin
Sünen'leri takip etmiş ve hadis âlimleri arasında bu kitaplar Usûl-i Hamse (Beş
Temel) diye büyük bir kabul görmüştü. Ebu'l-Fazl Muhammed İbn Tahir el-Makdisî
(H.507)'nin Usûl-i Hamse'ye yazdığı ve sahabeyi alfabetik olarak sıralamak suretiyle
onlardan nakledilen, belirli kitaplardan bulunan hadislerin kaynağını göstermek
için yazıları kitaplar anlamına gelen etrafa İbn Mâce'nin Sünen'ini de eklemesi
ve Şurûti'l-Ümmeti's-Sitte (Altı İmamın Şartları) adlı kitabını telifiyle
muteber hadis kitaplarının grub adı bundan sonra, İbn Mâce'nin de ilave
edilmesiyle Kütüb-i
Sitte
olarak meşhur olmuştur.

Böyle bir isimlendirme, Kütüb-i
Sitte
içinde zayıf, hatta mevzu (bilhassa İbn Mâce'de) hiç bir hadis bulunmadığı,
onlar dışındaki hadis kitaplarında da sahih hadis olmadığı anlamına gelmez.
Nitekim Buhârî ve Müslim başta olmak üzere, Kütüb-i
Sitte
müelliflerinden hiç biri, kendi kitaplarına sahih hadislerin tamamını
aldıkları, kitaplarındakilerin dışında sahih hadis bulunmadığı şeklinde bir
iddiada bulunmamışlardır. Esasen bir hadisin sıhhati, hangi kitapta bulunduğuna
bakarak değil, onu nakleden kişilerin haline bakılarak tesbit edilebilir. Diğer
taraftan bu altı imam, kendilerinden önce derlenmiş olan yazılı ve sözlü hadis
kaynaklarından yararlanarak bu eserleri meydana getirmişlerdir. Bu değerli
eserlerin tasnifine, kendilerinden önceki çalışmalar zemin hazırladığı gibi,
hadis tasnifi onlardan sonra da devam etmiştir.

İlmî çevrelerde büyük bir kabul gören Kütüb-i
Sitte
ile ilgili çok sayıda ve hacimli çalışmalar yapılmıştır. Bunların büyük bir
kısmı bu kitapların şerhi (açıklaması), ravilerinin durumları, cem
(mükerrerleri çıkararak birlikte rivayet ettikleri hadisleri bir araya toplama)
ile ilgilidir. Kütüb-i
Sitte
hadislerini bir araya toplayıcı çalışmalardan biri, Beğavî'nin (H.516)
Mesâbîhu's-Sünne'sidir. Hadisleri, senedlerini hazfederek kitabına alan Beğavî
eserini Sünen tarzında tasnif etmiş, Kütüb-i
Sitte
ve Dârimî'nin Sünen'inde bulunan hadisleri 4434 hadiste toplamıştır. Bu konuda
yapılan önemli bir çalışma da İbnu'l-Esîr'in (H.606) Câmiu'l-Usûl li
Ehâdisi'r-Rasûl isimli eseridir. İbnu'l-Esîr, İbn Mâce hariç Kütüb-i
Sitte
ile Muvatta'da bulunan hadisleri,-mükerrerlerini çıkararak- alfabetik tarzda
tertib ettiği kitaplar ve onların alt başlıkları olan bablar halinde tasnif
etmiştir. 9523 hadis bulunan bu eser Kütüb-i
Sitte
adıyla Türkçeye tercüme edilmiştir. Kütüb-i
Sitte'yi
oluşturan kitaplar ve özellikleri:

1. Buhârî ve el-Câmiu's-Sahîh'i: Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail el-Buhârî (H.
194-256/M.810-870) 40 yıl süren ilmî seyahatler esnasında toplamış olduğu engin
hadis malzemesini 16 yılda tasnif ederek, "el-Câmiu's
Sahîhu'l-Müsnedü'l-Muhtasar min Umûri Rasûlillahi (s.a.s) ve Sünenihi ve
Eyyâmih" adlı eserini yazmıştır. Hocası İshak b. Rahuye'nin,
"Rasûlüllah'ın sahih hadislerini muhtasar bir kitapta toplasanız"
tavsiyesiyle hareket eden Buhârî, 600.000 hadis arasında seçtiği 7275 hadisi,
97 kitap ve 3400 den fazla bab'a (alt bölüm) yerleştirmiş, konuları geldikçe
aynı hadisi bir kaç yerde daha tekrar etmiştir. Bu nedenle, mükerrerler
dışındaki toplam hadis sayısı 3-4 bin civarına inmektedir. Buhârî, tercüme
denilen bab başlıklarında konuyla ilgili âyet ve hadislerden iktibaslar yapar, âlimlerin
ve bazan kendisinin görüşlerine yer verir, direkt veya endirekt yollarla
tercihlerini ihsas ettirir. Tercemelerde verdiği hadis ve haberlerin çoğu
muallak (senedsiz veya eksik senedli)tır. Daha önceki hadis mecmualarında pek
görülmeyen bu usul Buhâri'ye hastır. Bu nedenle, "Buhârî'nin fıkhı
tercemelerindedir" sözü yaygınlaşmıştır. (Yekünü 1341 olan bu tür) muallak
hadisler, Buhârî'nin kitabına verdiği isimden de anlaşılacağı gibi, sahih
hadislerin dışındadır. Tercümelerde Buhârî'nin verdiği bilgiler, hadislerin
ihtiva ettiği fıkhı malumatı kavramada çok faydalıdır. Bütün âlimlerin
ittifakıyla hadis mecmualarının ensahihi kabul edilen el-Câmiu's-Sahîh,
türkçeye de tercüme edilmiş, mükerrerlerinin çıkarıldığı Tecrid'i de tercüme ve
şerhiyle, Diyanet İşleri Başkanlığınca basılmıştır.

2. Müslim'in el-Câmiu's-Sahîh'i: Ebu'l-Hüseyn Müslim b. Haccâc (H.202-261),
300.000 hadis arasından seçerek tasnif ettiği kitabına,
"el-Camiu'l-Müsnedü's-Sahîh" ismini vermiş, mukaddimede tasnif
metodunu açıklamıştır. Buhârî'nin yaptığı gibi bab başlıklarında bilgi
vermemiş, hatta, bab başlığı dahi tanzim etmemiş, sadece "bab"
demekle yetinmiştir. Bugün eldeki Müslim nüshalarında bulunan bab başlıkları,
eseri şerheden İmam Nevevî'ye aittir. Müslim kitabına, mevkuf ve maktu hadisleri
almamış, muallaklara ise çok az yer vermiş, hadisleri konularına göre bölmemiş,
hadisi en çok ilgili olduğu yerde nakletmiş, metin ve sened olarak benzerlerini
bir arada ve kısaltarak tekrar etmiştir. Bu yönüyle Müslim Buhârî'den daha
derli topludur. Bu ve benzeri özelliklerinden dolayı bazı âlimler (mesela
Mağribliler) Müslim'i Buhâri'ye tercih etmişlerdir. Müslim'in Câmi'i, 54 kitap,
1322 bab, mükerrerler dışında 3033 hadis ihtiva etmektedir. Kadı İyaz ve İmam
Nevevî başta olmak üzere pek çok âlim Müslim'i şerhetmiştir. Müslim, sade,
metin ve şerhli olarak türkçeye tercüme edilmiştir.

3. Tirmizi'nin Câmi'i: Ebu İsa Muhammed b. İsa et-Tirmizi'nin (H: 209-279)
Cami'i, es sünen ismiyle de maruftur. Devrin âlimlerinin tetkikine sunuları ve
takdir edilen Sünen-i Tirmizi, 46 kitap, 2496 bab ve 4000 hadis ihtiva
etmektedir. Hadisçilik açısından Müslim'e, fıkhu'l-hadis (hadislerde bulunan
çeşitli hükümler) yönünden de Buhârî'ye ait özellikleri, onlara yakın ölçüde
kitabında toplayan Tirmizi, bab başlığı altında hadisleri sıraladıktan sonra şu
işlemleri yapar; hadisin sıhhat durumunu (sahih, hasen, zayıf, hasen-sahih,
garib...), ravilerin durumunu, varsa seneddeki illetleri, hadisin diğer
tariklerini, sahabilerin o konudaki başka rivayetlerini, bu hadislerle ulemânın
nasıl amel ettiğini, ittifak ve ihtilaflarını... açıklar. Hadislerden istifade
için çok faydalı olan bu açıklamalar onları, amel edilebilir hale getirir.
Tirmizi üzerine de pek çok şerh yazılmış ve eser türkçeye tercüme edilmiştir.

4. Ebu Davud'un Sünen'i: Ebu Davud Süleyman b. Eş'as es-Sicistânî'nin (H:
202-275) kitabı, ahkâmla ilgili hadislerin tasnif edildiği Sünen türünün en
güzel örneğidir. Kitabına, 400.000 hadis arasından seçtiği 4000 hadisi
aldığını, bunların da dört hadiste özetlenebileceğini belirten Ebu Davud;
sahih, hasen, leyyin ve amel edilebilir derecedeki zayıf hadisleri Sünen'ine
aldığını söyler. Kitabında zayıf hadislerin mevcudiyetini kabul eden Ebu Davud,
muhaddislerin ittifakla terkettikleri herhangi bir hadisi Sünen'ine almamıştır.
40 kitaptan oluşan Sünen'e pek çok şerh yazılmış, eser türkçeye de tercüme
edilmiştir.

5. Nesâî'nin Sünen'i: Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şuayb en-Nesâî (H: 215-303),
sahih ve zayıf hadislerden derlediği es-Sünenü'l-Kübrâ'sını istek üzerine,
sadece sahih hadisleri almak üzere ihtisar etti ve bu yeni eserine el-Müctebâ
adını verdi. Kütüb-i
Sitte
içinde Nesâî denince, işte bu Müctebâ kasdedilir. Sünenler içinde en az zayıf
hadis ve cerhedilmiş ravisi olan mücteba, Sahihayn'dan sonra üçüncü kitap
olarak kabul edilir. Nesâî, hadisler arasındaki çok küçük rivayet farklarını
dahi göstermiş ve rical tenkidinde büyük bir hassasiyet göstermiştir. 51 kitap
ve yaklabıh 2400 babtan oluşan Müctebâ, türkçeye çevrilmiştir.

6. İbn Mâce'nin Sunen Ebu Abdullah Muhammed b. Yezıd el-Kazvînî'nin (H:
209-273) Sünen'i, 37 kitap, 1515 bab ve 4341 hadis ihtiva eder. Bu hadislerin
büyük bir çoğunluğu, diğer beş kitapta (usûli hamse) mevcuttur veya sahih ve
hasen durumundadır. ibn Mâce'deki hadislerin 613 ünün isnadı zayıf, 99 unun
isnadı ise, yok hükmünde veya münker ya da yalanlanmıştır. Bilhassa, şahıs,
kabile ve şehirlerin faziletleriyle ilgili hadislerin çoğunun uydurma olduğu
söylenmiştir. Ancak, VI. asırdan sonra Kütüb-i
Sitte'nin
altıncı kitabı olarak kabul edilen İbn Mâce, tertibi, tekrardan uzak ve kısa
olusu ile oldukça değerlidir. Muhammed Fuad Abdülbâkı tahkikiyle yapılan baskı,
pek çok ilmî kolaylıklar sağlamış, eserdeki zayıf yönlere işaret edilmiştir. Bu
baskı esas alınarak Sünen, şerhi de yapılmak suretiyle türkçeye çevrilmiştir.

3981 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm zehir ve benzeri her çeşit habis
ilaçtan yasakladı."

Ebu Davud, Tıbb 11, (3870); Tirmizi, Tıbb 7, (2046).

3982 - Abdurrahman İbnu Osman et-Teymi radıyallahu anh anlatıyor:
"Bir tabib gelerek Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a ilaç yapımında
kurbağayı kullanmaktan sordu. Resûlullah adamı kurbağayı öldürmekten
nehyetti."

Ebu Davud, Tıbb 11, (3871); Nesai, Sayd 36, (7, 210).

3983 - Ebu Keşbe el-Enmâri radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm başından ve iki omuzu arasından hacamat
olur ve:

"Kim bu kandan akıtırsa, herhangi bir hastalık için, bir
başka ilaçla tedavi olmasa da zarar görmez!" buyururdu."

Ebu Davud, Tıbb 4, (3859); İbnu Mace, Tıbb 21, (3484).

3984 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, boynunun iki tarafındaki damarları ile iki omuzun
arasındaki damardan hacamat olurdu."

Ebu Davud, Tıbb 4, (3860); Tirmizi, Tıbb 12, (2052); İbnu Mace,
Tıbb 21, (3483).

3985 - Tirmizi şu ziyadede bulunur: "(Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm) ayın onyedisinde, ondokuzunda ve yirmi birinde hacamat
olurdu."

Tirmizi, Tıbb 12, (2052).

3986 - Sahiheyn'de gelen bir rivayette şöyle denir:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm hacamat olur, kimseye ücretinde
zulmetmezdi."

Buhari, İcare 18; Müslim, Selam 77, (1577).

3987 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Haccm ne iyi kuldur; (fazla) kanı
giderir, beli hafifletir, gözü parlatır."

İbnu Abbas der ki: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Miraç
gecesinde, meleklerden mürekkeb bir cemaate her uğrayışında: "Hacamat
olmaya devam et! Ümmetine de hacamat olmalarını emret!" derlerdi."

Tirmizi, Tıbb 12, (2054).

3988 - Ebu Bekre radıyallahu anh'tan anlatıldığına göre, bu
muhterem sahabi, ailesini salı günü hacamat olmaktan men ederdi. Derdi ki:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Salı günü kan günüdür.
O günde bir saat vardır, kan durmaz."

Ebu Davud, Tıbb 5, (3862).

3989 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Sa'd İbnu Mu'az
radıyallahu anh kolundaki (can) damarından isabet aldığı zaman Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm onu elindeki uzunca bir demir çubukla bizzat dağladı.
Ancak yarası tekrar şişti. Resûlullah da ikinci sefer dağladı."

Müslim, Selam 75, (2208); Ebu Davud, Tıbb 7, (3866).

3990 - Tirmizi'nin Hz. Enes'ten yaptığı bir rivayette, Enes
radıyallahu anh der ki: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, Sa'd İbnu
Zürare'yi sivilce sebebiyle dağladı."

Tirmizi, Tıbb 11, (2051).

3991 - İmran İbnu Husayn radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bizi dağlama yapmaktan nehyetti. Ancak
biz, (ona başvurmaya zorlayan) durumlarla karşılaştık. Birçok defalar dağlama
yaptık. (Sünnete muhalefetimiz sebebiyle) rahatsızlığımızdan kurtuluş
bulamadık."

Tirmizi, Tıbb 10, (2050); Ebu Davud, Tıbb 7, (3865).

RUKYE VE TEMİMENİN (MUSKANIN) CEVAZI

3992 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Beni Amr İbni Hazm'a yılana karşı rukye yapma ruhsatı
tanıdı. Biz Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile birkilkte otururken bizden
bir kimseyi akrep soktu. Bir adam: "Ey Allah'ın Resûlü, buna rukye yapayım
mı?" diye sordu. "Sizden kim kardeşine faydalı olabilecekse hemen
olsun" buyurdular."

Müslim, Selam 60-61, (2198, 2199).

3993 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm bize, zehire karşı, göz değmesine karşı, nemle kurduna
karşı rukye yapmamıza ruhsat tanıdı."

Müslim, Selam 58, (2196); Ebu Davud, Tıbb 18, (3889); Tirmizi,
Tıbb 15, (2057).

3994 - Ebu Davud'un bir diğer rivayetinde: "Rukye sadece göz
değmesine veya zehire veya kesilmeyen kana karşı yapılır" denmiştir.

Ebu Davud, 18, (3889).

3995 - Yine Ebu Davud'un Sehl İbnu Huneyf'ten yaptığı bir diğer
rivayetinde: "Rukye sadece nefse (insana değen gözden), veya zehire veya
sokmaya karşı vardır."

Ebu Davud, Tıbb 18, (3888).

3996 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, hummâ'ya ve bütün ağrılara karşı şu duayı okumamızı
öğretmişti: "Bismillahi'l-Kebiri eûzü billâhi'l-Azimi min külli ırkın
na'arın ve min şerri harri'n nâr." "Ulu Allah'ın adıyla, kanla
kabaran her bir damardan ve ateş harâretinin şerrinden büyük Allah'a
sığınırım."

Tirmizi, Tıbb 26, (2076).

3997 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm bir hastaya geldiği veya kendisine bir hasta getirildiği
zaman şu duayı okurdu: "Ey insanların Rabbi, acıyı gider, şifa ver, sen Şafisin.
Senin şifandan başka şifa yoktur. Senden hiçbir hastalığı hariç tutmayan şifa
istiyoruz."

Tirmizi, Da'avat 122, (3560). Rivayet Buhari'de Hz. Aişe'den
gelmiştir. Marda 20, Tıbb 39.

3998 - Sabit İbnu Kays İbni Şemmâs radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, ben hasta iken yanıma gelip şu duayı
okudu: "Ey insanların Rabbi! Sabit İbni Kays İbni Şemmas'tan acıyı
kaldır." Sonra (Medine'nin) Buthan (nam vadi)den toprak alarak bir kadehe
koydu, üzerine su döküp nefes etti, sonra (su ile karışan bu toprağı) üstüme
serpti."

Ebu Davud, Tıbb 18, (3885).

3999 - Ebu Sâ'idi'l-Hudri radıyallahu anh anlatıyor.
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm cinlerden ve insanın göz (değmes)inden
(çeşitli dualar okuyarak) Allah'a sığınırdı. Muavvizeteyn (Nas ve Felak
sureleri) nazil olunca bu iki sureyi esas aldı, diğerlerini terketti."

Tirmizi, Tıbb 16, (2059); İbnu Mace, Tıbb 33, (3511).

4000 - Yine Ebu Sa'idi'l-Hudri
radıyallahu anh anlatıyor: "Cibril aleyhisselam Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın yanına geldi ve: "Ey Muhammed, hasta mısın? diye sordu.
"Evet!" cevabını alınca, Cibril aleyhisselam şu duayı okudu:
"Bismillahi erkîke, min külli dâin yü'zîke ve min şerri külli nefsin ev
aynin hâdisin. Allahu yeşfike, bismillahi erkîke. (Seni Allah'ın adıyla, sana
eza veren bütün hastalıklara karşı, bütün kötü nefis ve hasedci gözlere karşı
sana okuyorum. Allah sana şifa versin, ben Allah'ın adıyla sana dua
ediyorum)."

Müslim, Selam 40, (2186);
Tirmizi, Cenaiz 4, (972).

4001 - Ebu'd-Derdâ radıyallahu anh'ın anlattığına göre, kendisine
bir adam gelerek idrar tutukluğuna yakalandığını söyledi. O da adama: "Ben
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'dan şöyle söylediğini işittim" dedi:
"Sizden kim hastalanırsa şu duayı okusun: "Rabbunâ'llahu'llezi
fi's-semâî tekaddese ismüke, emrüke fi's-semâî ve'l-ardı kema rahmetike
fi's-semâî fec'al rahmeteke fi'l-ardı. Vegfir lenâ hûbenâ ve hatâyânâ. Ente
Rabbu't-tayyıbîn. Enzil rahmeten min rahmetike ve şifâen min şifâike ala hâza'l
vec'i fe yebreu. (Ey huzuru semavatı dolduran Rabbim! Senin ismin mukaddestir.
Senin emrin arz ve semadadır, tıpkı Rahmetin semada olduğu gibi. Arza da
rahmetinden gönder ve bizim günahlarımızı ve hatalarımızı affet. Sen (kötü söz
ve fiillerden kaçınan) bütün iyi kimselerin Rabbisin. Bu ağrıya, Rahmetinden
bir rahmet, şifandan bir şifa indir, iyileşsin."

(Ebu'd-Derda radıyallahu anh, adama) bu duayı okumasını emretti.
O da okudu ve iyileşti."

Ebu Davud, Tıbb 19, (3892).

4002 - Osman İbnu Ebi'l-As radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a müslüman olduğum günden beri
bedenimde çekmekte olduğum bir ağrımı söyledim. Bana: "Elini, vücudunda
ağrıyan yerin üzerine koy ve şu duayı oku!" buyurdu. Dua şu idi: Üç kere:
"Bismillah" tan sonra yedi kere, "Eûzü bi-izzetillahi ve
kudretihi min şerri mâ ecidu ve uhâziru." "Bedenimde çekmekte olduğum
şu hastalığın şerrinden Allah'ın izzet ve kudretine sığınıyorum"
diyecektim.

Bunu birçok kereler yaptım. Allah Teâla hazretleri benden
hastalığı giderdi. Bunu ehlime ve başkalarına söylemekten hiç geri
kalmadım."

Müslim, Selam 67-(2202); Muvatta, Ayn 9, (2, 942); Ebu Davud,
Tıbb 19, (389); Tirmizi, Tıbb 29, (2081).

4003 - Hz. Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Biz,
(Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın çıkardığı askeri) bir seferdeydik. Bir
yerde konakladık. Yanımıza bir cariye gelip: "Obamızın efendisi Selim'i
bir zehirli soktu. Onunla meşgul olacak erkekler de şu anda yoklar. sizde rukye
yapan biri var mı?" dedi. Bunun üzerine bizden rukye hususunda mahâretini
bilmediğimiz bir adam kalkıp onunla gitti ve adama okuyuverdi. Adam iyileşti.
Kendisine otuz koyun verdiler. Bize sütünden içirdi. Ona: "Yahu sen rukye
bilir miydin?" dedik. "Hayır, ben sadece Fatiha okuyarak rukye
yaptım" dedi. Biz kendisine "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a
sormadan (bu verdiklerine) dokunma!" dedik. Medine'ye gelince, durumu ona
söyledik. Aleyhissalatu vesselam "Fatiha'nın rukye olduğunu (tedavi
maksadıyla okunacağını) sana kim söyledi? (verdikleri koyunları paylaşın, bana
da bir hisse ayırın!" buyurdular."

Buhari, Tıbb 39, 323, İcare 16, Fedailu'l-Kur'an 9; Müslim, selam
66, (2201); Ebu Davud, Tıbb 19, (3900); Tirmizi, Tıbb 20, (2064, 2065).

RUKYEDEN NEHİY

4004 - İmran İbnu Husayn radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm: "Ümmetimden yetmişbin kişi
(Mahşer'de) hesaba çekilmeden cennete girecektir!" buyurdular. Kendisine:
"Ey Allah'ın Resûlü! Bunlar kimlerdir?" diye sual edildi.

"Onlar, kendilerine dağlamayanlar, rukyeye başvurmayanlar,
teşâ'üme (uğursuzluğa) inanmayanlar ve Rablerine tevekkül ederlerdir!"
buyurdu.

Ukkâşe radıyallahu anh kalkıp: "Ey Allah'ın Resûlü! Dua
buyur, Allah beni onlardan kılsın!" dedi. Aleyhissalatu vesselam:
"Sen onlardansın!" müjdesini verdi. Bir başkası daha kalkıp: "Ey
Allah'ın Resûlü! Beni de onlardan kılması için Allah'a dua ediver!" dedi.
Aleyhissalatu vesselam: "O hususta Ukkâşe senden önce davrandı!"
cevabını verdi."

Müslim, İman, 371, (218).

4005 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ı işittim, diyordu ki: "Rukyelerde, temimelerde
(muskalarda), tivelelerde (muhabbet muskası) bir nevi şirk vardır." Bunu
işiten bir kadın atılarak, (İbnu Mes'ud'a): "Böyle söylemeyin, benim gözüm
ağrıyordu. Falan yahudiye gittim geldim. O bana rukye yaptı. Ağrım
kesildi" dedi. Abdullah İbnu Mes'ud radıyallahu anh tereddüt etmeden,
"Bu (ağrı) şeytanın işiydi, o eliyle dürtüyordu, sana rukye yapılınca
vazgeçti. Bu durumda sana Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm gibi, şöyle
söylemem kâfidir: "İzhebi'l-bâs Rabbe'n-nâs eşfi ente'ş-Şâfi, Lâ şifâe
illâ şifâuke, şifâen lâ yuğâdiru sakamen. (Ey insanların Rabbi, acıyı gider,
şifa ver, sen Şafisin. Senin şifandan başka bir şifa yoktur, hiçbir hastalığı
terketmeyen bir şifa istiyorum."

Ebu Davud, Tıbb 17, (3883).

4006 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'dan nüşre hakkında sorulmuştu: "O şeytan
işidir!" buyurdu."

Ebu Davud, Tıbb 9, (3868).

4007 - İsa İbnu Hamza rahimehullah anlatıyor: "Abdullah İbnu
Ukeym radıyallahu anh'ın yanına girdim. Kendisinde kızıllık vardı. "Temime
(muska) takmıyor musun?" diye sordum. Bana şu cevabı verdi: "Bundan
Allah'a sığınırım. Zira Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm şöyle buyurmuştu:
"Kim bir şey takınırsa, ona havale edilir."

Tirmizi, Tıbb 24, (2073).

TAUN VE VEBA

4008 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a taundan sual edilmişti. Şu cevabı verdi: "O,
sizden öncekilere Allah'ın gönderdiği bir azabtı. (Şimdi) Allah onu mü'minlere
bir rahmet kıldı. Taun çıkan memlekette bulunan bir kul, kendisine Allah'ın
takdir ettiği şeyin ulaşacağını bilip, sevap umuduyla sabredip orada kalır ve
dışarı çıkmazsa, mutlaka ona şehid sevabının bir misli verilir."

Buhari, Tıbb 31, Enbiya 50, Kader 15.

4009 - Hz. Üsame radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Bir yerde veba çıktığını duyarsanız
oraya girmeyiniz, bulunduğunuz yerde veba çıkmışsa oradan ayrılmayınız."

Buhari, Tıbb 30, Enbiya 50, Hiyel 13; Müslim, Selam 92 (2218);
Muvatta, Cami 23, (2, 896); Tirmizi, Cenaiz 66, (1065).

4010 - Yahya İbnu Abdillah İbni Bahir anlatıyor: "Bana,
Ferve İbnu Müseyk el-Murâdi radıyallahu anh'ın şu sözünü dinleyen zat haber
verdi: "Ey Allah'ın Resûlü! dedim, yanımızda Ebyen denen bir yer var.
Burası bizim ekim yerimiz ve geçim kaynağımızdır. Ancak vebalı bir yerdir.
(Bize ne yapmamızı tavsiye edersiniz)?" Aleyhissalatu vesselam şu cevabı
verdi: "Orayı tamamen bırak. Zira hastalığa yaklaşmada helak var!"

Ebu Davud, Tıbb 24, (3923).

GÖZ DEĞMESİ

4011 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Göz değmesi haktır. Eğer kaderi
(delip) geçecek bir şey olsaydı, bu, göz değmesi olurdu. Yıkanmanız taleb
edilirse yıkanıverin."

Müslim, Selam 42, (2188); Tirmizi, Tıbb 19, (2063).

Tirmizi'de "Göz değmesi haktır" ibaresi yoktur.

4012 - Sahiheyn ve Ebu Davud'da Ebu Hüreyre radıyallahu anh'tan:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın: "Göz değmesi haktır"
dediği rivayet edilmiştir.

Buhari dışındaki rivayetlerde: "Dövme yapmayı da
yasakladı" ziyadesi vardır.

Buhari, Tıbb 36, Libas 86; Müslim, Selam 41, (2187); Ebu Davud,
Tıbb 15, (3879).

4013 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Gözü değene
(ain) abdest alması emredilir, onun abdest suyu alınır, bununla göz değmesine
uğrayan (main) yıkanırdı."

Ebu Davud, Tıbb 15, (3880).

4014 - Muhammed İbnu Ebi Ümame İbni Sehl İbni Hanif, babasından
şunları işittiğini anlatmıştır: "Babam Sehl radıyallahu anh (Cuhfe
yakınlarındaki) Harrâr nam mevkide yıkandı. Üzerindeki cübbeyi çıkardı. Bu
sırada Amir İbnu Rebi'a ona bakıyordu. Sehl, bembeyaz bir tene, güzel görünüşlü
bir cilde sahipti. Amir: "Ne bugünkü bir manzarayı, ne de böylesine ancak
çadıra çekilmiş bâkirede bulunabilen bir cildi hiç görmedim" dedi. Sehl
daha orada iken hummaya yakalandı ve rahatsızlığı şiddet peyda etti (ve yere
yıkıldı). Durum Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a haber verildi ve:
"Başını kaldırmıyor" dendi. Halbuki Sehl orduya kaydedilmişti.
"Ya Resûlullah o, sizinle gelemez Vallahi başını bile kaldıramıyor!"
dediler. Aleyhissalatu vesselam: "Onunla ilgili olarak herhangi bir
kimseyi ittiham ediyor musunuz?" diye sordu. "Amir İbnu Rebi'a
var" dediler. Resûlullah, onu çağırtıp kendisine kızdı ve: "Sizden
biri niye kardeşini öldürüyor? Niye bir "Bârekallah!" demedin? Onun
için abdest al!" buyurdu. Bunun üzerine Amir yüzünü, ellerini, kollarını,
dizlerini ve ayaklarının etrafını ve izârının içini bir kaba yıkadı. Sonra, bir
adam bu suyu onun (Sehl'in) üzerine arkasından döktü; derken o ânında iyileşti."

Muvatta, Ayn 1, (2, 938).

TALAKTA KULLANILAN ELFÂZ

4015 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma demiştir ki: "Bir erkek
hanımına bir defada "Sen üç talakla boşsun!" dese, bu bir talâk
sayılır."

Ebu Davud, Talak 10, (2197).

4016 - Rezin'in zikrettiği bir rivayette (İbnu Abbas şöyle
demiştir): "Erkek hanımına (aynı anda üstüste): "Sen boşsun, sen
boşsun, sen boşsun" diye üç kere söylerse, bu bir boşama sayılır, yeter ki
bunlarla birinci defaki söylediği "Sen boşsun!" sözünü te'kid etmeyi
kastetmiş olsun veya, hanımıyla henüz gerdek yapmamış olsun."

4017 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma'nın anlattığına göre, bir
adam kendisine gelip: "Ben hanımımı yüz talakla boşadım, bu hususta
fikriniz nedir (bana bir şey gerekir mi)?" diye sordu. Benden şu cevabı
aldı: "Kadın senden üç talakla boşanmıştır. Geri kalan doksan yedisi ile
Allah'ın ayetleriyle alay etmiş oluyorsun."

Muvatta, Talak (2, 552).

4018 - Mahmud İbnu Lebid radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a bir adamın hanımını üç talakla birden
boşadığını haber verdiler. Öfke ile kalkıp: "Daha ben aranızda iken
Allah'ın kitabıyla mı oynanıyor?" buyurdu. Derken birisi kalkıp: "Ey
Allah'ın Resulü, onu öldürmeyeyim mi?" dedi."

Nesai, Talak 6, 142).

4019 - Abdullah İbnu Yezid İbni Rükâne an ebihi an ceddihi
anlatıyor: "Dedim ki: "Ey Allah'ın Resûlü, (vallahi) ben hanımımı
kesinlikle boşadım."

"Peki bununla ne kasdettin?" diye sordu. "Bir
(talak) kastettim" dedim. Bunun üzerine:

"Bununla bir kastettiğine dair Allah'a yemin eder
misin?" dedi. Ben de: "Vallahi bununla sadece bir talak
kastettim" dedim. Bunun üzerine: "O halde bu senin kastettiğin
şekildedir!" buyurdu ve kadını ona geri verdi. O ise, hanımı ikinci kere
Hz. Ömer radıyallahu anh zamanında, üçüncü kere de Hz. Osman radıyallahu anh
zamanında boşadı."

Tirmizi, Talak 2, (1177); Ebu Davud, Talak 10, (2196), 14, (2206,
2207, 2208).

4020 - İmam Malik'e ulaştığına göre, Ömer İbnu'l-Hattab
radıyallahu anh'a, Irak'tan yazılarak sorulmuştur: "Bir erkek hanımına:
"Senin ipin (benim elimde değil), boynundadır (dilediğin yere
gidebilirsin)" dedi. (Bunun hükmü nedir, hanımı boş mu değil mi?)"
Hz. Ömer bunun üzerine oradaki me'muruna: "Hacc mevsiminde beni Mekke'de
bulmasını emret!" diye yazdı. Hz. Ömer radıyallahu anh tavaf yaparken,
adam yanına gelip selam verdi. Hz. Ömer ona: "Sen kimsin" diye sordu.
Adam kendini tanıtarak: "Ben seni bulmamı emrettiğin (Iraklı)
kimseyim!" dedi. Bunun üzerine Hz. Ömer: "Ben sana şu Beyt-i
Muazzama'nın Rabbi adına soruyorum: "İpin boynundadır!" derken ne
kastettin?" dedi. Adam: "Sen bu mukaddes mekandan başka bir yerde
yemin verseydin sana doğruyu söylemezdim. Ben bununla ayrılık
kastetmiştim" dedi. Hz. Ömer radıyallahu anh: "Bunun hükmü senin
kastettiğin şeydir" buyurdu."

Muvatta, Talak 5, (1, 551).

4021 - Nafi anlatıyor: "İbn Ömer radıyallahu anhüma haliyye
ve beriyye hakkında derdi ki: "Bunlardan her biri üç kere boşanmış
sayılır."

Muvatta, Talak 7, (1, 552).

4022 - İmam Malik'e ulaştığına göre: "Hz. Ali radıyallahu
anha karısına: "Sen bana haramsın" diyen erkek hakkında: "Bu
adam hanımını üç talakla boşadı" diyordu."

Muvatta, Talak 6, (1, 552).

4023 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Kim
hannımını (kendine) haram kılarsa, bu, (boşanma ifade eden) bir şey değildir,
bu söz bir yemindir, yemin kefaretinde bulunur. Nitekim ayet-i kerime'de
Cenab-ı Hak; "Allah'ın Resulünde sizin için güzel örnek vardır."
(Ahzab 21) buyurmuştur."

Buhari, Talak 8, Tefsir, Tahrim 1; Müslim, Talak 19, (1473);
Nesai, Talak 16, (6, 151).

4024 - Yine Nesai'de şu rivayet mevcuttur: "Bir adam İbnu
Abbas radıyallahu anhüma'ya gelerek: "Ben hanımımı kendime haram kıldım!
(Ne yapayım, hükmü nedir?)" diye sordu. İbnu Abbas: "Yalan söyledin,
o haram değildir" dedi ve şu ayeti okudu. (Mealen): "Ey Peygamber,
Allah'ın sana helal kıldığını sen niye kendine haram ediyorsun?" (Tahrim
1).

İbnu Abbas ayeti okuduktan sonra dedi ki: "Sen, bu sayılan
kefaretlerin en ağırı olan köle azadını yerine getireceksin."

Nesai, Talak 16, (6, 151).

4025 - İmam Malik'e ulaştığına göre, bir adam İbnu Ömer radıyallahu
anhüma'ya gelerek: "Ben, hanımımın işini kendi eline koydum, o da kendini
(benden) boşadı. Bu hususta ne dersiniz?" diye sordu. İbnu Ömer
radıyallahu anhüma: "Ben, kaadının yaptığı gibi olduğuna kaniyim"
deyince adam: "Ey Ebu Abdirrahman, böyle yapma!" diye itiraz etti.
İbnu Ömer ise: "Bunu ben değil, sen yaptın!" diye cevap verdi."

Muvatta, Talak 10, (2, 553).

4026 - Harice İbnu Zeyd anlatıyor: "Ben Zeyd İbnu Sabit
radıyallahu anh'ın yanında oturuyor idim. Muhammed İbnu Ebi Atik gözlerinden
yaşlar boşandığı halde ona uğradı. Zeyd radıyallahu anh: "Neyin var?"
diye sordu: "Ben, dedi, hanımımın işini kendine bırakmıştım, o da beni
bıraktı."

"Peki (boşanma işini ona bırakmaya) seni sevkeden şey ne
idi?" dedi. Muhammed İbnu Ebi Atik:

"Kader!" deyince, Zeyd: "Dilersen hanımına
dönersin, zira bu bir (talak)dır. Sen ise ona (kadına) daha çok hak
sahibisin" fetvasını verdi."

Muvatta, Talak, 12, (2, 554).

4027 - Mesruk rahimehullah demiştir ki: "O beni ihtiyar
ettikten sonra hanımımı bir veya yüz veya bin defa muhayyer kılmama aldırmam.
Nitekim Hz. Aişe'ye sordum da bana: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm
bizi muhayyer bırakmıştı. (Hepimiz onu ihtiyar ettik.) Bu, talak mıydı?"
diye cevap verdi."

Buhari, Talak 5; Müslim, Talak 25, 1477; Ebu Davud, Talak 12,
(2203); Tirmizi, Talak 4, (1179); Nesai, Nikah 2, (6, 56).

DUHULDEN (GERDEKTEN) ÖNCE BOŞAMA

4028 - Tavus rahimehullah anlatıyor: "Ebu's-Sahbâ (adında
birisi) İbnu Abbas radıyallahu anhüma'ya (sık sık sualler sorardı). Bir
defasında: "Bir kimsenin, hanımını duhülden (temastan) önce üç kere
boşaması halinde, alimlerin bunu, bir talak addettiklerini bilmiyor
musunuz?" dedi. İbnu Abbas radıyallahu anh şu cevabı verdi: "Elbette
biliyorum. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, Hz. Ebu Bekir devirlerinde ve Hz.
Ömer radıyallahu anhüma'nın hilafetinin de ilk yıllarında, bir erkek hanımını,
daha onunla temastan önce boşayacak olsa, bu bir tek talak addediliyordu. Hz.
Ömer, insanların talaka düşkünlüklerini görünce: "Erkeklerin aleyhine
olarak bu talaklara müsaade ediyorum" dedi."

Müslim, Talak 17, (1472); Ebu Davud, Talak 10, (2199, 2200);
Nesai, Talak 8, (6, 145).

4029 - Muhammed İbnu İyas İbnu'l-Bukeyr anlatıyor: "Bir adam
karısını, temastan (gerdekten) önce üç talakla boşadı. Sonra da onunla
nikahının devamını uygun gördü. Fetva sormaya gitti, ben de beraberinde idim.
İbnu Abbas ve Ebu Hüreyre radıyallahu anhüm'ün yanlarına geldi. Onlar:
"Senden başka bir erkekle evlenmedikçe o hanımla evlenmen mümkün
değil!" dediler. Adam, "İyi ama ben onu bir talakla boşadım"
dedi. İbnu Abbas radıyallahu anhüma: "sen, kendine ait fazlalığı elinden
bırakmışsın!" buyurdu."

Muvatta, Talak 37, 39, (2, 570, 571); Ebu Davud, Talak 10,
(2198). Bu metin Muvatta'daki metindir.

4030 - Ata İbnu Yesar rahimehullah anlatıyor: "Bir adam Abdullah
İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhüma'ya, temastan (gerdekten) önce hanımını üç
talakla boşayan kimsenin durumunu sordu. Ata rahimehullah der ki: "Ben
bâkirenin talakı birdir" dedim. Ancak Abdullah bana dedi ki: "Sen
hikayecisin (kafadan attın). Bir talak, talak-ı bâinle kadını boş kılar, üç
ise, kadını bir başkasıyla evlenip ondan boşanıncaya kadar eski kocasına haram
kılar."

Muvatta, Talak 33, (2, 570).

HAYIZLI KADININ TALAKI

4031 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma'dan rivayet edildiğine göre,
hanımını hayızlı iken boşamış, babası Hz. Ömer radıyallahu anh, durumu
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sormuştur. Aleyhissalatu vesselam da:
"Ona emret, hanımına dönsün. Kadın temizleninceye kadar yanında tutsun.
Sonra tekrar hayz olup temizleninceye kadar beklesin. Kadın temizlenince
boşamak dilerse, temastan önce boşasın. İşte bu, aziz ve celil olan Allah'ın
(boşama hususunda) emir buyurduğu iddettir."

Müslim'in bir rivayetinde: "...Ona söyle, hanımına dönsün,
sonra onu temizken veya hamile iken boşasın" demiştir.

Buhari, Talak 2, 3, 44, 45, Ahkam 13, Tefsir, Talak 1; Müslim,
Talak 1, (1471); Muvatta, Talak 53, (2, 576); Ebu Davud, Talak 4, (2179-2185);
Tirmizi, Talak 1, (1175); Nesai, Talak 1, 3, 4, (6, 137-141).

İCBAR EDİLENİN, DELİNİN, SARHOŞUN TALAKI

4032 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Mâtuh ve mükreh ve
mecnunun talâkı hariç bütün talaklar caizdir."

Tirmizi, Talak 15, (1191).

4033 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm buyurdular ki: "Mâtuh ve mükreh'inki hariç bütün talaklar
mûteberdir" ve ilave ettiler: "Bilmez misin, kalem üç (kişi)den
kaldırılmıştır: İfakat buluncaya kadar "mecnûn"dan, idrak edinceye
kadar "çocuk"tan, uyanıncaya kadar "uyuyan"dan."

Buhari, Talak 11. Bab karşılığında senetsiz olarak
kaydedilmiştir.

4034 - Yine Buhâri'nin Hz. Osman radıyallahu anh'tan kaydettiği
diğer bir rivayette şöyle buyrulmuştur: "Ne sarhoşun ne de mecnunun talakı
muteber değildir."

Buhari, Talak 11, Bab karşılığInda senetsiz olarak
kaydedilmiştir.

4035 - Yine Buhari'nin İbnu Abbas radıyallahu anhüma'dan
kaydettiği bir diğer rivayette şöyle buyrulmuştur: "Ne müstekreh ne de
mecnun'un talakı muteber değildir."

Buhari, Talak 11, Bab karşılığında senetsiz olarak
kaydedilmiştir.

NİKAHDAN ÖNCEKİ TALAK

4036 - İmam Malik'e ulaştığına göre, Ömer İbnu'l-Hattab ve
Abdullah İbnu Mes'ud, Salim İbnu Abdillah, Kasım İbnu Muhammed, İbnu Şihab,
Süleyman İbnu Yesar radıyallahu anhüm şöyle hükmediyorlardı: "Kişi
evlenmezden önce hanımını boşadığına dair yemin eder de sonra (yeminini
tutmayarak) günah işlerse, işte bu, evlenince o adama gerekli olur."

Muvatta, Talak 73, (2, 584).

4037 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh, "Evleneceğim her kadın
boştur" diyen kimse hakkında derdi ki: "Bu kimse, kadının mensup
olduğu kabileyi veya muayyen bir kadını ismen belirterek zikretmemişse, -malik
olduğu hariç- onun bu sözüne hiç bir şey gerekmez."

Muvatta, Talak 73, (2, 585).

4038 - Amr İbnu Şuayb an ebihi an ceddihi radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Boşama, azadlık,
satış malik olunan şeyler için caizdir. Kim günah bir şey üzerine yemin ederse
ona yemin yoktur. Kim sıla-ı rahmi keseceğim diye yemin ederse, ona da yemin
yoktur. Nezir de kendisiyle Allah'ın rızası taleb edilen şeyler üzerine
yapılır."

Ebu Davud, Talak 7, (2190, 2191, 2192); Tirmizi, Talak 6, (1181).

4039 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Allah
talakı, nikahtan sonraya koymuştur."

Buhari, Talak 9, Bab karşılığında senetsiz olarak kaydetmiştir.

KÖLE VE CARİYENİN TALAKI

4040 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Câriyenin talakı iki talaktır,
iddeti de -bir nüshada; "kurû'u da"- iki hayız müddetidir."

Ebu Davud, Talak 6, (2189); Tirmizi, Talak 7, (1182); İbnu Mace,
Talak 30, (2080).

4041 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma derdi ki: "Köle,
hanımını iki talakla boşadı mı artık kadın, başka bir kocaya var(ıp ondan
boşan)madıkça ona haram olur. Bu kölenin hanımı hür de olsa, köle de olsa hüküm
böyledir. Hür kadının iddeti üç hayız müddeti, köle kadının iddeti iki hayız
müddetidir."

Muvatta, Talak 50, (2, 574).

4042 - Ebu Hasan Mevla Beni Nevfel anlatıyor: "İbnu Abbas
radıyallahu anhüma'ya dedim ki: "Bir köle, nikahı altında bulunan köle bir
kadını iki talakla boşasa, sonra bunlar azad edilseler, onunla yeniden evlenmek
istemesi caiz olur mu?"

İbnu Abbas radıyallahu anhüma sorumu şöyle cevapladı: "Evet!
Ona bir talak daha kalmıştır, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm böyle hükmetti."

Ebu Davud, Talak 6, (2187, 2188); Nesai, Talak 19, (6, 154, 155).

4043 - Nafi rahimehullah anlatıyor: "İbnu Ömer radıyallahu
anhüma derdi ki: "Kim kölesine evlenme izni verirse, boşama yyetkisi
kölenin elinde olur. Onun boşama yetkisinden hiç biri başkasının elinde olamaz.
Ancak, kişinin kendi kölesinin cariyesini veya cariyesinin cariyesini almasında
bir günah yoktur."

Muvatta, Talak 51, (2, 575).

4044 - Süleyman İbnu Yesar rahimehullah anlatıyor: "Nüfey'
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın zevce-i pakleri Ümmü Seleme'nin mükâtebi
idi veya, nikahında hür bir kadın olan bir köle idi. Nüfey' bu kadını iki
talakla boşadı. Sonra kadını geri almak istedi. Durumu Hz. Osman ve Zeyd İbnu
Sabit radıyallahu anhüma'ya sordu. Bunlar: "O artık sana haram oldu, o
artık sana haram oldu!" dediler."

Muvatta, Talak 47, (2, 574).

4045 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma demiştir ki: "Cariyenin
boşanması beş suretle vukûa gelir: Azad edilmesi, kocasının boşaması,
efendisinin satması, efendisinin hibe etmesi, miras olmasıyla."

Rezin tahric etmiştir.

4046 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Ben, karı-koca
iki kölemi azad etmek istemiştim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm önce
erkekten başlayıp sonra da kadını azad etmemi emretti."

Ebu Davud, Talak 22, (2237); Nesai, Talak 28, (6, 161).

Rezin, (Resulullah'ın bu emrinin sebebini belirtmek üzere) şu
ziyadede bulunmuştur: "....kadına hakk-ı hıyâr (erkeği kabul veya reddetme
muhayyerliği) olmasın diye."

4047 - Yine Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Berire
radıyallahu anha'da üç sünnet vardı:

1. Azad edildi ve kocasını tercih edip etmemede muhayyer kılındı.

2. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm onun hakkında: "Velâ,
âzad edenedir" buyurdu.

3. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, tencere kaynarken eve
girmişti. Kendisine ekmek ve evde bulunan katıktan bir sofra kuruldu.

"Galiba bir tencerenin kaynadığını görüyorum" buyurdu.
Oradakiler: "Evet ama, bu Berîre'ye tasadduk edilen bir ettir. Sen ise
sadaka yemiyorsun!" dediler. Aleyhissalatu vesselam: "Bu ona sadakadır,
(ama ondan) bize hediyedir!" buyurdu."

Buhari, Talak 14, Nikah 18, Et'ime 31, Itk 10, Feraiz 22, 23, 19,
25; Müslim, Itk 14, (1504); Muvatta, Talak 25, (2, 562); Ebu Davud, Talak 19,
(2233, 2235, 2236); Tirmizi, Radâ' 7, (1154, 1155); Nesai, Talak 29, 30, (6,
162, 163).

4048 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Berire'nin
kocası, Muğis adında bir köle idi. Ben onu, berire'nin etrafında ağlayarak
tavaf edercesine dolaştığını görür gibiyim. Gözyaşları sakallarını ıslatmıştı.
Hatta Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bir ara amcası Abbas radıyallahu anh'a:
"Muğis'in Berire'ye olan sevgisine mukabil, Berire'nin Muğis'e olan
nefreti seni hayrete sevketmiyor mu?" buyurdu. (Muğis'in haline acıyarak)
Berire'ye: "Muğis'e ric'at etmez misin?" diye şefaatte bulundu. Ancak
Berire kararlı idi: "Ey Allah'ın Resulü, bunu emir mi buyuruyorsunuz?
(Eğer, emirse hayhay. Hemen ayrılma kararımdan döneyim!)" dedi.
Resûlullah: "Hayır! Ben sadece onun lehine şefaatte bulunuyorum!"
deyince, Berire: "Öyleyse ona ihtiyacım yok!" cevabını verdi."

Buhari, Talak 15, 16; Ebu Davud, Talak 31, (2231, 2232); Tirmizi,
Radâ' 7 (1156); Nesai, Kudat 27, (8, 245).

4049 - İmam Malik'e ulaştığına göre: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın zevce-i pakleri, ümmü'l-mü'minin Hafsa radıyallahu
anha, beni Adiyy'e ait bir cariye olan Zebra'ya -ki bir kölenin nikahı altında
idi ve efendisi azad etmişti- haber salıp yanına çağırttı ve dedi ki: (Şimdi
sen, zevcin sana temas etmedikçe muhayyersin.) Eğer sükût edersen,
muhayyerliğin kalmaz."

Böyle bir hakkın varlığını öğrenen kadın derhal: "O boştur,
yine boştur, yine boştur" diyerek kocasını üç talakta boşadı."

Muvatta, Talak 27, (2, 563).

MÜTEFERRİK HÜKÜMLER

4050 - Abdullah İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Talaku's-sünne (sünnete uygun boşama), kadını temizlik döneminde cimada
bulunmadan yapılan boşamadır."

Nesai, Talak 2, (6, 140).

4051 - İmam Malik anlatıyor: "İbnu'l-Müseyyeb'i, Humeyd İbnu
Abdirrahmen İbni Avf'ı, Ubeydullah İbni Abdillah ibni Utbe'yi, Süleyman İbnu
Yesar'ı dinledim, hepsi de Ebu Hüreyre'nin şöyle söylediğini işitmiş
olduklarını bildirdiler: "Ben Hz. Ömer radıyallahu anh'ı dinledim. Demişti
ki: "Bir kadını kocası, bir veya iki talakla boşayıp, kadını (iddeti bitip
de başkasına) helal oluncaya kadar bıraksa, kadın da bir başka erkekle evlense,
bu ikinci koca ölse veya kadını boşasa, sonra kadın tekrar ilk kocası ile
evlense, bu kadın onun yanında, önceden baki kalan talak(lar) üzerine
olur."

İmam Malik der ki: "İşte bu, hiç bir ihtilaf olmaksızın
kabullendiğimiz sünnettir."

Muvatta, Talak 77, (1, 586).

4052 - Muharrib İbnu Disar, İbnu Ömer radıyallahu anhüma'dan
naklen anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:
"Allah'ın, helal kıldıkları arasında en sevmediği şey talaktır."

Bir diğer rivayette ise şöyle gelmiştir: "Allah'ın en
sevmediği helal, talaktır."

Ebu Davud, Talak 3, (2177, 2178).

4053 - Sevban radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Hangi kadın, (çok ciddi) bir gerek
yokken kocasına boşanma talebinde bulunursa, bilsin ki, cennetin kokusu
kendisine haramdır."

Ebu Davud, Talak 18, (2226); Tirmizi, Talak 11, (1187); İbnu
Mace, Talak 21, (2055).

4054 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Erkek hanımını
boşamak isteyince hemen boşuyordu. Erkek, yüz ve hatta daha çok kerelerde
boşamış olsa, iddeti içerisinde iken, döndüğü takdirde kadın yine de onun
hanımı olmaya devam ediyordu. Bu hal şu hadiseye kadar devam etti. Bir adam
hanımına: "Vallahi seni ne tam boşayacağım ne de himayeme alacağım, ebedi
şekilde böyle tutacağım!" dedi.

Kadın: "Bu nasıl olur?" deyince:

"Seni boşayacağım, iddetin bitmek üzere iken geri döneceğim.
(Bu şekilde tekrar edeceğim) cevabını verdi. Kadın bunun üzerine Aişe
radıyallahu anha'ya gidip durumu haber verdi. Aişe, Resûlullah gelinceye kadar
cevap vermedi. Durumu O'na anlattı. Aleyhissalatu vesselam da sükût buyurdular.
Derken şu ayet indi. (Mealen): "Boşama iki def'adır. (Ondan sonrası) ya
iyilikle tutmak, ya güzellikle salmaktır. (Ey kocalar! boşandığınız zaman)
onlara (kadınlara verdiğiniz bir şeyi (mehri geri) almanız size helal
olmaz..." (Bakara 229). Aişe radıyallahu anha dedi ki: "Bunun üzerine
halk (o günden itibaren) talaka (yeniden yönelip) gözden geçirdi, bir kısmı
boşadı, bir kısmı boşamadı."

Tirmizi, Talak 16, (1192).

4055 - İmran İbnu Husayn radıyallahu anhüma'nın anlattığına göre
kendisine, hanımını boşayıp sonra da onunla cima yapan, kadını ne boşadığı ne
de rücû ettiği hususunda işhadda (beyanda) bulunmayan bir adam, durumunu
sormuş, onun da cevabı şu olmuştur:

"Sen hanımını sünni olmayan talakla boşamışsın, sünni
olmayan tarzda geri dönmüşsün. Boşadığına da, döndüğüne de işhadda bulun ve
(şahidleme işini) bir daha terketme."

Ebu Davud, Talak 5, (2186); İbnu Mace, Talak 5, (2025).

4056 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Bir kadının kız kardeşinin
tabağındakini boşaltmak ve kendisi evlenmek için boşanmasını talebetmesi helal
değildir. Kendine de (rızık, nafaka nev'inden Allah tarafından) takdir edilen
şey vardır."

Buhari, Nikah 53, Kader 4; Müslim, Nikah 38, (1408); Muvatta,
Kader 7, (2, 900); Ebu Davud, Talak 2, (2176); Tirmizi, Talak 14, (1190);
Nesai, Büyü 19, (7, 258).

4057 - Yine Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Üç şey vardır ki
onların ciddisi de ciddi, şakası da ciddidir: Nikah, talak, ric'at."

Ebu Davud, Talak 9, (2194); Tirmizi, Talak 9, (1184).

4058 - Abdurrahman İbnu Avf radıyallahu anh'tan rivayete göre o,
"hanımını boşamış, ve onu bir cariye ile nimetlendirmiştir."

Muvatta, talak 45, (2, 573).

UĞURSUZLUK VE FAL

4059 - Büreyde radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm (halkın uğursuzluk çıkardığı) hiç bir şeyden uğursuzluk
çıkarmazdı. Bir memur göndereceği zaman ismini sorardı, hoşuna giderse
sevinirdi ve hatta bunun neşesi yüzünde görülürdü. İsimden hoşlanmazsa bu da
yüzünden belli olurdu. Bir köye girecek olsa onun da ismini sorardı, hoşuna
giderse sevinirdi, hoşlanmazsa, bu, yüzünden okunurdu."

Ebu Davud, Tıbb 24, (3920).

4060 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm hoşuna giden bir kelime işitince: ("Âmin!";
"Dediğin çıksın!"; "Allah muradını versin!" manasında olmak
üzere): "Senin uğurunu kendi ağzından işittik!" buyururlardı."

Ebu Davud, Tıbb 24, (3917).

4061 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, bir ihtiyacı görmek üzere (yola) çıktığı zaman ya raşid
(uğurlar olsun)! ya necih (hayırlı muvaffakiyetler) temennilerini işitmekten
hoşlanırdı."

Tirmizi, Siyer 47, (1616).

4062 - Urve İbnu Amir el-Kureşi radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanında uğursuzluktan bahsedilmişti.
Buyurdular ki:

"Bunun en iyisi fe'l (uğur çıkarma)dır. (Uğursuzluk inancı)
bir müslümanı yolundan alıkoymasın. Biriniz, hoşlanmadığı bir şey görecek
olursa şu duayı okusun: "Allahümme la ye'ti bi'l-hasenâtı illa ente ve lâ
yedfe'u's-Seyyiâti illâ ente velâ havle ve lâ kuvvete illâ bike. (Allahım!
Hayrı ancak sen verebilirsin, kötülüğü de ancak sen defedebilirsin. İbadet,
çalışma, korunma vs. için muhtaç olduğumuz) güç ve kuvvet de ancak
sendendir.)"

Ebu Davud, Tıbb 24, (3919).

4063 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Uğursuzluk çıkarmak şirktir, uğursuzluk çıkarmak şirktir,
uğursuzluk çıkarmak şirktir. (İhtiyarsız kalbine uğursuzluk vehmi gelip içinde
bazı şeylere karşı nefret duyan) hâriç bizden kimsede bu yoktur. Lakin Allah
onu tevekkülle giderir."

Ebu Davud, tıbb 24, (3910); Tirmizi, Siyer 47, (1614).

4064 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ne sirayet (buluşma), ne de
uğursuzluk vardır. Benim fe'l hoşuma gider." Yanındakiler sordu:
"Fe'l nedir?"

"Güzel bir sözdür!" buyurdu."

Buhari'nin rivayetinde şu ziyade mevcuttur: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm: "Benim, dedi, fe'l-i salih, güzel bir kelime
hoşuma gider."

Buhari, Tıbb 44, 54; Müslim, Selam 113, (2224); Ebu Davud, Tıbb
24, (3916); Tirmizi, Siyer 47, (1615).

4065 - Sehl İbnu Sa'd radıyallahu anh: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "bir şeyde (uğursuzluk) olsaydı, bu
atta, kadında, meskende olurdu."

Buhari, Cihad 47, Nikah 17; Müslim, Selam 119, (2226); Muvatta,
İsti'zan 21.

4066 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ne sirâyet, ne safer, ne de gûl
vardır."

Müslim, Selam 109, (2222).

4067 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ne sirayet, ne safer ne de hâme
vardır!" Bunu işiten bir bedevi atılıp:

"Ey Allah'ın Resulü! Öyle de, kumda geyik gibi olan develer,
uyuzlu bir deve aralarına girince hepsine uyuz bulaşması nasıl oluyor?"
diye sordu. Aleyhissalatu vesselam şu cevabı verdi: "Peki birinciye kim
sirâyet ettirdi?"

Buhari, Tıbb 54; Müslim, Selam 101, (2220); Ebu Davud, Tıbb 24,
(3911, 3912, 3913, 3914, 3915).

4068 - Katan İbnu Kubeysa babası radıyallahu anh'tan naklen
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın şöyle söylediğini
işittim: "İyafe, tıyere, tark sihirdendir."

Ebu Davud, Tıbb 23, (3907).

4069 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam dedi
ki: "Ey Allah'ın Resûlü! Biz bir evdeydik, oradayken sayımız çok, malımız
bol idi. Sonra bir başka eve geçtik. Burada sayımız da azaldı, malımız
da."

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm: "Burayı zemîm (addederek)
terkedin!" buyurdular."

Ebu Davud, Tıbb 24, (3924).

ZIHÂR

4070 - Seleme İbnu Sahr el-Beyazi radıyallahu anh anlatıyor:
"Ben, bir başkasında rastlanmayacak derecede kadın mevzuunda zaafı olan
(ve şiddetli ihtiyaç duyan) bir kimseydim. Ramazan ayı girince (tahammül
edemeyip oruçlu iken) hanıma temas ediveririm diye korktum. Ve Ramazan boyu
devam edecek bir zıharda bulundum. Bir gece o bana hizmet ederken, onun bazı
yerleri açıldı. Kendimi tutamayıp temasta bulundum. Sabah olunca yakınlarıma
gidip durumu haber verdim. Ve: "Benimle Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'a gelin (durumumu sorayım)" dedim."

"Vallahi hayır! Gelmeyiz!" dediler.

Resûlullah'a tek başıma gittim, durumu haber verdim.

"Yani sen böyle mi yaptın ey seleme?" buyurdular.

Ben: "Evet, ben öyle yaptım! Evet ben öyle yaptım. Ancak
Allah'ın emri karşısında sabırlıyım, allah size her ne göstermişse onu bana
hükmedin!" dedim. "Bir köle azad et!" emrettiler. Ben:
"Sizi hak peygamber olarak gönderen Zât-ı Zülcelâl'e yemin olsun şundan
başka rakabem yok" deyip rakabeme elimle şaplattım." "Öyleyse
peş peşe iki ay oruç tutacaksın!" buyurdular. Ben: "Ama ben bu günahı
oruç yüzünden işledim, (dayanamam)!" dedim. "Öyleyse buyurdular,
altmış fakire bir vask kuru hurma taksim et!"

"Seni hak peygamber gönderen Zât-ı Zülcelâl'e yemin olsun
(ben ve hanım, her) ikimiz aç ve yiyeceksiz olarak geceyi geçirdik" dedim.
(Aleyhissalatu vesselam bu sözüm üzerine):

"Beni Zureyk'in sadaka mallarına bakan memura git, o miktar
(hurmay)ı sana versin, sen altmış fakire yedir. Geri kalan bakiyeyi de sen ve
iyâliniz yeyin!" buyurdular. Ben kavmime döndüm. Onlara: "Sizden
zorluk ve bed fikir gördüm. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'da ise genişlik
ve güzel fikir buldum. Bana sadakanızdan verilmesini emretti!"
dedim."

Ebu Davud, Talak 17, (2213); Tirmizi, Talak 20, (1200), Tefsir,
Mücadile 3295; İbnu Mace, talak 25, (2062).

4071 - Ebu Davud'un bir diğer rivayetinde şöyle denir:
"Cemile, Evs İbnu's-Sâmit radıyallahu anhüma'nın nikahı altında idi. Evs
ise, kendisine kadına karşı şiddetli istek bulunan birisi idi. Bu duygusu
şiddet peyda edince (nefsini frenlemek maksadıyla) hanımına zıharda bulundu.
Bunun üzerine, Allah Teâla Hazretleri, onun hakkında kefâret-i zıhâr(la ilgili
ayet)i inzal buyurdu."

Ebu Davud, Talak 17, (2218).

ALİMLERİN FAZİLETİ

4072 - Ebu Ümame radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a biri âbid diğeri alim iki kişiden bahsedilmişti.

"Alimin âbide üstünlüğü, benim, sizden en basitinize olan
üstünlüğüm gibidir" buyurdu."

Tirmizi, İlim 19, (2686).

4073 - Yine Tirmizi'nin bir rivayetinde şöyle gelmiştir:
"...Aleyhissalatu vesselam sonra buyurdular ki: "Allah Teâla
Hazretleri, melekleri, semâvat ehli, deliğindeki karıncaya, denizindeki
balıklara varıncaya kadar arz ehli, halka hayrı öğretene mağfiret duasında
bulunur."

Hadis Tirmizi'nin aynı babındadır.

4074 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Tek bir fakih, şeytana bin âbidden
daha yamandır."

Tirmizi, İlim 19, (2083).

4075 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a Allah indinde en efdal insanın kim
olduğu sorulmuştu: "Allah indinde en kıymetlileri en muttaki
olanlardır!" buyurdular. "Biz bunu sormadık!" demeleri üzerine:
"Öyleyse o, Halîlullah'ın oğlu, Nebiyyullah'ın oğlu Nebiyyullah'ın oğlu
Yusuf'tur" buyurmuştu. Yine itirazla: "Hayır bunu da sormadık"
dediler. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam: "siz bana Arap hanedanlarından
mı soruyorsunuz?" dedi. "Evet (Ey Allah'ın Resûlü!) dediler.
"Onların cahiliye dönemindeki hayırlıları, fıkıh öğrendikleri takdirde,
İslam'da da en hayırlılarıdır!" cevabını verdi."

Buhari, Enbiya 8, 14, 19, Menakıb 1, 25, Tefsir, Yusaf 1; Müslim,
Fezail 168, (2378).

4076 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Dinde fakih (bilgili) olan kimse ne
iyi kimsedir! Kendisine muhtaç olununca faydalı olur. Kendisine ihtiyaç
olmayınca ilmini artırır."

Rezin tahric etmiştir.

4077 - Yine Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim, benden sonra öldürülmüş olan
bir sünnetimi ihya ederse beni seviyor demektir. Beni seven de benimle
beraberdir."

Rezin tahric etmiştir.

4078 - Ebu'd-Derda radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın şöyle dediğini işittim: "Kim bir ilim öğrenmek
için bir yola sülûk ederse Allah onu cennete giden yollardan birine dahil etmiş
demektir. Melekler, ilim talibinden memnun olarak kanatlarını (üzerlerine)
koyarlar. Semavat ve yerde olanlar ve hatta denizdeki balıklar âlim için
istiğfar ederler. Âlimin âbid üzerindeki üstünlüğü dolunaylı gecede kamerin
diğer yıldızlara üstünlüğü gibidir. Âlimler peygamberlerin vârisleridir. Peygamberler,
ne dinar ne dirhem miras bırakırlar, ama ilim miras bırakırlar. Kim de ilim
elde ederse, bol bir nasib elde etmiştir."

Ebu Davud, İlm 1, (3641); Tirmizi, İlm 19, (2683); İbnu Mace,
Mukaddime 17, (223).

İLME TEŞVİK

4079 - Humeyd İbnu Abdirrahman anlatıyor: "Hz. Muaviye
radıyallahu anh'ı işittim, demişti ki: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın şöyle söylediğini işittim: "Allah kimin için hayır murad
ederse onu dinde fakih kılar."

Buhari, Farzu'l-Humus 7, İlm 13, İ'tisam 10; Müslim, İmaret 98, (1038),
Zekat 98, 100, (1038); Tirmizi, İlm 1, (2647).

4080 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "İlim talebi için yola çıkan kimse
dönünceye kadar Allah yolundadır."

Tirmizi, İlim 2, (2649); İbnu Mace, Mukaddime 17, (227).

4081 - Yine Tirmizi'nin Sahbere radıyallahu anh'tan kaydına göre,
Aleyhissalatu vesselam: "Kim ilim taleb ederse, bu işi, geçmişteki
günahlarına kefaret olur" buyurmuştur."

Tirmizi, İlim 2, (2650).

4082 - Ukbe İbnu Amir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Zancılardan önce, ölem öğrenin yani
zanlarıyla konuşanlardan önce."

Rezin tahric etmiştir. Buhari'de bunu bir bab başlığında muallak
(senetsiz) olarak kaydetmiştir. (Feraiz 2).

4083 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Feraizi ve Kur'an-ı öğrenin ve
halka da öğretin, zira benim ruhum kabzedilecek (ve ben aranızdan
gideceğim)."

Tirmizi, Feraiz 2, (2092). İbnu Mes'ud radıyallahu anh'tan aynı
manada bir rivayet yapılmıştır.

Rezin şu ziyadede bulunmuştur: "Feraizi bilmeyen âlimin
misali, baş kısmı olmayan bürnus gibidir."

4084 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Mü'min, sonu cennet oluncaya kadar
hayır işitmekten asla doymayacak."

Tirmizi, İlim 19, (2687).

4085 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Hikmetli söz
mü'minin yitiğidir. Onu nerede bulursa, onu hemen almaya ehaktır."

Tirmizi, İlim 19, (2688).

4086 - İbn-i Amr İbni'l-As radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "İlim üçtür.
Bunlardan fazlası fazilettir. Muhkem âyet, kâim sünnet, âdil taksim."

Ebu Davud, Feraiz 1, (2285); İbnu Mace, Mukaddime 8, (54).

4087 - Ebu Vâkid el-Leysi radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm mescidde otururken üç kişi çıktı geldi.
İkisi Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a yönelerek önünde durdular. Bunlardan
biri, bir aralık bularak hemen oraya oturdu. Diğeri de onun gerisine oturdu.
Üçüncü kimse ise, geri dönüp gitti.

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (dersinden) boşalınca
buyurdular:

"Size üç kişiden haber vereyim mi? Bunlardan biri Allah'a
iltica etti, Allah da onu himayesine aldı. Diğeri istihyada bulundu, Allah da
onun istihyasını kabul etti. Üçüncüsü ise geri döndü, Allah da ondan yüz
çevirdi."

Buhari, İlim 8, Salat 84; Müslim, Selam 26, (2176); Muvatta,
Selam 4, (2, 960, 961); Tirmizi, İsti'zan 29, (2725).

İLİM ÂDABI

4088 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim, bir ilimden
sorulur, o da bunu ketmedip söylemezse (Kıyamet günü) ateşten bir gem ile
gemlenir."

Ebu Davud, İlm 9, (3658); Tirmizi, İlim 3, (2651).

4089 - Sehl İbnu sa'd radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Vallahi, senin hidayetinle bir tek
kişiye hidayet verilmesi, senin için kıymetli develerden müteşekkil sürülerden
daha hayırlıdır."

Ebu Davud, İlm 10, (3661); Buhari, Ashabu'n-Nebi 9; Müslim,
Fedailu'l-Ashab 34, (2046).

4090 - Ebu Hârun el-Abdi anlatıyor: "Biz Ebu Sa'id el-Hudri
radıyallahu anh'a uğrardık. O bize: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın
(bize) vasiyetine merhaba" (derdi ve ilave ederdi): "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm demişti ki: "İnsanlar (dinde) size tabidirler. Size
(aktar-ı âlemden yani) dünyanın her tarafından bir kısım erkekler gelip İslam
dinini öğrenecekler. Onlar geldikleri vakit, onlara hep hayrı tavsiye
edin."

Tirmizi, İlim 10, (3661).

4091 - Yezid İbnu Seleme el-Cûfi radıyallahu anh anlatıyor:
"Ey Allah'ın Resulü! dedim, ben senden pek çok hadis işittim. Ancak
bunlardan, sonradan işittiklerimin, önceden işittiklerimi unutturacağından
korkuyorum. Bana (hepsinin yerini tutacak) câmi bir kelime söyle!"

"Bildiklerinde Allah'a karşı müttaki ol (bu sana
yeter)!" buyurdular."

Tirmizi, İlim 19, (2684).

Rezin şu ziyadeyi yaptı: "...ve onunla amel et!"

4092 - Rebi'a İbnu Ebi Abdirrahman der ki: "Yanında bir
miktar ilim olan kimseye, nefsini zayi etmesi münasib düşmez."

Buhari bab başlığında kaydetmiştir. (İlim 21.)

İLİM VEÖĞRENME ADABI

4093 - İkrime rahimehullah anlatıyor: "İbnu Abbas
radıyallahu anhüma dedi ki: "İnsanlara haftada birkere hadis anhlat. Buna
uymazsan iki kere olsun. Daha çok yapmak istersen üç olsun. Sakın halkı şu
Kur'an'dan usandırma! Halk kendi meselelerini konuşurken, senin onlara gelip,
sözlerini keserek, bir şeyler anlatıp onları bıktırdığını görmeyeceğim. Onlar
konuşurken sus ve dinle. Onlar sana gelip: "Konuş!" diye talebte
bulununca, istiyorlar demektir, o zaman konuşursun. Dua'da seci meselesine
dikkat et ve ondan kaçın. Zira ben, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve
Ashab-ı Kiram'ın devrinde yaşadım, bunu yapmıyorlardı."

Buhari, Da'avat 20.

4094 - Hz. Ali radıyallahu anh demiştir ki: "İnsanlara
anlayacakları şeyleri anlatın. Allah ve resulünün tekzib edilmelerini ister
misiniz?"

Buhari, İlim 49.

4095 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh diyor ki: "Sen bir
cemaate akıllarının almayacağı bir şey söylersen mutlaka bu, bir kısmına fitne
olur."

Müslim, Mukaddime 5.

HADİS RİVAYETİ VE NAKLİ

4096 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Benden bir şey işitip onu (artırıp
eksiltmeden) işittiği şekilde başkasına ulaştıran kimsenin (Kıyamet günü) Allah
yüzünü taze kılsın. Zira, kendisine ulaştırılan öyleleri var ki, bizzat
işitenden daha iyi kavrar."

Tirmizi, İlm 7, (2658).

4097 - Abdullah İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Bir ayet bile olsa
benden başkasına götürün. Beni İsrail (hikâyelerin)den de rivayet edin, bunda
bir mahzur yok. Ancak kim bile bile bana yalan nisbet ederse cehennemdeki
yerini hazırlasın."

Buhari, Enbiya 50; Tirmizi, İlm 13, (2671).

4098 - Mahmud İbnu'r-Rebi' radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın ben beş yaşlarımda iken, evimizin
kuyusunun kovasından ağzına aldığı suyu yüzüme püskürttüğünü
hatırlıyorum."

Buhari, İlim 18, Müslim, Mesâcid 54 (33).

4099 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'dan iki kap ilim hıfzıma aldım. Bunlardan birini
aranızda neşrettim. Ama diğerini söyleyecek olsam şu gırtlağımı
kesersiniz."

Buhari, İlm 42.

4100 - Ebu Zerr radıyallahu anh demiştir ki: "Eğer kılıncı
şuraya koysanız -eliyle ensesini göstermiştir- ben bu esnada, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'dan işitmiş bulunduğum bir hadisi, sizin işimi
bitirmezden önce söyleyebileceğime kanaatim gelse onu mutlaka söylerim."

Buhari, İlim 10.

HADİSİN YAZILMASI

4101 - İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhüma anlatıyor: "Ben
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'dan işittiğim her şeyi yazıyordum. Kureyş bu
işten beni men etti. Dediler ki: "Sen her (işittiğin) şeyi yazıyorsun,
halbuki Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bir insandır, memnun ve öfkeli halde
de konuşur."

Bunun üzerine yazmaktan vazgeçtim. Sonra durumu Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a anlattım. Parmağı ile ağzına işaret ederek:

"Yaz, nefsimi elinde tutan Zâta yemin olsun, ondan haktan
başka bir şey çıkmaz!" buyurdu."

Ebu Davud, İlim 3, (3646).

4102 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Ensardan bir
zat Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a (hafızasını) şikayet ederek dedi ki:
"Ey Allah'ın Resûlü! ben senden hadis işitiyorum, çok hoşuma gidiyor,
ancak hafızamda tutamıyorum. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ona şu cevabı
verdi:

"Sağ elini yardıma çağır!" ve eliyle yazma işareti
yaptı."

Tirmizi, İlm 12, (2668).

4103 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm (bir gün, halka) hitabetti, -(Ebu Hüreyre, hadisin
vürûdu ile ilgili) bir kıssa anlattı- (hadiste şu ibare de vardı "Ebu Şah
dedi ki: "Ey Allah'ın Resûlü! (bu hutbeyi) bana yazıverin!" Bu taleb
üzerine Aleyhissalatu vesselam: "Evet Ebu Şâh'a yazıverin!" emir
buyurdular."

Tirmizi, İlim 12, (2669); Buhari, İlm 39, Lukata 7, Diyat 8; Ebu
Davud, İlm 3, (3649).

4104 - Yine Ebu Hüreyre radıyallahu anh diyor ki:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın Ashabı arasında İbnu Amr hariç,
benden daha çok hadis bilen yoktu. (Onun beni geçmesi şuradan ileri geliyordu O
hadisleri yazıyordu, ben ise yazmıyordum."

Buhari, İlm 39; Tirmizi, İlm, (2670).

4105 - Zeyd İbnu Sabit radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bana emretti, ben de onun için, Süryanice
(yahudi) yazısını öğrendim. Şöyle demişti: "Allah'a yemin olsun, ben yazı
işimde yahudiye emniyet edemiyorum!"

(Zeyd) der ki: "Allah'a yemin olsun bir ayın yarısı
geçmeden, o yazıyı öğrendim ve hazâkat kazandım. Resûlullah'ın onlara olan
mektuplarını yazıyor, onların gönderdiklerini de ona okuyordum."

Buhari, Ahkam 40; Ebu Davud, İlm 2, (3645); Tirmizi, İstizan 22,
(2716).

4106 - el-Muttalib İbnu Abdillah İbni Hantab radıyallahu anh
anlatıyor: "Zeyd İbnu Sabit Hz. Muaviye radıyallahu anhüma'nın yanına
girmişti. Hz. Mu'aviye ona bir hadisten sual etti. Zeyd de hadisi ona söyledi.
Hz. Muaviye (orada hazır bulunan bir adama) hadisi yazmasını emretti. Zeyd
müdahalede bulunarak Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, hadislerinden hiç bir
şey yazmamamızı emretmişti" dedi. Bunun üzerine Hz. Muaviye yazılanı
derhal imha etti."

Ebu Davud, İlm 3, (3647).

4107 - Ebu Sa'idi'l-Hudri radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm şöyle emrettiler: "Benden kur'an
dışında bir şey yazmayın. Kim, Kur'an'dan başka bir şey yazmış ise, onu imha
etsin."

Müslim, zühd 72, (3004).

İLMİN KALDIRILMASI

4108 - İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Allah ilmi
(verdikten sonra), insanların (kalbinden) zorla söküp almaz. Fakat ilmi,
ülemayı kabzetmek suretiyle alır. Ülema kabzedilir, öyle ki, tek bir alim
kalmaz. Halk da cahilleri kendine reis yapar. Bunlara meseleler sorulur, onlar
da ilme dayanmaksızın (kendi reyleriyle) fetva verirler, böylece hem kendilerini
hem de başkalarını dalâlete atarlar."

Buhari, İlim 34, İ'tisam 7; Müslim, ilm 13, (2573); Tirmizi, ilm
5, (2654).

4109 - Ebu'd-Derda radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm ile beraberdik. Gözünü semaya dikti. Sonra: "Şu anlar,
ilmin insanlardan kapıp kaçırıldığı anlardır. Öyle ki, bu hususta insanlar
hiçbir şeye muktedir olamazlar!" buyurdular.

Ziyad İbnu Lebid el-Ensari araya girip: "Bizler Kur'an'ı
okuyup dururken ilim bizlerden nasıl kapıp kaçırılır? Vallahi biz onu hem
okuyacağız, hem de çocuklarımıza, kadınlarımıza okutacağız!" dedi.
Resulullah da: "Anasız kalasın, ey Ziyad, ben seni Medine fakihlerinden
sayıyordum. (Bak) işte Tevrat ve İncil, yahudilerin ve nasranilerin elinde,
onların ne işine yarıyor (sanki onunla amel mi ediyorlar)?" buyurdu.
Cübeyr der ki: "Ubade İbnu's-Samit radıyallahu anh'a rastladım. Kardeşin
Ebu'd-Derda ne söyledi, işittin mi? dedim. Ve ona Ebu'd-Derda'nın söylediğini
haber verdim. bana: "Ebu'd-Derda doğru söylemiş, dilersen kaldırılacak
olan ilk ilmin ne olduğunu sana haber vereyim: İnsanlardan kaldırılacak olan
ilk ilim huşu'dur. Büyük bir câmiye girip huşu üzere olan tek şahsı
göremiyeceğin vakit yakındır!" dedi."

Tirmizi, İlm 5, (2655).

4110 - Ömer İbnu Abdilaziz rahimehullah'dan nakledildiğine göre,
(Medine valisi) Ebu Bekr İbnu Hazm'a şöyle yazmıştır: "Bak, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın hadisinden ne varsa yaz. Zira ben, ilmin
kaybolmasından ve ülemanın gitmesinden korkuyorum. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın hadisinden başka bir şey kabul etme. Alimler ilmi yaysınlar, ilim
için (herkese açık yerlerde) halkalar teşkil etsinler, ta ki bilmeyenler de
böylece öğrensin. Zira ilim, gizli kalmazsa helak olmaz."

Buhari, İlm 34.

AF VE MAĞFİRET

4111 - Ebu Eyyub radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Eğer siz hiç günah işlemeseydiniz,
Allah Teâla hazretleri sizi helak eder ve yerinize, günah işleyecek (fakat
tevbeleri sebebiyle) mağfiret edeceği kimseler yaratırdı."

Müslim, Tevbe, 9, (2748); Tirmizi, Da'avat 105, (3533).

4112 - Müslim'de Ebu Hüreyre'nin bir rivayeti şöyledir:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Nefsim kudret
elinde olan Zât'a yemin ederim ki, eğer siz hiç günah işlemeseniz, Allah sizi
toptan helak eder; günah işleyen, arkadan da istiğfar eden bir kavim yaratır ve
onları mağfiret ederdi."

Müslim, Tevbe 9, (2748).

Rezin şu ziyadede bulundu: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm buyurdu ki: "Nefsim elinde bulunan Zat-ı Zülcelâl'e yemin olsun
ki, günah işlemediğiniz takdirde ondan daha büyük olan ucb'e düşeceğinizden
korkarım."

Bu rivayet, Münziri'nin et-Terğib ve't-Terhib'inde kaydedilmiştir
(4, 20).

4113 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (bir hadis-i kudsi'de) Rabbinden naklen
buyururlar ki: "Bir kul günah işledi ve: "Ya Rabbi günahımı
affet!" dedi.

Hak Teâla da: "Kulum bir günah işledi; arkadan bildi ki
günahları affeden veya günah sebebiyle cezalandıran bir Rabbi vardır."

Sonra kul dönüp tekrar günah işler ve: "Ey Rabbim günahımı
affet!" der.

Alllah Teâla Hazretleri de:

"Kulum bir günah işledi ve bildi ki, günahı affeden veya
günah sebebiyle cezalandıran bir Rabbi vardır."

Sonra kul dönüp tekrar günah işler ve: "Ey Rabbim beni
affeyle!" der. Allah Teâla da:

"Kulum günah işledi ve bildi ki, günahı affeden veya günah
sebebiyle muâhaze eden bir Rabbi olduğunu bildi. Dilediğini yap, ben seni
affettim!" buyurdu."

Buhari, Tevhid 35; Müslim, Tevbe 29, (2758).

4114 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm buyurdular ki: "Allah Teâla Hazretleri diyor ki: "Ey
Ademoğlu! Sen bana dua edip, (affımı) ümid ettikçe ben senden her ne sâdır
olsa, aldırmam, ben seni affederim. Ey Ademoğlu! Senin günahın semanın
bulutları kadar bile olsa, sonra bana dönüp istiğfar etsen, çok oluşuna bakmam,
seni affederim. Ey ademoğlu! Bana arz dolusu hata ile gelsen, sonunda hiç bir
şirk koşmaksızın bana kavuşursan, seni arz dolusu mağfiretimle
karşılarım."

Tirmizi, Da'avat 106, (3534).

4115 - Cündeb radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Bir adam: "Vallahi Allah
falancayı mağfiret etmiyecek!" diye kesip attı. Allah Teâla Hazretleri de:
"Falancaya mağfiret etmiyeceğim hususunda yemin eden de kim? Ben ona
mağfiret ettim, senin amelini de iptal ettim!" buyurdu."

Müslim, Birr 137, (2621).

4116 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Beni İsrail'de
birbirine zıd maksad güden iki kişi vardı: Biri günahkardı, diğeri de ibadette
gayret gösteriyordu. Abid olan diğerine günah işlerken rastlardı da:
"Vazgeç!" derdi. Bir gün, yine onu günah üzerinde yakaladı. Yine,
"vazgeç" dedi. Öbürü:

"Beni Allah'la başbaşa bırak. Sen benim başıma müfettiş
misin?" dedi. Öbürü: "Vallahi Allah seni mağfiret etmez. Veya:
"Allah seni cennetine koymaz!" dedi. Bunun üzerine Allah ikisinin de
ruhlarını kabzetti. Bunlar Rabülâleminin huzurunda bir araya geldiler. Allah
Teâla Hazretleri ibadette gayret edene: "Sen benim elimdekine kadir misin?"
dedi. Günahkara da dönerek: "Git, rahmetimle cennete gir!" buyurdu.
Diğeri için de: "Bunu ateşe götürün!" emretti."

Ebu Hüreyre radıyallahu anh der ki: "(Adamcağız Allah'ın
gadabına dokunan münasebetsiz) bir kelime konuştu, bu kelime dünyasını da,
ahiretini de heba etti."

Ebu Davud, Edeb 51, (4901).

4117 - Yine Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Bir adam vardı,
(günah işleyerek nefsine zulmetmekte) çok ileri idi. Ölüm gelip çatınca
oğullarına dedi ki: "Ben ölünce, cesedimi yakın, külümü iyice ezin ve
rüzgarın önünde saçın. Allah'a yemin olsun, eğer Rabbim beni bir yakalarsa hiç
kimseye vermediği azabı verir!"

Ölünce, bu söylediği ona yapıldı. Allah da arz'a emrederek:

"Sende ondan ne varsa bana toplayıver!" dedi. Arz da
topladı. Adam ayakta duruyordu. "Sen böyle bir vasiyeti niye yaptın?"
diye Rabb Teâla sordu.

"Senden korktuğum için ey Rabbim!" cevabını verdi.
Allah Teâla Hazretleri bu cevap üzerine onu affetti."

Buhari, Tevhid 35, Enbiya 50; Müslim, Tevbe 25, (2756); Muvatta,
Cenaiz 51, (1, 240); Nesai, Cenaiz 117, (4, 113).

4118 - Ümmü'd-Derdâ radıyallahu anha anlatıyor: "Ebu'd-derda
radıyallahu anh'ı işittim. Demişti ki: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ı işittim, şöyle buyurdu: "Müşrik olarak ölenle, bir müslümanı
haksız yere öldüren hariç, Allah bütün günahları affedebilir."

Ebu Davud, Fiten 6, (4270).

KÖLE AZAD ETMENİN FAZİLETİ

4119 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim bir müslüman
erkeği azad ederse, onun her bir uzvuna mukabil, bunun bir uzvunu Allah ateşten
azad eder."

Bir diğer rivayette şu ziyade var: "...hatta fercine mukabil
fercini.."

Buhari, Itk 1; Müslim, Itk 24, (1509); Tirmizi, Nüzûr 19, (1547).

4120 - Vaile İbnu'l-Eska' radıyallahu anh anlatıyor:
"kendisine -katl sebebiyle ateş- vacib olan bir arkadaşımızla Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a gelmiştik.

"Ona bedel bir köle azad edin, Allah da onun her bir uzvuna
bedel sizden bir uzvu ateşten azad etsin!" buyurdu."

Ebu Davud, Itk 13, (3964).

İYİ MUAMELE

4121 - Hz. Ebu Bekr radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kötü muamele sahibi cennete
giremez."

Tirmizi, Birr 29, (1947).

4122 - Râfi' İbnu Mekis radıyallahu anh -ki Cüheynelidir,
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte Hudeybiye seferine katılmıştır-
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"İyi muamele artmadır -veya uğurdur dedi- kötü huy da
uğursuzluktur."

Ebu Davud, Edeb, 133, (5162, 5163).

KÖLEYİ AFFETMEK

4123 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Bir adam
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelerek: "Hizmetciyi ne kadar
affedeyim?" diye sordu. Aleyhissalatu vesselam susup cevap vermedi. Adam
tekrar:

"Ey Allah'ın Resûlü! Hizmetcimi ne kadar affedeyim?"
diye sordu. bu sefer: "Her gün yetmiş kere affet!" cevabını
verdi."

Ebu Davud, Edeb 133, (5164); Tirmizi, Birr 31, (1950).

4124 - Ma'rûr İbnu Süveyd rahimehullah anlatıyor: "Ebu
Zerr'i gördüm, üzerinde bir takım (hulle) vardı, kölesi de aynı şekilde bir
takım giyiyordu. Bunun sebebini sordum. Bana şu cevabı verdi: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'dan şöyle söylediğini işitmiştim:

"Onlar sizin kardeşleriniz ve yakın adamlarınızdır. Allah
Teâla Hazretleri onları ellerinizin altına (emaneten) koymuştur. Kimin kardeşi
eli altında ise, yediğinden yedirsin, giydiğinden giydirsin, yapamayacağı iş
buyurmayınız, eğer buyurursanız onlara yardım edin."

Buhari, İman 22, Itk 15, Edeb 44; Müslim, Eyman 40 (1661); Ebu
Davud, Edeb 133, (5157, 5158, 5161); Tirmizi, Birr 29, (1946).

4125 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Birinize
hizmetcisi yemeğini getirince, onu beraber yemek üzere oturtmayacaksa, hiç
olsun bir iki lokma veya bir iki yiyecek versin. Zira yemeğin hararet (pişirme)
ve muamele (zahmeti)ni o çekmiştir."

Buhari, Et'ime 55, Itk 18; Tirmizi, Et'ime 44, (1854); Ebu Davud,
Et'ime 51, (3846); Müslim, Eyman 42, (1663).

HİZMETÇİNİN DÖVÜLMESİ VE KAZFI

4126 - Ebu Sa'idi'l-Hudri radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Biriniz
hizmetçisini dövünce, hizmetçi Allah'ın ismini zikrede(rek Allah aşkına vurma
diye)cek olursa derhal elinizi kaldırın."

Tirmizi, Birr 32, (1951).

4127 - Muaviye İbnu Süveyd İbni Mukarrin anlatıyor: "Bizim
bir azadlımıza bir tokat attım ve kaçtım. Sonra öğleden az önce döndüm, babamın
arkasında namaz kıldım. Babam azadlıyı da beni de çağırdı. Sonra hizmetçiye:
"Misilleme (onun yaptığınının mislini) yap!" dedi. Hizmetçi affetti.
Bunun üzerine babam anlattı: "Biz Beni Mukarrin, Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm zamanında tek bir hizmetciye sahiptik. Ona birimiz bir tokat vurdu. Bu
hadise Aleyhissalatu vesselam'ın kulağına ulaşmıştı: "Onu azad
edeceksiniz!" emir buyurdular. Kendisine: "Ondan başka hizmetçileri
yok!" dendi. Bunun üzerine: "Öyleyse onu hizmetlensinler. Ancak ne
zaman ondan müstağni olurlarsa, derhal yol versinler!" buyurdular."

Müslim, Eyman 31, (1658); Tirmizi, Nüzur 14, (1542); Ebu Davud,
Edeb 133, (5166, 5167).

4128 - Ebu Mes'ud el-Bedri radıyallahu anh anlatıyor: "Ben
köleme kamçıyla vuruyordum. Arkamdan bir ses işittim. "Ebu Mes'ud,
bil!" diyordu. Öfkeden sesi tanıyamadım. Bana yaklaşınca onun Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm olduğunu gördüm.

"Ebu Mes'ud bil! Ebu Mes'ud bil!" diyordu. Kamçıyı
elimden attım.

"Ebu Mes'ud bil! Allah senin üzerinde senin bunun
üzerindekinden daha fazla muktedir" dedi. Ben: "Bundan sonra ebediyen
köle dövmeyeceğim" dedim."

Müslim, Eyman 34, (1659); Ebu Davud, Edeb 133, (5159, 5160);
Tirmizi, Birr 30, (1949).

4129 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim kölesine kazıf'ta bulunursa
(zina isnadı yaparsa), kölesi bu iftiradan beri ise, Kıyamet günü celde
uygulanır. Dediği doğru ise o başka."

Buhari,
Hudud 45; Müslim, Eyman 77, (1660); Ebu Davud, Edeb 133, (5165); Tirmizi, Birr
30, (1948).

KÖLENİN TESMİYESİ

4130 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Sizden kimse
"kölem", "cariyem" demesin. Köle de Rabbi (sahibim),
rabbeti (sahibem) demesin. Malik (efendi) "Oğlum" "kızım"
desin. Memluk (köle) de Seyyidi (efendim), seyyideti desin. Zira hepiniz
memluklersiniz. Rabb de aziz ve celil olan Allah'tır."

Buhari, Itk 17; Müslim, Elfaz 14, (2249); Ebu Davud, Edeb 83,
(4975, 4976).

4131 - Bir rivayette şöyle gelmiştir: "Hiç kimse
"Rabbini (efendini) doyur"; "Rabbine abdest suyu dök";
"Rabbine su ver" demesin. Bilakis "Seyyidim",
"efendim" desin.

Sizden kimse abdî (kulum), emetî (cariyem) de demesin. Bilakis
"oğlum", "kızım, yavrum" desin."

Müslim. Elfaz 15, (2249).

4132 - Müslim'in bir diğer rivayetinde: "Sizden kimse
"kölem!" "cariyem!" diye söylemesin. Hepiniz Allah'ın
kölelerisiniz, bütün kadınlarınız da Allah'ın kullarıdır."

Müslim, Elfaz 13, (2249).

4133 - Hz. Cerir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Hangi köle kaçarsa, bilsin ki ondan
zimmet (garanti) kalkmıştır, dönünceye kadar namazı kabul edilmez."

Müslim, İman 122-124, (68, 69, 70); Ebu Davud, Hudud 1, (4360);
Nesai, Tahrimu'd-Dem 12, (7, 102).

ÂZAD ETME

4134 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim, kendisi ile bir başkası
arasında (ortak) olan bir köle(deki kendine mahsus hisse)yi azad ederse, köleye
onun malından adilane bir kıymet biçilir, ne eksik ne de fazla. Sonra, eğer
zenginse, onun malından (ortaklara hisseleri verilerek) köle azad edilir.
Değilse köleden azad ettiği kısım azad olmuştur."

Buhari, Şirket 5, 14. Itk 4, 17; Müslim, Itk 1, (1501); Muvatta,
Itk 1, (2, 772); Ebu Davud, Itk 6, (3940 - 3947); Tirmizi, Ahkam 14, (1346,
1347); Nesai, Büyü 106, (7, 319).

4135 - Ebu'd-Derda radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Köleyi ölme anında azad edenin
misali, doyduğu zaman hediyede bulunan adam gibidir."

Ebu Davud, Itk 15, (3968); Tirmizi, Vesaya 7, (2124).

4136 - İmran İbnu Husayn radıyallahu anhüma anlatıyor: "Bir
adam, öleceği sıra, kendine ait altı köleyi azad etti. Onlardan başka malı da
yoktu. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm onları çağırdı. Onları üç gruba
ayırdı, sonra aralarında kur'a çekti. İkisini azad etti. dördünü köle olarak
bıraktı. Adamı da şiddetle azarladı."

Müslim, Eyman 56, (1668); Muvatta, Itk 3, (2, 774); Tirmizi,
Ahkam 27, (1364); Ebu Davud, Itk 10, (3958- 3961); Nesai, Cenaiz 65, (4, 64).

4137 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma diyor ki: "Hangi cariye,
efendisinden bir çocuk dünyaya getirirse, artık efendi bu cariyeyi satamaz,
hibe edemez, miras da kılamaz. Hayatta oldukça ondan istifade eder, öldü mü
artık cariye hür olur."

Muvatta, Itk 6, (2, 776).

4138 - Semüre İbnu Cündeb radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim zû-rahm muhrem
birisine malik olursa o hürdür."

Ebu Davud, Itk 7, (3949); Tirmizi, Ahkam 28, (1365); İbnu Mace,
Itk 5, (2524).

4139 - Amr İbnu Şu'ayb an ebihi an ceddihi radıyallahu anh
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'a yardım talep etmek üzere
bir adam gelip: "Ey Allah'ın Resulü! (Efendim) falana ait şu cariye var ya
(onun yüzünden efendim bana sıkıntı veriyor)" dedi. Aleyhissalatu vesselam
"Vah! Neyin var?" deyince adam: "Bela hasıl oldu. Köle (ben
demek istiyor) efendinin cariyesine bakmıştı, efendi kıskançlıkla erkeklik
uzvunu burdu (hadım etti)" dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Adamı bana
getir!" emretti. Efendi çağırıldı ama getirilemedi. Bunun üzerine
Aleyhissalatu vesselam: "Öyleyse git, sen hürsün!" ferman buyurdu.
Adam: "Ey Allah'ın Resûlü! (Efendimin kölesi olmamda direnmesi halinde)
kim bana yardımcı olacak?" dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Sana
yardımcı olmak bütün müslümanlara terettüp eder" cevabını verdi."

Ebu Davud, Diyat 7, (4519); İbnu Mace, Diyat 29, (2680).

4140 - Sefine radıyallahu anh anlatıyor: "Ben Ümmü Seleme
radıyallahu anha'nın kölesi idim. Bir gün bana: "Seni azad ediyorum, ancak
yaşadığın müddetçe Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'a hizmet etmeni şart
koşuyorum" dedi. "Sen bu şartı koşmasan da başka bir şey yapacak
değilim!" dedim. Beni azad etti ve bana bu şartı koştu."

Ebu Davud, Itk 3, (3932); İbnu Mace, Itk 6, (2526).

4141 - İmam Malik'e ulaştığına göre, İbnu Ömer radıyallahu
anhüma'ya azad etme şartıyla satın alınan rakabe-i vacibe'den sorulmuştu.
"Hayır, olmaz" cevabını verdi."

Muvatta, Itk 12, (2, 778).

4142 - Fudale İbnu Ubeyd el-Ensari radıyallahu anh'tan
anlatıldığına göre Fudale'ye, "üzerinde bir köle azad etme borcu bulunan
kimsenin veled-i zira'yı azad etmesi caiz olur mu?" diye sorulmuş, o da:
"Evet" demiştir."

Muvatta, Itk 11, (2, 777).

4143 - Abdurrahman İbnu Ebi Amra el-Ensari rahimehullah'ın
anlattığına göre "annesi, bir köle azad etmek istemiş ve bunu sabaha tehir
etmiş, köle de bu sırada ölmüştür. Abdurrahman Kasım İbnu Muhammed'e: "Ben
anneme bedel bir köle azad etsem, anneme faydası olur mu (sevabı ulaşır mı)?
diye sorar. Kasım: "Sa'd İbnu Ubade radıyallahu anh Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm 'a gelip: "Annem vefat etti, ben onun adına bir
köle azad etsem ona faydası olur mu?" diye sormuştu, "Evet!" cevabını
aldı" dedi."

Muvatta, Itk 13, (2, 779).

4144 - Yahya İbnu Sa'id rahimehullah anlatıyor: "Abdurrahman
İbnu Ebi Bekr radıyallahu anhüma, uyuduğu bir uykuda vefat etti. Kız kardeşi
Hz. Aişe radıyallahu anha onun adına birçok köle azad etti."

Muvatta, Itk 14, (2, 779).

4145 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim malı olan bir köle azad ederse,
kölenin malı kendisinin olur, yeter ki efendisi bu hususta bir şart koşmamış
olsun."

Ebu Davud, Itk 11, (3962); İbnu Mace, Itk 8, (2529).

4146 - Rebi'a İbnu Ebi Abdirrahman anlatıyor: "Zübeyr
İbnu'l-Avvam radıyallahu anh bir köle satın aldı ve onu azad etti. Bu kölenin,
hür bir kadından oğulları vardı. Hz. Zübeyr: "Oğulları benim
mevalimdir" dedi. Annesinin efendileri: "Hayır, onlar bizim
mevalimizdir" dediler. Bunun üzerine davaları Hz. Osman radıyallahu anh'a
intikal etti. O, velâ'nın Hz. Zübeyr'e ait olduğuna hükmetti."

Muvatta, Itk 21, (2, 782).

4147 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm 'a "Hangi köleyi azad etmek efdaldir?" diye
sorulmuştu.

"Fiyatça yüksek olanı ve efendisinin nazarında en nefis
olanıdır!" cevabını verdi."

Muvatta, Itk 15, (2, 779); Buhari, Itk 2; Müslim, İman 136, (84).

MÜDEBBER KILMA, MÜKÂTEBE YAPMA

4148 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam,
kölesini " benden sonra hür olsun" diye azad etmişti. Sonradan ona
ihtiyacı doğdu. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm köleyi alarak: "Bunu
benden kim satın alacak?" dedi. Nuaym İbnu Abdillah İBni'n-Nehham
radıyallahu anh şu şu miktar fiyata satın aldı. Resulullah o parayı (köle
sahibine) verdi."

Buhari, Büyü 59, 110, İstikraz 16, Husumat 2, Itk 9,
Kefaretu'l-Eyman 7, İkrah 4, Ahkam 32; Müslim, Eyman 41, (997); Ebu Davud, Itk
9, (3955, 3956, 3957); Tirmizi, Büyü 11, (1219); Nesai, Büyü 94, (7, 304).

4149 - Nafi' anlatıyor: "İbnu Ömer radıyallahu anhüma,
kendine ait iki cariyeyi müdebber kıldı. Onlar müdebber oldukları halde İbnu
Ömer onlara temasta bulunuyordu."

Muvatta, Müdebber 4, (2, 814).

4150 - Amr İbnu Şu'ayb an ebihi an ceddihi radıyallahu anh
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim
kölesi ile yüz okiyye üzerinden mükâtebe yapsa da, kölesi, bunun on okiyyesi
hariç hepsini ödese, yine de köledir."

Ebu Davud, Itk 1, (3927); Tirmizi, Büyü' 35, (1260); İbnu Mace,
Itk 3, (2519).

4151 - Ebu Davud'un bir rivayetinde şöyle buyurulur:
"Mükateb, üzerinde bir dirhemlik borç kaldığı müddetçe köledir."

Ebu Davud, Itk 1, (3926).

4152 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Mükatebe karşı bir hadd işlenir,
(diyet almaya hak kazanırsa) veya mirasa mazhar olursa, (borcunu ödeyerek)
hürriyetinden kazandığı miktarca onlara varis olur." "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm şöyle buyurdular: "Mükateb, ödediği hisse
nisbetinde hür diyeti öder, geri kalana köle diyetinden öder."

Tirmizi, Büyü' 35, (1259); Ebu Davud, Diyat 22, (4582); Nesai,
Kasame 36, (8, 45, 46).

4153 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm bize buyurdular ki: "Sizden birinin mükatebinin
sizçe hâla ödeyeceği borcu varsa da, ona karşı örtünsün."

Ebu Davud, Itk 1, (3928); Tirmizi, Büyü' 35, (1261); İbnu Mace,
Itk 3, (2520).

4154 - Musa İbnu Enes İbn-i Malik radıyallahu anh anlatıyor:
"Sirin, Hz. Enes'e mükatebe yapma talebinde bulundu. Hz. Enes çok
zengindi, mükatebe yapmayı reddetti. Sirin Hz. Ömer radıyallahu anh'a başvurdu.
Hz. Ömer, Enes radıyallahu anhüma'yı çağırarak: "Sîrîn'le mükatebe
yap!" emretti. Enes radıyallahu anh yine kabul etmedi. Hz. Ömer, çubuğuyla
Enes'e vurdu. Ve şu ayeti okudu: "Kölelerinizden hür olmak için bedel
vermek (mükatebe yapmak) isteyenlerin, -onlarda bir iyilik görürseniz- bedel
vermesini kabul edin" (Nur 33). Bunun üzerine Hz. Enes mükatebe
yaptı."

Buhari, Mükateb 1.

4155 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Berrire
mükatebe bedelini ödemede yardım istemeye geldi..."

4156 - Nesa'i'nin rivayetinde şu ziyade mevcuttur: "Berire
radıyallahu anha kendi nefsinin hürriyete kavuşması için dokuz okiyye üzerine
mükatebe yaptı. Her sene bir okiyye ödeyecekti. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm onu, (hürriyetine kavuştuğu zaman) kocası ile beraberliğe devam etme
veya boşanma hususunda muhayyer bıraktı. Kocası köle idi. Berire kendini
(kocadan ayrılmayı) tercih etti. Urve der ki: "Kocası hür olsaydı,
Aleyhissalatu vesselam Berire'yi muhayyer bırakmazdı."

MUTALLAKA VE MUHTELEA'NIN İDDETLERİ

4157 - Esma Bintu Yezid İbni's-Seken el-Ensariyye radıyallahu
anha'nın anlattığına göre, "Esma, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm
zamanında kocasından boşanmıştır. Ve o sıralarda boşanan kadın için henüz iddet
bekleme hükmü yoktu. İşte bu sebeple, Esma boşanınca, Allah Teâla Hazretleri,
boşanan için iddet bekleme emrini indirdi."

Ebu Davud, Talak 36, (2281).

4158 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Allah Teala
Hazretleri: "Boşanan kadınlar kendi kendilerine üç aybaşı hali
beklerler" (Bakara 228) buyuruyor. Yine Allah Teala Hazretleri:
"Kadınlarınız arasında ay hali görmekten kesilenler ile ay hali görmemiş
olanların iddetleri hususunda şüpheye düşerseniz, bilin ki, onların iddet
beklemesi üç aydır..." (Talak 4). (Önceki ayet) bu ikinci ile neshedilmiş
oldu Keza Allah Teala Hazretleri (birinci ayetten bazı hükümleri neshederek)
buyurmuştur ki: "Mü'min kadınlarla nikahlanıp, onları, temasta bulunmadan
boşadığınızda, artık onlar için söze iddet saymaya lüzum yoktur. Kendilerine
bağışta bulunarak onları güzellikle serbest bırakın" (Ahzab 49).

Ebu Davud, Talak 10, (2195), 27, (2282); Nesai, Talak 54, (6,
187), 74, (6, 212).

4159 - Yine İbnu Abbas radıyallahu anhüma, "Boşanan kadınlar
kendi kendilerine üç aybaşı hali beklerler, eğer Allah'a ve ahiret gününe
inanmışlarsa, rahimlerinde Allah'ın yarattığını gizlemeleri kendilerine helâl
değildir, kocaları bu arada barışmak isterlerse, karılarını geri almakta daha
çok hak sahibidirler" (Bakara 223) ayeti için der ki: "Bu ayete göre,
erkek hanımını üç kere de boşasa ona dönmeye hakkı vardır. Bu hüküm şu ayetle
neshedildi: "Boşanma iki defadır. (Ondan sonrası) ya iyilikle tutmak, ya
güzellikle salmaktır" (Bakara 229).

Nesai, Talak 74, (6, 212).

4160 - Süleyman İbnu Yesar rahimehullah anlatıyor:
"el-Ahvas, hanımını boşamıştı. Hanımı üçüncü hayızın kanama müddetinde
iken Şam'da öldü. Hz. Muaviye radıyallahu anh, Zeyd İbnu Sabit radıyallahu
anh'a yazarak bunun hükmünü sordu. Zeyd cevaben şöyle yazdı: "Eğer kadın,
üçüncü hayz'ın kanama devresine girmiş idiyse, kocadan tamamen ayrılmış, koca
da ondan ayrılmıştır. Ne kadın, kocaya, ne de koca kadına varis olamaz."

Muvatta, Talak 56, (2, 577).

4161 - Rebi' Bintu Muavvız radıyallahu anha'nın anlattığına göre,
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm zamanında, kocasından muhala'a yoluyla
ayrılmıştır. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm da ona bir hayız müddetince
iddet beklemesini emretmiştir (veya kadına... emredilmiştir.)"

Tirmizi, Talak 10, (1185); Nesai, Talak 53, (5, 186).

VEFAT İDDETİ

4162 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: "Beni
Eslem'den Sübey'a adında bir kadın hamile iken kocası ölmüştü. Beni
Abdi'd-dâr'dan Ebu's-Senabil İbn Ba'kik, kadınla evlenmek istedi. Kadın onunla
evlenmekten imtina etti. Adam: "Vallahi, iki müddetin sonuncusuna kadar
iddet beklemedikçe evlenmen caiz değil!" dedi. Kadın yirmi gün kadar
bekledi, derken nifas oldu. Sonra da Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'a gelerek
durumu arzetti. Aleyhissalatu vesselam: "Evlen!" buyurdu."

Buhari, Talak 39, Tefsir, Talak 2; Müslim, Talak 57, (1485);
Muvatta, Talak 83, (2, 589, 590); Tirmizi, Talak 17, (1193); Nesai, Talak 56,
(6, 190, 191)

4163 - Müslim'deki rivayet şöyledir: "Ümmü Seleme
radıyallahu anha dedi ki: "Sübey'a, kocasının vefatından birkaç gece sonra
nifas oldu. Kadın, durumunu Resûlullah'a zikretti. Aleyhissalatu vesselam
evlenmesini söyledi."

Müslim, Talak 57, (1485).

4164 - Ebu Seleme İbnu Abdurrahman anlatıyor: "Ben ve Ebu
Hüreyre, İbn-i Abbas radıyallahu anhüm'ün yanında iken, bir kadın gelerek:
"Ben hamileyken kocam öldü, çocuk da kocamın ölmesinden dört ay geçmeden
doğdu. (İddetim dolmuş sayılır mı)?" diye sordu. İbnu Abbas radıyallahu
anhüma: "İddetin iki müddetin sonuncusudur" dedi. Ebu Seleme:
"Bana Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'ın Ashab'ından bir adam, böyle
bir durumda Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'ın evlenmeyi emrettiğini haber
verdi" dedi. Ebu Hüreyre der ki: "Buna ben de şehadet ederim."

Nesai, Talak 56, (6, 194).

4165 - Nafi' rahimehullah anlatıyor: "Hz. İbni Ömer
radıyallahu anhüma'ya, hamile iken kocası ölen kadından sorulmuştu.
"Çocuğu doğurunca helal olur, (evlenebilir)" cevabını verdi. (Orada
bulunanç bir adam ilave etti "Hz. Ömer radıyallahu anh da: "Kocası
yatakta, henüz defnedilmemiş iken doğum yapsa da kadın (evlenmeye)
helaldir" demişti."

Muvatta, Talak 84, (2, 589).

4166 - Amr İbnu'l-As radıyallahu anh dedi ki: "Peygamberimiz
aleyhissalatu vesselam'ın sünnetini bize çarpıtmayın. Kocası ölen kadının
iddeti dört ay on gündür, yani ümmü veled hakkında."

Ebu Davud, Talak 48, (2308).

4167 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma diyordu ki: "Efendisi
olan ümmü veled'in iddeti bir hayız devresidir."

Muvatta, Talak 92, (2, 593).

İSTİBRA

4168 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Huneyn seferi sırasında Evtas'a bir ordu gönderdi. Ordu
düşmanla karşılaştı ve çarpıştılar. Müslüman askerler onlara galebe çaldı, bir
miktar kadını da esir etti. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'ın Ashabından
bir kısımları, ele geçirilen cariyelere teması, müşrik kocaları sebebiyle sanki
günah addettiler. Bunun üzerine aziz ve celil olan Allah şu ayeti inzal
buyurdu. (Mealen): "Evli kadınlarla evlenmeniz de haram kılındı. Maliki
bulunduğunuz cariyeler müstesna..." (Nisa 24). Yani "bunlar (esir
aldıklarınız) iddetlerini doldurunca size helaldır."

Müslim, Rada' 33, (1456); Tirmizi, Nikah 36, (1132); Ebu Davud,
Nikah 45, (2155, 2157) Nesai, Nikah 59, (6, 110).

4169 - İrbaz İbnu Sariye radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm , karınlarındaki yükü vaz' etmedikçe
(doğurmadıkça) esirelere temasta bulunmayı yasakladı."

Tirmizi, Siyer 15, (1564).

4170 - Ruveyfi' İbnu Sabit el-Ensari radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Allah'a ve ahiret
gününe inanan bir kimseye, suyunu başkasının ekinine dökmesi, yani hamile
(esire)ye teması helal değildir. Keza Allah'a ve ahirete inanan mü'min kişiye,
istibra hasıl olmazdan önce esire kadına teması helal olmaz. Keza Allah'a ve
ahirete inanan kimseye, taksim edilmezden önce ganimet malından satması helal
değildir."

Ebu Davud, Nikah 45, (2158, 2159); Tirmizi, Nikah 35, (1131).

4171 - Ebu'd-Derda radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm seferlerinin birinde, bir çadırın kapısında, doğumu
yakın olan hamile bir kadın gördü. Kadın hakkında sual etti.

"Falancanın cariyesi!" dediler.

Aleyhissalatu vesselam: "Herhalde o, cariyeye temas etmek
istiyor!" buyurdu. Muhatapları "Evet!" deyince: "Ona, kabre
kadar onunla beraber olacak bir lânetle lanet etmek içimden geldi. O nasıl olur
da kendine helal olmadığı halde (kadının karnındakı çocuğu) kendine vâris kılar
veya nasıl olur da kendine helal olmayan (bebeği) hizmetçi kılar?" buyurdular."

Müslim, Nikah 139, (1441); Ebu Davud, Nikah 45, (2156).

4172 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma demiştir ki: "Temas
edilmiş bulunan bir cariye hediye edilir veya satılır veya azad edilirse onun
rahmi bir hayız müddetince istibra edilsin. Bâkirenin istibrası aranmaz."

Rezin tahric etmiştir. Buhari, bu rivayeti muallak olarak
zikretmiştir. (Büyü, 111).

SÜKNA VE NAFAKA

4173 - Fatıma Bintu Kays radıyallahu anha'nın anlattığına göre,
"kocası kendisini talak-ı bette ile boşamıştır. Kocası ortalıkta olmadığı
halde, vekilini (bir miktar) arpa ile Fatıma'ya göndermiş. Fatıma da bunu pek
az bulmuştu. Veya vekile kızmıştı). Vekil: "Vallahi bizim üzerimizde
(nafaka hakkı olarak) bir şeyin yok!" demiştir. Fatıma da Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm 'a gelerek durumu anlatımış, aleyhissalatu vesselam da:
"Senin onun üzerinde nafakan yok" buyurmuş ve Ümmü Şerik el-Ensariyye
radıyallahu anha'nın yanında iddetini geçirmesini emretmiştir. Sonra,
Fatıma'ya: " Bu kadın, ashabımın çokça uğradıkları birisidir. Sen iddetini
İbnu Ümmi Mektûm'un yanında geçir. Zira o, âmâ birisidir, örtünü de (onun
yanında) çıkarabilirsin. (İddetin bitip) helal oldun mu bana haber ver!"
buyurdu. (Fatıma der ki): "Helal hale geldiğim zaman, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm 'a gelip Muaviye İbnu Ebi Süfyan ve Ebu Cehm radıyallahu
anhüma'nın benimle evlenmek istediklerini haber verdim. Aleyhissalatu vesselam
buyurdular ki: "Ebu Cehm, sopasını omuzundan indirmez. Muaviye ise
fakirdir, parası yoktur. Sen Üsame İbnü Zeyd radıyallahu anhüma ile evlen!"

Üsame hoşuma gitmedi. (Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bunu
sezmiş olacak ki tekrar): "Sen Üsame'yle evlen!" buyurdu. Ben de
onunla evlendim. Allah Teâla hazretleri onu bana hayırlı kıldı. Onunla mes'ud
oldum."

Müslim, Talak 36, (1480); Muvatta, Talak 23, (2, 580, 581); Ebu
Davud, Talak 39, 40, (2284, 2291); Tirmizi, Nikah 38, (1135), Talak 5, (1180);
Nesai, Nikah 21, (6, 74); Talak 69, (6, 207), 71, 72, (6, 210).

4174 - Nafi' rahimehullah anlatıyor: "Sa'id İbnu Zeyd'in
kızı Abdullah İbnu Amr İbni Osman'ın nikahı altında idi. Kadını, kocası talak-ı
bette ile boşadı. Kadın, kocasının evini (iddeti dolmadan) terketti. Onun bu
davranışını Abdullah İbnu Ömer radıyallahu anh hoş karşılamadı."

Muvatta, Talak 64, (2, 579).

4175 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Teyzemi kocası
(üç talakla) boşamıştı. Teyzem hurmalarının meyvesini kesmek istedi. Bir adam
onu evden çıkmaktan men etti. Teyzem de Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a
gelip durumunu arzetti. Aleyhissalatu vesselam: "Tabii, hurmalarını devşir,
ondan dilersen tasadduk eder, dilersen ma'ruf üzere tasarruf edersin!"
buyurdu."

Müslim, Talak 55, (1483); Ebu Davud, Talak 41, (2297); Nesai,
Talak 70, (6, 209).

4176 - Mücahid rahimehullah, "İçinizden ölenlerin bırakmış
olduğu eşler kendi kendilerine dört ay on gün beklerler" (Bakara 234)
mealindeki ayetle ilgili olarak demiştir ki: "Kadının, bu iddeti,
kocasının yanında beklemesi vaciptir. Bunun üzerine Allah Teala Hazretleri şu
ayeti inzal buyurdu: "İçinizden ölüp, eşler bırakacak olanlar, evlerinden
çıkarılmaksızın senesine kadar eşlerinin geçimini sağlayacak şeyi vasiyet
etsinler. Eğer kadınlar çıkarlarsa kendilerinin meşru olarak yaptıklarından
dolayı size sorumluluk yoktur" (Bakara 240).

Mücahid devamla der ki: "Allah Teala Hazretleri böylece
kadına tam bir yıl (iddet) kıldı, bunun yedi ay yirmi günü vasiyet yoluyla
tanınacak. Kadın dilerse bu vasiyet müddetinde kocasının evinde kalacak,
dilerse terkedecek. Ayette geçen "evlerinden çıkarılmaksızın... Eğer
çıkarlarsa... size sorumluluk yoktur" ibaresinin manası budur. Esas iddet
ise, onu beklemesi kadına vacibtir."

İbnu Abbas radıyallahu anhüma der ki: "Bu ayet, kadının
kocası yanında iddet geçirme mecburiyetini neshetmiştir, kadın dilediği yerde
iddetini geçirir."

Atâ der ki: "Sonra miras ayeti geldi, o da, süknayı
neshetti. Böylece kadının, koca yanındaki süknası kalktı, artık dilediği yerde
iddetini geçirir."

Buhari, Tefsir, Bakara 41, Talak 50; Ebu Davud, Talak 42, 45,
(2298, 2301); Nesai, Talak 60, (6, 200).

4177 - Yahya İbnu Said rahimehullah anlatıyor: "Bir kadın,
İbnu Ömer radıyallahu anhüma'ya gelip kocasının öldüğünü ve kendilerinin
(Medine'nin) Kanât nam mevkiinde bir ekinlerinin olduğunu söyledi ve geceyi
orada geçirmesinin kendisini için caiz olup olmadığını sordu.

İbnu Ömer radıyallahu anhüma kadını bundan nehyetti. Bu sebeple
kadın, erkenden oraya gider, orada gölgelenir, sonra akşama Medine'ye döner,
evinde gecelerdi."

Muvatta, Talak 88, (2, 592).

İHDAD (MATEM)

4178 - Humeyd İbnu Nâfi' anlatıyor: "Bana Zeyneb Bintu Ebi
Seleme şu üç hadisi haber verdi:

Dedi ki: "Babası Ebbu Süfyan İbnu Harb vefat edince,
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'ın zevce-i pâkleri Ümmü Habibe'nin yanına
girdim. (Ben yanında iken Ümmü Habibe içerisinde sarı renk bulunan bir sürünme
maddesi (tıyb) getirtti, bu halûk veya bir başkası idi. Ondan bir cariyeye
sürdü, sonra da yanaklarına süründü. Sonra dedi ki: "Vallahi benim sürünüp
süslenmeye ihtiyacım yok. Ancak Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın şöyle
söylediğini işittim. "Allah'a ve ahiret gününe inanan bir kadına, bir ölü
üzerine üç geceden fazla matem tutması helal olmaz. Fakat kocası müstesna, ona
dört ay on gün matem tutar."

Zeyneb dedi ki: "Kardeşi öldüğü zaman Zeyneb Bintu Cahş
radıyallahu anha'nın yanına girdim. O da bir tiyb istedi ve ondan süründü.
Sonra dedi ki: "Doğrusu, vallahi sürünmeye bir ihtiyacım yok. Ancak
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'ın şöyle söylediğini işittim: "Allah'a
ve ahiret gününe inanan bir kadına..." diye başlayan önceki hadisi aynen
zikretti."

Zeyneb (üçüncü rivayetinde) dedi ki: "Annem Ümmü Seleme'yi
işittim, diyordu ki: "Bir kadın Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'a
gelerek: "Kızımın kocası öldü. Gözünden de hasta, gözüne (ilaç niyetiyle)
sürme çekebilir miyiz?" diye sordu. Aleyhissalatu vesselam:
"Hayır!" dedi. Kadın iki veya üç sefer aynı talebte bulundu.
Aleyhissalatu vesselam her seferinde "Hayır!" dedi ve sonuncuda ilave
etti: "Onun matem müddeti dört ay on gündür. Cahiliye devrinde sizden
biri, sene başına mayıs atardı."

(Ravi Humeyd der ki: "Zeyneb'e "Senenin başına mayıs
atma" nedir?" diye sordum) Zeyneb radıyallahu anha dedi ki:
"Kocası ölen bir kadın hıfş (denen hücres)ine çekilir, en kötü elbisesini
giyer, üzerinden bir yıl geçmedikçe tıyb sürünmez (yıkanmaz, tırnak kesmez,
hiçbir temizlik ameliyesinde bulunmaz sonra bir yıl tamam olunca berbat bir
manzara ile çıkar)dı. Sonra ona bir hayvan getirilirdi. Bu eşek veya koyun veya
bir kuş olabilirdi. Bu (hayvanı önüne sürmek suretiyle iddet halini) kırardı.
İddetini kırmada kullandığı hayvan hemen hemen ölürdü. Sonra (iddetten)
çıkardı, kendisine mayıs verilirdi, o da bunu (önüne) atardı. (Böylece
evlenmeye helal olurdu.) İşte bundan sonra tiyb ve diğer (süslenme ve başka)
şeylere müracaat ederdi."

Buhari, Talak 46, 47, 50, Cenaiz 31; Müslim, Talak 58, (1486-1489);
Muvatta, Talak 101, (2, 596-598); Ebu Davud, Talak 43, (2299) Tirmizi, Talak
18, (1195, 1196, 1197); Nesai, Talak 61, (6, 201), 60, (6, 205).

4179 - Ümmü Atiyye radıyallahu anha anlatıyor: "Biz,
kocalımız hariç, herhangi bir ölü üzerine üç günden fazla matem tutmaktan men
edilmiştik. Kocalarımız için dört ay on gün matem tutmalıydık. Bu esnada ne
sürme çekerdir, ne tiyb sürünürdük, ne de boyalı elbise giyerdik.
Giyebildiğimiz sadece asb (denen daha dokunmazdan önce boyanmış kumaşlardan
mamul) elbise idi. Matemli kadına, hayız halinden çıkıp temizlik dönemine
girince, yaptığı yıkanmada azıcık koku kullanmasına izin verildi."

Buhari, Talak 48, 49, Hayız 12, Cenaiz 30, 31; Müslim, Cenaiz 34,
(938), Talak 66, (938); Ebu Davud, Talak 46, (2302, 2303); Nesai, Talak 63,
646, (6, 203, 204).

4180 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kocası ölen kadın sarıya boyanmış
veya kırmızıya boyanmış elbise giymez, zinet takınmaz, kına yakınmaz,
sürmelenmez, başını tararken kokulu madde kullanmaz, başını sidre ile
kaplar."

Ebu Davud, Talak 46, (2304); Nesai, Talak 65, (6, 203); Muvatta,
Talak 104-108, (2, 598, 600).

4181 - İbnu'l-Müseyyeb ve Süleyman İbnu Yesar rahimehumullah
anlatıyor: "Tuleyha el-Esediyye, Reşid es-Sakafi'nin nikahı altında idi.
Reşid, Tuleyha'yı boşadı. Kadın, iddeti içerisinde iken evlendi. Hz. Ömer
radıyallahu anh, ona da kocasına da değnekle çokça vurdu ve aralarını ayırdı.
Sonra şunu söyledi: "İddeti içerisinde hangi kadın evlenirse, onun evlenen
kocası, gerdek yapmamış bile olsa araları ayrılacak ve kadın, önceki iddetinden
geri kalan kısmı tamamlayacak. Sonra ikincisi, taliblerden bir talib olacak.
Eğer erkek, kadınla gerdek yapmış idiyse, araları ayrılır, kadın önceki
iddetini tamamlar. Sonra ikinciden dolayı yeniden iddet bekler. Bunlar
ebediyyen evlenemezler."

İbnu'l-Müseyyeb der ki: "Erkek, kadını kendine helal
addettiği için ona tam mehir öder."

Muvatta, Nikah 27, (2, 536).

4182 - Nafi' anlatıyor: "Safiyye Bintu Ebi Ubeyd, kocası İbnu
Ömer'den iddet beklerken gözlerinden hastalandı. Gözleri nerdeyse
çapaklanıyordu, yine de sürme çekmedi."

Muvatta, Talak 107, (2, 599).

4183 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh kendi anlattığına göre, şu
ayeti okumuştu. (Mealen): "Boşanan kadınlar, kendi kendilerine, üç aybaşı
hali beklerler..." (Bakara 228). Ve şu ayeti (mealen): "Ey peygamber!
Kadınları boşayacağınızda, onları, iddetlerini gözeterek boşayın ve iddeti
sayın. Rabbiniz olan Allah'tan sakının. Onları, -apaçıak bir hayasızlık yapmaları
hali bir yana- evlerinden çıkarmayın, onlar da çıkmasınlar. Bunlar, Allah'ın
sınırlarıdır. allah'ın sınırlarını kim aşarsa, şüphesiz, kendine yazık etmiş
olur. Bilmezsin, olur ki, Allah bunun ardından (gönlünüzde sevgi gibi) bir hal
meydana getirir. Kadınların iddet süreleri biteceğinde, onları ya uygun bir
şekilde alıkoyun, ya da uygun bir şekilde onlardan ayrılın; içinizden de iki
adil şahid getirin, şahidliği Allah için yapın. İşte bu, allah'a ve ahiret
gününe inanan kimseye verilen öğüttür. Allah kendisine karşı gelmekten sakınan
kimseye kurtuluş yolu sağlar, ona beklemediği yerden rızık verir. Allah'a
güvenen kimseye O yeter. Allah buyurduğunu yerine getirendir. Allah her şey
için bir ölçü var etmiştir. Kadınlarınız içinde ay hali görmekten kesilenler
ile, henüz ay hali görmemiş olanların iddetleri hususunda şüpheye düşerseniz,
bilin ki, onların iddet beklemesi üç aydır..." (Talak 1-4).

Ve dedi ki: "Bu, boşanan kadınların iddetleridir. Allah
Teala Hazretleri bundan henüz temas edilmemiş olan kadınları, "Ey iman
edenler, mü'min kadınlarla nikahlanıp, onları, temasta bulunmadan boşadığınızda
artık onlar için size iddet saymaya lüzum yoktur. Kendilerine bağışta bulunarak
onları güzellikle serbest bırakın" (Ahzab 49) me'alindeki ayetle istisna
etmiştir.

Yine Allah Teala buyurur ki, (mealen): "İçinizden ölenlerin
bırakmış olduğu eşler, kendi kendilerine dört ay on gün beklerler; müddetleri
sona erdiğinde, onların kendi haklarında uygun şekilde yaptıklarından dolayı
size sorumluluk yoktur" (Bakara 134). Sonra Allah Teala Hazretleri,
kadınlardan hamile olanların ruhsatını şu ayetle indirmiştir. (Mealen):
"(Boşanan veya kocası ölen kadınlardan) gebe olanların iddeti doğumları
ile tamamlanır..." (Talak 4).

Rezin tahric etmiştir.

ARİYET BÖLÜMÜ

4184 - Safvan İbnu Ümeyye radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Huneyn savaşı sırasında benden bir
miktar zırhı ariyet olarak istedi. Ben de: "Zorla (gasbederek) mi almak
istiyorsun?" dedim. "Hayır!" dedi, "garantili olarak taleb
ediyorum!"

Ebu Davud, Büyü' 90, (3562).

4185 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm bir tabak istiare etmişti, kap ziyana uğradı.
Sahiplerine tazmin etti."

Tirmizi, Ahkam 23, (1360).

4186 - Semüre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm buyurdular ki: "Aldığı şeyi sahibine ödemek "el'e
vecibedir." Katade der ki: "Hasan (bunu rivayet ettiğini) unuttu ve
dedi ki: "O, (yani ariyet) emanetindir. (Zayi olması halinde) sana tazmin
gerekmez."

Ebu Davud, Büyü' 90, (3561); Tirmizi, Büyü 39, (1266)

4187 - Ebu Ümame radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ariyet (sahibine) verilecektir.
Kefil borçludur, borç ödenmelidir."

Tirmizi, Büyü 39, Vesaya 5, (2121), (1265); Ebu Davud, Büyü' 90,
(3569).

4188 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Başkasına sütünden
istifade etmesi için verilecek bir hayvan olarak, sütlü deve ve bol sütlü koyun
ne muvafıktır. Sabah bir kap, akşam bir kap süt verir."

Buharig, Hibe 35, Eşribe 14; Müslim, Zekat 73, (1019).

UMRÂ VE RUKBA

4189 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim bir başkasına hayat boyu ev
bağışında bulunursa, artık bu ev onun ve varislerinin olur. Bu söz, o maldaki
hakkını keser. Ev, kendine ömür boyu bağışlanana ve onun varislerine
aittir."

Buhari, Hibe 32, Müslim, Hibat 21, (1625); Muvatta, Akdiye 43,
(2, 752); Ebu Davud, Büyü 87, 88, 89, (3550-3558); Tirmizi, Ahkam 15, (1350);
Nesai, Umra 2, 3, 4, (6, 272-278).

Sahiheyn'de gelen bir diğer hadiste: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm umra hakkında "kendisine bağışlananın lehinde
hükmetti" şeklinde gelmiştir.

Bir başka rivayette: "Umra caizdir" denmiştir.

Müslim'in bir rivayetinde: "Umra onun ehline mirastır"
denmiştir.

4190 - Zeyd ibnu Sabit radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kim bir şeyi umra
kılarsa o şey artık mu'mer'e (umre kılınan şahsa) aittir, hayatta iken de ölmüş
iken de. Malı rukba kılmayın. Kim de rukba kılarsa (bu mal miras)
yolundadır."

Ebu Davud, Büyü 89, (3559); Nesai, Rukba 1, (6, 269).

4191 - İbnu Abbas
radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu

4192 - Bir başka rivayette: "Umra, umra kılınan şahıs için
caizdir. Rukba da rukba kılınan kimse için caizdir. Hibesinden dönen, kusmuğuna
dönen gibidir" buyrulmuştur.

4193 - Yine Nesai'nin bir diğer rivayetinde İbnu Abbas der ki:
"Ne rukba ne de umra helal değildir. Kime bir şey umra kılınmışsa bu
onundur, kime de bir şey rukba kılınmışsa o şey onundur."

Nesai, Rukba 1-2, (6, 269).

4194 - Nafi' rahimehullah anlatıyor: "İbnu Ömer radıyallahu
anhüm'e, kız kardeşi Hafsa radıyallahu anhâ'dan bir ev tevarüs etti. Hafsa
radıyallahuf anha, bu eve hayatı boyunca olmak kaydıyla Zeyd İbnu'l Hattab'ın
kızını oturtmuştu. Zeyd'in kızı ölünce İbnu Ömer radıyallahu anhüma meskeni
kabzetti. O bu evin kendine ait olduğu re'yinde idi."

Muvatta, Akdiye 45, (2, 756).

GAZVELER

4195 - Büreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm onaltı gazve yapmıştır."

Buhari, Megazi 89, 1, 77; Müslim, Hacc 218, (1254), Cihad 147,
(1814); Tirmizi, Cihad 6, (1676).

4196 - Müslim'in rivayetinde: "(Büreyde radıyallahu anh)
Resülullah'la birlikte onaltı gazveye katıldığını söyler."

Müslim, Cihad 146, 147, (1814).

4197 - Yine Müslim'in bir rivayetinde: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm ondokuz gazve yaptı, bunlardan sekizinde savaştı"
denmektedir.

Müslim, Cihad 146, (1819); Buhari, Megazi 87.

4198 - Seleme İbnu'l-Ekva' radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte yedi gazve yaptım. Ayrıca
çıkardığı seferlerden de dokuzuna katıldım. Bir defasında başımızda Ebu Bekr
radıyallahu anh, bir defasında da Üsame İbnu Zeyd radıyallahu anhüma
vardı."

Buhari, Megaazi, 87; Müslim, Cihad 148, (1815).

BEDİR GAZVESİ

4199 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, kendisine Ebu Süfyan'ın gelmekte olduğu haber
verilince, ashabıyla istişare etti. Önce Ebu Bekr radıyallahu anh konuştu.
Ondan yüzün çevirdi (iltifat etmedi). Sonra Hz. Ömer radıyallahu anh konuştu.
Ondan da yüzünü çevirdi. Derken sa'd İbnu Ubade radıyallahu anh (Resûlullah'ın
maksadını sezerek) ayağa kalktı ve "Ey Allah'ın Resulü, biz (ensariler)i
mi kastediyorsunuz? Nefsimi kudret elinde tutan zata yemin ederim, eğer bize
bineklerimizi denize sürmemizi emredecek olsanız, mutlaka (gözümüzü kırpmadan)
daldırırız. Bize onlara binip Berkı'l-Gımâd'a gitmemizi emretseniz onu da
yaparız!" dedi. Bunun üzerine Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm halkı
hazırladı. Yola çıktılar ve Bedr'e kadar gelip indiler.

Orada, Kureyş'in su almaya gönderdiği kimselerle karşılaştılar.
İçlerinde Beni Haccac'a ait siyahi bir köle vardı. Onu yakaladılar. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın ashabı Ebu Süfyan ve arkadaşları hakkında bilgi
soruyorlardı. Köle:

"Ebi Süfyan hakkında bilgim yok. Ancak (burada) Ebu Cehl,
Utbe, Şeybe ve Umeyye İbnu Halef var!" dedi. O böyle söyleyince Ashab onu
dövdü. O da: "Evet, ben size haber veriyorum. Bu Ebu Süfyan'dır!"
dedi. Onu bıraktıkları zaman başkaları sordular. O yine:

"Ben Ebu Süfyan hakkında bir şey bilmiyorum, lakin burada
halkın içinde Ebu Cehil, Utbe, Şeybe, Umeyye İbnu Halef var!" dedi. Böyle
söyleyince onlar da aynı şekilde dövdüler. Bu esnada Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm namaz kılıyordu. Bu hali görünce namazı bıraktı ve: "Nefsimi
kudret elinde tutan Zât-ı Zülcelâl'e yemin olsun, size doğruyu söyleyince onu
dövüyorsunuz! Yalan söyleyince de bırakıyorsunuz" dedi.

Ravi der ki: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm elini
koyarak "burası falancanın öldürüleceği yer, şurası feşmekancanın
öldürüleceği yer" diye teker teker gösterdi."

Ravi der ki: "Allah'a yemin olsun onlardan hiçbiri,
Aleyhissalatu vesselam'ın elini koyduğu yerin dışına sapmadan, gösterdiği
yerlerde öldürüldüler."

Müslim, Cihad 83, (1779); Ebu Davud, Cihad 125, (1681).

4200 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Bana Ömer
İbnu'l-Hattab radıyallahu anh anlattı. Dedi ki: "Bedir günü olunca,
Aleyhissalatu vesselam müşriklere bir baktı. Onlar bin kişiydiler. Halbuki
ashabı üçyüzondokuz kişi. Hemen kıbleye yönelip, ellerini kaldırdı. Rabbine
sesli olarak şöyle dua etmeye başladı:

"Ey Allahım! Bana vaadettiğin (zaferi) yerine getir.
Allahım! Bana zafer ver! Ey Allahım, eğer ehl-i İslam'ın bu bölüğünü helak
edersen artık yeryüzünde sana ibadet edilmeyecek!"

Ellerini uzatmış olarak yakarmalarına öyle devam etti ki, rıdası
omuzundan düştü. Bunu gören Ebu Bekir radıyallahu anh yanına gelerek rıdasını
aldı omuzuna attı, sonra arkasından yaklaşıp:

"Ey Allah'ın Resûlü! Rabbine olan yakarışın yeter. Allah
Teala Hazretleri sana vaadini mutlaka yerine getirecek!" dedi. O sırada
aziz ve celil olan Allah şu vahyi inzal buyurdu: "Hani siz Rabbinizden
imdâd taleb ediyordunuz da O da: "Muhakkak ki ben size meleklerden birbiri
ardınca bin(lercesi ile) imdad ediciyim" diyerek duanızı kabul
buyurmuştur" (Enfal 9). Gerçekten Hak Teala Hazretleri o gün melerlerle
yardım etti."

Müslim, Cihad 58, (1763); Buhari, Megazi 4; Tirmizi, Tefsir,
Enfal (3081); Ebu Davud, Cihad 131, (2690).

4201 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Mikdad
İbnu'l-Esved'in ağzından gayet kesin bir söz söylediğine şahid oldum ki, o
sözün sahibi olmak, bana (sevabca) ona denk olabilecek her kıymetli sözden daha
sevimlidir. O (Resûlullah) bu sırada halkı müşriklere karşı Bedr'e katılmaya
davet ediyordu. Resûlullah'a gelerek dedi ki:

"Ey allah'ın Resûlü! Biz, Beni İsrail'in (Hz. Musa'ya):
"Sen ve Rabbin ikiniz gidin savaşın, biz burada oturucularız!" dediği
gibi diyecek değiliz. Bilakis, "Sen hükmet! Biz sağında, solunda, önünde
ve arkanda seninle beraberiz!" diyoruz."

Bu söz üzerine Resûlullah'ın yüzünün parladığını ve sevinçle dolduğunu
gördüm."

Buhari, Megazi 4, Tefsir, Maide 4.

4202 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Bedir günü buyurdular ki: "İşte Cebrail
aleyhisselam! Atının başından tutmuş, üzerinde de savaş teçhizatı var, (yardımınıza
gelmiş durumda)!"

Buhari, Megazi 11.

4203 - İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, Bedir günü, ashabından üçyüzonbeş kişi
ile yola çıktı. Bedir'e gelince:

"Allahım bunlar açtır, doyur! Allahım bunlar ayakkabısızdır,
bindir! Allahım bunlar çıplaktır giydir!" diye dua etti. Allah Bedir günü
fetih ve zafer müyesser etti. Savaş bitince döndüler. Savaşa katılanlardan her
biri bir veya iki deve ile döndüler. Elbiseler giydiler, doydular da."

Ebu Davud, Cihad 157, (2747).

4204 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Bedir savaşı
başlayınca bir miktar savaştım. Sonra Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'ın
yanına geldim. Ne yaptığına bakmak istiyordum. Secde etmiş, şöyle diyor buldum:

"Ey hayy (diri) olan, ey kayyûm olan (kainatı ayakta tutan)
Allahım, rahmetinle sana sığınıyor, yardımını talebediyorum!"

Oradan ayrılıp tekrar bir miktar daha savaştım, tekrar geldim, o
hala secde halinde idi ve:

"Ey Hayy olan, kayyûm olan Allahım, rahmetinle sana
sığınıyor, yardımını talebediyorum!" diyordu. ben tekrar döndüm savaşmaya
gittim. Bir müddet sonra yine geldim. Hâlâ aynı halde devam ediyordu. Allah
zafer verinceye kadar bu halde devam etti."

Rezin tahric etmiştir. İbnu Hâcer, Hâkim ve Nesâi'nin rivayet
ettiğini belirtir. (Fethu'l-Bari 8, 291).

4205 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "(Bedir günü)
savaş meydanından) geçiyordum. Ebu Cehl'in ayağından isabet alarak yıkılmış
olduğunu gördüm:

"Ey Allah'ın düşmanı! Ey Ebu Cehl, nihayet Allah seni de
böyle rüsvay etti!" dedim (ve ilavaten): "Bu halde ondan korkacak
değilim!" dedim. (Ebu Cehil):

"Kavminin öldürdüğü kimseden daha şereflisi var mıdır?"
diye cevap verdi. Ben, keskin olmayan bir kılıçla vurdum. Bu, bir işe yaramadı.
Kendi kılıncı elinden düşünceye kadar vurdum. Onu alıp, onunla vurup geberttim.
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm onun kılıncını bana (ganimet hissemden fazla
olarak) verdi."

Buhari, Megazi 8, Ebu Davud, Cihad 142, (2709).

4206 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Mekke halkı,
esirlerin fidye-i necatlarını gönderdikleri zaman, (Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın kerimeleri) Zeyneb de kocası Ebu'l-As İbnu'r-Rebi'in fidye-i necatı
olarak mal gönderdi. Bunun gönderdikleri arasında Hz. Hatice radıyallahu
anha'nın, Ebu'l-As'la evlenmesi sırasında Zeyneb'e vermiş olduğu bir kolye de
vardı. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bu kolyeyi görünce son derece
duygulandı ve:

"İsterseniz Zeyneb'in esirini serbest bırakın ve kolyesini
de ona iade edin!" buyurdular. Ashab: "Baş üstüne!" dedi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Ebu'l-As'dan, Zeyneb'i kendine göndermesi (hicretine
izin vermesi) hususunda söz aldı -veya Ebu'l-As... vaadetti- Aleyhissalatu
vesselam ensar'dan bir zatla Zeyd İbnu Harise radıyallahu anhüma'yı, Zeyneb'i
getirmek üzere gönderdi ve onlara: "Batn-ı Ye'cic'e gidin. Orada, size
Zeyneb uğrayacak, buraya gelinceye kadar ona refakat edin" emir
buyurdu."

Ebu Davud, Cihad 131, (2692).

4207 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Bedir cihetine yola çıktı. Harratu'l-Vebere'ye varınca
arkasından cüret ve secaatiyle tanınan bir adam ona yetişti. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın Ashabı onu görünce sevindiler. Adam kavuşunca
Resulullah'a: "Ben sana uymak ve seninle birlikte yaralanmak için geldim!"
dedi. Aleyhissalatu vesselam:

"Allah ve Resulüne inanıyor musun?" diye sordu. Adam:
"Hayır!" dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Öyleyse dön. Ben
müşrikten yardım taleb etmem" buyurdu.

Hz. Aişe devamla der ki:

"Adam gitti, sonra bir ağacın yanında Aleyhissalatu
vesselam'a yine yetişti ve önceki söylediğini yine söyledi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm da önceki sözünü aynen tekrar etti:

"Geri dön, ben müşrikten yardım taleb etmem" dedi. Adam
döndü. Ancak Beyda'da tekrar yetişti. Önceki söylediğini aynen yine söyledi.
Resûlullah da:

"Allah'a ve Resûlüne inanıyor musun?" dedi. Adam bu
sefer: "Evet!" dedi. Aleyhissalatu vesselam da:

"Öyleyse yürü!" buyurdu. Adam orduya katıldı."

Müslim, Cihad 150, (1817); Tirmizi, Siyer 10, (1558); Ebu Davud,
Cihad 153, (2732).

4208 - Ebu't-Tufeyl radıyallahu anh anlatıyor: "Huzeyfe
İbnu'l-Yeman radıyallahu anhüma dedi ki: "Benim Bedr'e katılmama mani olan
şey şudur: Ben ve babam el-Hüseyl ikimiz beraber yola çıkmıştık. Kureyş
kafirleri bizi tuttular ve:

"Siz muhakkak Muhammed'in yanına gitmek istiyorsunuz!"
dediler. Biz de:

"Hayır, ona gitmiyoruz. Medine'ye gitmek istiyoruz!"
dedik. Bunun üzerine bizden, Muhammed'in safında yer alıp beraber
savaşmayacağımız hususunda Allah'a ahd ve misak aldılar. Biz Medine'ye gelince,
durumu Resûlullah'a arzettik.

"Haydi gidin. Biz onlara verdiğiniz sözü tutar, onlara karşı
Allah'tan yardım dileriz!" buyurdular."

Müslim, Cihad 98, (1787).

BENİ NADİR GAZVESİ

4209 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Beni'n-Nadir hurmalığını kesti ve yaktı. Bu hurmalığa
el-Büreyre deniyordu. Büreyre hakkında Hassan İbnu Sabit radıyallahu anh şöyle
demişti:

"Büreyre'de tutuşa8n yangın, Beni Lüey reislerine
ehemmiyetsiz geldi."

Ebu Süfyan İbnu'l-Haris İbni Abdilmuttalib ona şöyle cevap verdi:
"Allah bu yapılanı (yangını) devam ettirsin. -Büreyre'nin etrafını da
cehennem yaksın. Yangından hengimizin uzakta olduğunu bileceksin.- Mekke,
Medine'den hangisinin zarardide olduğunu göreceksin."

Müslim'in rivayetinde şu ziyade var: "Şu ayet bu hadise
hakkında naziyl olmuştur: "İnkarcı kitap ehlinin yurtlarında hurma
ağaçlarını kesmeniz veya onları kesmeyip gövdeleri üzerinde ayakta bırakmanız
Allah'ın izniyledir. Allah yoldan çıkanları böylece rezilliğe uğratır" (Haşr
5).

Buhari, Megazi 14, Hars 6, Cihad 154, Tefsir, Haşr; Müslim, Cihad
29, (1746); Tirmizi, Tefsir, Haşr (3298); Ebu Davud, Cihad 91, (2615).

4210 - Bintu Muhayyisa, babasından naklediyor: "Allah Teala
Hazretleri, Peygamberine, yahudilerin tasarladıkları suikasdı bildirince,
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Yahudi erkeklerden kimi yakalarsanız onu hemen
öldürün!" ferman buyurdu. Bunun üzerine babam Muhayyısa radıyallahu anh,
yahudi tüccarlarından biri olan Şebibe'nin üzerine atılıp öldürdü. Amcam Huvayyısa
o sıraada henüz müslüman değildi ve babamdan daha yaşlıydı. Babama hem vuruyor
ve hem de:

-Ey Allah'ın düşmanı! (Onu nasıl öldürürsün?) Karnındaki yağ
belki de onun malından!" diyordu. Babam şu cevabı verdi:

"Bana onu yapmamı öyle bir zat emretti ki, eğer seni
öldürmemi emretse seni de sağ bırakmazdım." Amcam o esnada müslüman
oldu."

Ebu Davud Harac 22, (3002).

4211 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Nadir ve
Kureyza yahudileri Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile savaştılar. O da Beni'n-Nadir'i
sürdü. Kureyza'yı yerinde bıraktı. Kureyza'ya ihsanda dahi bulundu. Sonradan
onlar da Resûlullah'la savaştılar. Aleyhissalatu vesselam da erkeklerini
öldürdü, kadınlarını, mallarını, çocuklarını müslümanlar arasında taksim
etti."

Buhari, Megazi 14, Müslim; Cihad 62, (1766); Ebu Davud, İmaret
23, (3005).

KA'B İBNU EŞREF'İN KATLİ

4212 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm (bir gün):

"Ka'b İbnu'l-Eşref'in hakkından kim gelecek? Zira bu Allah
ve Resulüne eza veriyor!" buyurdular. Muhammed İbnu Mesleme radıyallahu
anh atılarak: "Onu öldürmemi ister misiniz?" dedi. Aleyhissalatu
vesselam: "Evet!" deyince Muhammed İbnu Mesleme: "Hakkınızda
menfi şeyler söylememe de izin veriyor musunuz? (Güvenini kazanmamız için buna
gerek olacak)" dedi. Aleyhissalatu vesselam:

"(İstediğinizi) söyle(yin)" buyurdu.

Bunun üzerine Muhammed İbnu Mesleme radıyallahu anh Ka'b
İbnu'l-Eşref'e gelip onunla konuştu, aralarındaki (eski) dostluğu hatırlattı
ve:

"Şu adam var ya, sadaka istiyor ve bize sıkıntı
oluyor!" dedi.

Ka'b bunu işitince: "Ha şöyle! Vallahi ondan daha da
çekeceksiniz!" dedi.

Muhammed İbnu Mesleme:

"Biz ona şimdi gerçekten tabi olduk. Onu büsbütün terkedip
sonunun ne olacağını seyretmekten de korkuyoruz" dedi.

Ka'b: "Söyle bana dedi, içinde ne var, ne yapmak
istiyorsunuz?"

Muhammed: "Onu yalnız bırakmak, ondan ayrılmak
istiyoruz" deyince, Ka'b: "Şimdi beni mesrur ettin" dedi.

Muhammed ilave etti: "Bana biraz ödünç vermeni taleb
ediyorum." dedi. Ka'b da: "Bana rehin olarak ne bırakacaksın?"
diye sordu. Muhammed İbnu Mesleme: "Ne istersin?" dedi. Ka'b:
"Kadınlarınızı bana rehin bırakmalısın!" dedi.

"Ama sen Arapların en yakışıklısısın. Sana kadınlarımızı
nasıl rehin bırakalım? (Şu yakışıklığın sebebiyle hangi kadın nefsini senden
men edebilir?)" dedi. Ka'b: "Öyleyse çocuklarınızı rehin
bırakırsınız!" dedi.

"Ama nasıl olur, birimizin çocuğuna hakaret edip: "Bir
veya iki vask hurma karşılığında rehin edildin" diye başına kakarlar. Ama
sana zırhları yani silahı rehin bırakalım" dedi. (Ka'b bu teklifi makul
bulup

"Pekala, bu olur?" dedi. Bunun üzerine Muhammed İbnu
Mesleme, ona el-Haris İbnu'l-Evs, Ebu Abs İbnu Cebr ve Abbâd İbnu Bişr ile
birlikte gelmek üzere randevulaştı.

Bunlar geceleyin gelip onu (dışarı) çağırdılar. Ka'b yanlarına
indi. Kadını: "Ben bazı sesler işitiyorum, bu sanki kan sesidir (gitme!)
dedi.

Ancak O: "Hayır, bu gelen Muhammed İbnu Mesleme ile süt
kardeşi ve Ebu Naile'dir. Mert kişi geceleyin yaralanmaya bile çağrılsa icabet
eder!2 dedi.

Muhammed İbnu Mesleme arkadaşına: "Gelince, ben elimi başına
uzatacağım. Onu tam yakaladım mı göreyim sizi!" dedi. Ka'b kılıncını
kuşanmış olarak indi.

"Sende tıyb kokusu hissediyoruz!" dediler. Ka'b:
"Evet! nikahımda falan kadın var. Arap kadınlarının (sevdiği) kokuyu
sürüyorum" dedi. Muhammed İbnu Mesleme: "Ondan koklamama müsaade eder
misin?" dedi.

Ka'b: "Tabi ederim, kokla!" dedi. Muhammed yakalayıp
kokladı. Sonra:

"bir kere daha koklamama müsaade eder misin?" dedi.
Sonra onu yakaladı.

"Göreyim sizi!" dedi ve orada öldürdüler."

Buhari, Meğazi 15, Rehn 3, Cihad 158, 159; Müslim, Cihad 119,
(1801); Ebu Davud, Cihad 169, (2768).

EBU RAFİ' ABDULLAH İBNU EBİ'L-HUKAYK'IN ÖLDÜRÜLMESİ

4213 - Hz. Bera radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Ebu Rafi'e bir heyet gönderdi. Abdullah İbnu Atik,
geceleyin evine girerek, onu uyurken öldürdü."

4214 - Bir başka rivayette şöyle der: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm yahudi Ebu Rafi'e, Ensar'dan bir grup adam gönderip,
başlarına da Abdullah İbnu Atik'i koydu.

Ebu Rafi', Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a eza veriyor ve
aleyhinde çalışmalar yapıyordu. Ebu Râfi', Hicaz bölgesindeki kendine has bir
kalede oturuyordu. Kaleye yaklaştıkları zaman güneş batmıştı. Halk artık
sürüleriyle dönüyordu.

Abdullah arkadaşlarına: "Siz burada oturun ve yerinizden
ayrılmayın. Ben gidip, kapıcılara biraz iltifat edip, içeri girme imkanı
arayacağım" dedi ve ilerledi. Kapıya kadar geldi. Kaza-yı hacet yapıyormuş
gibi elbisesini toparladı. İnsanlar içeri girmişti. Kapıcı seslendi:

"Ey Allah'ın kulu, girmek istiyorsan gir. Kapıyı kapatacağım
(çabuk ola)" dedi.

Ben de girdim ve (bir köşeye) gizlendim. Halk tamamen girince
kapıyı kapattı. Sonra da anahtarları bir kazığa taktı.

Ben (müsait bir anda) kalkıp anahtarları alıp kapıyı açtım. Ebu
Rafi evinde gece sohbeti yapıyordu. Ve hususi bir köşkte idi.

Sohbet arkadaşları dağılınca, yanına çıktım. Her bir kapıyı açıp
girdikçe içeriden üzerime kapadım. "Eğer halkın haberi olur da beni
öldürmeye azmederlerse, ben Ebu Rafi'i öldürmeden ona ulaşamasınlar" diye
böyle yaptım. Sonunda yanına kadar geldim. Köşkün ortasında yer alan karanlık
bir odadaydı. Ancak, odanın neresinde olduğunu bilemiyordum.

"Ebu Râfi" diye seslendim.

"Kim o?" dedi. Sese doğru yöneldim. Heyecan içerisinde
bir kılıç darbesi indirdim, ama boşa gitti. Adam bir çığlık attı. Hemen odadan
çıktım. Azıcık bekleyip tekrar girdim. (Sesimi değiştirip, yardıma gelmiş gibi

"O ses de ne? ey Ebu Râfi" dedim.

"Kahrolası, odada biri var, az önce bana kılıç vurdu"
dedi.

(Yerini iyice keşfetmiştim), bir darbe daha indirdim. Yaraladım,
fakat öldüremedim. Sonra kılıcın ucunu karnına sapladım, sırtına kadar dayandı.
Öldürdüğümü anladım. Geri dönüp, kapıları teker teker açmaya başladım.
Merdivene kadar geldim. Ayağımı bastım. Yere kadar ulaştığımı zannettim. Ay
ışığıyla aydınlık bir gecede düştüm. Bacağım kırıldı. Sarığımla sardım. Sonra
gidip kapının önüne oturdum. Onu gerçekten öldürdüm mü, öğreninceye kadar bu
gece kaleden dışarı çıkmayacağım" dedim.

Horozlar ötünce, surların üzerinden ölüm ilan edildi. Ölüm
habercisi:

"Hicaz ahalisinin tüccarı Ebu Rafi'nin ölümünü
duyuruyorum!" diye bağırıyordu. Ben hemen arkadaşlarımın yanına gittim.

"Zafer! dedim, Allah Ebu Rafi'in canını aldı!"

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a geldim, olup biteni anlattım.
Bana:

"Uzat ayağını!" buyurdular. Ben de ayağımı uzattım.
Meshediverdi. Sanki hiçbir şey olmamış gibi hiçbir rahatsızlık kalmadı."

Buhari, Megazi 16, Cihad 155).

4215 - Abdurrahman İbnu Ka'b radıyallahu anhüma anlatıyor:
!Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm İbnu Ebi'l-Hukayk'ı öldürenleri, (bu işe
giderken) kadın ve çocukları öldürmekten nehyetmişti. Onlardan bir adam dedi
ki: "Karısı bağırmalarıyla bize sıkıntı olmuştu. Kılıncı sıyırıp tepesine
kaldırdım. (Vuracağım sırada) Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'(ın tenbihini)
hatırladım ve kendimi tuttum. Bu tenbih olmasaydı ondan da rahata
erecektik."

Muvatta, Cihad 8, (2, 447).

UHUD GAZVESİ

4216 - Zeyd İbnu Sabit radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Uhud'a çıktığı zaman, (bir müddet sonra) O'nunla beraber
çıkanlardan bir kısmı geri döndü. (Bunlar hakkında) Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın ashabı ikiye ayrıldı. Bir grup: "Bunları öldürelim"
diyordu. Öbür grup ise: "Hayır onları öldürmeyelim" diyordu. Bu
ihtilaf üzerine şu ayet nazil oldu:

"(Ey Müslümanlar!) Münafıklar hakkında iki fırka olmanız da
niye? Allah onları yaptıklarından dolayı baş aşağı etmiştir. Allah'ın
saptırdığını siz mi yola getirmek istiyorsunuz? Allah'ın saptırdığı kimseye sen
hiç yol bulamıyacaksın" (Nisa 88).

Resûlullah da şöyle buyurdu: "Burası Taybe'dir. Deccâl'ı
sürer çıkarır, tıpkı körüğün, demirin pasını çıkardığı gibi."

Buhari, Megazi 17, Fedailu'l-Medine 10, Tefsir, Nisa 15; Müslim,
Münafıkun 6, (2776); Tirmizi, Tefsir, Nisa (3031).

4217 - Bera İbnu Azib radıyallahu anhüma anlatıyor: "O gün
müşriklerle karşılaştık. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ok atıcılardından
müteşekkil (elli kişilik) bir grup askeri ayırıp, başlarına Abdullah İbnu Cübeyr
radıyallahu anh'ı tayin etti. Ve şu tenbihte bulundu:

"Hiç bir surette yerinizden ayrılmayın! Hatta bizim onlara
galip geldiğimizi görseniz bile yerinizden ayrılmayın. Onların bize galebe
çaldıklarını (ve kuşların cesetlerimize üşüştüklerini) görseniz dahi (ben size
adam göndermedikçe) bize yardıma gelmeyin!"

Müşriklerle karşılaştığımız zaman (Allah onları hezimete uğrattı
ve) kaçtılar. Hatta dağa hızla kaçan kadınların eteklerini topladıklarını
gördüm. (Ayak bileklerindeki) halkaları bile gözüküyordu. (Bizimkiler) şöyle
demeye başlamışlardı: "Ganimet, ganimet!"

Abdullah İbnu Cübeyr radıyallahu anh:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm(ın size ne söylediğini
unuttunuz mu?) "yerlerinizi terketmeyin" diye tenbihledi!" dedi
ise de (okçular) dinlemediler. (Vallahi, biz de arkadaşlarımızın yanına gidip,
ganimet alacağız" dediler.) Onlar bu emre itiraz edince, yüzleri ters
çevrildi, (ne yapacağını bilemeyen şaykınlara döndüler ve) (mağlup oldular).
Yetmiş ölü verildi. Ebu Süfyan ortaya çıkıp: "Aranızda Muhammed var
mı?" diye sordu. Aleyhissalatu vesselam "Ona cevap vermeyin!"
dedi. Ebu Süfyan tekrar sordu: "Aranızda İbnu Ebi Kuhâfe var mı?"

Resûlullah yine: "cevap vermeyin" buyurdu. Ebu Süfyan:

"Aranızda İbnu'l-Hattab var mı?" diye sordu. Hiç kimse
ona cevap vermedi. O zaman Ebu Süfyan: "Bunların hepsi öldürüldüler. Eğer
sağ olsalardı cevap verirlerdi!" dedi. Bu söz karşısında Hz. Ömer
radıyallahu anh kendini tutamadı ve: "Ey Allah düşmanı yalan söyledin.
Sana üzüntü verecek şeyleri Allah ibkâ etsin!" dedi. Ebu Süfyan:
"(Şanın) yüce olsun Ey Hübel!" dedi. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm:

"Buna cevap verin!" emretti. Ashab:

"Ne diyelim?" diye sordu.

"Allah mevlamızdır, sizin mavlanız yoktur!" deyin"
dedi. Ebu Süfyan:

"Güne gün! (Uhud Bedir'e karşılıktır.) Harb (elden ele
geçen) kova gibidir! Müsleye uğramış (uzuvları koparılmış) kimseler
bulacaksınız. Bunu ben emretmedim. (Buna memnun olmadım, kızmadım da,
yasaklamadığım gibi emir de etmedim) beni kötülemeyin!" dedi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm:

"Buna cevap verin!" emrettiler. Ashab: "Ne
söyleyelim?" diye sordu.

"Hayır eşitlik yok! Bizim ölülerimiz cennette, sizinkiler
cehennemde! deyin!" buyurdular.

Buhari, Megazi 17, 9, 20, Cihad 164, Tefsir, Al-i İmran 10, Ebu
Davud, Cihad 116. (2662).

"Beni kötülemeyin" den sonrasını Rezin ilave etmiştir.)

4218 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Amcam Enes
İbnu'n-Nadr radıyallahu anh Bedir savaşında bulunamadı. Bu sebeple: "Ben
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın müşriklere karşı yaptığı ilk savaşta
yoktum. Eğer Allah, bana Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la birlikte
müşriklerle savaşmak nasib ederse, Allah ne yapacağımı görecektir!" dedi.

Uhud günü müslümanlar (bozulup) dağılınca:

"Ey Allahım, bunların -yani müslümanların- yaptığından dolayı
özürlerinin kabulünü dilerim. Ben onların -yani müşriklerin- yaptığından da
sana sığınıyorum!" dedi ve kılıncını çekip ilerledi. Karşısına Sa'd İbnu
Mu'az çıkmıştı:

"Ey Sa'd İbnu Mu'az! Cenneti istiyyorum! Nadr'ın Rabbine
yemin olsun ben Uhud'un önünde(n gelen) cennetin kokusunu duyuyorum!"
dedi.

(O günü anlatan) Sa'd İbnu Mu'az, (Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'a):

"Ey Allah'ın Resulü. (o gün) onun yaptıklarını (bir bir
anlatmaya) muktedir değilim! İlerledi (diyeyim o kadar)" dedi. Enes İbnu
Malik, (Sa'd İbnu Mu'az radıyallahu anh'ı te'yiden) dedi ki:

"Biz (Enes İbnu Nadr'ın) cesedinde seksen küsür darbe izi
bulduk, kimisi kılıç, kimisi mızrak, kimisi ok yarasıydı. ayrıca biz onu
müşrikler tarafından müsle edilmiş (gözü oyulup, burnu, kulakları koparılmış)
olarak bulduk. Öyle ki onu kimse tanıyamamıştı. Kızkardeşi (halam Rübeyyi')
-bedenindeki bir ben'inden veya-parmağının ucundan tanıdı.

Enes radıyallahu anh devamla dedi ki: "Biz şu ayetin, Enes
İbnu Nadr ve benzerleri hakkında indiğine inanırdık: "Mü'minlerden Allah'a
verdiğgi ahdi yerine getiren adamlar vardır. Kimi bu uğurda canını vermiş, kimi
de beklemektedir, ahdlerini hiç değiştirmemişlerdir" (Ahzab 23).

Buhari, Megazi 17, Cihad 12; Müslim, İmaret 148, (1903); Tirmizi,
Tefsir, (3198).

4219 - Hz. Câbir radıyallahu anh anlatıyor: "Uğud günü bir
adam Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sordu:

"Öldürülecek olsam, nereye gideceğim Ey Allah'ın
Resulü?"

"Cennete!" cevabını alınca elindeki hurmaları fırlatıp
attı. (Kafirlerin içine dalıp) öldürülünceye kadar savaştı."

Buhari, Megazi 17; Müslim, imaret 143, (1899); Nesai, Cihad 31,
(6, 33).

4220 - İbnu'l-müseyyeb rahimehullah anlatıyor: "Sa'd İbnu
Ebi Vakkas radıyallahu anh'ı işittim, demişti ki: "Uhud gününde Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm sadakının içerisindeki okları bana bir bir verip:

"At! diyordu, at annem babam sana feda olsun!"

Müşriklerden biri müslümanları(n canlarını) yakmıştı, ona
kanatsız bir ok attım. Yan tarafından isabet ettirdim. Herif yere yıkıldı ve
avret yerleri de açıldı. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm güldüler, o kadar ki
yan dişlerini gördüm."

Buhari, Megazi 18, 15; Müslim, Fedâilu's-Sahabe 41, (2411, 2412).

4221 - Sa'd İbnu Ebi Vakkas radıyallahu anh anlatıyor: "Uhud
günü, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın sağ ve sol iki tarafında beyaz
elbiseli iki adam görüyordum. Bunlar, şiddetli bir şekilde savaşıyorlardı.
Onları ne daha önce görmüştüm ne de daha sonra gördüm. -Yani bunlar Cibril ve
Mikail aleyhimâsselam idiler-."

Buhari, Megazi 18, Libas 24; Müslim, Fedail 46, (2306).

4222 - Hz. Câbir radıyallahu anh anlatıyor: "Babam Uhud günü
şehid oldu. Yüzünü açıp ağlamaya başladım. Bana mani oldular. Ancak Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm mani olmuyordu. Fatıma Bintu Amr İbni haram radıyallahu
anha ona ağlamaya başladı. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam:

"Ona ağlasan da ağlamasan da melekler onu, siz (cenazesini)
kaldırıncaya kadar, kanatlarıyla gölgelemektedirler" buyurdular."

Buhari, Cenaiz 3, 34, Cihad 20, Megazi 26; Müslim, Fedailu's
Sahabe 130, (2471); Nesai, Cenaiz 13, (4, 13).

4223 - Sa'ib İbnu Yezid, -ismini söylemiş olduğu- bir adamdan
naklediyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Uhud günü (üst üste
giyilmiş) iki zırhdan (destek) gördü."

Ebu Davud, Cihad 75, (2590); İbnu Mace, Cihad 18, (2806).

4224 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Uhud günü: "Peygamberine böyle
yapan bir kavme Allah'ın öfkesi arttı" dedi ve (kırılan) dişine işaret
etti. Ve ilave etti: "Allah'ın gadabı, Resûlullah'ın Allah yolunda
öldürdüğü kişiye de Allah'ın öfkesi şiddetlendi."

Buhari, Megazi 24; Müslim, Cihad 106, (1793).

4225 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın Uhud günü dişi kırıldı, başından yaralandı. (Yüzüne
akan) kanı, yüzünden siliyor ve:

"Allah, kendilerini Allah'a davet eden peygamberlerinin
(başını) yarıp, dişini kıran (ve yüzünü kana bulayan) bir kavmi nasıl iflâh
eder?" diyordu. Bunun üzerine Allah şu ayeti indirdi:

"Allah'ın onların tevbelerini kabul veya onlara azab etmesi
işiyle senin bir ilgin yoktur. Çünkü onlar zalimlerdir. Göklerde olanlar da
yerde olanlar da Allah'ındır. Dilediğini bağışlar, dilediğine azab eder. Allah
bağışlayandır, merhamet edendir" (Al-i İmran 128-129).

Müslim, Cihad 104, (1791); Tirmizi, Tefsir, al-i İmran, (3005,
3006); Buhari, muallak olarak kaydetmiştir (Megazi, 21).

RECİ GAZVESİ

4226 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bir gözcü seriyye gönderdi. Başına Asım
İbnu Sabit'i komutan tayin etti. Bu zat Amr İbnu Asım İbni'l-Hattab'ın ceddi
idi. Usfan ile Mekke arasında bulunan bir yere kadar gittiler. Huzeyl
Kabilesi'nin Beni Lihyan denen bir koluna haber verdiler. bunları yüz okçu
yakından takibe aldı. İzlerin takiben onların inmiş bulunduğu yere kadar
geldiler. Onların azık olarak Medine'den beraberlerine almış oldukları hurmanın
çekirdeğini buldular.

"Bu Yesrib (Medine) hurmasıdır!" dediler ve izlerini
takibe devam ederek, Ashab'a kavuştular. Asım ve ashabı onları hissedince sarp
bir yere sığındılar. Takipçiler gelip onları kuşattılar.

"Eğer bize teslim olursanız size ahd ve misakımız var,
sizden kimseyi öldürmeyeceğiz!" dediler. Asım:

"Ben bir kafirin zimmetine teslim olmam. Allahım, Resulüne
bizden haber ver!" dedi. Aralarında mukâtele (vuruşma) çıktı. Takipçiler
ok attılar. Asım radıyallahu anh yedi kişiyle birlikte şehid oldu. Geriye
Hubeyb, Zeyd ve bir kişi daha kaldı. Takipçiler, bunlara da ahd ve misak etklif
ettiler. Bunlar, onlara teslim oldular. ele geçirir geçirmez, derhal yayların kirişlerini
çözerek, bunları onlarla bağladılar.

Hubeyb ve Zeyd'in yanındaki üçüncü şahıs:

"Bu, verdikleri söze birinci ihanetleri" deyip, onlarla
beraberliği reddetti. Onu sürüyüp beraberliğe zorladılar. O yine de direndi.
Onu da şehid ettiler. Hubeyb ve Zeyd'i Mekke'ye götürüp orada sattılar.
Hubeyb'i Beni'l-Haris İbni Amir İbni Nevfel satın aldı. Hubeyb, Bedir günü
el-Hâris'i öldürmüştü. Yanlarında esir olarak kaldı. Sonunda öldürmeye karar
verdiler. (Bir ara) el-Haris'in kızlarından birinden, etek traşı olmak için
ustura istedi, kız getirdi. Kadın der ki: "Bir çocuğum vardı, gafil
davrandım. Hubeyb'in yanına kadar çıktı. Hubeyb onu dizine oturttu. O vaziyette
görünce çok korktum. Benim korktuğumu Hubeyb farketti, ustura da elindeydi:

"Çocuğu öldüreceğimden mi korkuyorsun? İnşaallah böyle bir
şey yapmam" dedi. Yine o kadın şunu anlatmıştı:

"ben Hubeyb'ten daha hayırlı bir esir görmedim. Bir gün
onun, salkımdan üzüm yediğini gördüm. Halbuki o sırada Mekke'de hiç bir meyve
yoktu. Üstelik demir zincirlerle bağlı idi. Demek ki o, Allah'ın Hubeyb'e
lutfettiği bir rızıktı.

Öldürmek üzere onu, Harem bölgesinden çıkardılar. Orada:

"Beni bırakın iki rek'at namaz kılayım!" dedi.
(Bıraktılar namazını kılınca) geri geldi.

"Eğer ölümden korktu demiyecek olsaydınız daha fazla
kılacaktım!" dedi. İdam sırasında namaz kılmayı ilk sünnet kılan kimse
Hubeyb idi.

"Allahım, onların hepsini say, (dağınık dağınık öldür)"
dedi. Sonra şu beyitleri terennüm etti:

"Müslüman olarak öldürüldükten sonra gam yemem.

Nerede olursa olsun Allah için ölüyorum,

Bu ölüm O'nun zatı(nın rızası) yolundadır.

Dilerse O, darmadağınık uzuvların eklemleri üzerine bereket
verir.

(Sonra Hubeyb: "Allahım, Resulüne selamımı götürecek kimse
bulamıyorum, sen duyur" der.)

Sonra Ukbe İbnu'l-Haris kalkıp Hubeyb'i öldürdü.

Kureyş, Bedir'de pek çok büyüklerini öldürmüş bulunan Asım'ın
cesedinden bir parça getirtmek için, onun ölümünden sonra, ölüsüne adamlar
gönderdi. Allah Teala Hazretleri de onun üzerine arı oğulu nev'inden bir
gölgelik gönderdi. Bu, Kureyş'in gönderdiklerine karşı onun cesedini korudu,
hiç bir şey alamadılar."

Buhari, Megazi, 38, 9, 170, Tevhid 14; Ebu Davud, Cihad 115,
(2660, 2661), Cenaiz 16, (3112).

Bİ'R-İ MÂUNA GAZVESİ

4227 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Beni Süleym'den bir grubu Beni Amir'e gönderdi, -bir
rivayette: (annem) Ümmü Süleym'in kardeşi dayım Haram'ı yetmiş süvari
içerisinde gönderdi.- (Bi'r-i Maûna'ya vardıkları zaman dayım onlara:

"Ben sizden önce gideyim. Eğer bana Resulüllah'tan tebliğde
bulunmam için eman verilirse (tebliğde bulunurum). Eman vermezlerse, sizler
bana yakın bir yerde bulunmuş olursunuz" dedi. Ve ilerledi. Gerçekten
dayıma önce eman verdiler. O, kendilerine Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'dan
bahsederken, kendilerinden bir adama ima ile işaret ettiler. O da dayıma
ansızın mızrak sapladı. Dayım:

", Ka'be'nin Rabbına yemin olsun, (şehidlik)
kazandım!" dedi. Sonra dayımın diğer arkadaşlarına yönelip (dağa kaçan iki
kişi hariç) hepsini öldürdüler. Cibril aleyhisselam Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'a onların Rablerine kavuştuğunu, allah'ın onlardan razı olup onları da
razı ettiğini haber verdi.

Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam bir ay boyu, Arap
kabilelerinden Ril, Zekvan, Usayye ve Beni Lihyan'a sabah namazında beddua
etti."

Buhari, Megazi 38, Vitr 7, Cihad 9; Müslim, Mesacid, 297, (677).

FEZARE GAZVESİ

4228 - Seleme İbnu'l-Ekva' radıyallahu anh anlatıyor:
"Bizimle su arasında bir müddetlik mesafe kalınca Hz. Ebu Bekr emretti,
gece istirahati için mola verdik. Sonra baskını başlattı. Suya vardı. Suyun
başında ölen öldü, esir alınan esir alındı. Ben halktan bir cemaate bakıyordum.
İçerisinde çocuklar ve kadınlar vardı. Dağa benden önce varırlar diye korkarak
onlarla dağın arasına bir ok attım. Oku görünce durdular. Onları sürerek
getirdim. aralarında Beni Fezare'den bir kadın vardı. Üzerinde deriden bir kaş'
vardı. Kaş' kuru post demektir. Kadının yanında Arapların en güzelinden bir kız
vardı. Onları, sürerek Hz. Ebu Bekr radıyallahu anh'a kadar getirdim. Ebu
Bekir, kızı bana hediye etti. Medine'ye kadar geldik. Kızın elbisesini bile
açmadım. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm çarşıda bana rastladı.

"Ey Seleme, dedi, kadını bana bağışla!"

"Ey Allah'ın Resulü, dedim, vallahi hoşuma gitti, ancak
henüz elbisesini bile açmadım."

Ertesi günü, çarşıda bana yine rastladı.

"Ey Seleme, ceddine rahmet, kadını bana bağışla!"
buyurdu.

"Ey Allah'ın Resulü! dedim, o senindir, Allah'a yemin olsun,
kadının elbisesini açmadım!"

Sonra Aleyhissalatu vesselam o kadını Mekke'ye gönderdi ve
Mekke'de esir edilen bazı müslümanların fidye-i necatı yaptı."

Müslim, Cihad 46, (1755); Ebu Davud, Cihad 134, (2697).

HENDEK GAZVESİ

4229 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Hendek'e gitti. Gördü ki Muhacir ve Ensar soğuk bir
sabah vakti hendek kazıyorlar. Onların, bu işi kendilerine bedel yapacak
köleleri yok. Onları vuran yorgunluk ve açlıklarını görünce (şiirimsi bir
ifade) terennüm ettiler:

"Ey Allahım! gerçek hayat ahiret hayatıdır,

Ensar ve muhaciri mağfiret buyur!"

Çalışanlar da O'na şöyle mukabele ettiler:

"Biz Muhammed'e bey'at edenleriz

Hayatta kaldıkça cihad gayemiz."

Buhari, Megazi 29, 33, 34, 110, Fedailu'l-Ashab 9, Rikak 1, Ahkam
43; Müslim, Cihad 127, (1805); Tirmizi, Menakıb (3857).

4230 - Hz. Bera radıyallahu anh anlatıyor: "(Hendek
kazarken) Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı gördüm, bizimle birlikte omuzunda
O da toprak taşıyordu. Karnının beyazlığını toprak bürümüştü. (Bu esnada, ashabı
şevke getirmek için zaman zaman) şöyle terennüm ediyordu:

"Vallahi Allah olmasaydı hidayeti bulamazdık,

Ne sadaka verir ne namaz kılardık.

Üzerimize sekinet indir Allahım!

Ayaklarımıza sebat ver Allahım!

Müşrikler bize karşı azdılar,

Fitne çıkarmak dilerler ama yandılar"

Resülullah bunları söylerken sesini yükseltiyordu."

Buhari, Megazi 29, Cihad 34, 161, Kader 16, Temenni 7; Müslim,
Cihad 125, (1803).

4231 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Hendek'den döndüğü zaman, silahları bırakıp (elini
yüzünü) yıkamış, tam başındaki toprakları çırparken Cebrail aleyhisselam geldi.

"Sen, dedi, silahı bıraktın, vallahi biz daha bırakmadık.
Onlara geri git.

"Nereye kadar?" dedi Resûlullah.

"Şuraya!" diyerek Beni Kureyza'yı gösterdi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm bu emir üzerine onlarla savaşmaya çıktı. Kureyzalılar
hükmüne razı oldular. Hakem olarak Sa'd İbnu Mu'az'ı seçtiler. O da:

"Ben onlardan muharib olanların öldürülmesine, kadın ve
çocukların esir edilmesine, mallarının da taksim edilmesine hükmediyorum!"
dedi. Sa'd, Hendek savaşı sırasında ana damarından yara almıştı. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm tedavisiyle yakından ilgilenmek için mescidin içinde ona
bir çadır kurdurmuştu. -Bir rivayette Sa'd der ki: "Ey Allahım sen
biliyorsun ki, senin yolunda kendileriyle cihad etmekten en ziyade memnun
olacağım bir kavim Resulünü tekzib eden ve Onu yurdundan sürüp çıkaranlardır.
Ey Allahım kanaatim şu ki, sen, bizimle onların arasındaki (harbi artık) bıraktın.
Eğer hâlâ Kureyş'le savaş olacaksa bana daha hayat ver de senin yolunda onlara
karşı cihad edeyim. Eğer savaşı kesti isen damarımı daha da aç, ölümüm ondan
olsun."- Bu dua üzerine, o gece damarı iyice açıldı. O zaman mescidde
bulunan Beni Gıfar'a ait çadırda kalanları kanın kendilerine doğru akmasından
başka bir şey ürkütmemiş.

"Ey çadır sahibi, dediler. Sizin taraftan bize doğru gelen
nedir?"

Bu, kanamakta olan Sa'd'ın yarasından akmıştı. O sebeple öldü,
radıyallahu anh."

Buhari, Megazi 30, Cihad 18; Müslim, Cihad 67, (1769); Ebu Davud,
Cenaiz 8, (3101); Nesai, Mesacid 18, (2, 45).

4232 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Ahzab (Hendek)
günü Sa'd İbnu Mu'az radıyallahu anh (Kureyş'ten İbnu'l-Arika'nın attığı bir
okla) koldaki ana damardan vurulmuştu, böylece damarı kesilmiş oldu. (Kanı
durdurmak için) Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm dağlama uyguladı. Bunun
üzerine eli şişti, çokça kan akarak Sa'd'ı zayıf düşürdü. Resûlullah tekrar
dağladı. Eli yine şişti. Bu hali görünce (Sa'd radıyallahu anh):

"Allahım, Beni Kureyza'dan gönlüm rahata ermedikçe canımı
alma!" diye dua etti. Derken kanı durdu. Kureyza onun hükmünne baş
eğinceye kadar tek damla akmadı. Onlar hakkında erkeklerin öldürülmesine,
kadınların sağ bırakılmasına hükmetti. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Haklarında Allah'ın verdiği hükme isabet ettin!"
buyurdu. Dörtyüz kişiydiler. Onların katli tamamlanınca, damarı patladı. Sâd
radıyallahu anh vefat etti. (Allah rahmetini bol kılsın)."

Tirmizi, Siyer 28, (1582).

ZÂTU'R-RİKA' GAZVESİ

4233 - Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte bir gazveye çıktık. Biz aramızda bir deve
olan altı kişiydik, sırayla biniyorduk. Derken ayaklarımız delindi. Benim
ayaklarım da delindi ve tırnaklarım düştü. Ayaklarımıza bezler sarıyorduk.
Böylece seferimiz, ayaklarımıza sardığımız parçalar sebebiyle zatu'r-Rika'
gazvesi diye isimlendi."

Buhari, Megazi 31, (7, 325); Müslim, Cihad 149, (1816).

BENİ MÜSTALİK GAZVESİ

4234 - Abdullah İbnu Avn anlatıyor: "Nafi' rahimehullah'a
kıtalden önce (yapılan İslam'a) davet hakkında sormak üzere yazmıştım. Bana
şöyle yazdı: "Bu, İslam'ın evvelinde idi. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm Beni Müstalik'e (önceden haber vermeden ani) baskın yaptı. Onlar ( bu
sırada) gafil haldeydi, hayvanları su kenarında sulamıyorlardı. Mukatillerini
öldürdü, çocuklarını ve kadınlarını esir aldı. O gün Cüveyriye'yi de ele
geçirmişti."

Buhari, Itk 13, Müslim, Cihad 1, (1730); Ebu Davud, Cihad 100,
(2633).

ENMÂR GAZVESİ

4235 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ı Enmar Gazvesi'nde bineğinin üzerkinde doğuya
müteveccih olarak nafile namaz kılarken gördüm."

Buhari, Megazi 33, Salat 31, Teksiru's-Salat 7, 9.

HUDEYBİYE GAZVESİ

4236 - Urve İbnu Zübeyr, Misver İbnu Mahreme ve Mervan'dan almış.
Misver ve Mervan her ikisi de birbirlerinin sözünü tasdik etmişlerdir. Derler
ki:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Hudeybiye senesinde
Medine'den çıktı. Yolda bir yerlere ulaşınca Aleyhissalatu vesselam:

"Halid İbnu'l-Velid, Kureyş'e ait gözcülük yapan bir grup
atlının başında olarak el-Gamim'dedir, siz sağ tarafı takib edin!" dedi.
Vallahi, Halid müslümanların varlığını sezemedi. Ne zaman ki müslüman
askerlerin kaldırdığı toz bulutunu görünce, (müslümanların geldiğini) Kureyş'e
haber vermek üzere hayvanını koşturarak gitti.

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm yoluna devam etti. Seniyye nam
mevkiye gelindi. Oradan (devam edildiği takdirde) Kureyşlilerin bulunduğu yere
inmek mümkündü. Ama devesi orada ıhıverdi. Halk:

"Kalk, kalk, yürü, yürü!" dedi ise, de deve kalkmamakta
ısrar etti. Halk bu sefer:

"(Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın devesi) Kasva çöküp
kaldı. Kasva çöküp kaldı!" dediler. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam:

"Hayır! Kasvâ çöküp kalmadı. Onun böyle bir huyu da yok.
Ancak onu, "Fil'i (Mekke'ye girmekten alıkoyan) Zat"
dourdurmuştur!" buyurdu. Sonra ilave etti:

"Nefsimi kudret eliyle tutan o Zat'a yemin olsun. (Kureyş,
Mekke'de) Allah'ın haram kıldığı şeyleri tazim sadedinde her ne taviz isterlerse
onlara vereceğim!" Sonra deveyi zorladı, deve sıçrayıp kalktı. Ravi dedi
ki: Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Kureyş tarafından saptı, suyu az olan
Semed Kuyusunun yanına indi. Burası Hudeybiye mevkiinin en uç noktasında idi.
(Mezkur kuyunun suyu azdı. Öyle ki) insanlar ondan suyu avuç avuç toplarlardı.
Çok geçmeden suyu kurudu. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a susuzluktan
şikayette bulundular. Aleyhissalatu vesselam sadağından bir ok çıkardı, onu
kuyuya koymalarını söyledi. Allah'a yemin olsun çok geçmeden, su coşmaya
başladı ve ashab oradan ayrılıncaya kadar onlara yetecek kadar akmaya devam
etti.

Onlar bu halde iken Büdeyl İbnu Verka' el-Kuza'i, Huza'a
kabilesinden bir grupla çıkageldi. Huza'alılar (Mekke civarında tavattun etmiş
bulunan) Tihâme kabileleri arasında Resulullah'ın sırdaşı ve dostu
olagelmişlerdi. Dedi ki:

"Ben (Mekke'nin) Ka'b İbnu Lüeyy ve Amir İbnu Lüeyy
kabilelerini birçok Hudeybiye sularının başına, beraberlerinde sütlü ve yavrulu
develeri olduğu halde konaklıyorlar gördüm. Onlar seninle savaşacak.
Beytullah'ı ziyaretine mani olacak olmasınlar!

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm dedi ki:

"Biz kimseyle savaşa gelmedik. Biz sadece umre yapmaya
geldik! Mamafih Harb Kureyş'in (iliğine işlemiş). Halbuki çok da zarar
gördüler. Eğer onlar dilerse ben (onlarla sulh yapar) kendilerine müddet
tanırım, onlar da benimle diğer insanların arasından çekilirler. Eğer ben
öbürlerine galebe çalarsam, Kureyşliler de dilerlerse onlarla yapacağım sulha
(kendi rızalarıyla) girerler. Şayet ben galebe çalamazsam (Kureyşliler benimle
savaşmak zahmetinden kurtulup) rahata ererler. Şurası da var ki, eğer
Kureyşliler bu teklifime itiraz ederlerse, ruhumu elinde tutan Zât-ı Zülcelâl'e
yemin olsun, bu davam için, ölünceye kadar onlarla savaşacağım. O zaman Allah,
(bana olan emrini (gerçekleştirme hususundaki vaadini mutlaka) yerine
getirecektir."

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın bu sözü üzerine Büdeyl:

"Senin bu sözlerini Kureyş'e mutlaka duyuracağım!" dedi
ve gitti. Kurayşlilere gelince:

"Ben, size şu adamın yanından geliyorum. Onun bazı sözlerini
işittik. Eğer dilerseniz size söyleriz" dedi. Onların serseri takımı:

"Ondan herhangi bir haber söylemene ihtiyacımız yok!"
dedi ise de aklı başında olanlar:

"Hele şu işittiğini söyle!" dediler. Büdeyl:

"Ben Muhammed'in şöyle şöyle söylediğini işittim!"
diyerek Aleyhissalatu vesselam'ın söylediklerini bir bir nakletti. Bunun
üzerine Urve İbnu Mes'ud kalkıp:

"Ey kavm! Siz benim babam değil misiniz?" dedi. Hepsi:

"Evet!" dediler.

"Benim hakkımda bir (itimatsızlığınız), ithamınız var
mı?" dedi.

"Hayır!" dediler.

"Biliyorsunuz ki ben Ukaz halkını toptan sizin yardımınıza
çağırmış, onlar yanaşmayınca ailem, çocuklarım ve bana itaat edenlerle kendim
gelmiştim değil mi?" diye sordu.

(Kureyşliler, hep bir ağızdan buna da "evet!" deyince
Urve (bu tasdikleri aldıktan sonra):

"Bu adam size uygun bir şey teklif ediyor. Onu kabul edin ve
benim ona (anlaşmak üzere) gitmeme izin verin!" dedi. Kureyşliler:

"Pekala git!" dediler. Urve, Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'a geldi, Onunla konuştu. Aleyhissalâtu vesselâm Budeyl'e
söylediklerine yakın şeyler söyledi. Urve bu esnada:

"Ey Muhammed! Kavminin kökünü kazıdığını farzedelim, (eline
ne geçecek). Senden önce, Araplardan kavmini toptan helak eden birini işittin
mi? Durum aksi olursa (başınıza geleceği, Kureyş'in size neler yapacağını
tahmin edebilirsin. Üstelik bu daha kavi bir ihtimal) zira ben, aranızda ileri
gelenlerden bazı kimseler görüyorum, halktan toplanmış, seni terkedip kaçmaya
mütemayil kimseler de görüyorum" dedi. Hz. Ebu Bekr radıyallahu anh (onun
bu sözüne dayanamayıp):

"(Halt etmişsin, git!) Lât putunun fercini yala! Demek biz
Resûlullah'ı terkedip yalnız bırakacakmışız ha!" (diye şiddetle çıkıştı).
Urve:

"Bu da kim?" dedi. Kendisine onun Ebu Bekr olduğu
söylendi. -Urve: "Nesfimi elinde tutan Zâta yemin olsun! Eğer senin bende,
henüz ödeyemediğim bir yardımın bulunmamış olsaydı ben sana (layık olduğun)
cevabı verirdim" dedi. Ravi der ki: "Urve, Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'la konuşmaya devam etti. Her konuşmasında (cahiliye adeti üzere)
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın sakalından tutuyordu. Bu sırada Muğire
İbnu Şu'be, üzerinde miğfer, elinde kılıç Aleyhissalatu vesselam'ın yanında
ayakta (muhafız gibi) bekliyordu. Urve, tutmak üzere, elini Resûlullah'ın
sakalına her uzatışında, kılıncın demiriyle eline vuruyor:

"Elini Resûlullah'ın sakalından çek!" diyordu. Urve,
(bir ara) başını kaldırıp ona baktı.

"Bu da kim?" dedi. Kendisine:

"Bu Muğire İbnu Şube'dir!" dendi. Bunun üzerine Urve:

"Ey zalim! Ben hala senin (geçmişteki) gadr ve ihanetini
ödemekle meşgul değil miyim?" dedi. (Onu bu söze sevkeden şey şu idi
"Cahiliyede Muğire İbnu Şu'be bir grup kimse ile yolculuk yapmış, yolda
arkadaşlarını öldürüp mallarını almıştı. Sonra gelip müslüman olmuş. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm da: "Müslüman olmanı kabul ediyorum, ancak malları
kabul etmiyorum, (bu ihânet malıdır)" demişti.

Urve bu esneda göz ucuyla Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın
Ashabını tedkikten geçiriyordu. (Bilahare gördüklerini şöyle anlatacaktır

"Vallahi (öylesine hürmet hiç görmedim). Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm yere bir kerecik tükürmeye görsün, mutlaka onlardan bir
adamın eline düşüyordu. Onu alıp yüzlerine, derilerine (teberrüken, bir tiyb
gibi) sürüyorlardı. Bir şey söyleyecek olsa emrine hepsi birden koşuşuyordu.
Abdest alacak olsa, abdest suyundan kapabilmek için nerdeyse (itişip-kakışıp)
kavga ediyorlardı. Konuşsalar onun yanında seslerini kısıyorlardı. Saygıları
sebebiyle O'na dikkatle bakamıyorlardı bile."

Urve arkadaşlarının yanına dönünce dedi ki:

"Ey kavm dinleyin! Vallahi ben muhtelif kıralların huzuruna
çıktım. Kisra'nin, Kayser'in, Necaşi'nin yanlarına girdim. Vallahi, Muhammed'in
ashabının, Muhammed'e gösterdiği saygıya, hiç bir kralın ashabında rastlamadım.
Vallahi tükürecek olsa mutlaka onlardan birinin eline düşüyor, bunu alıp
yüzlerine bedenlerine sürüyorlar. Bir şey emretse hepsi birden koşuşuyorlar.
Abdest alsa, abdest suyu(ndan kapmak) için nerdeyse kavga ediyorlar. Konuşsalar
onun yanında seslerini kısıyorlar. Ona hürmeten dikkatle yüzüne bakmıyorlar. Bu
adam size makul bir teklifte bulunuyor, onu kabul edin!"

Urve'nin bu açıklaması üzerine, Beni Kinane'den bir adam:

"Beni bırakın, ona bir de ben gideyim!" dedi. Ona da müsaade
ettiler, "git!" dediler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve
ashabına yaklaşınca, Aleyhissalatu vesselam:

"İşte falan! Bu, hacc ve umre için ayrılan kurbanlık
develere saygı gösteren bir kavimdendir. Kurbanlıklarınızı önüne salıverin
görsün!" buyurdu. Ashab o zatı telbiyelerle karşıladı. Adam bu manzarayı
görünce:

"Sübhanallah!" Bu kimselere Beytullah'ın yolunu kapamak
münasip düşmez!" dedi. Arkedaşlarının yanına dönünce:

"Ben kurbanlık develer gördüm, takıları boyunlarına
takılmış, gerekli işaretler vurulmuş, onlara Beytullah'ı yasaklamayı uygun
görmüyorum!" dedi. Onun kavminden Mikrez İbnu Hafs denen bir zat kalkıp:

"Bırakın, bir de ben gideyim!" dedi. Ona da müsaade
edip "git!" dediler.

Müslümanlara yaklaşınca, Aleyhissalatu vesselam:

"Bu gelen Mikrez'dir, fâcir birisidir" dedi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'la konuşmaya başladı. Onlar konuşurken Süheyl İbnu Amr
çıkageldi, Aleyhissalatu vesselam:

"İşiniz artık size kolaylaştırıldı, size Süheyl İbnu Amr
geldi."

Resûlullah'a:

"Gel! seninle aramızda bir antlaşma (metni) yazalım!"
dedi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm kâtibini çağırdı ve emretti:

"Yaz: Bismillahirrahmanirrahim."

Süheyl itiraz etti:

"Rahmân ne demek? Vallahi onun ne olduğunu bilmiyorum.
Fakat: Bismikallahümme yaz, vaktiyle senin de yazdığın gibi" dedi.

Müslümanlar da ona itiraz ettiler:

"Biz onu değil, bismillahirrahmanirrahim'i yazarız!"
dediler.

Ama Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm emreder:

"Bismikallahümme yaz! ve devam et: "Bu Allah Resulü ve
Süheyl'in üzerinde mutabık kaldıkları hususlardır..."

Süheyl yine itiraz eder:

"Vallahi, eğer bilsek ki sen Allah'ın Resulüsün, sana
Beytullah'ı kapamazdık, seninle savaşmazdık da. Şöyle yaz: Muhammed İbnu
Abdillah."

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Vallahi siz beni tekzib etseniz de ben kesinlikle Allah'ın
Resûlüyüm. Bununla beraber, Muhammed İbnu Abdillah yaz!" buyurur ve devam
eder:

"Bizimle Beytullah arasında çekilmeniz ve onu tavaf etmemiz
şartıyla."

Süheyl itiraz eder:

"Vallahi hayır, (Biz size bu yıl tavafa izin versek),
Araplar "bizim âniden emrivakiye geldiğimiz" hususunda dedikodu
yapar. Ancak ziyareti gelecek yıl yapacaksınız" der. Böyle yazılır. Süheyl
ilâve eder:

"Senin dinine de girse, bizden hiç bir erkeğin sana
gelmemesi, gelirse iâde etmen şartıyla."

Müslümanlar bu şarta itiraz ederek:

"Sübhanallah! Bize iltica eden bir müslüman, müşriklere
nasıl iade edilir?" derler. Bu halde iken Ebu Cendel İbnu Süheyl İbni Amr
zincirleri arasında seke seke geldi. Mekke'nin aşağısındaki hapsedildiği yerden
kaçmış, kendini müslümanların arasına atmıştı.

Süheyl:

"Ey Muhammed, bu, seninle üzerine anlaştığımız maddelerin
ilk uygulaması olacak, bunu bana iade edeceksin!" dedi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm:

"Biz henüz anlaşmayı yazıp bitirmedik" buyurdu. Süheyl:

"Öyleyse, vallahi ben seninle hiç bir madde üzerine sulh
yapamam!" dedi. Aleyhissalatu vesselam:

"Öyleyse şu Ebu Cendel'i bana bağışla da imza et!"
buyurdu. Fakat Süheyl:

"Asla ben bunu sana bağışlamam" diye direndi. Aleyhissalatu
vesselam:

"Hayır, hatırım için yap!" ricasında bulundu. Süheyl
direndi:

"Asla yapmam!"

Mikrez İbnu Hafs atılıp:

"Biz onu sana müsaade ettik!" dedi. (Ancak imza
yetkisine sahip olmadığı için Süheyl onu dinlemedi. Ebu Cendel teslim edilecekti.)
Ebu Cendel radıyallahu anh:

"Ey müslümanlar, (nasıl olur?) Ben size müslüman olarak
sığınmışım. Beni müşriklere teslim mi ediyorsunuz? Bana yaptıklarını görmüyor
musunuz?" dedi. Ebu Cendel'e Allah yolunda çok işkenceler yapılmıştı.

Ömer İbnu'l-Hattab der ki: "(O gün, bu cereyan eden
hadiseleri çok alçaltıcı bularak) Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelip:

"Sen Allah'ın hak peygamberi değil misin?" dedim.

"Evet!" dedi.

"Biz hak üzere düşmanlarımızda batıl üzere değiller
mi?" dedim.

"Evet" dedi.

"Öyleyse biz niye dinimiz uğrunda alçaklığı kabul
ediyoruz" dedim.

"Ben Resûlullah'ım; (bu anlaşmayı imzalamakla) Allah'a asi
olmuş da değilim. Allah yardımcımızdır!" dedi.

"Sen, bize (Medine'den çıkarken) Beytullaha gideceğiz, onu
tavaf edeceğiz demedin mi?" dedim.

"Pek tabii, ama, sana bu yıl gideceksin dedim mi?"
dedi.

"Hayır!" dedim.

"Sen mutlaka onu tavaf etmeye geleceksin!" buyurdu. Ben
Hz. Ebu Bekr radıyallahu anh'a geldim. "Ey Ebu Bekr! Bu adam Allah'ın hak
peygamberi değil mi?" dedim.

"Elbette hak peygamberi!" dedi.

"Biz hak, düşmanlarımız da batıl üzere değiller mi?"
dedim.

"Elbette (onlar batıl, biz haz üzereyiz)" dedi.

"Öyleyse, niye dinimiz için alçaklığı kabul ediyoruz?"
dedim.

"Be adam! O Allah'ın Resûlüdür. (Bunu kabul etmekle) Rabbine
isyan etmiş olmayacak da. Allah onun yardımcısıdır. Şu halde sen O'nun emrine
sarıl. Allah'a yemin ederim o hak üzeredir!" dedi.

"O bize: "Ka'be'ye gideceğiz, onu tavaf edeceğiz"
demiyor muydu?" dedim.

"Evet ama, sana bu yıl gideceksin dedi mi?" dedi.

"Hayır!" dedim.

"Sen ona gidecek, onu tavaf edeceksin!" dedi.

(Hedisi rivayet eden Zühri) der ki: "Hz. Ömer radıyallahu
anh dedi ki:

"(O günki nezaketsiz çıkışımın günahını affettirmek için
nice amellerde bulundum."

Anlaşmayı yazma işinden çıkınca, Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm ashabına:

"Kalkın kurbanlarınızı kesin, sonra da traş olun!"
buyurdu. Ancak (müşriklerle yapılan bu antlaşmadan hiç kimse memnun değildi. Bu
sebeple) kimse kalkmadı. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, emrini üç kere
tekrar etti. Yine kalkan olmayınca Ümmü Seleme radıyallahu anha'nın çadırına
girdi. Ona halktan maruz kaldığı bu hali anlattı. O, kendisine:

"Ey Allah'ın Resulü! Bunu (yani halkın kurbanını kesip,
traşını olmasını) istiyor musun? Öyleyse çık, Ashab'tan hiçbiriyle konuşma,
deveni kes, berberini çağır, seni traş etsin!" dedi. Aleyhissalatu
vesselam kalktı, hiç kimse ile konuşmadan bunların hepsini yaptı: Devesini
kesti, berberini çağırdı, traş oldu.

Ashab bunları görünce kalktılar, kurbanlarını kestiler,
birbirlerini traş ettiler. Ancak, bu sırada gam ve kederden birbirlerini
öldüreyazdılar. Sonra bazı mü'mine kadınlar (Mekkelilerden kaçarak) geldiler.
Allah Teâla Hazretleri, (onların geri verilmemesi için) şu ayeti indirdi:
"Ey İman edenler, (kendi ifadelerince) mü'mine kadınlar muhacir olarak
geldikleri zaman onları imtihan edin. Allah onların imanlarını iyi bilendir ya,
fakat siz de mü'mine kadınlar olduklarına kail olursanız onları kafirlere geri
vermeyin. Bunlar onlara helal değildir. Onlar da bunlara helal olmazlar. (Kafir
zevcelerinin bu kadınlara) sarfettikleri (mehri) onlara (kafirlere) verin.
sizin onları nikâhla almanızda, mehirlerini verdiğiniz takdirde, üzerinize bir
günah yoktur..." (Mümtehine 10).

Hz. Ömer, ayet üzerine o gün cahiliye devrinde evlendiği iki
hanımını boşadı. Birini Hz. Muaviye İbnu Ebu Süfyan nikahladı, diğerini de
Safvan İbnu Ümeyye.

Sonra Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Medine'ye döndü.
Kureyş'ten Ebu Basir müslüman olarak Medine'ye iltica etti. Mekkeliler onu
almak üzere arkasından iki adam gönderdiler.

"(Antlaşmada) bize verdiğin söz var, onu teslim et!"
dediler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm derhal onu onlara teslim etti.
Bunlar Ebu Basir'i alıp gittiler. Yolda Zülhuleyfe nam mevkie gelince,
(azıkları olan) hurmadan yemek üzere konakladılar. Ebu Basir onlardan birine:

"Vallahi şu kılıncı çok güzel görüyorum!" dedi. O,
hemen kınından sıyırıp;

-Doğru! Vallahi pek harika! Onunla ne tecrübelerim var! dedi. Ebu
Basir:

"Hele bir göster, daha yakından bakayım!" deyip
kaptığıyla adama vurup öldürdü. Öbürü kaçıp Medine'ye geldi, koşarak Mescid'e
girdi.

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm onu görünce (yanındakilere):

"Bu adam her halde bir korku geçirmiş" dedi. Adam
Aleyhissalatu vesselam'a gelince:

"Vallahi arkadaşım öldürüldü! Beni de öldürecek!" did.
Ebu Basir radıyallahu anh da geldi.

"Ey Allah'ın Resûlü! Allah senin zimmetini (taahhüdünü)
yerine getirdi, beni onlara iade ettin. Allah beni onlardan tekrar
kurtardı" dedi. Aleyhissalatu vesselam:

"Harbi kızıştıranın anası ağlar. Keşke ona bir kişi daha
olsa!" cevabını verir. Ebu Basir bu sözü işitince anlar ki, Aleyhissalatu
vesselam onu yine iade edecek. Hemen oradan çıkıp deniz kenarına gelir (İs
denen bir yere yerleşir).

Mekkelilerin elinden Ebu Cendel İbnu Suheyl de kurtulup Ebi
Basir'e iltihak eder. Derken Kureyş'ten müslüman olan herkes Ebu Basir'e
katılmaya başlar. Kısa zamanda orada bir grup teşekkül eder. Allah'a yemin
olsun, Kureyş'ten Şam'a gitmek üzere bir kervanın haberini aldılar mı, ona
saldırıp adamları öldürüyor, mallarına el koyuyorlardı.

Kureyş Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a elçi gönderip,
allah'ın adını ve aralarındaki akrabalık bağlarını hatırlatarak, Mekke'den
geleceklerin emniyette olacağını, yeter ki Ebu Basir ve arkadaşlarının yaptığı
baskınların önlenmesini rica ettiler. (Bazı rivayette, bunu temin için
Medine'ye çağırdı. bunun üzerine şu ayet nazil oldu: "O size Mekke'nin
karnında (hududu içinde), onlara karşı muzaffer kıldıktan sonra, onların ellerini
sözden, sizin ellerinizi onlardan çekendi. Allah ne yaparsanız hakkıyla
görücüdür. Onlar, küfreden, sizi Mescid-i Haram'dan ve alıkonulmuş hediyelerin
mahalline ulaşmasından men edenlerdir. Eğer (Mekke'de) kendilerini henüz
tanımadığınız mü'min erkeklerle mü'min kadınları bilmeyerek çiğneyip de o
yüzden size bir vebal isabet edecek olmasaydı (Allah size fetih için elbette
izin verirdi). (Bunu) kimi dilerse, onu rahmetine kavuşturmak için (yaptı).
Eğer onlar seçilip ayrılmış olsalardı biz onlardan küfredenleri muhakkak elem
verici bir azaba giriptar etmiştik bile. O küfredenler kalplerine o taassubu, o
cahillik taassubunu yerleştirdiği sırada idi ki hemen Allah, Resûlünün ve
mü'minlerin üzerine kuvve-i maneviyesini indirdi, onları takva sözü üzerinde
durdurdu. Onlar da buna çok layık ve buna ehil idiler. Allah her şeyi hakkıyla
bilendir." (Feth 24-26).

Buhari, Şurüt 15, 1, Hacc 106, Muhsar 3, Megazi 35, Tefsir,
Mümtahine 2; Ebu Davud, Cihad 168, (2765, 2766), Sünnet 9, (4655).

4237 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Hudeybiye günü
bir grup köle, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sulhtan önce gelmişti.
Efendileri Aleyhissalatu vesselam'a: "Ey Muhammed, onlar senin yanına,
dinine iştiyak göstererek gelmiş değiller, kölelikten kaçtılar" diye
mektup yazdılar. (Ashabdan bazı) kimseler de:

"(Doğru söylüyorlar), onları sahiplerine geri ver!"
dediler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, (şeriat bu çeşit sığınan
müslümanları hürler olarak kabul edip himaye vermeye hükmettiği halde
müslümanların müşrik dostlarının: "Bunlar din için değil, hürriyet için
sana geldiler" şeklindeki tahkiki mümkin olmayan aldatıcı sözlerini esas
alıp geri göndermelerini teklif etmelerine) öfkelenip:

"Ey Kureyşliler, öyle zannediyorum ki, siz böyle hükmederek,
Allah'ın, boyunlarınızı vuracak birini göndermesini bekliyorsunuz!" dedi
ve köleleri iade etmekten imtina etti ve:

"Onlar aziz ve celil olan Allah'ın azadlılarıdır!"
buyurdu."

Ebu Davud, Cihad 136, (2700); Tirmizi, Menakıb, Hz. Ali'nin
menakıbı, (3716).

4238 - Seleme İbnu'l-Ekva' radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte Hudeybiye'ye geldik. Biz,
bindörtyüz kişi idik. (Kuyunun başında) elli koyun vardı. Suyu bunlara bile
yetmiyordu. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm kuyunun kenarına oturdu. (İyice
hatırlıyamıyorum) ya dua buyurdu, ya da kuyuya tükürdü. Derken kuyunun suyu
coştu. Biz de hem kendimiz içtik, hem de hayvanlarımızı suladık. Sonra
Aleyhissalatu vesselam, bizi bir ağacın altında biat etmeye çağırdı.

Önce ben biat ettim, sonra herkes gelip sırayla biat etti.
Nihayet halkın ortasında kalınca:

"Ey Seleme, biat et!" buyurdu."

"Ey Allah'ın Resulü, en başta ben biat ettim!" dedim.

"Yine de!" buyurdu.

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm beni çıplak, yani silahsız
bulmuştu. Bana deriden yapılmış bir kalkan verdi. Sonra bey'at almaya devam
etti. Son kişiden de bey'at alınca:

"Ey Seleme, sen bana biat etmiyor musun?" dedi.

"Ey Allah'ın Resulü, ben sana başta da, ortada (da olmak
üzere iki kere) biat ettim" dedim.

"Olsun, yine de" buyurdu. Ben de üçüncü sefer biat
ettim. Sonra bana: "Ey Seleme! Benim sana verdiğim kalkanın nerede?"
dedi.

"Ey Allah'ın Resulü dedim, amcam Amir çıplak olarak bana
rastladı, ben de kalkanı ona verdim. Bu sözüm üzerine Aleyhissalatu vesselam
güldü ve:

"Sen, dedi, vaktin birinde adamın dediği gibisin:
"Allahım, demiş, bana öyle bir dost ver ki, o bana, kendi nefsimden daha
sevgili olsun!"

Sonra müşrikler bizimle sulh hususunda haberleşmeye başladılar.
Öyle ki; birbirimize gidip gelmeler oldu. (Sonunda) sulh yaptık. ben Talha İbnu
Ubeydillah radıyallahu anh'ın hizmetçisi idim. Atını sular, kaşağılar, kendine
de hizmet eder, yemeğinden yerdim. (Çünkü) Allah ve Resulü yolunda hicret için
malımı ve ailemi terketmiştim.

Biz ve Mekkeliler aramızda sulh yapınca, birbirimizle karıştık.
Ben bir ağacın yanına gelip dikenlerini süpürerek dibine yattım. Mekke
halkından dört müşrik yanıma geldi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a hakaret
etmeye başladılar. Ben onlara kızdım ve bir başka ağacın dibine geçtim. silahlarını
ağaca asıp yattılar.

Onlar bu vaziyette iken vadinin aşağısından bir münadi şöyle
sesleniyordu:

"Muhacirlerin imdadına yetişin! İbnu Züneym öldürüldü!"
"Hemen kılıncımı çekip, bu uyuyan dört kişiye hızla yürüyüp silahlarını
aldım, elimde deste yapıp, sonra da:

"Muhammed'in yüzünü mükerrem kkılan o Zât'a yemin olsun,
sakın sizden kimse başını kaldırmasın. İki gözü taşıyan (kellesini)
uçururum!" dedim. Sonra onları sürerek Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a
getirdim. O sırada amcam Amir radıyallahu anh da Abelat'tan Mikrez denilen bir
adamı, üzeri çullanmış bir at üzerinde beraberinde yetmiş müşrik olduğu halde
Resulullah'a getirdi. Aleyhissalatu vesselam onlara bir nazar edip:

"Bırakın onları, fücûrun başı da sonu da onların
olsun!" dedi ve hepsini affetti. Bunun üzerine Allah Teâla hazretleri şu
ayeti indirdi:

"O sizi Mekke'nin karnında (hududu içinde) onlara karşı
muzaffer kıldıktan sonra, onların ellerini sizden, sizin ellerinizi onlardan
çekendi..." (Fetih 24-26)

Sonra Medine'ye müteveccihen oradan ayrıldık. Beni Lihyan ile
aramızda bir dağın yer aldığı bir yerde konakladık. Beni Lihyan'ın hepsi müşrik
idi. Aleyhissalatu vesselam geceleyin dağa tırmanacak kimseye istiğfarda
bulundu. Sanki o kimse Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la ashabının
gözcülüğünü yapacaktı. O gece iki veya üç kere dağa çıktım.

Sonra Medine'ye geldik. Resûlullah aleyhissalâtu vesselam yük
develerini, beraberinde, ben de olduğum halde, hizmetcisi Rabâh ile gönderdi.
Ben onun maiyyetine Talha İbnu Ubeydillah radıyallahu anh'ın atı ile çıktım.
Ben atı develerle birlikte kırasıya götürüp getiriyordum.

Sabahleyin bir de ne göreyim! Abdurrahman el-Fezâri, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın develerini yağmalamış, hepsini götürmüş, çobanı da
öldürmüş.

"ey Rabâh! dedim, şu atı al; durumu Talha İbnu Ubeydillah'a
bildir ve Resûlullah'a haber ver ve de ki: "Müşrikler mer'adaki sürüyü
yağmaladılar. Sonra bir tepenin üzerine çıkarak medine'ye yönelip üç defa nida
ettim:

"Ey Sabahım!"

Sonra adamların arkasından ok atmak üzere çıktım ve şunları da
terennüm ediyordum:

"Ben İbnu'l-Ekva'ım, bugün alçakların vay haline! Onlardan
birine kavuştum ve semerine bir ok attım. Hatta okun kanadı omuzuna değdi.

"Al bunu!" dedim.

Ben İbnu'l-Ekva'ım. Bugün alçakların vay haline! Vallahi onlara
atıyor ve yaralıyordum. Bir atlı bana dönecek olsa, bir ağaca gelip dibine
oturuyordum. Sonra tekrar atıyordum. Derken dağ(ın vadisi) daraldı. Dar yere
girdiler. Ben dağa tırmandım. Onlara taş atmaya başladım. Böylece onları takib
etmeye devam ettim. öyle ki, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın
hayvanlarından Allah'ın yarattığı hiç bir deve yoktu ki arkama almamış olayım.
Böylece müşrikler benimle hayvanların arasından çekildiler.

Sonra onlara ok atarak arkalarını takip ettim. Nihayet otuzdan
fazla bürde ve otuz mızrak bıraktılar. (Hızlı kaçabilmek için) hafiflemek
istiyorlardı. Bir şey atacak olsalar, üzerine taşlardan nişan koyuyordum. Ta
ki, Resûlullah ve ashabı onları tanısın. Böyle gide gide dar bir dağ yoluna
geldiler. Bir de ne görsünler! yanlarına Bedr el Fezâri'nin falan oğlu gelmiş.
Hemen kuşluk yemeği yemek üzere oturdular. Ben de bir tümseğin üzerine oturdum.
Fezari:

"Şu gördüğüm de ne?" diye sordu.

"Bununla başımız belada! Vallahi sabahın köründen beri
peşimizde. Bize durmadan atıyor. elimizde ne varsa çekip aldı" dediler.

"Öyleyse sizden ona dört kişi gitsin!" dedi. Böylece
bana müteveccihen dört kişi ayrıldı ve dağa tırmandı. Bana konuşma imkanı
verdikleri vakit, onlara:

"Beni tanıyor musunuz?" dedim.

"Hayır, sen kimsin?" dediler.

"Ben Seleme İbnu'l-Ekva'ım. Muhammed'in yüzünü şereflendiren
Zâta yemin olsun sizden kimi istesem mutlaka yakalarım. Ama sizden kimse beni
yakalayamaz!" dedim. Onlardan bir adam:

"Ben biliyorum!" dedi ve geri döndüler. Ben yerimden
ayrılmadım. Derken Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın atlılarını, ağaçların
arasına girerken gördüm. En önde el-Ahram el-Esedi, arkasında Ebu Katade
el-Ensarı, onun arkasında el-Mikdad İbnu'l-Esved radıyallahu anhüm vardı.

Ahram'ın atının gemini tuttum. (Bu sırada) küffâr dönüp gitti.
Ahram'a:

"Ey Ahram! Bunlardan sakın. Resulullah ve ashabı gelinceye
kadar yolunu kesmesinler!" dedim. Bana:

"Es Seleme! Eğer Allah'a ve ahiret gününe inanıryor,
cennetin de cehennemin de hak olduğunu biliyorsan, benimle şehadet arasına
engel olma!" dedi. Ben de onu bıraktım. Abdurrahman'la karşılaştılar.
Abdurrahman'ın atını hemen öldürdü, Abdurrahman da onu yaralayarak öldürdü ve
onun atına atladı. Derken Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın süvarisi Ebu
Katade radıyallahu anh Abdurrahman'a yetişti, yaralayıp öldürdü. Muhammed'in
yüzünü şerefli kılan Zat'a yemin olsun, ben onları yaya koşarak takip ettim.
Öyle ki, arkamda Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın ashabı ve tozları
sebebiyle bir şey görmüyordum. Gün batımı öncesine kadar böyle devam ettik. Bu
sırada bir dağ yoluna saptılar, orada Zû-Karad denen bir su vardı. Sudan iç mek
için sapılmıştı, çünkü susamışlardı. Peşlerinden koşarak gelen bana baktılar.
Ben onları bundan uzaklaştırdım, bir damla bile tadamadılar. Oradan çıkıp
zorlak veren bir dağ yoluna saptılar. Ben koşup onlardan bir adama yetiştim,
omuz kemiğine bir ok sapladım.

"Al bunu! Ben İbnu'l-Ekva'ım. Bugün alçakların vay
haline!" dedim.

"Anasız kalasıca! Bu, sabahki Ekva'mı?" dedi.

"Evet ey kendinin düşmanı! Sabahki Ekva'ım!" dedim. Dağ
yoluna iki at bıraktılar. Onları Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a getirdim.
Amcam Amir İbnu'l-Ekva'da birinde sulandırılmış süt diğerinde su bulunan iki
kapla bana yetişti. Hem içtim, hem abdest aldım.

Sonra Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a geldim. Az önce
kafirleri başından kovaladığım suyun başında idi. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ı, bütün develeri ve müşriklerden kurtardığım bütün eşyaları,
bürdeleri, mızrakları almış buldum. Bilal radıyallahu anh da kurtardığım o
develerden birini kesmiş, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a ciğerini ve
hörgücünü kızartıyordu.

"Ey Allah'ın Resûlü! Beni bırak, ashabtan yüz kişi seçip
müşrikleri takip edeyim, geriye bıraktıkları bütün habercilerini
geberteyim!" dedim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm yan dişleri gündüz
ışığında görününceye kadar güldü.

"Ey Seleme! buyurdu. Kendini bunu yapabilecek güçte görüyor
musun?"

"Evet dedim, seni şerefli kılan Zât'a yemin olsun!
Evet!"

"Şimdi onlara Gatafan yurdunda ziyafet verilmektedir"
dedi. Derken Gatafanlı bir adam geldi ve: "Onlara falan kişi bir deve
kesmişti, derisini soyar soymaz bir toz gördüler ve:

"Düşman size de gelmiş" deyip kaçıp gittiler"
dedi.

(Geceyi orada geçirdik). Sabah olunca Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm:

"Bugün en hayırlı süvarimiz Ebu Katade, en hayırlı piyademiz
de Seleme idi" buyurdu. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bana iki hisse
verdi: Biri süvari hissesi, biri de piyade hissesi idi. Bana bu iki hisseyi de
vermişti.

Sonra Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm devesi Adbâ'nın terkisine
beni alarak Medine'ye müteveccihen hareket etti. Biz yolda giderken, yaya
yürüyüşünde hiç kimsenin kendisini geçemediği Ensar'dan bir adam:

"Medine'ye kadar yarış yapacak var mı; koşucu yok mu? demeye
başladı. Bu sözünü habire tekrar ediyordu. Sesini işitince:

"Sen hiç bir iyiye ikram etmez, hiç bir şerefliyi saymaz
mısın?" dedim.

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm hariç, hayır!" dedi.
Ben Aleyhissalatu vesselam'a yönelip:

"Ey Allah'ın Resulü! Annem babam sana kurban olsun, bana
müsaade buyurun, şu adamla yarışayım!" dedim.

"Sen bilirsin!" buyurdular. Adama:

"Geliyorum hazır ol!" dedim. ayaklarımı ayarlayıp
sıçradım, koştum. Nefesimi canlı tutmak için bir veya iki tepede kendimi
tuttum. Sonra yetişmek ve omuzları arasına dokunmak için (tabanları) kaldırdım.
(Ve dokundum).

"Geçildin, vallahi seni geçtim!" dedim.

"Biliyorum!" dedi. Medine'ye varıncaya kadar onu
geçtim. Vallahi Medine'de üç gece kalıp, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile
birlikte helen Hayber'e gittik. Yolda amcam Amir İbnu'l-Ekva, halka şu
beyitleri terennüm etti:

"Vallahi Allah olmasaydı hidayeti bulamazdık.

Ne sadaka verir ne de namaz kılardık.

Biz senin fazlından müstağni değiliz,

Düşmanla karşılaşınca ayağımıza sebat ver,

Üzerimize sekine (kuvve-i manevi) indir."

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm " Bu da kim?" dedi.
Amcam:

"Ben Abir İbnu'l - Ekva" cevabını verdi. Aleyhissalatu
vesselam:

"Mağfiret göresin Ey Amir!" diye dua buyurdu.
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bir kimseye mağfiret dileğinde bulundu mu
mutlaka şehid olurdu. Bunun üzerine Ömer İbnu'l-Hattab radıyallahu anh kendi
devesinin üstünde seslendi:

"Ey Allah'ın Resûlü! Keşke bizi Amir'le
faydalandırsan!" Hayber'e vardığımız zaman, kralları Merhab kılıncı elinde
(karşımıza) çıktı. Şöyle söylüyordu.

"Hayber bilir ki ben Merhab'ım,

Silahı tamam tecrübeli bir kahraman.

Savaş olunca alevlenen bir yiğit!"

Amcam Amir radıyallahu anh da ilerleyip şunları söyledi:

"Hayber benim de Amir olduğumu bilir,

Silahı tam yiğit kahraman."

Hemen iki darbe birbirine girdi. Merhab'ın kılıncı amcam Amir'in
kalkanının içine rastladı. Amir onu alttan vurmaya yeltendi. Ama kılıcı kendine
döndü ve ana damarını kesti. Ölümü de bundan oldu.

(Bir ara) dışarı çıktım. Bir de ne göreyim! Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın ashabından birkaç kişi:

"Amir'in ameli batıl oldu, o kendi kendini öldürdü"
demezler mi! Hemen ağlayarak Aleyhissalatu vesselam'ın yanına geldim.

"Ey Allah'ın resulü! Amir'in ameli batıl mı oldu?"
dedim.

"Bunu kim söyledi?" buyurdular.

"Ashabınızdan bazıları!" dedim.

"Bunu kim söylemişse yanılmış. Bilakis onun ecri iki
kattır!" buyurdular. Sonra benni Ali İbnu Ebi Talib radıyallahu anh'a
gönderdiler. O gözünden hasta idi. Bu arada Aleyhissalatu vesselam:

"sancağı yarın öyle bir zata vereceğim ki Allah ve Resulü'nü
sever; Allah ve Resulü'de onu sever" dedi. Ali'ye geldim, gerçekten
gözünden rahatsızdı. Onu yederek getirdim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm
gözlerine tükürdü. Anında iyileşti. Sancağı ona verdi.

Sonra Merhab çıktı. Şöyle demeye başladı:

"Hayber bilir ki ben Merhab'ım,

Silahı tamam tecrübeli bir kahraman.

Savaş olunca alevlenen bir yiğit!"

Ali radıyallahu anh da şöyle dedi:

"Ben, annemin arslan dediği kimseyim,

Ormanların çirkin manzaralı arslanı gibi,

Düşmanlara kilo ile ton tartarım."

Sonra Menhab'ın başına bir darbe indi ve onu öldürdü. Hayber onun
eliyle fethedilmişti."

Müslim, Cihad 132, (1807).

4239 - Amr İbnu Dinar rahimehullah anlatıyor: "Hz. Cabir
İbnu Abdillah radıyallahu anhüma'yı dinledim, diyordu ki: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Hudeybiye günü bize şöyle söyledi: "Bugün siz arz
ehlinin en hayırlı olanlarısınız. O gün biz bindörtyüz kişi idik. Bugün
görebilseydim, size (altında biat yapılan) ağacın yerini gösterirdim."

Buhari, Megazi 35, Menakıb 25, Tefsir, Feth 5, Eşribe 31; Müslim,
İmaret 71, (1856).

UMRETU'L-KAZA

4240 - Bera İbnu'l-Azib radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Zülkade ayında umreye çıkmıştı.
Mekkeliler Onun Mekke'ye girmesine izin vermediler. Resûlullah, gelecek yıl
girmek, orada üç gün kalmak, Mekke'ye silahlar torbalarda olarak girmek,
ailelerinden peşine düşmek isteyen çıksa bile kimseyi almamak, Ashabından
Mekke'de kalmak isteyen çıkarsa kimseye mani olmamak şartları üzerine
anlaşmıştı.

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (Mekke'ye umre için) girip,
müddet de dolunca, Mekkeliler Hz. Ali'ye gelip:

"Arkadaşına söyle! bizi terketsin, müddet doldu!"
dediler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm çıktı, ancak Hamza'nın kızı
radıyallahu anhüma peşine takıldı:

"Ey amcam, ey amcam!" diye bağırıyordu. Hz. Ali
radıyallahu anh onu alıp elinden tuttu. Hz. Fatıma radıyallahu anha'ya:

"Amcanın kızını yanına al!" dedi. (Medine'ye gelince)
kızı (yanına alma) hususunda Hz. Ali, Zeyd ve Cafer radıyallahu anhüm ihtilafa
düştüler. Hz. Ali:

"O benim amcamın kızıdır! (Ben ehakkım)" diyordu.
Ca'fer radıyallahu anh:

"O hem amcamın kızı, hem de teyzesi nikahım altında!"
diyordu. Zeyd de:

"Kardeşimin kızıdır!" diyordu. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm, kazın, teyzesinin yanında kalmasına hükmetti ve: "Teyze anne
makamındadır!" buyurdu. Hz. Ali radıyallahu anh'a yönelerek: "Sen
bendensin, ben de senden!" buyurdu. Ca'fer radıyallahu anh'a:
"Yaratılışın ve huyun bana benzer" diyerek iltifat etti. Zeyd
radıyallahu anh'a da: "Sen bizim hem kardeşimiz, hem de mevlamız
(azadlımız)sın!" buyurdu."

Buhari, Meğazi 43, Umre 3, Cezâu's-Sayd 17, Sulh 6, Cizye 19;
Müslim, Cihad 90, (1783).

4251 - Sa'd İbnu Ebi Vakkas radıyallahu anh anlatıyor. "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Fetih günü dört erkek iki kadın dışında, herkese
(hayatını bağışladı ve) eman tanıdı. Bu dörtler arasında İbnu Ebi Sarh da
vardı. Hz. Osman'ın yanında saklandı. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm halkı,
kendisine biat etmeye çağırınca, Hz. Osman radıyallahu anh onu da getirip
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanında durdurdu ve:

"Ey Allah'ın Resûlü! Abdullah'tan biat al!" dedi.
Aleyhissalatu vesselam, (hiç ses çıkarmadan) üç sefer başını kaldırıp ona
baktı. Her seferinde bey'at'tan imtina ediyordu.

Üç seferden sonra, onunla da biat etti. Sonra ashabına yönelip:

"İçinizde, elimi bey'at için vermekten imtina ettiğimi
görünce kalkıp öldürecek aklı başında bir adam yok muydu?" buyurdular.
Ashab:

"İçinizden geçeni nasıl bilelim. Keşke bize gözünüzle bir
imada bulunsaydınız!" dediler. Bunun üzerine:

"bir peygambere hain gözlü olmak yaraşmaz!"
buyurdular.!"

Ebu Davud der ki: "Abdullah, Hz. Osman'ın süt
kardeşiydi."

Ebu Davud, Cihad 127, (2683); Nesai, Tahrimu'd-Dem 14, (7, 105,
106).

4252 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Fetih günü, (Mescid-i Haram'a) girdiği zaman
Beytullah'ın etrafında üç yüz altmış tane dikili (put) vardı. Elindeki çubukla
onlara dürtüyor ve:

"Hak geldi, batıl zeval buldu. Batıl zaten zeval
bulucudur" (İsra 81);

"Hak geldi, batıl hiçbir şeyi yoktan varedemez, gideni de
geri getiremez" (Sebe' 49) diyordu."

Buhari, Megazi 48, Mezalim 32, Tefsir, Beni İsrail 12; müslim,
Cihad 87, (1781); Tirmizi, Tefsir, Beni İsrail (3137).

4253 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Fetih sırasında, Ömer İbnu'l-Hattab'a, Batha'da iken
Ka'be'ye gelip oradaki bütün suretleri ortadan kaldırmasını emretti. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm oradaki bütün suretler ortadan kaldırılmadıkça Ka'be'ye
girmedi."

Ebu Davud, Libas 48, (4156).

4254 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Fetih günü, Mekke'nin yukarı kısmından, devesinin
üzerinde olarak ilerledi. Terkisinde de Üsame İbnu Zeyd radıyallahu anhüma
vardı. Beraberinde Hz. Bilal ve (Ka'be'nin) haciblarinden olan Osman İbnu Talha
da vardı. Mescid-i Haram'da devesini ıhtırdı. Osman'a Kabe'nin anahtarını
getirmesini emretti. Osman annesine gitti. Ancak kadın anahtarı vermekten
imtina etti. Osman:

"Vallahi, ya anahtarı verirsin ya da şu kılıç belimden
çıkacaktır.!" dedi.

Kadın anahtarı verdi. Osman Resûlullah'a getirdi. Aleyhissalatu
vesselam (kapıyı açıp) Beytullah'a girdi. Onunla birlikte Hz. Üsame, Bilal ve
Osman da girdiler. Gündüzleyin içinde uzun müddet kaldı, sonra çıktı. Halk
(içeri girmede) yarış etti. Abdullah İbnu Ömer ilk giren kimseydi. Girince,
Bilal radıyallahu anh'ı kapının arkasında ayakta duruyor buldu.

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm nerede namaz kıldı?"
diye sordu. Bilal, Aleyhissalatu vesselam'ın namaz kıldığı yeri işaret ederek
gösterdi. Abdullah der ki:

"Kaç rek'at kıldığını sormayı unuttum."

Buhari, Cihad 127, Salat 30, 81, 96, Teheccüd 25, Hacc 51, 52,
Megazi 77, 48; Müslim, Hacc 389, (1329).

4255 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Allah
Teâla Hazretleri, Resul-i Ekrem aleyhissalatu vesselam'ın Mekke'nin fethini
nasib edince, halkın içinde kalkıp, Allah'a hamd ve sena ettikten sonra dedi
ki:

"Allah'u Zülcelal Hazretleri, Mekke'yi filin girmesinden
korumuştur. Mekkelilere Resulünü ve mü'minleri musallat etti. Mekke(de
savaşmak) benden önce hiç kimseye helal edilmedi. Bana da bir günün muayyen bir
zamanında helal edildi. Benden sonra da kimseye helal edilmeyecek. Onun avı
ürkütülmemeli, otu yolunmamalı, ağacı kesilmemeli. Buluntular da ancak sahibi
aranmak kasdıyla alınabilir.

Kimin bir yakını öldürülmüşse, o kimse iki husustan birinde
muhayyerdir: Ya diyet alır, ya da ölünün ailesi kısas ister (katil öldürülür)."

Abbas radıyallahu anh:

"Ey Allah'ın Resulü! İzhir otu bu yasaktan hariç olsun! Zira
biz onu kabirlerimizde ve evlerimizde kullanıyoruz!" dedi. Aleyhissalatu
vesselam da:

"İzhir hariç!" buyurdu.

Buhari, İlim 39, Lukata 7, Diyat 8; Müslim, Hacc 447, (1355); Ebu
Davud, Menasik 90, (2017).

4256 - Vehb rahimehullah anlatıyor: "Hz. Cabir radıyallahu
anh'a sordum: "Mekke fethedildiği gün, herhangi bir şey ganimet kılındı
mı?"

"Hayır!" cevabını verdi."

Ebu Davud, Harac 25, (3023).

4257 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Mekke'ye girdiğinde sancağı beyaz, üzerindeki sarığı da
siyahtı."

Ebu Davud, Cihad 76, (2592); Tirmizi, Cihad 9, (1679).

HUNEYN GAZVESİ

4258 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Huneyn Gazvesine çıkmayı arzu edince:

"Yarınki konaklama yerimiz inşaallah Beni Kinâne Hayfı'dır.
Onlar küfür üzerine orada yeminleşmişlerdi" buyurdu."

Buhari, Megazi 48, Hacc 45, Fedailu'l-Ashab 39, Tevhid 31;
Müslim, Hacc 345, (1314).

4259 - Sehl İbnu Hanzaliyye radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la Huneyn günü beraber yürüdük. Öğle
sonrası oluncaya kadar yürümeyi uzattık. Öğle namazı(nın vakti) girdi. Derken
bir atlı geldi.

"Ey Allah'ın Resulü! dedi. Ben sizin önünüzden ilerledim.
Hatta falan falan dağa çıktım. Bir de ne göreyim! Havazin kabilesi toptan
karşımda. Kadınları, develeri, davarları toptan Huneyn'de toplanmışlar"
dedi. Aleyhissalatu vesselam tebessüm buyurdu ve:

"İnşaallah, yarın bunlar müslümanların ganimetidir!"
dedi ve sordu:

"Bu gece bizi kim bekleyecek?"

Enes İbnu Ebi Mersed el-Ganevi atılıp:

"Ben, ey Allah'ın Resulü!" dedi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm:

"Öyleyse bin!" buyurdular. Enes atına bindi ve
Aleyhissalatu vesselam'ın yanına geldi. O zaman:

"Şu geçide yönel, en yüksek yerine kadar çık. (Gece boyu
atından inme.) Sakın senin cihetinden geceleyin aldatılmayalım!"
tenbihinde bulundu. Sabah olunca Aleyhissalatu vesselam namazgahına geçti. İki
rek'at namaz kıldı. Sonra:

"Atlıdan bir haberiniz var mı?" diye sordu.

"Bir haberimiz yok!" dediler. Namaza duruldu.
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm namaz kılarken geçide doğru (hazan) göz
atığyordu. Namazı kılıp selam verince:

"Müjde, atlınız geldi!" buyurdu. Biz de geçidin
ağaçları arasına baktık. Gerçekten o idi. Geldi, Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın yanında durdu, (Selam verdi ve

"Ben dedi, gittim bu geçidin en yüksek yerine, Resûlullah'ın
emrettiği şekilde vardım. sabah olunca iki geçit daha tırmandım. Baktım kimseyi
görmedim!" dedi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ona:

"Gece (attan) indin mi?" diye sordu.

"Namaz veya kazâ-yı hacet dışında inmedim!" dedi.
Aleyhissalatu vesselam:

"(Bu amelinle cenneti kendine) vacib kıldın. Bundan böyle
ameli terketmenin sana bir günahı yok. (Bu amelin cennete girmen için
kafidir)" buyurdular."

Ebu Davud, Cihad 17, (2501).

4260 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Huneyn gününde,
Hevâzin, Gatafan ve diğerleri çocukları ve develeriyle birlikte (savaş yerine)
geldiler. O gün Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın ordusunda da 10 bin kişi
vardı. Mekkeli Tulekâ da Resûlullah'ın safında idi. (Savaş başlar başlamaz)
hepsi geri kaçtı. Aleyhissalatu vesselam yalnız kaldı. O gün iki defa nida
etti. İkisi arasına bir başka söz karıştırmadı. Şöyle ki:

Sağ tarafına yönelip: "Ey Ensar cemaati!" diye bağırdı.
O taraftakiler:

"buyurun ey Allah'ın Resûlü! Biz seninle beraberiz!
Müjde!" dediler. Aleyhissalatu vesselam sonra da soluna döndü:

"Ey Ensâr cemaati!" diye bağırdı. O taraftakiler de:

"Buyur ey Allah'ın Resûlü! Müjde, biz seninleyiz!"
dediler. Aleyhissalatu vesselam beyaz bir katırın üstünde idi. Katırdan

indi ve: "Ben Allah'ın kulu ve elçisiyim!" dedi.
(Müslümanlar toparlanıp mukabil hücuma geçince) müşrikler hezimete uğradı.
Aleyhissalatu vesselam çok ganimet elde etti. Onu Muhacirler ve Tuleka arasında
taksim etti. Ondan Ensâr'a hiç bir şey vermedi. Bunun üzerine Ensariler
radıyallahu anhüm (serzenişte bulunup): "Sıkıntı olunca biz çağırılıyoruz.
Ama ganimeti bizden başkasına veriyor!" dediler. Bu sözleri Aleyhissalatu
vesselâm'ın kulağına ulaşmıştı, hemen Ensarı topladı.

"Ey Ensar cemaati! Herkes dünyalıkla dönerken, siz Muhammed
aleyhissalatu vesselam'la dönmekten, evinizde onunla beraber olmaktan razı ve
memnun değil misiniz?" dedi. Ensar:

"Elbette ey Allah'ın Resulü, razıyız, memnunuz!"
dediler. Aleyhissalatu vesselam: "İnsanlar bir vadiye yürüseler, Ensar da
bir geçide yürüse, ben Ensar'ın geçidinde giderim" buyurdular."

Buhari, Meğazi 56, Humus 19, Menakıb 14, Menakıbu'l-Ensar 1,
Feraiz 34; Müslim, Zekat 135, (1059); Tirmizi, Menakıb, (3897).

4261 - Ebu İshak rahimehullah anlatıyor: "Bir adam Bera İbnu
Azib radıyallahu anhüma'ya geldi ve:

"Ey Ebu İmare! Huneyn gününde hepiniz geri mi
kaçtınız?" diye sordu. Bera: "Ben, Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın kaçmadığına şehadet ederim! Ancak, askerlerden yükü hafif olan
(aceleciler) ile zırh taşımayanlar Hevazin'in bir kanadına yürüdüler. Halbuki
buradakiler okçu kimselerdi: Onları çekirge sürüsü gibi hep birden ok yağmuruna
tuttular. Bunun üzerine dağalmak zorunda kaldılar. Böylece düşman, Resûlullah'a
yöneldi. Aliyhissalatu vesselam'ın katırını Ebu Süfyan İbnu'l- Haris İbni
Abdilmuttalib radıyallahu anh yediyorkdu. Aleyhissalatu vesselam katırından
indi, dua etti, (Allah'tan) yardım taleb etti. Şöyle diyordu:

"Ben Peygamberim yalan değil!

Ben Abdulmuttalibin Oğluyum!

Allahım yardımını indir."

Sonra askerleri düzene koydu. Bera devamla der ki: "Vallahi,
biz savaş kızıştı mı Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sığınırdık. Bizim
cesurumuz Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la aynı hizada durabilendi."

Buhari, Meğazi, 54, Cihad 52, 61, 97, 167; Müslim, Cihad 79,
(1776); Tirmizi, Cihad 15, (1688).

4262 - Seleme İbnu'l-Ekva' radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm bir seferde iken yanına bir düşman gözcüsü uğradı.
Ashabla konuşmaya oturdu. Sonra birden sıvıştı.Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm:

"Onu yakalayın ve öldürün!" emir buyurdu. Ben
(yakalayıp) öldürdüm. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm seleb'ini bana
verdi."

Buhari, Cihad 173; Müslim, Cihad, 45, (1754); Ebu Davud, Cihad
110, (2654).

4263 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "(Annem) Ümmü
Süleym, Huneyn savaşı sırasında bir hançer temin etmişti, yanından ayırmıyordu.
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (hançeri görünce) sordu:

"Ey Ümmü Süleym, şu da ne?"

"Bunu, müşriklerden biri bana yaklaşacak olursa karnına
saplamak için temin ettim!" dedi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bu söz
üzerine gülmeye başladı. Ümmü Süleym:

"Ey Allah'ın Resûlü, sizinle olup da şu Tulekâ'dan hezimete
uğrayan bizim dışımızdakileri öldür!" dedi. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm:

"Ey Ümmü Süleym, şurası muhakkak ki Allah bize kâfi geldi ve
iyi yaptı" buyurdu."

Müslim, Cihad 134, (1809); Ebu Davud, Cihad 147, (2718).

EVTAS GAZVESİ

4264 - Hz. Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Huneyn Gazvesi'nden fariğ olunca, Ebu Amir radıyallahu
anh'ı bir askeri birliğin başında Evtas'a gönderdi. Ebu Amir, orada Dureyd İbnu's-Sımme
ile karşılaştı. Dureyd öldürüldü. Allah da adamlarını hezimete uğrattı. (O
sırada) ben Ebu Amir ile beraberdim. Dizine bir ok atıldı. Yanına gelip:

"bu oku sana kim attı?" diye sordum. Bana bir şahsı
işaret ederek (ok atanı) gösterdi. Ona yönelip, yanına vardım. Beni görünce
kaçtı. Ben de peşine düştüm.

"Utanmıyor musun, durmuyor musun?" diye peşinden
bağırmaya başladım. Birden durdu. Karşılıklı olarak bir-iki kılıç salladık.
Derken ben onu öldürdüm. Sonra gelip Ebu Amir'e:

"Allah seninkinin canını aldı!" dedim.

"Hele şu oku bir çek!" dedi. Ben oku çektim. (Okun
yerinden) su çıktı.

"Ey kardeşimin oğlu, dedi. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'a benden selam söyle, benim için Allah'tan mağfiret
dileyiversin."

Ebu Amir, birliğin komutanlığını bana devretti. Bir müddet durup
sonra vefat etti. Dönünce, durumdan Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm 'a bilgi
verdim. Bir miktar su getirtti, abdest alıp ellerini kaldırdı. Koltuk
altlarının beyazlığını gördüm. Sonra şöyle dua etti.

"Allahım, Ubeyd Ebu Amir'e mağfiret buyur. Allahım, Kıyamet
günü onu, onun derecesini kullarının -veya insanların- birçoğunun derecesinden
üstün tut!"

"(Ey Allah'ın Resûlü) benim için de istiğfar ediver!"
dedim.

"Allahım, Abdullah İbnu Kays'ın günahını mağfiret et! Onu,
Kıyamet günü iyi bir yere koy!" dedi. Ebu Bürde der ki:

"O iki duadan biri Ebu Amir içindi, diğeri de Ebu Musa
içindi."

Buhari, Megazi 55, Cihad 69, Da'avat 49; Müslim, Fedailü's-Sahabe
165, (2498).

TAİF GAZVESİ

4265 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Taif'i kuşatınca hiç bir netice elde edemedi. Bunun
üzerine:

"İnşaallah yarın yolcuyuz (muhasarayı kaldıracağız)"
dedi. Bu Ashabın pek ağrına gitti:

"Yani, Taif'i fethetmeden gidecek miyiz" -bir rivayette
"denecek miyiz"- dediler. Aleyhissalatu vesselam da:

"Sabahleyin saldırın!" buyurdular. Sabahleyin
saldırdılar ve birçokları yaralar aldı. Resulullah tekrar:

"Yarın İnşaalllah gideceğiz!" buyurdular. Bu sefer
akserler memnun kaldılar. Aleyhissalatu vesselam (onların haline) güldü."

Buhari, Meğazi 56, Edeb 68, Tevhid 31; Müslim, Cihad 82, (1778).

4266 - Osman İbnu Ebi'l-As radıyallahu anh anlatıyor: "Sakif
hey'eti geldiği zaman, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanına indiler.
Aleyhissalatu vesselam onları mescidde ağırladı, ta ki kalplerini daha bir
rikkate getirip müessir olsun.

Onlar (müslüman olup bey'at yapmak için) öşür alınmamasını,
cihada çağrılmamalarını ve namazın kendilerine farz kılınmamasını şart
koştular. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Sizden öşür alınmasın, cihada da çağırılmayın. Ama rükusuz
(namazsız) bir dinde hayır yoktur" buyurdu."

Ebu Davud, Harac 26, (3026).

4267 - Vehb İbnu Mürebbih anlatıyor: "Bey'at yaptıkları
zaman Sakif'in durumu ne idi?" diye sordum.

"Sadaka (zekat = vergi) vermemeyi, cihad etmemeyi şart
koştular" dedi ve Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın: "(Onlar
gerçek manada müslüman olunca, kendiliklerinden) zekat da verecekler, cihada da
katılacaklar!" dediğini işittiğini söyledi."

Ebu Davud, Harac 26, (3025).

HALİD İBNU VELİD RADIYALLAHU ANH'IN BENİ CEZİME'YE GÖNDERİLMESİ

4268 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Halid radıyallahu anh'ı Beni Cezime'ye gönderdi.
(Yurdlarına varınca Halid) onları önce İslam'a davet etti. Onlar "müslüman
olduk!" demeyi güzel söyleyemediler, "Sâbii olduk, Sâbii olduk!"
dediler. Halid de onları öldürmeye, esir etmeye başladı. bizden her bir askere
esirini verdi. sonra bir gün geçince, herkese esirini öldürmeyi emretti. Ben:

"Vallahi ben esirimi öldürmem! Arkadaşlarımdan da kimse
esirini öldürmez!2 dedim. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelince, durumu
haber verdik. Ellerini kaldırıp:

"Allah'ım, Halid'in yaptığından beriyim!" dedi ve bunu
iki sefer tekrar etti."

Buhari, Megazi 58, Ahkam 35; Nesai, Adabu'l-Kudat 16, (8, 237).

ABDULLAH İBNU HUZÂFE ES-SEHMİ VE ALKAME İBNU MÜCEZZİZ EL-MÜDLİCİ
SERİYYESİ (Buna Serriyyetü'l Ensâri de denmiştir.)

4269 - Ali İbnu Ebi Talib radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bir seriyye gönderdi ve birliğin başına
Ensar'dan bir zat koydu ve askerlere komutanlarına itaat etmelerini emretti.
(Sefer esnasında komutan, bir meseleden) öfkelenip:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bana itaat etmenizi
emretmedi mi?" dedi. Hepsi de: "Evet emretti!" dediler.

"Öyleyse, dedi, derhal bana odun toplayın!" Hemen otun
toplanmıştı. Bu sefer:

"Ateş atın!" emretti. Ashab (odun yığınına) ateş attı.
Komutan:

"İçine girin!" emretti. Girmek üzere ilerlediler. Ancak
birbirlerinden tutup:

"Biz, ateşten kaçarak Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a
geldik (şimdi ateşe girmemiz olur mu?)" diyerek girmediler. Öyle durdular.
Ateş söndü. Komutanın da öfkesi geçti, Bu vak'a Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'a intikal edince:

"Eğer girselerdi, Kıyamet gününe kadar bir daha ondan
çıkamazlardı! Allah'a isyanda (kula) itaat yok! Taat ma'ruftadır!"
buyurdular."

Buhari, Megazi, 59, Ahkam, 4, Haberu'l-Vahid 1; Müslim, İmaret
40, (1840); Ebu Davud, Cihad 96, (2625); Nesai, bey'at 34, (7, 159).

HZ. EBU MUSA VE MUAZ'IN YEMENE GÖNDERİLMESİ (Veda Haccından Önce)

4270 - Ebu Musa Radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Beni ve Muaz radıyallahu anhüma'yı Yemen'e gönderdi ve
şu tenbihte bulundu: "İnsanları dine (tatlılıkla) davet edin. Müjdeleyin,
nefret ettirmeyin. Kolaylaştırın, zorlaştırmayın. Uyumlu olun geçimsiz
olmayın."

Biz Yemen'e vardık. Her ikimizin ayrı birer çadırı vardı,
çadırlarımızı müstakillen kullanıyorduk. Birbirimize ziyaretlerimiz olur,
(birleşirdik. bir seferinde) Mu'az, Ebu Musa radıyallahu anhüma'ya geldi. Ebu
Musa, çadırının önünde oturuyordu. Yanında (zincire vurulmuş), öldürmek
istediği bir yahudi duruyordu.

"Ey Ebu Musa, nedir bu manzara (ne oluyor?) " dedim.

"Bu bir yahudidir, müslüman olmuştu, tekrar yahudiliğe
döndü" dedi.

"Sen onu öldürmeyince oturmayacağım!" dedim. Kalkıp
öldürdü. Sonra oturup konuşmaya başladılar. Muaz radıyallahu anh:

"Ey Ebu Musa, Kar'an'ı nasıl okuyorsun?" diye sordu.

"Yatağımın üzerinde, namazımda, bineğimde zaman zaman
(fırsat buldukça) parça parça okuyorum!" dedi. Sonra Ebu Musa, Muaz'a:

"Ya sen nasıl okuyorsun?" diye sordu.

"Bunu sana bildireceğim: Ben uyurum, sonra kalkar Kur'an'dan
okurum. Böylece uyanıkken ümid ettiğim sevabı uykumda da kazanacağımı ümid
ederim" diye cevap verdi."

Buhari, Megazi, 60, İcare 8, İstitabe 2, Ahkam 7, 12; Müslim,
Cihad 7, (1733), Eşribe 71; Ebu Davud, Hudud 1, (4354, 4355, 4356, 4357);
Nesai, Taharet 4, (1, 10).

ALİ İBNU EBİ TALİB VE HALİD İBNU VELİD'İN YEMEN'E GÖNDERİLMESİ
(Veda Haccından önce)

4271 - Hz. Büreyde radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Hz. Ali radıyallahu anh'ı humusu (ganimetin beşte
birini) almak üzere Halid'e gönderdi. Halid radıyallahu anh, humusu ona verdi.
ali, ondan (kendine) bir cariye seçti. Ali, geceleyin gusül yapmış olarak
sabahha erdi. Ali'ye kızmıştım. Halid radıyallahu anh'a:

"Şunu görmüyor musun?" diye söylendim. Sonra da
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelince durumu anlattım.

"Ey Büreyde! buyurdular, sen Ali'ye kızıyor musun?"

"Evet!" dedim.

"Kızma! buyurdular, zira onun humustaki hissesi aldığından
fazladır." (Ondan sonra Ali en çok sevdiğim insan oldu.)"

Buhari, Megazi, 61.

ZÜ'L-HALASA GAZVESİ

4272 - Cerir İbnu Abdillah radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, bana: "Beni, Zü'l-Halasa'dan
kurtarmaz mısın?" buyurdu. Bu, Has'am'da bir bina idi. el-Kabetu'l
Yemâniyye denmekte idi. Ahmes kabilesinden yüzelli atlı ile oraya vardım.
Ahmesliler at besleyen insanlardı. Ben ise at üzerinde duramıyordum. (Durumu
Resulullah'a söyledim.) Aleyhissalatu vesselam göğsüme vurdu; öyle ki,
parmaklarının izini göğsümün üzerinde gördüm. Sonra:

"Allah'ım, Cerir'i (atının üstünde) sabit kıl, onu hidayete
ermiş ve hidayet edici kıl!" buyurdu. Ben gittim, onu kırdım ve yaktım."

Buhari, Megazi 62, Cihad 154, 162, Menakıbu'l-Ensar 21, Edeb 68,
Da'avad, 19; Müslim, Fadailu's-Sahabe 137; Ebu Davud, Cihad 172, (2772).

ZATÜ'S-SELASİL GAZVESİ

4273 - Ebu Osman en-Nehdi radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Amr İbnu'l-As radıyallahu anh'ı
Zatu's-Selasil ordusunun başında göndermişti.

Amr İbnu'l-As der ki: "(Ya Resulullah) sana en sevgili insan
kimdir?" dedim. "Aişe'dir!" buyurdular. Ben tekrar sordum:

"Erkeklerden kim?"

"Onun babasıdır!" buyurdular. Ben bir kere daha sorayım
dedim:

"Sonra kim?"

"Ömer" buyurdular ve bazı erkek saydılar. Beni en sona
atacak korkusuyla sükut edip başka sormadım."

Buhari, Megazi 63, Fedailu'l-Ashab 5; Müslim, Fedailu'l-Ashab 8,
(2384).

TEBÜK GAZVESİ

4274 - Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: "Ashabım,
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a usre (darlık) ordusu, yani Tebük Gazvesi
sırasında yüklerini koyacakları deve hakkında sormam için beni gönderdiler.

Yanına vardığımda meğer öfkeliymiş de ben hissedememişim.

"Ey Allah'ın Resulü, dedim, arkadaşlarım size, beni
gönderdiler, kendilerine yük devesi vermenizi istiyorlar."

"Vallahi ben onlara hiçbir yük devesi veremem!"
buyurdular. Ayrıldım, ama üzgündüm, hem yük devesi verilmeyişine, hem de bana
kızmış olabileceği korkusuyla üzgündüm. Arkadaşlarımın yanına varıp
Aliyhissalatu vesselam'ın söylediğini kendilerine haber verdim.

Sonra Resulullah bana birini (Bilal'i) göndererek beni çağırdı
ve:

"Şu çifti, şu çifti, şu çifti al! Bunları arkadaşlarına
götür. Ve de ki:

"Allah -veya Resûlullah- sizi bunlarla taşıyacak, bunlara
binin" dedi. Ben onları arkadaşlarıma götürdüm ve:

"Resûlullah sizleri bunlarla taşıyacak. Lakin, vallahi
sizden biri, sizin için ilk istediğim zaman, Resûlullah'ın söylediğini ve
vermen dediğini duyan birine gitmedikçe yakanızı bırakmam" dedim.
Arkadaşlarım:

"Vallahi sen yanımızda (müttehem değilsin), doğru
söylediğine inanıyoruz. Ama sen yine de dilediğini yap!" dediler. Ebu
Musa, onlardan bir grupla gitti. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın önce
söylemiş olduğu sözü işitenlere vardılar. Bunlar Ebu Musa'nın kendilerine
söylediği şeyleri aynen söylediler."

Buhari, Megazi 78, 74, Humus 15, Zebaih 26, Eyman 1, 4, 18,
Kefaret 9, 10, Tevhid 56; Müslim, Eyman 8, (1649).

4275 - Vasile İbnu'l-Eska' radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Tebuk Gazvesine katılmak için çağrıda
bulundu. Ben hemen ehlime gittim. Gazveye gitmeye yöneldim. Resulullah'ın
ashabının ilk kısmı yola çıkmıştı bile. Medine'de seslenmeye başladım:

"(Ganimetten gelecek) hissesi taşıyana olacak bir kimseyi
(devesiyle) taşıyacak bir kimse yok mu?" diyordum. Ensar'dan yaşlı bir
zat:

"Kendisini münavebe ili bindirmem ve yiyeceğini de vermem
karşılığında (savaştan elde edeceği) hissesi bize olmak kaydıyla götürürüm!"
dedi. Ben:

"Anlaştık!" dedim. Ensari:

"Öyleyse Allah'ın bereketi üzere yürü!" dedi. Böylece
en hayırlı bir arkadaşla yola çıktım. Allah ganimet de nasib etti, hisseme bir
miktar deve isabet etti. Bunları sürüp, (beni devesine alan Ensariye) getirdim.
Adam çıkıp devesinin havıdındaki çullardan biri üzerine oturdu, ve:

"Bu develeri sen geri sür!" dedi. Sonra tekrar:

"Sen bu develeri ileri sür. (bana getirme)!" dedi ve
ilave etti: "Ben senin bu develerini değerli görüyorum" dedi. Vasile
de:

"Bu başlangıçta anlaştığımız şarta göre senin
ganimetin!" dedim. Ama Ensari:

"Ey kardeşimin oğlu, ganimetini al. Ben senin bu maddi
payını istememiştim (sevaba, manevi kazanca iştirak etmeyi düşünmüştüm)"
dedi."

Ebu Davud, Cihad 123, (2676).

KISKANÇLIK BÖLÜMÜ

4276 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Allah kıskançtır,
mü'min de kıskançtır. Allah'ın kıskanması, mü'minin Allah'ın haram ettiği şeyi
yapmasıdır."

Buhari, Nikah 107, Müslim, Tevbe 36, (2761); Tirmizi, Rada' 14,
(1168).

4277 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ı işittim, şöyle diyordu: "Allah'dan daha kıskanç
kimse yoktur. Bu sebeptendir ki fevahişin açığını da kapalısını da haram kıldı.
Medihten Allah kadar hoşlanan bir kimse de yoktur. Bu sebeptendir ki nefsini
medhetmiştir."

Buhari, Nikah 107, Tefsir, en'am 7, Tefsir, A'raf 1, Tevhid 15;
Müslim, Tevbe 33, (2760); Tirmizi, Daavat 97, (3520).

4278 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Sa'd İbnu
Ubade radıyallahu anh dedi ki: "Ey Allah'ın Resulü, ben zevcemle birlikte
bir adam yakalasam, dört şahid getirinceye kadar ona mühlet mi
tanıyacağım?"

"Evet!" buyurdu Aleyhissalatu vesselam. Sa'd:

"Asla dedi, seni hakla gönderen Zât-ı Zülcelâl'e yemin
olsun, şahid aramazdan önce kılıncımı indiririm."

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Şu efendinizin söylediğine bakın! Evet (biliyoruz ki) o
kıskanç bir adamdır. Ama ben ondan da kıskancım, Allah da benden kıskanç."

Müslim, Li'an 16, (1498); Muvatta, Akdiye 17, (2, 737); Ebu
Davud, Diyat 12, (4532).

4279 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm bir gece yanımdan çıkıp gitmişti. (Benim nöbetimde)
hanımlarından birinin yanına gitmiş olabilir diye içime kıskançlık düştü. Geri
gelince halimi anladı ve:

"Kıskandın mı yoksa?" dedi. Ben de:

"Evet! Benim gibi biri senin gibi birini kıskanmaz da ne
yapar?" dedim. Aleyhissalatu vesselam:

"Sana yine şeytanın gelmiş olmalı" dedi. Ben:

"Benimle şeytan mı var?" dedim.

"Şeytanı olmayan kimse yoktur" dedi.

"Seninle de var mı?" dedim

"Evet, Ancak ona karşı Allah bana yardımcı oldu da müslüman
oldu!" buyurdu."

Müslim, Münafikün 70, (2815); Nesai, İşretü'n-Nisa 4, (7, 72).

4280 - Yine Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Safiyye
radıyallahu anha gibi güzel yemek yapanı görmedim. (Bir defasında) Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm benim odamda iken, Safiyye ona yemek yapıp
(göndermişti). Çok şiddetli bir kıskançlık hissettim. Öyle ki beni bir titreme
sardı. (Gidip) kabını kırdım, sonra da pişman oldum ve:

"Ey Allah'ın Resûlü dedim, yaptığım bu hareketin keffâreti
nedir?"

"Tabağa aynıyla tabak, yemeğe misliyle yemek!"
buyurdular."

Ebu Davud, Büyü 91, (3568); Nesai, İşretu'n-Nisa 4, (7, 71).

GADAB (ÖFKE)

4281 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor. "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm (bir gün):

"Siz aranızda kimi pehlivan addedersiniz?" diye sordu.
Ashab radıyallahu anhüm:

"Erkeklerin yenmeye muvaffak olamadığı kimseyi!"
dediler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Hayır, dedi, gerçek pehlivan öfkelendiği zaman nefsine
hakim olabilen kimsedir."

Müslim, Birr 106, (2608); Ebu Davud, Edeb 3, (4779).

4282 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kuvvetli kimse, (güneşte hasmını yenen) pehlivan değildir.
Hakiki kuvvetli, öfkelendiği zaman nefsini yenen kimsedir."

Buhari, Edeb 76, Müslim, Birr 107, (2760); Muvatta, Hüsnü'l-Halk
12, (2, 906).

4283 - Ebu Vail radıyallahu anh anlatıyor: "Urve İbnu
Muhammed es-Sa'di'nin yanına girdik. Bir zat kendisine konuştu ve Urve'yi
kızdırdı. Urve kalkıp abdest aldı ve:

"Babam, dedem Atiyye radıyallahu anh'tan anlattı ki, o,
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın şöyle söylediğini nakletmiştir:

"Öfke şeytandandır, şeytan da ateşten yaratılmıştır, ateş
ise su ile söndürülmektedir; öyleyse biriniz öfkelenince hemen kalkıp abdest
alsın."

Ebu Davud, Edeb 4, (4784).

4284 - Ebu Zerr el-Gıfari radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bize buyurmuştu ki:

"Biriniz ayakta iken öfkelenirse hemen otursun. Öfkesi
geçerse ne ala geçmezse yatsın."

Ebu Davud, Edeb 4, (4782).

4285 - Hz. Mu'az İbnu Cebel radıyallahu anh anlatıyor. "İki
kişi Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın huzurunda küfürleştiler. (Öyle ki) birinin
yüzünde (diğerine karşı) öfkesi gözüküyordu. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Ben bir kelime biliyorum, eğer onu söyleyecek olsa,
kendinde zuhur eden öfke giderdi: Eûzu billahi mineşşeytanirracim"
buyurdular."

Tirmizi, Da'avat 53, (3448); Ebu Davud, Edebb 4, (4780).

4286 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam:
"Ey Allah'ın Resûlü! Bana kısa bir nasihatta bulun, uzun yapma! Tâ ki
nasihatini unutmayayım" demişti (ve birkaç kere tekrar etmişti).
Aleyhissalatu vesselam (bir kelimeyle):

"Öfkelenme!" cevabını verdi!"

Buhari, Edeb 76; Tirmizi, Birr 73 (2021); Muvatta, Hüsnü'l-Hulk
11, (2, 906).

4287 - Sehl İbnu Mu'az İbni Enes el-Cüheni, babası radıyallahu
anh'tan naklediyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Öfkesinin gereğini yerine getirebilecek güçte olduğu halde
öfkesini tutan kimseyi, Allah Teâla Hazretleri, Kıyamet günü, mahlukatın
başları üstüne davet eder; tâ ki, (onlardan önce) dilediği huriyi kendine
seçsin."

Tirmizi, Birr 74, (2022); Ebu Davud, Edeb 3, (4777).

4288 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Uyeyne İbnu
Hısn (Medine'ye) gelince, kardeşinin oğlu Hürr İbnu Kays'ın yanına indi. Hürr
İbnu Kays ise Hz. Ömer'in yakınlarındandı. Onun meclisinde yaşlı veya genç bir
kısım kurrâ ve fakihler müşavere heyeti olarak bulunurdu. Uyeyne İbnu Hısn:

"Ey kardeşimin oğlu! Emirü'l-mü'minin'in yanına girmem için
izin taleb et!" dedi. O da izin istedi. Ancak yanına girince:

"Yeter artık! Ey İbnu'l-Hattab sen bize bol vermediğin gibi,
aramızda adaletle de hükmetmiyorsun!" dedi. Hz. Ömer radıyallahu anh pek
öfkelendi. Neredeyse dövmek için üzerine yürüyecekti ki, Hürr radıyallahu anh
atılıp:

"Ey emire'l-mü'minin! Allah Teâla Hazretleri, Resûlüne:
"Affı eses tut, ma'rufu emret ve cahillerden de yüz çevir!" (A'raf
199) emretmiştir. Bu adam da cahillerden biridir" dedi. Vallahi, Hürr
ayeti okuyunca, Hz. Ömer olduğu yerde kalıp hiçbir şey yapmadı. Hz. Ömer
Kitabullah'ın yanında hemen durur, onu koyup geçmezdi (radıyallahu anh)."

Buhari, İ'tisam 2, Tefsir, A'raf 5.

GASB

4289 - Ebu Seleme İbnu Abdirrahman Hz. Aişe radıyallahu anha'dan
anlattığına göre Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm şöyle buyurdu: "Kim
(gasben başkasının) arazisine bir karış haksız tecavüz ederse yedi kat yerin
dibine kadar boynuna dolandırılarak (cezalandırılır)."

Buhari, Bed'ü'l-Halk 2, Mezalim 13; Müslim, Müsakat 142, (1612)

4290 - Buhari'nin İbnu Ömer radıyallahu
anhüma'dan kaydettiği diğer bir rivayette şöyle buyrulmuştur: "Kim,
araziden haksız olarak bir karışlık yer alırsa, Kıyamet günü, onunla yedi kat
yere batırılır."

Buhari, Mezalim 13, Bed'ü'l-Halk 2.

GIYBET EDENE NASIL MUKABELE EDİLMELİ?

4291 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Gıybetin ne olduğunu biliyor musunuz?"

"Allah ve Resûlü daha iyi bilir!" dediler. Bunun üzerine:

"Birinizin, kardeşini hoşlanmayacağı şeyle anmasıdır!"
açıklamasını yaptı. Orada bulunan bir adam:

"Ya benim söylediğim anda varsa, (Bu da mı gıybettir?)" dedi.
Aleyhissalatu vesselam:

"Eğer söylediğin onda varsa gıybetini yapmış oldun. Eğer söylediğin
onda yoksa bir de bühtanda (iftirada) bulundun demektir."

Ebu Davud, Edeb 40, (4874); Tirmizi, Birr
23, (1935); Müslim, Birr 70, (2589).

4292 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor:
"Ey Allah'ın Resûlü, sana Safiyye'deki şu şu hal yeter!" demiştim.
(Bundan memnun kalmadı ve

"Öyle bir kelime sarfettin ki, eğer o denize karıştırılsaydı
(denizin suyuna galebe çalıp) ifsad edecekti" buyurdu. Hz. Aişe ilaveten
der ki: "Ben Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a bir insanın (tahkir
maksadıyla) taklidini yapmıştım. Bana hemen şunu söyledi:

"Ben bir başkasını (kusuru sebebiyle söz veya fiille) taklid etmem.
Hatta (buna mukabil) bana, şu şu kadar (pek çok dünyalık) verilse bile!"

Ebu Davud, Edeb 40, (4875); Tirmizi,
Sıfatu'l-Kıyame 52, (2503, 2504).

4293 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Mirac gecesinde, bakır tırnakları olan bir kavme uğradım. Bunlarla
yüzlerini (ve göğüslerini) tırmalıyorlardı.

"Ey Cebrail! Bunlar da kim?" diye sordum.

"Bunlar, dedi, insanların etlerini yiyenler ve ırzlarını
(şereflerini) payimal edenlerdir."

Ebu Davud, Edeb 40, (4878, 4879).

4294 - Müstevrid radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kim bir müslüman(ı gıybet ve şerefini payimal etmek) sebebiyle tek
lokma dahi yese, Allah ona mutlaka onun mislini cehennemden tattıracaktır. Kime
de müslüman bir kimse(ye yaptığı iftira, gıybet gibi bir) sebeple (mükafaat
olarak) bir elbise giydirilirse, Allah Teâla Hazretleri mutlaka, onun bir
mislini cehennemden ona giydirecektir. Kim de (malı, makamı olan büyüklerden)
bir adam sebebiyle bir makam elde eder (orada salâh ve takva sahibi bilinerek
para ve makama konmak
için riyakarlıklara girer)se Allah Teâla Hazretleri Kıyamet günü onu mürâiler
makamına oturtarak (rezil eder ve mürailere münasib azabla azablandırır.)"

Ebu Davud, Edeb 40, (4881).

4295 - Sa'id İbnu Zeyd radıyallahu anh
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ribânın en kötüsü, haksız yere müslümanın ırzını (manevi
şahsiyetini) rencide etmektir."

Ebu Davud, Edeb 40, (4876).

4296 - Muaz İbnu Esed el-Cüheni radıyallahu
anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kim bir mü'mini bir münafığa (gıybetçiye) karşı himaye ederse,
Allah da onun için, Kıyamet günü, etini cehennem ateşinden koruyacak bir melek
gönderir. Kim de müslümana kötülenmesini dileyerek bir iftira atarsa, Allah
onu, Kıyamet günü, cehennem köprülerinden birinin üstünde, söylediğinin
(günahından paklanıp) çıkıncaya kadar hapseder."

Ebu Davud, Edeb 41, (4883).

4297 - Hz. Cabir ve Hz. Ebu Hüreyre
radıyallahu anhüma anlatıyor:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ne fâsık ne de mücâhir (günahı açıktan işleyen) kimse için
söylenen gıybet sayılmaz. Mücâhir olan hariç, bütün ümmetim affa mazhar
olmuştur."

Rezin ilavesidir. Buhari'de ikinci kısım
mevcuttur. Edeb, 60; Müslim, zühd 52, (2990).

4298 - Hz. Huzeyfe raadıyallahu anh
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kattat
(söz taşıyan) cennete girmeyecektir."

Müslim'in rivayetinde "nemmâm cennete
girmeyecektir" şeklinde gelmiştir.

Buhari, Edeb 50, Müslim, İman 169, (105);
Ebu Davud, Edeb 38, (4771); Tirmizi, Birr 79, (2027).

4299 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh
anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Bana
kimse, ashabımın birinden (canımı sıkacak bir) şey getirmesin. Zira ben, sizin
karşınıza, içimde hiç bir şey olmadığı halde çıkmak istiyorum."

Tirmizi, Menakıb (3893); Ebu Davud, Edeb 33,
(4860).

MUSİKİ VE EĞLENCE

4300 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, benim yanımda iki cariye, Buas (savaşı ile ilgili hamâsi)
türküler söylerken çıkageldi. Gidip yatağın üzerine (yan üstü uzandı ve yüzünü
de (aksi istikamete) çevirdi. Derken (babam) Hz. Ebu Bekr radıyallahu anh
girdi. Derhal beni azarladı ve: "Resûlullah'ın hane-i saadetlerinde şeytan
çalgısı ha!" dedi. Bunun üzerine Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, ona
yönelip.

"Bırak onları (söylesinler!)" buyurdu. (Onlar sohbete
dalıp, bizden) dikkatlerini çekince, ben cariyelere göz işareti yaptım, kalkıp
gittiler."

Hz. Aişe devamla der ki: "Bir bayram günüydü. Siyahiler,
mescidde kılınç-kalkan oyunu oynuyorlardı. Ben mi Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'dan taleb etmiştim (bilemiyorum), yoksa o (kendiliğinden) mi
"Seyretmek ester misin?" buyurdular. Ben:

"Tabii!" dedim. Kalktı, beni geri tarafına aldı,
yanağım yanağının üstünde olduğu halde durduk.

"Ey Erfideoğulları göreyim sizi (oynayın)!" diyordu.
Ben usanınca(ya kadar böyle devam ettik. Usandığımı farkedince):

"Yeter mi?" buyurdular. Ben:

"Evet!" dedim.

"Öyleyse git!" dediler."

Buhari, Iydeyn 2, 3, 25, Cihad 81, Menakıb 15, Menakıbu'l-Ensar
46, Nikah 82, 114; Müslim, Iydeyn 19, (892); Nesai, Iydeyn 35 - 36, (3,
195-197).

4301 - Amir İbnu Sa'd radıyallahu anh anlatıyor: "Bir düğün
sırasında Karaza İbnu Ka'b ve Ebu Mes'ûd el-Ensâri'nin yanına girdim, bir kısım
cariyeler şarkı söylüyorlardı. Dayanamayıp:

"Sizler, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın Bedir
Ashabından olun da yanınızda şu iş yapılsın olacak şey değil!" dedim.
Bunun üzerine onlar:

"Otur, dilersen bizimle dinle, dilersen git, Bize düğünde
eğlenme ruhsatı verildi!" dediler."

Nesai, Nikah 80, (6, 135).

4302 - Muhammed İbnu'l-Münkedir rahimehullah anlatıyor:
"Bana ulaştığına göre, Allah Teâla Hazretleri Kıyamet günü şöyle
seslenecektir:

"Kulaklarını eğlence ve şeytan çalgısından uzak tutanlar
neredeler? Onları misk bahçelerine dahil edin!"

Sonra Melaike aleyhissalatu vesselam'a seslenecek:

"Onlara benim takdirlerimi duyurun ve haber verin ki,
kendilerine artık ne korku var, ne de üzüntü!"

Rezin ilavesidir.)

GADR (VEFASIZLIK)

4303 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kıyamet günü, Allah, öncekileri ve sonrakileri birleştirip
topladığı zaman her vefasız için, onu tanıtan bir bayrak dikilir ve: "Bu
falan (oğlu falanın) vefasızlığıdır" denilir."

Buhari, Edeb, 99, Cizye 22, Hiyel 9, Fiten 21; Müslim, Cihad 10,
(1735); Ebu Davud; Cihad 162, (2756); Tirmizi, Siyer 28, (1581).

4304 - Müslim'in el-Hudri'den nakline göre, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm şöyle demiştir:

"Her zalimin arkasında bir bayrağı vardır, zulmü ölçüsünde
bu bayrak yükseltilir. Haberiniz olsun, amme hizmetlerini üzerine alandan daha
büyük vefasız yoktur."

Müslim, Cihad 15, (1738).

HZ. İBRAHİM ALEYHİSSELÂM VE OĞLU

4305 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a bir adam gelip:

"Ey Hayru'l-Beriyye (yaratılmışların en hayırlısı)"
diye hitabetmişti. Aleyhissalatu vesselam hemen müdahale etti:

"Bu söylediğin İbrahim aleyhisselâm(ın vasfı)dır."

Müslim, Fedail 150, (2369); Tirmizi, Tefsir, Lem Yekun suresi, (2349);
Ebu Davud, Sünnet 14, (4672).

4306 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Kerim İbnu Kerim İbni Kerim İbni
Kerim: Yusuf İbnu Yakup İbni İshak İbni İbrahim'dir."

Buhari, Enbiya 19, Tefsir, Yusuf 1.

HZ. MUSA ALEYHİSSELÂM

4307 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Müslümanlardan biri ile yahudilerden biri aralarında münakaşa edip
küfürleştiler. Müslüman öbürüne:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı alemler üzerine seçkin
kılan Zât-ı Zülcelâl'e kasem olsun!" diye yemin etti. Yahudi de:
"Musa aleyhisselam'ı alemler üzerine seçkin kılan Zât-ı Zülcelâl'e kasem
olsun!" diye yemin etti. Derken, o böyle der demez, müslüman elini
kaldırıp yahudi'ye bir tokat vurdu. Yahudi de doğruca Aleyhissalatu vesselam'a
gidip hadiseyi haber verdi. Aleyhissalatu vesselam:

"Beni Hz. Musa'ya üstün kılmayın! Çünkü insanlar hep
bayılacaklar. İlk kalkan ben olacağım. Ben ayılınca Hz. Musa'yı Arş'ın bir
ucundan tutmuş göreceğim. Bilemiyorum. O, bayıp hemen ayılanlardan mıdır, yoksa
Allah'ın istisna ettiklerinden midir?" buyurdu."

Buhari, Husumat 1, Enbiya 34, 35, Rikak 43, Tevhid 31; Müslim,
Fezail 160, (2373); Ebu Davud, sünnet 14, (4671); Tirmizi, Tefsir, Zümer,
(3240).

YUNUS ALEYHİSSELÂM

4308 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Bir kulun: "Benim, Yûnus İbnu Mettâ'dan hayırlı
olduğumu" söylemesi uygun olmaz. Onun nesebi de babasınadır."

Buhari, Enbiya 35, Tefsir, Nisa 26, Tefsir, En'am 4, Tefsir,
Saffat 1; Müslim, Fezail 166, (2376); Ebu Davud, Sünnet 14, (4669, 4670).

Bazı alimler demiştir ki: "Rivayette geçen "Onun nesebi
babasınadır" cümlesi, Ebu Hüreyre'nin kelamıdır, bir derctir. Zira bu
hadisteki Yunus İbnu Mettâ babasına değil, annesine nisbettir. Biylece râvi
"Onun nesebi..." sözüyle, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın Hz.
Yunus'u annesine değil, babasına nisbet ettiğini beyan etmiştir."

HZ. DAVUD ALEYHİSSELÂM

4309 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Davud aleyhissalâm'a okumak (Kur'an) kolaylaştırılmıştı.
Böylece, hayvanının eğerlenmesini emreder, eğerlenmezden önce (baştan sona
Kur'ân-ı) okurdu. O, kendi el emeğiyle kazandığından başka bir şey de
yemezdi."

Buhari, Enbiya 37; Büyü' 15, Tefsir, Beni İsrail 5.

HZ. SÜLEYMAN ALEYHİSSELÂM

4310 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "İki kadın vardı.
Bunların beraberlerinde iki de çocukları vardı. Bir kurt gelerek bu çocuklardan
birini kapıp kaçırdı. Kadın, arkadaşına:

"Kurt senin çocuğunu kaçırdı!" dedi. Diğeri ise:

"Hayır, senin çocuğunu alıp gitti!" dedi.

Bunlar (ihtilafa düştüler) Hz. Davud aleyhisselam'a dava açtılar.
Hz. Davud, büyük kadın lehine hükmetti. Küçük, hükme razı olmayınca, davayı Hz.
Süleyman'a götürdüler. Hz. Süleyman aleyhisselam:

"Bir bıçak getirin, çocuğu ikiye böleyim, size birer parça
vereyim!" diye hükmetti. Küçük kadın:

"Böyle yapma! Allah'ın rahmetine mazhar ol! Çocuk
onundur!" dedi. Hz. Süleyman bu cevap üzerine çocuğun küçük kadına ait
olduğuna hükmetti."

Buhari, Feraiz 30, Enbiya 40 (muallak olarak): Müslim, Akdiye 20,
(1720); Nesai, Kudat 14, (8, 235).

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Hz. Süleyman Beytu'l-makdis'i bina ettiği zaman, Allah'tan
kendisine üç imtiyaz vermesini istedi:

- İlahi hükme müsadif olacak (uygun düşecek) hüküm (verme
kapasitesi) taleb etti; bu ona verildi.

- Kendisinden sonra kimseye verilmeyecek bir saltanat taleb etti;
bu da ona verildi.

- Mescidin inşaatını bitirdikten sonra, bu mescide sırf namaz
kılmak için gelenlerin, oradan çıkarken, annelerinden doğdukları gündeki gibi
bütün günahları affedilmiş olarak çıkmalarını yalvardı; bu duası da kabul
edildi."

Nesai, Mesacid 6, (2, 34); İbnu Mace, İkâmetu's-Salat 196,
(1408).

EYYUB ALEYHİSSELÂM

4311 - Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Eyyub aleyhisselam üryan (çıplak) vaziyette yıkanırken
üzerine altından bir yığın çekirge düştü. Eyyub aleyhisselam hemen onu
elbisesine avuç avuç koymaya başladı. Bunun üzerine Rabbi ona nida etti:

"Ey Eyyub, ben seni bu gördüğün (dünyalıktan) müstağni
kılmadım mı?" Eyüp aleyhisselam:

"Evet! Ey Rabbim! Velakin senin bereketine karşı istiğna
yok!" diye mukabele etti."

Buhari, Gusl 20, Enbiya 20, Tevhid 35; Nesai, Gusl 7, (1,
200-201).

HZ. İSA ALEYHİSSELÂM

4312 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ademoğlundan doğduğu vakit, şeytanın dürtüp de ağlatmadığı
kimse yoktur. Bundan sadece Meryem oğlu İsa hariçtir."

Buhari, Enbiya 44, Bed'ü'l-Halk 11, Tefsir, Al-i İmran 2; Müslim,
Fezail 147, (2366).

4313 - Yine Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ben, dünyada da ahirette de Meryem'in oğluna insanların en
yakınıyım. Benimle onun arasında başka bir peygamber yok. Peygamberler anneleri
ayrı, babaları bir kardeştirler, dinleri de birdir."

Buhari, Enbiya 44; Müslim, Fezail 145, (2365); Ebu Davud, Sünnet
14, (4675).

HIZIR ALEYHİSSELÂM

4314 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Hızır'ın Hızır diye isimlenmesi şuradan gelir. O, kupkuru
beyazlamış ot destesinin üzerine oturmuştu. Deste, altında derhal
yeşerdi."

Buhari, Enbiya 27; Tirmizi, Tefsir, Kehf (3150).

PEYGAMBERLER ARASINDA TAHYİR

4315 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular:

"Peygamberlerden birini diğerine üstün kılmayın."

Ebu Davud, Sünnet 14, (4668).

RESULULLAH'IN FAZİLET VE MENKIBELERİ

4316 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"İnsanlar (Kıyamet günü) diriltilecekleri zaman yerden ilk
çıkacak olan benim. Onlar (huzur-u ilahiye) geldiklerinde (onlar adına)
hatipleri ben olacağım. (Allah'ın rahmetinden) ümidlerini kestiklerinde (rahmet
ve mağfireti) onlara ben müjdeliyeceğim. O gün Livâu'l-hamd (şükür sancağı)
benim elimde olacak. Ademoğlunun Allah'a en kerim olanı da benim. Bunda fahr
yok!"

Tirmizi, Menakıb 2, (3614).

4317 - Ubey İbnu Ka'b radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kıyamet günü geldi mi, ben peygamberlerin imamı, hatibi ve
(onlar arasında) şefaat (etmeye yetki) sahibi olacağım. Bunda övünme yok."

Tirmizi, Menakıb 3, (3617).

4318 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Bana beş şey verilmiştir ki, bunlar benden önceki
peygamberlerden hiçbirine verilmemiştir.

- Her peygamber sadece kendi kavmine gönderilmiştir. Ben ise
kırmızılara (Acemlere) ve siyahlara (Araplara) da gönderildim.

- Bana ganimetler helal kılındı. Halbuki benden öncekilerden
kimseye helal değildi.

- Yer bana tahâr, pâk ve mescid kılındı. Her kim namaz vaktine
girerse, nerede olursa olsun namazını kılar.

- Ben, bir aylık mesafede olan duşmanımın içine düşen bir korku
ile yardıma mazhar oldum.

- Bana şefaat (etme yetkisi) verildi."

Buhari, Teyemmüm 3, Salat 56, humus 8; Müslim, Mesacid 3, (521);
Nesai, Gusl 26, (1, 210-211).

Nesai bir rivayette şu ziyadeyi kaydetmiştir:

"Ben, cevâmi'u'l-kelim (veciz sözlerle de
gönderildim)."

4319 - Hz. Huzeyfe radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "İnsanlara karşı üç şeyle faziletli
(üstün) kılındık:

- Saflarımız meleklerin safları düzeninde kılındı.

- Arzın tamamı bize mescid kılındı.

- Toprak bize, su bulamadığımız zaman, tahûr (temiz ve
temizleyici) kılındı."

Müslim, Mesâcid 4, (522).

4320 - Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Her peygambere mutlaka insanların inanmakta olageldikleri
şeyler cinsinden bir mucize verilmiştir. ama bana verilen (mucize) ise vahiydir
ve bunu bana Allah vahyetmiştir. Bu sebeple Kıyamet günü, diğer peygamberlere
nazaran etbâı en çok olan peygamberin ben olacağımı ümid ediyorum."

Buhari, Fezâilu'l-Kur'ân 1, İ'tisam 1; Müslim, İman 239, (152).

4321 - Yine Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ademoğlu
nesillerinin en temizinden süzüle süzüle gelerek içinde bulunduğum nesilde
ortaya çıktım."

Buhari, Menakıb 23.

4322 - Yine Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Benimle benden önceki diğer peygamberlerin misali, şu
adamın misali gibidir: Adam mükemmel ve güzel bir ev yapmıştır, sadece
köşelerinin birinde bir kerpiç yeri boş kalmıştır. Halk evi hayran hayran
dolaşmaya başlar ve (o eksikliği görüp): "Bu eksik kerpiç konulmayacak
mı?" der. İşte ben bu kerpiçim, ben peygamberlerin sonuncusuyum."

Buhari, Menakıb 18; Müslim, Fedail 21, (2286).

4323 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ben kıyamet günü cennetin kapısına gelip açılmasını
isterim. Hâzin (kapıcı melek): "Sen kimsin?" diye seslenir. Ben:

"Muhammed'im!" derim. Bunun üzerine:

"Sana açıyorum. Senden önce kimseye açmamakla
emrolundum!" diyecek!"

Müslim, İman 333, (197).

4324 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm (bir gün) yatsı namazını kıldı. Sonra namazdan çıkınca
elimden tuttu. Bathâ-i Mekke'ye kadar gidip orada beni oturttu. (Yere dairevi)
bir hat çizip:

"Hattından dışarı çıkma! Sana bazı kimseler gelecek, sakın
onlara bir şey söyleme. Zira onlar seninle konuşacak değiller!" buyurdu.
Sonra dilediği yere çekip gitti. Ben çizgimin içinde otururken bana bir grup
insan geldi. Esmer rankleriyle sanki Hindûlara benziyorlardı. (Pek uzun olan)
saçları, vücutlarını öylesine örtmüştü ki, ne bir avret yerlerini ne de bir
elbiselerini görüyordum. Bana kadar geldiler, ancak çizgiyi geçmediler. Sonra
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm(ın gittiği yere) yürüdüler.

Gecenin sonuna doğru Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, ben
otururken yanıma geldi ve çizgiden içeri girdi. Dizime dayanıp yattı. Yatınca
(ağzından) soludu. Ben oturuyordum. O da dizime dayanmış vaziyette böyle
duruyorduk. Derken, üzerinde beyaz elbiseler olan bir grup adam geldi.
Güzelliklerinin derecesini Allah bilebilir. Bana kadar yaklaştılar. Bir kısmı
Aleyhissalatu vesselam'ın baş tarafına, bir kısmı da ayakları tarafına oturdular.
Sonra aralarında konuşarak:

"Biz şimdiye kadar bu peygambere verilen gibisinin, bir
başkasına verildiğini hiç görmedik. Bunun gözleri kapalı, kalbi uyanık. Ona bir
misal verin!" (dediler ve şu temsili anlattılar):

"Bir efendi köşk yaptırmış, sonra bir ziyafet verip sofra
kurmuş, insanları yiyip içmeye çağırmıştır. İcabet edenler gelip yemeğinden
yiyip, suyundan içmiştir. İcabet etmeyenleri de cezalandırmıştır" dediler
ve kalktılar. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm da kendine geldi ve:

"Şunların ne dediklerini işittim. Onların kim olduklarını
biliyor musun?" dedi. ben: "Allah ve Resûlü bilir!" dedim.

"Onlar meleklerdi!" buyurdu ve ilave etti:

"Onların getirdikleri temsilin manasını anladın mı?"

"Allah ve Resûlü bilir!" dedim. Aleyhissalatu vesselam
açıkladı:

"Rahmen (olan Rabbimiz) cenneti kurdu. Kullarını ona davet
etti. Kim davete icabet ederse cennete girer, kim de icabet etmezse onu
cezalandırır."

Tirmizi, Emsal 1, (2865).

4325 - Abdullah İbnu Hişam radıyallahu anh anlatıyor: "Biz
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile beraberdik. O sırada, Aleyhissalatu
vesselam, Ömer radıyallahu anh'ın elinden tutmuştu. Hz. Ömer:

"Ey Allah'ın Resûlü! Sen bana, nefsim hariç herşeyden daha
sevgilisin!" dedi. Resûlullah hemen şu cevabı verdi:

"Hayır! Nefsimi elinde tutan Zât-ı Zülcelâl'e yemin ederim,
ben sana nefsinden de sevgili olmadıkça (imanın eksiktir)!"

Hz. Ömer radıyallahu anh:

"Şimdi, sen bana nefsimden de sevgilisin!" dedi. Bunun
üzerine Aleyhissalatu vesselam:

"İşte şimdi (kâmil imâna erdin) ey Ömer!"
buyurdular."

Buhari, Fedailu'l-Ashab 6, İsti'zân 27, Eyman 3.

4326 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Muhammed'in nefsi yed-i kudretinde bulunan Zât-ı Zülcelâl'e
yemin olsun ki, sizden birine, beni görmeyeceği bir gün gelecek ki, o gün beni
beraberlerinde görmek, ona ehlinden ve malından daha makbul olacak."

Resûlullah'ın bu sözünü, Ashab, kendilerine ölümünü haber veriyor
diye yorumladılar. Bunun üzerine, ölümüyle kendisini kaybedince getirmiş olduğu
bereketleri müşahede ettikleri müddetçe duyacakları, Aleyhissalatu vesselam'a
kavuşma temennisini kasdettiğini bildirdi."

Müslim, Fezail 142, (2364).

4327 - Yine Ebu Hureyre radıyallahu anh hazretleri anlatıyor:
"Ey Allah'ın Resûlü! dendi. Sana peygamberlik ne zaman vacib oldu?

Şöyle cevap verdi:

"Hz. Adem ruhla cesed arasında iken!"

Tirmizi, Menakıb 1, (3613).

4328 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Sizden hiç kimse yoktur ki ona, biri şeytandan diğeri
melekten olmak üzere yanından ayrılmayan "karîn" tevkil edilmemiş
olsun!"

"Size de mi ey Allah'ın Resûlü!" denildi.

"Bana da!" buyurdular. Ancak, Allah ona karşı bana
yardım etti de o müslüman oldu. Artık o bana hayırdan başka bir şey
emretmiyor!"

Müslim, Münafıkûn 69, (2814).

4329 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Bana bir mü'min selam verdi mi, kendisine mukabele etmem
için Allah ruhumu bedenime iade eder. Ben de mutlaka selama mukabele
ederim."

Ebu Davud, Menasik 100, (2041).

4330 - yine Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın Medine'ye girdiği gün, şehirdeki her şeyi aydınlık
bürüdü, vefat ettiği günde ise her şey karardı. Defin işinden çıktığımız zaman
hepimiz kalplerimizi (vahyin inkıtâı sebebiyle) üzüntülü bulduk."

Tirmizi, Menakıb 3, (3622).

4331 - İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (Hz. İbrahim'in duası olan): "Ey
Rabbim şüphesiz ki o putlar insanlardan pek çoğunu saptırmıştır. Kim bana
uyarsa muhakkak ki o bendendir. Kim de emirlerime karşı gelirse, şüphesiz ki
sen çok bağışlayıcı, çok merhamet edicisin" (İbrahim 36) mealindeki ayeti
ile, Hz. İsa'nın duası olan: "Eğer onlara azab edersen onlar senin
kullarındır. Eğer onları bağışlarsan, elbette sen dilediğini yapmaya kadirsin
ve sen herşeyi hikmetle yaparsın" (Maide 113) mealindeki ayeti tilavet
buyurdu ve ellerini kaldırdı, şöyle yalvardı: "Allahım! Ümmetimi (mağfiret
et), ümmetimi (mağfiret et!)" ve ağladı. Allah Teâla Hazretleri:

"Ey Cibril, Muhammed'e git! dedi. -Rabbin bildiği halde-
niye ağladığını sor!" diye emretti. Cebrail aleyhisselam, O'na gelip niye
ağladığını sordu. (Rabb Teâla'ya dönüp Muhammed'in) ne söylediğini -O çok iyi
bildiği halde- haber verdi. Bunun üzerine Allah Teâla Hazretleri:

"Ey Cebrail! Muhammed'e git ve ona söyle ki: "Biz seni
ümmetin hususunda razı edeceğiz, asla kederlendirmeyeceğiz."

Müslim, İman 346, (202).

ASHABIN FAZİLETLERİNİN MÜCMEL ZİKRİ

4332 - İmran İbnu Huseyn radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"İnsanların en hayırlıları benim asrımda yaşayanlardır.
Sonra bunları takip edenlerdir, sonra da bunları takip edenlerdir. İmran
radıyallahu anh der ki: "Kendi asrını zikrettikten sonra iki asır mı, üç
asır mı zikretti bilemiyorum." bu sonuncuları takiben öyle insanlar gelir
ki kendilerinden şahidlik istenmediği halde şahidlikte bulunurlar, onlar ihanet
içindedirler, itimad olunmazlar. Nezirlerde (adak) bulunurlar, yerine
getirmezler. Aralarında şişmanlık zuhûr eder." Bir rivayette şu ziyade
var: "Yemin taleb edilmeden yemin ederler."

Buhari, Şehadat 9, Fezailu'l-Ashab 1, Rikak 7, Eyman 27; Müslim,
Fezailu's-Sahabe, 214, (2535); Tirmizi, Fiten 45, (2222), Şehadat 4, (2303);
Ebu Davud, Sünnet 10, (4657); Nesai, Eyman 29, (7, 17, 18).

4333 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Beni gören veya beni göreni gören bir müslümana ateş
değmeyecektir."

Tirmizi, Menakıb (3857).

4334 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ashabıma sebbetmeyin (dil uzatmayın). Nefsim elinde olan
Zât-ı Zülcelâl'e yemin olsun (sizden) biri, Uhud dağı kadar altın infak etse,
onlardan birinin infak ettiği bir müdd'e hatta yarım müdd'e bedel olmaz."

Müslim, Fedailu's-Sahabe 221, (2540).

4335 - Hz. Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm ile, beraber akşam namazı kılmıştık. Aramızda:
"Burada oturup yatsıyı da onunla birlikte kılsak" dedik ve oturduk.
Derken yanımıza geldi ve:

"Hala burada mısınız?" buyurdular.

"Evet!" dedik.

"İyi yapmışsınız!" buyurdu ve başını semaya kaldırdı.
Başını sıkça semaya kaldırdı ve şöyle buyurdu:

"Yıldızlar semanın emniyetidir. Yıldızlar gitti mi,
vaadedilen şey semaya gelir. Ben de Ashabım için bir emniyetim. Ben gittim mi,
onlara vaadedilen şey gelecektir. Ashabım da ümmetim için bir emniyettir.
Ashabım gitti mi ümmetime vaadedilen şey gelir."

Müslim, Fedâilu's-Sahâbe 207, (2531).

4336 - Büreyde radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Bir yerde ölen Ashabımdan hiçbirisi yoktur ki, Kıyamet günü
oranın ahalisine bir nur ve onlara (cennete sevkte) bir rehber olmasın."

Tirmizi, Menakıb (3864).

4337 - Said İbnu'l-Müseyyeb, Hz. Ömer radıyallahu anh'tan
naklediyor: Demişti ki: "Ben Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı dinledim,
buyurmuştu ki: "Ben, Rabbimden Ashabımın benden sonra düşeceği ihtilaf
hakkında sordum. Bunun üzerine şöyle vahyetti:

"Ey Muhammed! Senin Ashabın benim nezdimde, gökteki
yıldızlar gibidir. Bazıları diğerlerinden daha kavidirler. Her biri için bir
nûr vardır. Öyleyse, kim onların ihtilaf ettikleri meselelerden birini alırsa,
o kimse benim nazarımda hidayet üzeredir."

Hz. Ömer der ki: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm
(devamla) ilave etti:

"Ashabım yıldızlar gibidir, hangisine uyarsanız hidayeti
bulursunuz."

Rezin tahriç etmiştir. (Hadisin birinci kısmını
Câmi'u'us-Sağir'de Suyuti kaydeder (Feyzu'l-Kadır 4, 76). İkinci kısmı da İbnu
Abdi'l-Berr, Câmi'u'l-İlm'de kaydetmiştir (2, 91).

ASHABIN FAZİLET VE MENKIBELERİNİN YÜCELİĞİ

4338 - Said İbnu Zeyd radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın şöyle söylediğini işittim:

"Ebu Bekr cennetliktir, Ömer cennetliktir, Osman cennetliktir,
Ali cennetliktir, Talhâ cennetliktir, Zübeyr cennetliktir, Sa'd İbnu Malik
cennetliktir, Abdurrahman İbnu Avi cennetliktir, Ebu Ubeyde İbnu'l-Cerrâh
cennetliktir."

(Râvi der ki: Zeyd) onuncuda sükut etti. Dinleyenler:
"Onuncu kim?" diye sordular. (Bu taleb üzerine):

"Said İbnu zeyd!" dedi. Yani bu, kendisi idi. Zeyd
sonra ilave etti:

"Allah'a yemin ederim. Onlardan birinin Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte yüzü tozlanacak kadar bulunuvermesi, sizden
birinin ömrü boyu çalışmasından daha hayırlıdır, hatta ömrü, Hz. Nuh
aleyhisselam'ın ömrü kadar uzun olsa bile"

Ebu Davud, Sünnet 9, (4648, 4649, 4650).

4339 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ümmetim(in ferdleri arasında) ümmetime karşı en çok
merhametli olan kimse Ebu Bekr'dir. Onlar içinde Allah'ın emri hususunda en çok
titiz olanı Ömer'dir. Haya cihetiyle en şiddetli olanı Osman'dır. (Davalarda)
en isabetli hüküm vereni Ali'dir. Helal ve haramı en iyi bileni Muaz İbnu
Cebel'dir. Ferâizi en iyi bilen Zeyd İbnu Sâbit'tir. Kur'ân okumasını en iyi
bileni Übey İbnu Ka'b'dır. Her ümmetin bir emini vardır. Bu ümmetin emini Ebu
Ubeyde İbnu'l-Cerrâh'dır. Ebu Zerr'den daha doğru sözlü olan birini ne gök
gölgeledi, ne de yer taşıdı. O, verada Hz. İsa aleyhisselam gibiydi."

Hz. Ömer radıyallahu anh (hased etmişçesine): "Yani biz bu
hasletin onda olduğunu kabul edecek miyiz?" dedi. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm:

"Evet. Bu hasletleri onda var bilin!" buyurdular."

Tirmizi, Menakıb (3793, 3794).

4340 - Hz. Huzeyfe radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ben aranızda ne kadar kalacağımı bilemiyorum. Benden sonra
"iki'ye uyun" dedi ve Ebu Bekr ile Ömer'e işaret etti. (Sözlerine
devam ederek): "Ammar'ın davranışlarını örnek alın. İbnu Mes'ud ne
söylemişse tasdik edin" buyurdu.

Tirmizi, Menakıb (3804).

4341 - Hz. Câbir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Geceleyin (rüyamda) bana salih bir adam gönderildi. Sanki
Ebu Bekr, Resulullah'a yamanmış gibiydi, Ömer de Ebu Bekr'e yamanmış gibiydi.
Osman da Ömer'e yamanmış gibiydi."

Cabir der ki: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanından
kalktığımız zaman dedik ki: "(Rüyanın yorumu şöyle olmalıdır "Oradaki
salih kimse Resûlullah'tır. Onların birbirlerine yamanmaları, Allah'ın,
peygamberiyle gönderdiği işin (dinin) sorumluları olmalarıdır."

Ebu Davud, Sünnet 9, (4639).

4342 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ben kendimi cennete girmiş gördüm. Derken Ebu Talha'nın
hanımı Rumeysa ile karşılaştım (radıyallahu anhüma). Bir de hışırtı kulağıma
geldi.

"Bu kim(in hışırtısı)?" dedim.

"Bilal(in)!" dediler. Avlusunda bir cariye bulunan bir
köşk gördüm.

"Bu kime ait?" dedim.

"Ömer İbnu'l-Hattab'ındır!" dediler. İçine girip
bakmayı arzu ettim. Ancak senin kıskanç olduğunu hatırladım ve geri
döndüm!"

Ömer, bu söz üzerine ağladı ve:

"Sana karşı da mı kıskanç olacağım ey Allah'ın Resûlü!"
dedi."

Buhari, Ta'bir 31, 32, Bed'ü'l-Halk 9, Fezailu'l-Ashab 19, Nikah
107; Müslim, Fezailü's-Sahabe 21, (2395).

4343 - Hz. Büreyde radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ey Bilal! Ne ile benden önce cennete girdin? Her ne zaman
cennete girdiysem, her seferinde önümde senin hışırtını işittim. Dün gece de
cennete girmiştim, önümde (yine) senin hışırtını duydum. Sonra altından
şerefeleri olan murabba bir köşke geldim.

"Bu köşk kimin?" diye sordum.

"Araplardan birinin!" dediler. Ben cevaben:

"Ama ben de bir Arabım, (benim olmadığına göre) bu köşk
kimin?" dedim. Bunun üzerine:

"Kureyş'ten birinin!" dediler. Ben tekrar:

"Ben de bir Kureyşliyim, bu köşk kimin?" dedim. Bu
sefer:

"Muhammed ümmetinden birinin!" dediler. Ben de:

"Muhammed benim, bu köşk kimin?" dedim. Bunun üzerine:

"Ömer İbnu'l-Hattab'ın!" dediler, radıyallahu anh.
Bunun üzerine bilal:

"Ya Resûlullah! Her ezan okuyuşumda iki rek'at namaz kıldım.
Her ne zaman hades vaki oldu ise derhal abdest tazeledim ve Allah'a iki rek'at
namaz kılmayı üzerimde borç gördüm" dedi. Bilal'in bu açıklaması üzerine
Aleyhissalatu vesselam:

"İşte bu iki şey sebebiyle (cennete girmede benden evvel
davranmış olmalısın)" buyurdular."

Tirmizi, Menâkıb, (3690).

4344 - Amr İbnu'l-As radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a sordum:

"(Ey Allah'ın Resulü!) İnsanların hangisi size daha
sevgilidir?"

"Aişe!" buyurdular.

"Ya erkeklerden?" dedim.

"Babası!" buyurdular.

"Sonra kim?" dedim.

"Ömer!" buyurdular ve başka bazı erkekler
saydılar."

Buhari, Meğazi 63; Müslim, Fezailu's-Sahabe 8, (2384); Tirmizi,
Menakıb, (3879).

4345 - Usame İbnu Zeyd radıyallahu anh anlatıyor: "Ben
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanında oturuyordum. Ali ve Abbas
radıyallahu anhümâ gelip (huzuruna girmek için) izin istediler. Aleyhissalatu
vesselâm:

"Ne getirdiler biliyor musun?" buyurdular.

"Hayır, bilmiyorum!" dedim.

"Ama ben biliyorum, onlara izin ver!" buyurdular.
(İçeri aldım), onlar da girdiler.

"Ey Allah'ın Resûlü! Ehlinden hangisi sana daha sevgili?
Sormaya geldik!" dediler. Aleyhissalatu vesselam:

"Fatıma Bintu Muhammed" buyurdular.

"(Kan bağı) olan ailenden kimi sevdiğinizi sormuyoruz.
(Yakınlarından kimi sevdiğini) soruyoruz" dediler.

"Ehlimin bana en sevgili olanı, kendisine (hidayet ederek)
Allah'ın nimetlendirdiği, (azad edip evlat edinmemle de) kendimin ikram etmiş
olduğu kimsedir!" buyurdu ve Üsâme İbnu Zeyd radıyallahu anhümâ'yı
zikretti.

"Pekalâ sonra kim?" dediler.

"Sonra Ali İbnu Ebi Talib!" buyurdular. Bunun üzerine
amcası Abbas radıyallahu anh:

"Ey Allah'ın Resûlü! Amcanı en sona bıraktın!" dedi.

"Ali hicrette senden önce davrandı!" cevabını
verdiler."

Tirmizi, Menakıb, (3821).

4346 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Biz
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm zamanında insanları derecelendirir ve şöyle
sıralardık: (Ümmet-i Muhammed'in, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'dan sonra
en efdali) Ebu Bekr, sonra Ömer, sonra Osman, (Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm bu sıralamayı işitir) bize itiraz etmezdi (Radıyallahu anhüm
ecmain)."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 4, 7; Ebu Davud, Sünnet 8, (4627, 4628);
Tirmizi, Menakıb, (3707).

4347 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Üseyd İbnu
Hudayr ve Abbâd İbnu Bişr radıyallahu anhüma karanlık bir gecede Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın yanında idiler. (Sohbet bitince) yanından ayrıldılar.
Derken önlerinde iki nur peydah oldu. Yolları ayrıldığı zaman her birinin bir
nûru vardı."

Buhari, Mesâ'ıd 78, Menakıb 28, Menakıbu'l-Ensar 13.

EBU BEKR SIDDİK Radıyallahu Anh

4348 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Ebu Bekr
Radıyallahu anh, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanına girmişti.
Aleyhissalatu vesselam:

"Müjde. (Ey Ebu Bekr!) Sen Allah'ın ateşten azad ettiği
kimsesin!"

buyurdular. İşte o günden itibaren Hz. Ebu Bekr, Atik (azadlı)
diye isimlendirildi."

Tirmizi, Menakıb, (3679).

4349 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Cebrail aleyhisselâm yanıma gelerek elimden tuttu ve bana
ümmetimin gireceği cennet kapısını gösterdi."

Hz. Ebu Bekr atılıp:

"Ey Allah'ın Resulü! Ben o sırada seninle olmayı ne kadar
isterdim, ta ki ona ben de bakayım!" dedi.

Aleyhissalatu vesselam:

"Ey Ebu Bekr, ümmetimden cennete ilk girecek kimse olman
sana yetmez mi!" karşılığında bulundular."

Ebu Davud, Sünnet 9, (4652).

4350 - Yine Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Nezdimizde bir eli(ihsanı) bulunan hiç kimse yoktur ki, o
ihsan sebebiyle biz ona (misliyle veya daha fazlasıyla) karşılıkta
bulunmayalım. Ancak Ebu Bekr bundan hariç. Çünkü, onun nezdimizde yardım varsa
da, onun karşılığını Kıyamet günü ona Allah verecektir. Bana Ebu Bekr'in malı
kadar kimsenin malı faydalı olmadı. Benim müslüman olmasını teklif ettiğim
herkesten bir zorluk gördüm, Ebu Bekr hariç. Zira o teklifim karşısında hiç
tereddüd etmeden kabul etti. Eğer kendime bir dost (halil) ittihaz etseydim,
mutlaka Ebu Bekr'i dost edinirdim. Haberiniz olsun, arkadaşınız Allah Teâla'nın
dostu (halilullah'tır)."

Tirmizi, Menakıb, (3662).

4351 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm (bir gün) halka hitap ederek buyurdular ki:

"Allah Teâla Hazretleri bir kulunu, dünya ile nezdindekini
tercihte muhayyer bıraktı. O kul, Allah'ın nezdindekini tercih etti."

Bu söz üzerine Hz. Ebu Bekr ağlamaya başladı. Biz, Aleyhissalatu
vesselam'ın, Allah tarafından muhayyer bırakılan bir kul hakkında verdiği haber
sebebiyle onun ağlamasına hayret ettik. Meğer, muhayyer bırakılan o kul
Aleyhissalatu vesselam'ın kendisi imiş. Meğer bunu en iyi anlayan da aramızda
Ebu Bekr imiş.

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Sohbetiyle
olsun malıyla olsun bana en ziyade ikramda bulunan Ebu Bekr'dir. Eğer, ben
Rabbimden başkasını halil (dost) tutacak olsaydım, mutlaka Ebu Bekr'i halil
edinirdim. (Allah arkadaşınızı kendine halil kıldı). Ancak (aramızda) İslam
kardeşliği ve İslam muhabbeti var ((bu) efdaldir).

Mescide açılan (hususi) hiçbir kapı bbırakılmayıp, hepsi
kapatılacak, sadece Ebu Bekr'in kapısı açık bırakılacak."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 3, Menakıbu'l-Ensar 45, Mesacid 80;
Müslim, Fezailu's-Sahabe 2, (2382); Tirmizi, Menakıb, (3661).

4352 - Ebu'd-Derda radıyallahu anh anlatıyor: "Ben
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanında oturuyordum. Derken, Ebu Bekr
radıyallahu anh elbisesinin eteğini tutarak çıkageldi. Öyle ki, dizleri açılmış
durumdaydı. Aleyhissalatu vesselam (onu bu halde görür görmez):

"Arkadaşınız biriyle çekişmiş olmalı!" buyurdular. Ebu
Bekr selam verdi ve:

"(Ey Allah'ın Rasûlü!) Benimle İbnu'l-Hattab arasında bir
şey (tatsızlık) oldu. Üzerine yürüdüm, sonra da pişman oldum. Beni affetmesini
taleb ettim, kabul etmedi. Bunun üzerine sana geldim!" dedi. Aleyhissalatu
vesselam da:

"Ey Ebu Bekr! Allah sana mağfiret etsin!" buyurdu ve
bunu üç kere tekrar etti. Sonra da Ömer radıyallahu anh, davranışından pişman
oldu. Ebu bekr radıyallahu anh'ın evine gitti ve:

"Ebu Bekr evde mi?" diye sordu. "Hayır!"
cevabını alınca, o da doğru Aleyhissalatu vesselâm'ın yanına geldi ve selam
verdi: Aleyhissalatu vesselam'ın yüzü (öfkeden) renk renk olmaya başladı. Bu
hal, Hz. Ebu Bekr radıyallah'ı korkuttu. derhal diz çökerek:

"Ey Allah'ın Resûlü! Bu meselede (hata benim), ben
zulmettim!" dedi. Aleyhissalatu vesselam (hepimize):

"Allah beni size (peygamber olarak) gönderdi. Size tebliğ
ettiğim zaman hepiniz bana: "Sen yalancısın" dediniz. Ebu Bekr ise:
"Doğru söyledin" dedi ve bana canıyla, malıyla yardımcı oldu. Siz
arkadaşımı bana bırakırsınız değil mi?" buyurdular ve iki veya üç kere, bu
sözü tekrar ettiler."

Ebu'd-Derda der ki: "Bundan sonra, (Resûlullah'ın hatırı
için) Ebu Bekr'e hiç eziyet edilmedi."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 5, Tefsir, A'raf 3.

4353 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın hastalığı şiddetlenince, kendisine cemaate namazı
kimin kıldıracağı soruldu:

"Ebu Bekr'e söyleyin, halka namazı o kıldırsın!"
buyurdular. Hz. Aişe radıyallahu anha:

"Ebu bekr yufka yürekli bir kimsedir, senin yerinde namaza
duracak olsa (dayanamayıp ağlar ve ağlamaktan halka kıraati duyuramaz, (namaz
kıldırma işini) Ömer'e emretseniz!" dedi. Aleyhissalatu vesselam yine:
"Ebu Bekr'e söyleyin, namazı kıldırsın!" buyurdular. Hz. Aişe önceki
sözünü tekrar etti. Aleyhissalatu vesselam: "Ona (Ebu Bekr'e) emredin,
namazı kıldırsın!" dedi ve:

"Siz (kadınlar) kendi kafanıza göre düzende Hz. Yusuf'un
kadın arkadaşları gibisiniz!" diye söylendi."

Buhari, Ezan 46.

4354 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ı vefata götüren hastalığı şiddetlendiği zaman, halka
namazı Hz. Ebu Bekr radıyallahu anh kıldırıyordu. Pazartesi günü, cemaat saf
olmuş halde namaza durduğu sırada Aleyhissalatu vesselam hücresinin perdesini
açtı, ayakta olduğu halde bize bakıyordu. Yüzü sanki bir mushaf yaprağı gibi
(uçuk) idi. Sonra tebessüm ederek güldü. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı
(böyle) görmenin sevinciyle namazı bozayazdık. Hz. Ebu Bekr derhal safta namaz
kılmak üzere geri çekildi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm7ın namaza
geldiğini zannetmişti. Ancak Aleyhissalatu vesselam, bize işaret ederek namazı
tamamlamamızı söyledi ve perdeyi indirdi. O gün vefat etti."

Buhari, Ezan 46, 94, Amel fi's-Salat 6, Meğazi 83; Müslim, Salat
98; Nesai, Cenaiz 7, (7, 4).

4355 - Urve rahimehullah anlatıyor: "Abdullah İbnu Ömer'e
müşriklerin Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a yaptıkları kötülüklerin en
fenası hangisi idi?" diye sordum. Şunu anlattı:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm namaz kılarken Ukbe İbnu
Ebi Mu'ayt'ın kendisine gelerek ridasını boynuna geçirip şiddetli şekilde
boğduğunu gördüm. O sırada Ebu Bekr radıyallahu anh gelerek onu itti ve:

"Sen, Rabbim Allah'dır dediği için mi bir adamı öldürmek
istiyorsun? O size Rabbinizden açık hükümler getirdi!" dedi."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 5, Menakibu'l-ensar 29, Tefsir, Mü'min 1.

4356 - Süfyan rahimehullah dedi ki: "Kim, Hz. Ali'nin imamete,
Hz. Ebu Bekr ve Hz. Ömer'den daha çok hak sahibi olduğu kuruntusuna düşerse,
Hz. Ebu Bekr'i, Hz. Ömer'i, Muhacirleri ve Ensarları toptan hatakârlıkla itham
etmiş olur. Bu bozuk akidesiyle onun amelinin semaya yükseleceğini
zannetmiyorum."

Ebu Davud, Sünnet 8, (4630).

HZ. ÖMER'İN FAZİLETİ

4357 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Hz. Ömer
radıyallahu anh, Hz. Ebu Bekr'e:

"(Ey Ebu Bekr!) Allah'ın Rasulü Muhammed aleyhissalatu
vesselam'dan sonra insanların en hayırlısı" diye hitab etmişti. Hz. Ebu Bekr:

"Sen böyle söylersen ben (de sana) Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'dan işittiğimi söyleyeceğim. Demişti ki: "Güneş, Ömer'den daha
hayırlı bir kimse üzerine doğup batmadı."

Tirmizi, Menakıb, (3685).

4358 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm şöyle dua etmişti: "Allahım, İslâm'ı şu iki
şahıstan sana en sevgili olanla aziz kıl: Ebu Cehil ile veya Ömer İbnu'l-Hattab
ile. Bunlardan Allah'a daha sevgili olanı Ömer'di."

Tirmizi, Menakıb, (3682).

4359 - Yine İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Allah Teâla Hazretleri, hakkı, Hz. Ömer'in diline ve
kalbine koydu." İbnu Ömer der ki: "Halkın başına ne zaman bir iş
gelmiş, (o hususta) Ömer bir şey demiş, halk da başka bir şey demiş ise mutlaka
Ömer radıyallahu anh'ın dediği üzere Kur'ân'dan bir vahiy gelmiştir."

Tirmizi,
Menakıb, (3683); Ebu Davud, Harac 18, (2962).

4360 - Salim, babası radıyallahu anh'tan naklediyor: "Dedi
ki: "Ben Ömer radıyallahu anh'ın bir şey için: "Zannederim ki bu
şöyledir" deyip de dediği gibi olmadığını hiç görmedim. (Nitekim bir gün),
Ömer otururken güzel bir adam yanından geçti. Ömer: "Zannımda
yanıldım." Veya:

"Bu adam cahiliye devrindeki dini üzere devam
etmektedir." Veya:

"Bu, cahiliyede kavminin kâhiniydi!" dedi ve: "Şu
adamı bana çağırın!" buyurdu. Adam çağrıldı. Ömer:

"Zannımda yanıldım veya sen cahiliye devrindeki dinin
üzeresin! veya cahiliyede sen onların kâhini idin!" diyerek hakkındaki
tereddütlerini dile getirdi. Adam:

"Bugünkü gibi bir gün görmedim (yani bugün gördüğüm şeyi hiç
görmedim). Bugün müslüman bir kimse (olmayacak şekilde) karşılandı" dedi.
Hz. Ömer: "Sana yemin veriyorum, benim istediklerimi doğru olarak
söyleyeceksin!" buyurdu. Adam:

"Cahiliye devrinde ben onların kâhinleri idim!" dedi.
Ömer ona:

"Dişi cinninin sana getirdiği haberlerin en acayibi hangisi
idi?" dedi. Adam: "Bir gün ben çarşıda iken, bana dişi cin geldi.
Ondaki korkuyu biliyorum. Dedi ki: "Sen cinni ve onun ye'sini ve başı
üzerine devrilmesinden (yani kulak hırsızlığından men olarak haber
alamayışından) sonraki ümidsizliğini ve sırtlarına ince çullar konulmuş genç
develerle yetişilip yakalamasını görmedin mi?"

Ömer şöyle dedi: "Doğru söyledi. Ben onların putlarının
dibinde uyurken, bir adam bir buzağı ile geldi ve kesti. O zaman ona birisi
öyle bir bağırdı ki, bu kadar yüksek sesle bağıran birisini hiç işitmemiştim.
Şöyle diyordu:

"Ey celih (ey düşmanlığını açığa vuran kimse)! Emrun necih
(zafer bulmuş bir iş), recülün fasih (fasih konuşan bir adam) var. Senden başka
ilah yoktur diyor!"

Oradaki cemaat o adama doğru sıçradılar.

(Hz. Ömer devamla dedi ki): "Ben bunu görünce kendi kendime:
"Ben bu işin arkasında ne olduğunu anlayıncaya kadar buradan
ayrılmayacağım!" dedim. Sonra o zat yine bağırdı:

"Ey celih, emrun necih, recülün fasih (Ey düşmanlığnı açığa
vuran kimse! Muvaffak olacak bir iş, fasih konuşan bir adam (var)! Lâilahe
illallah! diyor!" Ben kalktım. Aradan çok geçmeden "Bir peygamber
(çıktı)" dendi."

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 35.

4361 - Hz. Ömer radıyallahu anh demiştir ki: "Üç şeyde
Rabbime muvafakat ettim:

- (Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a "Ey Allah'ın Resulü!
Makâm-ı İbrahim'de bir namaz yeri edinsen!" dedim, arkadan
"İbrahim'in makamını namazgâh edinin" (Bakara 125) ayeti nazil oldu."

- "(Bir gün) "Ey Allah'ın Rasûlü! Huzurunuza iyiler de
facirler de giriyor. Emretseniz de ümmühâtu'l-mü'minin örtünseler!" dedim.
Bunun üzerine hicab (örtünme) ayeti nazil oldu."

- "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın hanımları
kıskançlıkta birleştiler. Ben de: "O sizi boşarsa Allah O'na sizden
hayırlısını verir" demiştim, bunun üzerine şu ayet indi. (Mealen):
"Rabbi O'na sizden daha hayırlı olan, Allah'a teslim olmuş, iman etmiş,
ibadet ve itaatte sebat eden, günahlarından tevbe eden, allah'a kullukta
bulunan, orucunu tutan hanımlar nasib eder ki, onlardan dul olanı da bâkire
olanı da bulunur" (Tahrim 5).

Buhari, Talak 32, Tefsir, Bakara 9, Ahzab 8, Tahrim 1; Müslim,
Fezailu's-sahabe 24, (2339).

HZ. ÖMER'LE HZ. EBU BEKR ARASINDA MÜŞTEREK HADİSLER

4362 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Bir çoban sürüsünü otlatırken, bir kurt koşarak gelip,
sürüden bir koyun kapar. Çoban kurdun peşine düşer ve koyunu ondan kurtarır.
Ancak kurt, çobana dönüp bakar ve: "Bu koyunlara yırtıcı gününde, onlara
benden başka çobanın olmadığı günde kim bakacak?" der.

Halk bunun üzerine: "Sübhanallah! Kurt konuşur mu?"
diye hayrete düşerler. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (onların bu
tereddütleri üzerine):

"Buna ben inanıyorum, Ebu Bekr ve Ömer de inanıyor"
der. Halbuki o sırada Ebu Bekr ve Ömer orada değillerdi."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 8, Hars 4, Enbiya 50; Müslim,
Fezailu's-Sahabe 13, (2388); Tirmizi, Menakıb, (3681, 3696).

4363 - Müslim'in bir rivayeti şöyledir: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Bir adam bir ineği sevkederken üzerine bindi. İnek adama
bakıp dile geldi ve: "Ben bunun için yaratılmadım, ben ziraat için
yaratıldım" dedi. Halk, hayret ve korku ile:

"Sübhanallah, konuşan bir inek ha!" dediler. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm:

"Ben (onun konuşmasına) inanıyorum. Ebu Bekr ve Ömer de
inanıyorlar, (radıyallahu anhüma)" buyurdular."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 13, (2388).

4364 - Hudri radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Yüksek derece sahiplerini onların altında olanlar görür.
Tıpkı sizin, semânın ufkunda doğan yıldızı görmeniz gibi. Ebu Bekr ve Ömer
(radıyallahu anhüma) onlardandır (yüksek derece sahiplerindendir) ve daha da
ileridirler."

bu Davud, Huruf ve'l-Kıraat, (3987); Tirmizi, Menakıb, (3659).

4365 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Hz. Ömer ve Hz. Ebu Bekr radıyallahu anhüma için:

"Bu ikisi var ya, bunlar, öncekiler ve sonrakilerden
cennetlik olan kühûlün efendisidirler."

Tirmizi, Menakıb, (3366).

4366 - Hz. Huzeyfe raadıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Benden sonra şu ikiye iktida edin: Ebu Bekr ve Ömer
radıyallahu anhümâ."

Tirmizi, Menakıb. (3663, 3664).

4367 - Muhammed İbnu'l-Nanefiyye anlatıyor: "Babam
radıyallahu anh'a dedim ki: "Babacığım, Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'dan sonra insanların hangisi hayırlıdır?"

"Ebu bekr!" dedi.

"Sonra kim?" dedim.

"Ömer!" dedi.

Ben: "Sonra kim?" diye sormaya devam edip
"Osman!" cevabını almaktan korktum da:

"Sonra sen!" deyiverdim. Ama babam:

"Ben mi? Ben sıradan bir müslümanım" dedi."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 5; Ebu Davud, Sünnet 8, (4629).

HZ. OSMAN RADIYALLAHU ANH

4368 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Hz. Ebu Bekr
radıyallahu anh, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanına girmek üzere izin
istedi. Bu sırada Aleyhissalatu vesselam yatağı üzerinde yatmakta idi. Üzerinde
benim bürgüm vardı. Resûlullah halini bozmadan izin verdi. (Konuştular),
meselelerini hallettiler. Hz. Ebu Bekr gitti. Bir müddet sonra Hz. Ömer girmek
için izin istedi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm aynı halini hiç
değiştirmeden ona da izin verdi. Ömer'in ihtiyacını da gördü. Sonra o da gitti.

Bir müddet sonra Osman izin istedi. Bu sefer Aleyhissalatu
vesselam yatağında doğrulup oturdu. Üstünü başını düzeltti. Bana da:
"Elbiseni üzerine topla!" emretti. Ve ona da girmesi için izin verdi.
Onun da ihtiyacını gördü. Osman da gitti.

O gidince ben dayanamayıp: "Ey Allah'ın Resûlü! Ebu Bekir ve
Ömer gelince istifini bozmadığın halde Osman gelince kendine çekidüzen verdin.
Sebebi nedir?" diye sordum. Dedi ki:

"Osman çok utangaç birisidir. Ben istifimi hiç bozmadan eski
halimde iken içeri aldığım takdirde arzusunu açmadan gideceğinden
korktum."

Bir rivayette: "Kendisinden meleklerin haya duydukları bir
kimseden ben haya duymayayım mı?" demiştir.

Müslim, Fezailu's-Sahabe 36, (4201).

4369 - Osman İbnu Abdillah İbnu Mevhib anlatıyor: "Mısır,
ehlinden biri geldi, hacc yapmak istiyordu. Oturan bir grup gördü ve:

"Bunlar da kim?" dedi.

"Kureyşliler!" denildi.

"Aralarındaki yaşlı zat da kim?" dedi.

"Abdullah İbnu Ömer (radıyallahu anh)" denildi.
(Abdullah'a yaklaşarak

"Sana bir şey soracağım, bana ondan haber ver. Hz. Osman
Uhud günü (savaş meydanından) kaçmış mıydı, biliyor musun?" diye sordu. O
da: "Evet!" dedi.

"Onun Bedir'de kaybolduğunu ve savaşta hazır bulunmadığını
da biliyor musun?" diye sordu.

"Evet!" dedi. Adam bu cevap üzerine:

"Allahuekber!" deyip döndü. Abdullah İbnu Ömer
radıyallahu anh:

"Gel!" dedi, sana açıklayayım: "Uhud'daki firarına
gelince: Şehadet ederim ki, Allah onu affetti, mağfirette bulundu. Nitekim
Allah Teâla Hazretleri, haklarında şu ayeti indirdi: "Muhakkak ki iki
ordunun karşılaştığı günde içinizden geri dönen kimseleri, Resûlullah'ın emrine
muhalefet gibi hareketleriyle kazandıkları bazı günahlar yüzünden şeytan
kaydırmak istedi. Fakat gerçekten Allah onların günahlarını bağışladı..."
(Al-i İmran 155). Bedir'deki kayboluşuna gelince: Onun nikahı altında Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın kerimeleri Rukiyye radıyallahu anha vardı ve hasta
idi. Aleyhissalatu vesselam kendisine: "Rukiyye ile kal. Sana Bedr'e
katılan bir kimsenin sevabı ve (ganimetten alacağı) pay var!" buyurdu. (O
da bu istek üzerine kaldı). Bey'atu'r-Rıdvan'daki kayboluşuna gelince: Eğer
Batn-ı Mekke'de ondan daha aziz biri olsaydı, (Resulullah), yerine onu
gönderecekti. Aleyhissalatu vesselam, Mekke'ye onu gönderdi. Bey'atu'r-Rıdvan,
Osman radıyallahu anh Mekke'ye gittikten sonra akdedildi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Bey'at akdi sırasında sağ elini sol eli üzerine
koyarak: "Bu da Osman yerine!" buyurdular. Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın sol elinin Osman için hayrı, onların sağ elinin, kendileri için
olan hayrından fazla idi.

Sonra İbnu Ömer radıyallahu anh, adama:

"Haydi şimdi bu (anlattıklarımı) beraberinde götür!"
dedi."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 7, Humus 14, Meğazi 19; Tirmizi, Menakıb,
(3709).

4370 - Abdurrahman İbnu Semüre radıyallahu anh anlatıyor:
"Hz. Osman radıyallahu anh Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a
ceyşü'l-Usre'yi (Tebük'e gidecek orduyu) techiz ettiği sırada bin dinar getirdi
ve Resulullah'ın kucağına döktü. Aleyhissalatu vesselam, parayı kucağında
(eliyle karıştırıp) altüst etti ve şöyle dedi:

"Bugünden sonra Osman'a, (her ne) yapsa zarar
vermeyecektir!" Ve bu sözü iki sefer tekrar etti."

Tirmizi, Menakıb, (3702).

4371 - Abdurrahman İbnu Habbab radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ceyşü'l-Usre'yi techiz ederken şahid
oldum. Osman İbnu Affan radıyallahu anh kaltı ve:

"Ey Allah'ın Resûlü! dedi, yüz deve çuluyla, semeriyle Allah
rızası için (bağış olarak) bendendir!"

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ordu için bağış yapmaya tekrar
teşvikte bulundu. Osman yine kalkıp:

"Ey Allah'ın Resûlü! Çuluyla semeriyle ikiyüz deve Allah
rızası için bendendir!" dedi. Sonra Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ordu
için bağışta bulunmaya yine teşvikte bulundu. Osman tekrar kalktı ve:

"Ey Allah'ın Resûlü! dedi. Benden üçyüz deve çuluyla,
semeriyle Allah rızası için bağışımdır!"

Abdurrahman der ki: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı
minberden inerken gördüm, hem iniyor, hem de:

"Bu hayırdan sonra, Osman'ın yapacağı (kötü amel) aleyhine
olmaz!"

diyordu."

Tirmizi, Menakıb, (3701).

HZ. ALİ İBNU EBİ TALİB

4372 - Hz. Enes İbnu Malik radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm pazartesi günü gönderildi. Hz. Ali
radıyallahu anh da salı günü namaz kıldı."

Tirmizi, Menakıb. (3730).

4373 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Ashabının arasını kardeşlemişti. Hz. Ali radıyallahu anh
yanına geldi ve:

"Ashabınızın arasını birbirleriyle kardeşlediniz, ama beni
kimseyle kardeşlemediniz!" dedi. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam:

"Sen dünyada da ahirette de benim kardeşimsin!"
buyurdular."

Tirmizi, Menakıb, (3722).

4374 - Zeyd İbnu Erkam radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm şöyle buyurdular: "Ben kimin dostu
(mevlası) isem, Ali de onun dostudur."

Tirmizi, Menakıb, (3714).

4375 - Sa'd İbnu Ebi Vakkas radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Tebük seferine çıkınca Hz. Ali'yi
geride (Medine'de) bırakmıştı.

"Ey Allah'ın Resûlü, siz beni çocukların ve kadınların
arasında mı bırakıyorsunuz?" dedi (kalmak istemedi). Bunun üzerine Aleyhissalatu
vesselam:

"Sen, Hz. Harun'un, Hz. Musa yanında aldığı yeri, benim
yanımda almaktan razı değil misin? Şu farkla ki, benden sonra peygamber
yok!" buyurdular."

Buhari, Megazi 78, Fezailu'l-Ashab 9; Müslim, Fezailu'l-Ashab,
31, (2404); Tirmizi, Menakıb, (3731).

4376 - Müslim ve Tirmizi'nin bir rivayetinde şöyle gelmiştir:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Hayber günü buyurdular ki:

"Yarın sancağı öyle bir kimseye vereceğim ki, O, Allah'ı ve
Resûlünü sever, Allah ve Resûlü de onu sever."

Ravi devamla der ki: "Bu söz üzerine (beni mi seçer
ümidiyle, Aleyhissalatu vesselam'a görünmek için) boyunlarını uzattılar. Ama o:

"Bana Ali radıyallahu anh'ı çağırın!" buyurdular. Ali
getirildi ama gözlerinden rahatsız idi. Hemen gözlerine tükürdü ve sancağı ona verdi.
Allah Teâla Hazretleri onun eliyle fethi müyesser kıldı."

Ravi devamla der ki: "Şu ayet indiği zaman "Gelin,
oğullarımızı ve oğullarınızı çağıralım..." (Al-i İmran 61) Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm hemen Ali'yi, Fatıma'yı, Hasan ve Hüseyin'i (radıyallahu
anhüm ecmain) çağırdı ve:

"Allahım, bunlar benim ailemdir!" buyurdu."

Müslim, Fezailu'l-Ashab 32, (2404); Tirmizi, Menakıb, (3726).

4377 - Zirr İbnu Hubeyş rahimehullah anlatıyor: "Hz. Ali
radıyallahu anh'ın şöyle söylediğini işittim: "Daneyi açan, canlıları
yaratan Zât-ı Zülcelal'e yeminle söylüyorum: Ümmi peygamberim aleyhissalatu
vesselam, bana şu hususu garantiledi: Beni mü'min olan sevecek, münafık olan da
bana buğzedecektir."

Müslim, İman 131, (78); Tirmizi, Menakıb, (3737); Nesai, İman 20,
(8, 117).

4378 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Tâif günü Hz. Ali radıyallahu anh'ı çağırdı ve onunla
hususi konuşma yaptı. (Bu görüşme o kadar uzadı ki) halk: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm amcasının oğluyla görüşmesini uzattı" dedi.
(Resûlullah bunu işitince):

"Onunla hususi görüşmeyi ben (kendi arzumla) yapmadım.
Allah'ın arzusu ve emri ile Resûlü) yaptı" açıklamasında bulundu."

Tirmizi, Menakıb, (3728).

4379 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Berâet (Tevbe) sûresini, (Arafat'ta hacılara tebliğ
edilmek üzere) Hz. Ebu Bekir radıyallahu anh'la göndermişti. Sonra onu
çağırarak:

"Bunun, ehlimden olmayan bir kimse ile tebliğ edilmesi
muvafık değil!" buyurdu. Hz. Ali radıyallahu anh'ı çağırarak sureyi,
(Arafat'ta okuması için) ona verdi."

Tirmizi, Tefsir, Tevbe, (3089).

TALHA İBNU UBEYDULLAH RADIYALLAHU ANH

4380 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Yeryüzünde (iki ayak üzerinde) yürüyen bir şehid görmek
isteyen Talha İbnu Ubeydullah radıyallahu anh'a baksın."

Tirmizi, Menakıb.

4381 - Kays İbnu Ebi Hazım radıyallahu anh anlatıyor: "Ben
Telha İbnu Ubeydullah radıyallahu anh'ın, Uhud'da Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ı himaye ettiği elini kurumuş gördüm."

Tirmizi, Fezailu'l-Ashab 14.

ZÜBEYR İBNU'L-AVVÂM RADIYALLAHU ANH

4382 - Hz. Cabir anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm buyurdular ki:

"Her peygamberin bir havarisi vardır. Benim havarim ise
Zübeyr İbnu'l-Avvam'dır, radıyallahu anh."

Buhari, Fezailu Ashab 13, Cihad 40, 41, 135, Meğazi 29, Haber-i
Vahid 2; Müslim, Fezailu's-Sahabe 48, (2415); Tirmizi, Menakıb, (3746).

SA'D İBNU EBİ VAKKÂS RADIYALLAHU ANH

4383 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın Sa'd radıyallahu anh'tan başka kimseye "Annem babam sana fedâ
olsun" dediğini işitmedim. Uhud Savaşında: "Ey Sa'd (okunu) at! Annem
ve babam sana feda olsun!" dediğini duydum."

Buhari, Meğazi 18, Cihad 80, Edeb 103; Müslim, Fezailu's-Sahabe 41,
(2411); Tirmizi, Menakıb, (3756).

SAİD İBNU ZEYD RADIYALLAHU ANH

4384 - Kays İbnu Hazım anlatıyor: "Said İbnu Zeyd
radıyallahu anh'ı dinledim, diyordu ki: "Vallahi ben şu halimi
hatırlıyorum: "Allah'a yemin olsun, Ömer İslam'a girmezden önce, beni ve kızkardeşini
müslüman olduk diye bağlamıştı. Eğer Osman'a yaptığnız (öldürme işin)den dolayı
Uhud dağı yerinden gitse, gitmede haklı idi."

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 34, İkrah 1.

ABDURRAHMAN İBNU AVF RADIYALLAHU ANH

4385 - Hz. Aişe rudıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm (bir gün) hanımlarına:

"Ölümümden sonra beni üzecek şeylerden biri de sizin
meselenizdir. Size ancak sıddik (Hz. Aişe der ki yani mutasaddık) ve sabırlılar
tahammül edebilir" der.

Hz. Aişe devamla, Ebu Seleme İbnu Abdirrahman'a dedi ki:
"Allah senin babana cennetin selsebil çeşmesinden içirsin."

İbnu Avf, Ümmühatu'l-mü'minin'e tasadduk edenlerdendi, kırkbin
dirheme satılan bir bahçe tasadduk etmiş idi.

Tirmizi, Menakıb, (3750).

EBU UBEYDE İBNU'L-CERRAH RADIYALLAHU ANH

4386 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Her ümmetin bir emini vardır. Bizim eminimiz, ey ümmet, Ebu
Ubeyde İbnu'l-Cerrah radıyallahu anh'tır."

4387 - Müslim'in bir rivayetinde: "Yemenliler Aleyhissalatu
vesselam'a gelerek: "Bizimle birlikte birisini gönder de bize sünneti ve
İslam'ı öğretsin!" dediler. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam Ebu
Ubeyde İbnu'l-cerrah radıyallahu anh'ın elinden tutup:

"İşte bu, bu ümmetin eminidir!" buyurdu."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 21, Megazi 72; Müslim, Fezailu'l-ashab
53, 54. (2419).

ABBAS İBNU ABDİLMUTTALİB RADIYALLAHU ANH

4388 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kim amcama eziyet verirse mutlaka bana eziyet vermiştir.
Şurası muhakkak ki; kişinin amcası babası yerindedir."

Tirmizi, Menakıb, 3764.

4389 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Abbas radıyallahu anh'a dedi ki:

"Ey amcam, pazartesi sabahı bana sen ve oğlun beraber gelin
size dua edivereyim. Allah bu dua bereketine, sana da oğluna da hayırlar
halketsin!"

İbnu Abbas devamla der ki: "Abbas gitti, biz de beraberinde
gittik. (Resûlullah) hepimize bir kisâ örttü; sonra da şöyle dua buyurdu:

"Allahım! Abbâs'ı ve oğlunu mağfiretine erdir, öyle bir
mağfiret ki zâhiri bâtıni bütün günahlarına ulaşıp temizlesin, hiçbir günah
hariç kılmasın. Allahım, ona çocuğu sebebiyle ikram et."

Tirmizi, Menakıb, (3766).

Rezin bir rivayette şu ziyadeyi kaydetti: "Hilafeti onun
neslinde baki kıl."

HZ. CAFER İBNU EBİ TALİB RADIYALLAHU ANH

4390 - Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Horasan'dan siyah bayraklar çıkacak. Bu bayrakları hiçbir
şey geri çeviremeyecek ve mutlaka İlya'ya (Kudüs şehrine) dikilecek."

Tirmizi, Fiten 79, (2270).

4391 - Berâ radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Ca'fer İbnu Ebi Talib radıyallahu anh'a dedi ki:
"sen bana hem huy ve hem de yaratılış yönüyle benziyorsun."

Buhari, Megazi 43; Müslim, Cihad 90, (1783); Tirmizi, Menakıb,
(3769).

HZ. HASAN VE HÜSEYİN RADIYALLAHU ANHÜMA

4392 - Hz. Berâ radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ı gördüm, Hz. Hasan'ı omuzunda taşıyor ve de:

"Allahım, ben bunu seviyorum, onu sen de sev!" diyordu."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 22; Müslim, Fezailu's-Sahabe 58, 59,
(2422); Tirmizi, Menakıb, (3784).

4393 - Tirmizi'nin bir rivayetinde şöyle gelmiştir:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Hz. Hasan ve Hüseyin'e bakıp:
"Allahım, ben bunları seviyorum, sen de sev!" buyurdu."

Tirmizi, Menakıb, (3784).

4394 - Ukbe İbnu'l-Haris radıyallahu anh anlatıyor: "Hz. Ebu
Bekr radıyallahu anh (bir gün) ikindi namazını kıldı, sonra beraberinde Hz. Ali
radıyallahu anh olduğu halde yürümeye başladı. Yolda Hz. Hasan'ı çocuklarla
oynuyor gördü. Omuzuna alıp:

"Babam feda olsun! ali'ye değil, Resûlullah'a
benziyor!" buyurdu. Hz. Ali de gülüyordu."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 22.

4395 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a "ehl-i Beyti'nden hangisini en çok
seviyorsun?" diye sorulmuştu.

"Hasan ve Hüseyin!" diye cevap verdi. Hz. Fatıma
radıyallahu anha'ya:

"Benim oğullarımı bana çağır!" emreder, onları getirip
koklar, kucaklardı."

Tirmizi, Menakıb, (3774).

4396 - Ya'lâ İbnu Mürre anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm buyurdular ki: "Hüseyin bendendir, ben de Hüseyin'denim. Allah
Hüseyin'i seveni sever. Hüseyin "esbat" tan biridir."

Tirmizi, Menakıb, (3777); İbnu Mace, Mukaddime, (144).

4397 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm buyurdular ki: "Hasan ve Hüseyin, cennet ehlinin iki
gencidir."

Tirmizi, Menakıb, (3778).

4398 - Abdullah İbnu Şeddad, babası radıyallahu anh'tan
naklediyor: Der ki: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm iki akşam namazının
(yani akşam ve yatsının) birinde yanımıza geldi. Hasan veya Hüseyin'den birini
taşıyordu. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm öne geçip çocuğu yere bıraktı.
Sonra tekbir getirip namaza durdu. Sonra namaz sırasında uzunca bir secde
yaptı."

Babam devamla dedi ki: "(Secde çok uzadığı için) başımı
kaldırıp baktım. Bir de ne göreyim! Secdede olan Resûlullah'ın sırtına çocuk
binmiş duruyor. Ben hemen secdeme döndüm. Namaz bitince, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a cemaatten:

"Ey Allah'ın Resûlü! Namaz sırasında öyle uzun bir secde
yaptınız ki, bir hadise meydana geldi zannettik veya sana vahiy indi
zannettik!" diye soranlar oldu.

"Hayır!" dedi, "bunlardan hiçbiri olmadı. Velakin,
oğlum sırtıma bindi. Ben, acele edip hevesi geçmeden sırtımdan indirmeyi uygun
bulmadım (kendisi ininceye kadar bekledim)."

Nesai, İftitah 83, (2, 229, 230).

4399 - Ensar'dan bir kadın Selma radıyallahu anha anlatıyor:
"Ümmü Seleme'nin yanına girdim, ağlıyordu.

"Niye ağlıyorsun!" diye sordum. Bana şu cevabı verdi:

"Şimdi Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı rüyamda gördüm.
Başında ve sakallarında toprak vardı. "Neyiniz var, Ey Allah'ın
Resûlü?" dedim, "Az önce Hüseyin'in öldürüldüğüne şahid oldum"
buyurdu."

Tirmizi, Menakıb, (3774).

4400 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Ubeydullah İbnu
Ziyad'a Hz. Hüseyin radıyallahu anh'ın başı getirildi. Elindeki çubuğun ucuyla
burnuna dürtüyor ve:

"Bu kadar güzelini de hiç görmedim!" diyordu. Ben de:

"O, (Âl-i Beyt arasında) Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a
en çok benzeyeni idi" dedim."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 22; Tirmizi, Menakıb, (3780).

4401 - Ammar İbnu Umayr rahimehullah anlatıyor: "Ubeydullah
İbnu Ziyad ve arkadaşlarının kellesi geldikçe Küfe'nin Rahâbe mahallesinin
mescidinde üst üste dizildi. (Seyirci kalabalığa) ben de yaklaştım.

"Geldi! Geldi!" diyorlardı. (Ne idi bu gelen? Merak
edip daha da yaklaştım). Meğerse bir yılanmış. (Nerden geldiyse) gelmiş,
kelleler arasına girip (kayboluyor, tekrar) çıkıyordu. Derken Ubeydullah İbnu
Ziyad'ın burun deliğine girdi ve orada bir müddet kaldı. Sonra çıkıp gitti ve
kayboldu. Biraz sonra kalabalık tekrar bağırmaya başladı:

"Yine geldi! Yine geldi!"

Bu hal iki veya üç kere tekerrür etti."

Tirmizi, Menakıb, (3782).

ZEYD İBNU HÂRİSE VE OĞLU ÜSÂME RADIYALLAHU ANHÜMA

4402 - İbnu Ömer radıyallahu anlüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm askeri bir sefer hazırlamış, askerlerin başına da Üsame
İbnu zeyd'i komutan yapmıştı. (Üsame siyahi bir azadlının oğlu olması
hasebiyle) onun komutanlığından memnun kalmayan bazı kimseler dedikodu
yaptılar. (Söylenen yersiz sözler kulağına ulaşmış olan) Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm:

"Onun komutanlığı hususunda dedikodu yapan sizler, aynı
dedikoduyu daha önce babasının komutanlığı için de yapmıştınız. Allah'a yemin
olsun! O komutanlığa layık idi. Ve o, bana, insanların en sevgililerindendi. Bu
da, bana, ondan sonra insanların en sevgili olanlarındandır"
buyurdu."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 17, Meğazi 42, 87, Eyman 2, Ahkam 33;
Müslim, Fezailu's-Sahabe 63, (2426); Tirmizi, Menakıb, (3819).

4403 - Yine İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: "Ömer
radıyallahu anh, Üsame İbnu Zeyd'e (fey'den) üçbinbeşyüz (dirhemlik) pay
ayırmıştı. Bana ise üçbin (dirhemlik) pay verdi.

"Niye Üsâme'yi benden üstün tuttun? Vallehi hiçbir savaşta
benden ileri geçmiş değil (yani ben de onun katıldığı her savaşa katıldım)
dedim. Bana şu cevabı verdi:

"Ey oğulcuğum! Zeyd radıyallahu anh, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm nezdinde babandan daha sevgili idi. Üsame radıyallahu
anh da Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a senden daha sevgilidir. Ben
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın sevgisini kendi sevgime tercih
ettim."

Tirmizi, Menakıb, (3815).

AMMÂR İBNU YASİR RADIYALLAHU ANH

4404 - Hz. Ali İbnu Ebi Talib radıyallahu anh anlatıyor:
"Ammar radıyallahu anh, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanına girmek
için izin istedi.

"Ona müsaade edin, girsin!" buyurdular. Ammar girince
de:

"Tayyib ve mutayyeb Ammar'a merhaba!" diyerek
selamladılar."

Tirmizi, Menakıb, (3799).

4405 - İkrime radıyallahu anh anlatıyor: "İbnu Abbas
radıyallahu anhüma, bana ve oğlu Ali'ye:

"Ebu Said'e gidin, onun rivayet ettiği hadisi
dinleyin!" dedi. Biz de gittik. Onu, bakımını yapmakta olduğu bir bahçede
bulduk. (Bizi görünce) ridasını alıp sarındı. Sonra bize (en baştan) anlatmaya
koyularak, mescidin inşaasını zikretmeye kadar geldi ve:

"Biz kerpiçleri tane tane taşıyorduk. Ammar radıyallahu anh
ise (biri kendi, biri de Resûlullah adın) ikişer ikişer taşıyordu. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm onu gördü. Üzerindeki toprakları çırpmaya başladı ve:

"Vay Ammâr'a! Onu bâği (âsi) bir grup öldürecek. Bu, onları
cennete çağırır, onlar da bunu ateşe çağırır!" buyurdu."

Buhari, salat 63, Cihad 17.

Buhari'nin rivayetinde "Onu bâği bir grup öldürecek"
ibaresi mevcut değildir. Bu ibare Ebu Bekr el-Berkani ve el-İsmaili'nin
rivayetinde mevcuttur.)

4406 - Hz. Aişe radıyallahu anhâ anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ammar hangi meselede muhayyer
bırakılmışsa mutlaka en doğrusunu seçmiştir."

Tirmizi, Menakıb, (3800).

Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ammâr
kıkırdaklarına kadar iman doldurulmuştur."

Nesai, İman 17, (8, 111).

ABDULLAH İBNU MES'UD RADIYALLAHU ANH

4407 - Abdurrahman İbnu Yezid anlatıyor: "Huzeyfe
radıyallahu anh'a, içiyle dışıyla, hal ve hareketleriyle Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a, en çok benzeyen şahıs kimse, onu bize söyle de
kendisinden hadis dinleyelim" diye sordum. Bize şu cevabı verdi:

"Biz içiyle dışıyla, hal ve hareketleriyle, evinin
duvarlarıyla gizleninceye kadar Resûlullah'a en çok benzeyen, İbnu Mes'ud
radıyallahu anh'tan başka birisini tanımıyoruz."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 27, Edeb 70; Tirmizi, Menakıb, (3809).

4408 - Mesruk ve Şakik rahimehümallah anlatıyor: "Abdullah
İbnu Mes'ud radıyallahu anh dedi ki: "Kendisinden başka ilah olmayan Zât-ı
Zülcelal'e yemin olsun. Kur'ân'dan nazil olan her bir sûrenin nerede indiğini,
her bir ayetin ne sebeple indiğini mutlaka biliyorum. Eğer bilsem ki, bir kimse
Kitabullah'ı benden daha iyi bilmektedir ve ona da deve ulaşabilmektedir,
mutlaka binip giderim."

Buhari, Fezailu'l-Kur'ân 8; Müslim, Fezailu's-Sahabe 114, (2462);
Nesai, Zinet 10, (8, 134).

4409 - Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: "Yemen'den benn
ve kardeşim beraber (Medine'ye) geldik. Bir müddet kaldık. Bu esnada İbnu
Mes'ud ve annesini, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yanına çok girip
çıkmaları ve beraberliklerinin fazlalığı sebebiyle Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın aile efradından olduklarına hükmetmiştik."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 27, Meğazi 74; Müslim, Fezailu's-Sahabe
110, (2460); Tirmizi, Menakıb, (3808).

4410 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Şu ayet
indiği zaman (mealen): "İman edip güzel işler yapanlar, haramdaan sakınıp
iman ederek güzel işler yaptıkları, sonra yine haramdan kaçınmaya devam edip
imanlarında sebat ettikleri, sonra da takvayı kalplerinde iyice kökleştirip
iyilikte bulundukları takdirde, onların, haram şeyleri, henüz haram kılınmazdın
önce tatmış olmalarından dolayı üzerlerine bir günah yoktur. Zira Allah iyilik
yapanları ve iyi kullukta bulunannları sever" (Maide 93) Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm bana: "sen bunlardan birisin" buyurdu."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 109, (2459); Tirmizi, Tefsir, Maide,
(3056).

EBU ZERR EL-GIFÂRİ RADIYALLAHU ANH

4411 - Hz. Ebu Zerr radıyallahu anh:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile karşılaşmazdan önce
üç yıl ibadet ettim" demişti. Kendisine: "(Bu ibadeti) kimin için
yaptın?" diye sordular.

"Allah için!" cevabını verdi. Tekrar:

"Pekiyi nereye yönelerek yaptın?" denildi.

"Rabbim beni nereye yöneltmiş idiyse oraya!" dedi ve
açıklamaya devam etti: "Akşam vakti namaza başlıyor, gecenin sonuna kadar
devam ediyordum. O zaman kendimi bir örtü gibi atıyor, güneş tepeme
yükselinceye kadar öyle kalıyordum. (Bir gün kardeşim) Üneys bana:

"benim Mekke'de görülecek bir işim var. Sen bana baş-göz ol
(eksikliğimi duyurma) dedi ve Mekke'ye gitti. Oraya varınca bana dönmekte
gecikti. Nihayet geldi.

"Ne yaptın?" dedim.

"Mekke'de bir adama rastladım, senin (gibi farklı bir) din
üzerine yaşıyor. Ancak O, kendisini Allah Teâla'nın gönderdiğini
zannediyor" dedi.

"Halk ne diyor?" diye sordum.

"Halk mı? Halk O'na şair diyor, kâhin diyor, sâhir
(sihirbaz) diyor!" dedi. Esasen Üneys şairlerden biriydi. Tekrar sordum:

"Pekala sen ne diyorsun?"

"ben dedi, kâhinlerin sözünü işittim, bilirim. Onunki kâhin
sözü değil. onun söylediklerini şiir çeşitlerine tatbik ettim. Hiçbirine uygun
gelmiyor. Benden sonra kimse O'na şiir diyemez. Vallahi O doğru sözlüdür,
kâhinler ise hep yalancıdırlar!" dedi. Bu açıklama üzerine ben ona:

"Öyleyse benim işlerime de sen baş-göz ol, bir de ben gidip
göreyim!2 dedim."

Ebu Zerr, gerisini şöyle anlatır:

"Mekke'ye geldim. Halktan zayıf bir adam buldum. Ona:
"Şu Sâbii (sapık) dediğiniz adam nerede?" diye sormuştum. Adam, beni
göstererek:

"Burada bir sabii var! Burada bir sabii var!" diye bağırmaya
başladı. Derken vadi halkı kesek ve kemiklerle üzerime hücum etti. Bayılarak
yığılmış kalmışım.

Kendime gelip kalktığım zaman kırmızı bir dikili taş gibiydim.
Zemzem'e kadar gittim. Kanlarımı yıkadım, suyundan biraz içtim.

Böylece otuz gün, gece ile gündüz arası kaldım. Bu esnada zemzem
suyundan başka hiçbir taam almadım. Buna rağmen şişmanladım ve karnımın
kıvrımları arttı. Ciğerimde açlık hissi duymadım. Mekkeliler, ay ışığı olan bir
gecede uyurken Beytullah'ı tavaf eden yoktu. Onlardan sadece iki kadın, İsaf ve
Naile (adındaki putlarına) dua ediyordu. Tavafları sırasında bana kadar
geldiler. (Dayanamayıp):

"Onları birbirlerine nikahlayıverin bari!" dedim. Onlar
dualarından vazgeçmeyip, tavaflarını yaparken yanıma kadar geldiler. Bu sefer:

"Onlar(a niye tapıyorsunuz)? Odundan farkları ne?"
dedim. Kadınlar:

"(İmdat!) burada bir adam yok mu?" diye velvele
kopararak gittiler. Tam o sırada kadınları Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve
Ebu Bekr radıyallahu anh tepeden inerlerken karşılayıp:

"(Niye bağırdınız) başınıza ne geldi?" derler. Kadınlar
(onları daha tanımadan)"

"Kâ'be ile örtüsü arasında bir sâbii (sapık) var!"
derler. Onlar sorarlar:

"Size ne dedi?"

" Bize ağzı dolduran (ağza alınmaz) sözler söyledi"
derler. Derken Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm geldi, Haceru'l-Esved'e
istilamda bulundu, arkadaşıyla birlikte Beytullah'ı tavaf etti. Sonra namaz
kıldı. Namazını bitirince, -Ebu Zerr der ki: "Aleyhissalatu vesselâm'ı
İslam selamı ile ilk selamlayan ben oldum.- "Esselâmu aleyke ya Resûlullah.
(Ey Allah'ın Resûlü! Selam üzerine olsun)!" dedim. Bana:

"Ve aleyke ve Rahmetullah. (Selam senin üzerine olsun,
Allah'ın rahmeti de)!" diye mukabele etti. Sonra:

"Sen kimlerdensin?" diye sordu.

"Gıfâr'danım!" dedim. Bunun üzerine eliyle eğilerek parmaklarımı
alnına koydu. İçimden: "Galiba kendimi Gıfâr'a nisbet etmemden
hoşlanmadı" dedim. Elinden tutmak üzere ilerledim. Fakat arkadaşı bana
mani oldu. Onu benden iyi biliyordu. Sonra başını kaldırıp sordu:

"Buraya ne zaman geldin?

"Otuz gündür burdayım!" dedim.

"Sana kim yiyecek verdi?" dedi.

"Zemzem suyundan başka bir yiyeceğim olmadı. Şişmanladım
bile. Öyle ki karnımın kıvrımları arttı. Ciğerimde açlık hissi de
duymadım!" dedim.

"Zemzem suyu mübarektir. O hakikaten besleyici bir
gıdadır!" buyurdu. Hz. Ebu Bekr radıyallahu anh:

"Ey Allah'ın Resûlü! Bana müsaade et, bu geceki yiyeceğini
ben ikram edeyim!" dedi. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve Ebu Bekr
radıyallahu anh gittiler, onlarla ben de gittim.

Ebu Bekr bir kapı açtı. Taif kuru üzümünden benim için avuç avuç
çıkarmaya başladı. bu, Mekke'de yediğim ilk yemekti. Orada kaldığım kadar
kaldım. Sonra Resûlullah'a geldim. Bana dedi ki:

"ben hurmalıklı bir yere sevkedileceğim. Burasının Yesrib
olduğu kanaatindeyim. Sen kavmine benden mesaj götür. Umarım, sayende Allah
onları hayırla menfaatlendirecek ve onlar sebebiyle de sana sevap
verecek."

Bundan sonra ben kardeşim Üneys'e geldim. Bana:

"Ne yaptın?" diye sordu. Ben:

"Müslüman oldum ve (Muhammed'in hak bir peygamber olduğunu)
tasdik ettim" dedim.

"Ben senin dinine karşı değilim. ben de müslüman oldum ve
tasdik ettim" dedi. Sonra kalkıp annemize geldik. (Durumu anlattık) O da
bize:

"Ben sizin dininize karşı değilim. ben de müslüman oldum ve
tasdik ettim!" dedi. Sonra kalkıp hayvanlarımıza binip kavmimiz Gıfâr'a
geldik. (Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın mesafını getirdik. İlk anda)
yarısı müslüman oldu. Eymâ İbnu Rahza el-Gıfâri müslüman olanların imamlığını
yürütüyordu, bu onların efendisi idi. Diğer (müslüman olmayan) yarı:

"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Medine'ye gelince
müslüman oluruz!" dediler. Derken Aleyhissalatu vesselam medine'ye geldi.
O geri kalan yarı da müslüman oldu. Bir müddet sonra Eslem kabilesi de gelerek:

"Ey Allah'ın Resulü! (Gıfarlılar) bizim kardeşlerimizdir. Onların
müslüman oldukları şey üzere biz de müslüman oluyoruz!" dediler ve onlar
da müslüman oldular. Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Gıfâr'a Allah mağfiretini bol kılsın. Eslem'i de Allah
selamete kavuştursun!" diyerek o iki kabileden memnuniyetini ifade
buyurdular."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 132, (2473): Metin Müslim'in metnidir.

4412 - Ebu Zerr'in Buhari'de gelen bir rivayetinde şöyle
denmiştir: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın bi'set (peygamber olarak
gönderiliş) haberi Ebu Zerr radıyallahu anh'a ulaşınca, kardeşi (Üneys)e:

"Devene bin! şu vadiye (Mekke'ye) git! Kendisini peygamber
zanneden ve semadan haber geldiğini söyleyen şu adam hakkında bana bilgi edin,
sözlerini dinle ve bana getir!" dedi. Kardeşi gidip, Mekke'ye vardı. Onun
sözlerinden dinledi. Sonra Ebu Zerr'in yanına döndü ve şu bilgiyi verdi:

"Onu gördüm. İnsanlara güzel ahlakı emrediyordu. (İnsanlara
getirdiği) kelam da şiir değil."

"Arzuladığım kadar merakımı gideremedin!" dedi. Azık
hazırladı. İçerisinde su olan dağarcığını yüklenip yola çıktı. Mekke'ye geldi.
Mescide uğrayıp Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı kolladı. Esasen O'nu
tanımıyordu. Doğrudan sormayı da uygun görmedi. Böylece birkaç gece geçirdi.
Tutup (bir kuytuya) yattı. Derken Ali radıyallahu anh onu görüp, bir yabancı
olduğunu anladı. Onu görünce takip etti. Bu ikisinden hiçbiri diğerine herhangi
bir şey sormadı. Bu suretle sabaha erdiler. Sonra kırbasını ve azığını Mescid'e
taşıdı. O gün de öyle geçti ve Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı akşama kadar
göremedi. Bunun üzerine yattığı yere döndü. (Az sonra) Ali radıyallahu anh ona
uğradı ve adama:

"Yerimi öğrenme zamanı gelmedi mi?" dedi. Böylece Ebu
zerr'i kaldırdı ve beraberinde götürdü. (Ebu Zerr onu geriden takip etti.)
Birbirlerine hiçbir şey söylemediler. Üçüncü güne ermişlerdi. O gün de aynı
şekilde hareket ettiler. Ali Onu beraberinde ikamet ettirdi. Ve:

"Seni bu memlekete getiren sebebi bana söylemez misin?"
diye sordu. Ebu Zerr:

"Bana yardımcı olup yol göstereceğin hususunda ahd-u misakda
bulunur (kesin söz verir)sen açıklarım!" dedi. Ali söz verdi, o da
açıkladı. Ali dedi ki:

"O haktır ve Allah'ın Resûlüdür. Sabah olunca peşimi takip
et. Ben, senin hakkında korktuğum bir şey görürsem, sanki su döküyorum gibi
doğrulurum. Değilse yürümeye devam ederim. Böylece girdiğim yere sen de
girinceye kadar beni takip et!"

Ali böyle yaptı. O da onu takip edip geldi. Ali, Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın yanına girdi. O da onunla birlikte içeri daldı.
Resûlullah'ın sözünü dinledi ve anında müslüman oldu. Resûlullah kendisine:

"Hemen kavmine dön. (Gördüklerini) onlara haber ver. Emrim
sana gelinceye kadar (orada kal)" ferman etti. Ebu Zerr de:

"Nefsim elinde olan Zât'a yemin olsun, ben de haberi onlar
arasında bağırarak söyleyeceğim!" dedi. Oradan çıkıp Mescid'e geldi.
Yüksek sesle:

"Eşhadu en-lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden
Resûlullah!" dedi. Halk üzerine atılıp, onu iyice dövdüler, canını pek
yaktılar. Derken Abbas radıyallahu anh gelip üzerine kapanarak (mani oldu).

"Yazık size! bunun Gıfârlı olduğunu, Şam'a giden
tüccarlarınızın yolunun oradan geçtiğini bilmiyor musunuz?" diyerek onu
ellerinden kurtardı.

Ebu Zerr, ertesi günü aynı şeyi tekrarladı. Mekkeliler, üzerine
atılıp tekrar dövdüler. Yine Abbas üzerine kapandı ve onu kurtardı.

(Ravi der ki "Bu, Ebu Zerr el-Gıfâri'nin müslüman oluşunun
başlangıcı oldu."

Buhari, Menakıbul-Ensar 33, Menakıb 10.

HUZEYFE İBNU'L-YEMÂN RADIYALLAHU ANHÜMA

4413 - Hz. Huzeyfe radıyallahu anh anlatıyor. "Annem bana:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ı (en son) ne zaman gördün?" diye
sordu. Ben:

"Şu şu zamandan beri görmedim!" dedim. Annem bana
(kızdı ve) azarladı. Bunun üzerine:

"İzin ver Aleyhissalatu vesselam'a gideyim, akşam namazını
O'nunla kılayım ve bana da sana da mağfiret dileyivermesini taleb edeyim!"
dedim. (O gün) Aleyhissalatu vesselam'a gittim. Akşamı onunla kıldım. Yatsıyı
da kılıncaya kadar (orada nafile) namaz kıldı. Sonra ayrıldı. Ben de peşine
düştüm. Derken sesimi işitti:

"Bu kim? Huzeyfe değil mi?" dedi.

"Evet, Huzeyfe'dir!" dedim.

"Hacetin nedir? Allah Teala Hazretleri sana da, annene de
mağfiret buyursun. Şu bir melektir. Bu geceden önce arza hiç inmemiştir. Bana
selam vermek ve Fâtıma'nın, cennetteki kadınların efendisi olduğunu, Hasan ve
Hüseyn'in de cennetteki gençlerin efendisi olduğunu bana müjdelemek için
Rabbinden izin istedi" buyurdu."

Tirmizi, Menakıb, (3783).

4414 - Yine Huzeyfe raadıyallahu anh anlatıyor: "Ashab:

"Ey Allah'ın Resûlü! yerinize bir halife tayin
etseniz!" demişti. Şu cevapta bulundu:

"Ben birini yerime koysam, sonra da siz ona isyan etseniz,
azaba maruz kalırsınız. Velâkin, siz, Huzeyfe'nin size rivayet edeceği sözleri
tasdik edin, Abdullah İbnu Mes'ud'un okuyacağını okuyun."

Tirmizi, Menakıb, (3814).

SA'D İBNU MUÂZ RADIYALLAHU ANH

4415 - Berâ radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a sündüs bir cübbe hediye edildi. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm ipek elbiseyi yasaklamıştı. Halk bu elbiseden çok
hoşlandı. -bir rivayette: "İpek bir elbise hediye edildi, elimizle
yoklamaya başladık, hepimiz hayran olmuştuk" denmiştir. -Resûlullah:

"Nefsim (kudret) elinde olan Zât'a yemin olsun, Sa'd İbnu
mu'âz'ın cennetteki mendilleri bundan hayırlıdır" buyurdular."

Buhari, Libas 26, bed'ül-Halk 8, Menakıbu'l-Ensar 12, Eyman 3;
Müslim, Fezail 126, 2468); Tirmizi, Menakıb, (3846).

4416 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Sa'd İbnu Mu'az'ın vefatından Arş
titredi. -Bir rivayette "Arş-ı Rahmân titredi" buyurmuştur-."

Buhari, Menakıbu'l-ensar 12; Müslim, Fezailu's-Sahabe 125,
(2467); Tirmizi, Menakıb, (3847).

4417 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Said İbnu Mu'az
radıyallahu anh'ın cenazesi taşındığı zaman münafıklar: "Cenazesi ne kadar
hafif!" dediler. (Bu sözleriyle) beni Kureyza hakkındaki hükmünü
kastediyorlardı. Bu, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın kulağına ulaştı.
Hemen şunu söyledi: "Onun cenazesini melekler taşıyordu. (Bu sebeple
insanlara hafif geldi):"

Tirmizi, Menakıb, (3848).

ABDULLAH İBNU ABBÂS RADIYALLAHU ANHÜMÂ

4418 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm beni sinesine bastırdı ve: "Allahım, bunu dinde
fakih kıl" diye dua etti." Bir başka rivayette: "Allahım ona
Kitab'ı öğret!"; bir diğer rivayette: "Hikmeti öğret" demiştir."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 24, ilm 17, Vudû 10, İ'tisam 1; Müslim,
Fezailu's-Sahabe 138, (2477); Tirmizi, Menakıb, (3823, 3824).

ABDULLAH İBNU ÖMER RADIYALLAHU ANHÜMA

4419 - Abdullah İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor:
"(Rüyamda) elimde bir istibrak parçası gördüm. Cennette her nereye istedi
isem bu parça beni (bir kanat gibi) oraya uçuruyordu. Rüyamı (kızkardeşim)
Hafsa'ya anlattım. O da Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a anlatmış.
Aleyhissalatu vesselam, Hafsa'ya:

"Kardeşin Abdullah (Allah'ın ve kulların hakkına riayet
eden) salih bir insan, keşke geceleyin de namaza kalksa!" buyurmuş. Ben bu
vak'adan sonra gece namazını hiç bırakmadım."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 19, Mesacid 58, Teheccüd 2, 21, Tabir 25,
35, 36; Müslim, Fezailu's-Sahabe 139, (2478); Tirmizi, Menakıb, (3825).

ABDULLAH İBNU'Z-ZÜBEYR RADIYALLAHU ANHÜMA

4420 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "İslam'da doğan
ilk çocuk Abdullah İbnu'z-Zübeyr radıyallahu anhüma'dır. Doğunca onu Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'a getirdiler. bir hurma alarak ağzında gevdi, sonra
(sevdiği şeyi) çocuğun ağzına soktu. Karnına ilk giren şey Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın tükrüğü oldu."

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 45; Müslim, Adab 26, (2146).

4421 - Yine Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Zübeyr'in evinde bir kandil görmüştü:

"Ey Aişe dedi. Ben Esmâ'yı nifas olmuş (doğum yapmış)
zannediyorum. Sakın çocuğa isim koymayın, ben isim koyacağım!"

Sonra ona Abdullah ismini koydu ve elindeki bir hurma ile de
tahnik yaptı."

Tirmizi, Menakıb, (3826).

BİLAL İBNU RABÂH RADIYALLAHU ANH

4422 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ey Bilal! İslam olalıdan beri işlediğin ve en çok menfaat
ümid ettiğin ameli bana söyler misin? Çünkü ben, bu gece (rüyamda), cennette ön
tarafımda senin ayakkabılarının sesini işittim!"

Bilal şu cevabı verdi:

"Ben İslâm'da, nazarımda, daha çok menfaat umduğum şu
amelden başkasını işlemedim: Gece olsun gündüz olsun tam bir temizlik yaptığım
(abdest aldığım) zaman, mutlaka bana kılmam yazılan bir namaz kılarım."

Buhari, Teheccüd 17; Müslim, Fezailu's-Sahabe 108, (2458).

4423 - Buhari'nin bir rivayetinde) Hz. Cabir radıyallahu anh'tan
şu rivayet kaydedilmiştir: "Hz. Ömer radıyallahu anh derdi ki: "Ebu
bekir, efendimizdir, seyyidimizi azad etmiştir." Bundan, Bilal radıyallahu
anh'ı kastederdi."

Buhari, Fezailu'l-Ashabı'n-Nebi 23.

UBEY İBNU KA'B RADIYALLAHU ANH

4424 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Übey İbnu Ka'b radıyallahu anh'a: "Allah bana,
Lemyekünillezine keferû'yu sana okumamı emretti!" demişti. Ka'b:

"Yani Allah Teâla Hazretleri benim ismimi size zikir mi
etti?" diye sual etti. Aleyhissalatu vesselam:

"Evet!" buyurdular. Bunun üzerine Ubey radıyallahu anh
ağladı."

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 16, Tefsir, Lem-Yekun 1; Müslim,
Fezailu's-Sahabe 122, (799); Tirmizi, Menakıb, (3894).

EBU TALHA EL-ENSARİ RADIYALLAHU ANH

4425 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelerek:

"Ben açlıktan bitkinim!" dedi. Aleyhissalatu vesselam
derhal hanımlarından birine (adam) (gönderip yiyecek istedi. Ama kadın):

"Seni hak ile gönderen Zât-ı Zülcelal'e yemin olsun
yanımızda sudan başka bir şey yok" diye cevap verdi. Aleyhissalatu
vesselam bunun üzerine diğer bir kadınına gönderdi. O da aynı şeyi söyledi.
Aleyhissalatu vesselam sonunda:

"Bu (bitkin) açı kim misafir edip (doyurursa) Allah ona
rahmet edecektir!" buyurdu. Ensardan Ebu Talha radıyallahu anh denen
birisi kalkıp:

"Ey Allah'ın Resulü! Ben misafir edeceğim!" buyurdu ve
onu evine götürdü. Evde hanımına:

"Yanında yiyecek bir şey var mı?" diye sordu. Hanım:

"Hayır, sadece çocukların yiyeceği var!" dedi. Bunun
üzerine hanımına:

"Sen onları bir şeylerle avut, sonra da uyut. Misafirimiz
girince, ona sanki yiyormuşuz gibi görünelim. Yemek için elini tabağa uzatınca
lambayı düzeltmek üzere kalk ve onu söndür!" diye tenbihatta bulundu.
Kadın söylenenleri yaptı. Beraberce oturdular. Misafir yedi. Karı-koca geceyi
aç geçirdiler.

Sabah olunca Aleyhissalatu vesselam'a geldiler. Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm, Ebu Talha'ya:

"Dün gece misafirinize olan davranışınız sebebiyle Allah
Teala Hazretleri taaccüp etti (ve güldü)!" buyurdu ve şu ayet-i kerime
nazil oldu. (Mealen): "...Ve kendileri ihtiyaç içinde olsalar bile, onları
kendi nefislerine tercih ederler" (Haşr 9).

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 10, Tefsir, Haşr 6; Müslim, Eşribe 172,
(2054).

SELMÂNU'L-FÂRİSİ RADIYALLAHU ANH

4426 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm şu ayeti okumuştu. (Mealen): "(Siz
Allah yolunda bağışta bulunmaya çağırılan kimselersiniz. Fakat içinizden
bazıları cimrilik eder. Cimrilik eden ise, kendi zararına cimrilik etmiş olur.
Allah ganidir; muhtaç olan sizsiniz. Eğer yüz çevirirseniz,) O, sizin yerinize
başka bir topluluk getirir ki, onlar sizin gibi allah'a itaatsizlik
etmezler" (Muhammed 328).

(Orada bulunanlar):

"Bizim yerimize kimler getirilebilir?" dediler.
Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, Selman-ı Farisi'nin omuzuna vurdu, sonra da:

"Bu ve bunun kavmi!" deyip sözüne devam etti:

"Ruhum elinde olan Rab Teâla'ya yemin olsun! Eğer ilim,
Süreyya yıldızına asılmış olsa Fâris'ten (yetişecek bir kısım) kimseler ona
yine de ulaşırlar."

Tirmizi, Tefsir, Muhammed, (3256, 3257).

EBU MUSA EL-EŞ'ARİ RADIYALLAHU ANH

4427 - Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Keşke dün akşam senin kıraatini
dinlerken beni bir görseydin! Gerçekten sana, Hz. Dâvud'un mizmârlarından bir
mizmâr verilmiş."

Buhari, Fezailu'l-Kur'an 31; Müslim, Müsafirin 236, (793);
Tirmizi, Menakıb, (3854).

Müslim'in Berkâni'den kaydettiği bir rivayetteki ziyadede Ebu
Musa demiştir ki: "Ey Allah'ın Resûlü! Bilseydim ki sen beni dinliyorsun,
kıraatimi senin için daha da güzelleştirirdim."

ABDULLAH İBNU SELAM RADIYALLAHU ANH

4428 - Sa'd İbnu Ebi Vakkas radıyallahu anh anlatıyor:
"Yeryüzünde yürüyen hiç kimseye Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın

" Cennetliktir" dediğini duymadım. Ancak Abdullah İbnu
Selam müstesna. Onun hakkında şu ayet indi. (Mealen): "(De ki: Söyleyin
bana, eğer bu Kur'ân Allah tarafından gönderildiği halde onu inkâr ettiyseniz
ve) İsrailoğullarından bir şahit de, Tevrat'a dayanarak onun hak kitap olduğuna
şahidlik edip iman ettiği halde, siz iman etmeyi büyüklüğünüze yediremezsiniz,
zalim olmaz mısınız? Muhakkak ki Allah zalimler güruhuna yol göstermez"
(Ahkaf 10).

Buhari, Menakıbu'l-Ensâr 19; Müslim, Fezailu's-Sahabe 147,
(2483).

CERİR İBNU ABDİLLAH EL-BECELİ RADIYALLAHU ANH

4429 - Cerir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm müslüman olduğum günden beri beni yanına girmekten men
etmedi. Benii görüp de yüzüme karşı tebessüm etmediği de olmadı. Ona at
üzerinde duramamaktan dert yandım. Bunun üzerine eliyhe göğsüme vurdu ve:

"Allahım, bunu (atın üzerinde) sâbit kıl, onu hidayete eren
ve hidâyete erdiren kıl!" buyurdu."

Buhari, Menâkıbu'l-Ensâr 21; Müslim, Fezâilu's-Sahâbe 35, (2475);
Tirmizi, Menâkıb, (3822).

CABİR İBNU ABDİLLAH İBNU HARÂM RADIYALLAHU ANHÜMA

4430 - Hz. Câbir radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (kendisine devemi sattığım)
Leyletu'l-Bair'de yirmibeş kere benim için istiğfar ediverdi."

Tirmizi, Menakıb, (3851).

4431 - Yine Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Bir
defasında ben üzgün bir halde iken "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'la
karşılaşmıştık. Bana:

"Seni niye böyle üzgün görüyorum?" buyurdu.

"Babam Uhud'da şehid düştü. Geriye bakıma muhtaç horanta ve
bir de borç bıraktı" dedim. Bunun üzerine:

"Allah'ın babana hazırladığı nimeti sana müjde edeyim
mi?" dedi. Ben: "Evet!" deyince:

"Allah, hiç kimse ile yüz yüze konuşmuş değildir, daima
perde gerisinden konuşur. Ancak, babanı ihya etti ve perdesiz konuştu:

"Ey kulum, dedi. Ne dilersen benden iste vereyim!"

"Ey Rabbim dedi baban, beni dirilt, senin yolunda ikinci
sefer bir daha öldürüleyim!" Allah Teâla Hazretleri:

"Ama ben daha önce şu hükmü koymuşum: "Ölenler artık
geri dönmeyecekler!" buyurdu. Bunun üzerine şu ayet nazil oldu (Mealen):
"Allah yolunda şehid edilenleri ölü sanma. Onlar, Rablerinin katında hayat
sahibidirler ve O'nun nimetleriyle rızıklanırlar" (Âl-i İmran 169).

Tirmizi, Tefsir Al-i İmran, (3013).

HZ. ENES İBNU MALİK RADIYALLAHU ANH

4432 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Ümmü Süleym
radıyallahu anha dedi ki:

"Ey Allah'ın Resûlü! Hadimin Enes için Allah Teâla
Hazretlerine dua ediver!"

Bunun üzerine şu duayı yapıverdi:

"Allahım, onun malını, çocuklarını çoğalt ve ona
verdiklerini hakkında mübarek kıl!"

Buhari, Da'avat 19, 26, 47, Savm 61; Müslim, Mesacid 268, (660),
Fezailu's-Sahabe 141, 142, (2480, 2481); Tirmizi, Menakıb, (3827, 3828).

4433 - Ebu Halde Halid İbnu Dinar anlatıyor:
"Ebu'l-Aliye'ye: "Enes, "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'dan
hadis işitti mi?" diye sordu. Ebu'l-Aliye:

"(Bu nasıl soru?) Hz. Enes on yıl Resûlullah'a hizmet etti,
Resûlullah onun için duada bulundu. Enes'in bir bahçesi vardı, yılda iki sefer
meyve verirdi. Bahçede bir reyhanı vardı, ondan misk kokusu gelirdi" diye
cevap verdi.

Tirmizi, Menakıb, (3832).

BERÂ İBNU MÂLİK RADIYALLAHU ANH

4434 - Hz. Enes İbnu Mâlik radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Saçı sakalı birbirine karışmış, eski püskü elbiseler
içinde, kimsenin itibar etmediği niceleri vardır ki, Allah'a kasemde bulunsa,
Allah onun yeminini boşa çıkarmaz. İşte Berâ İbnu Mâlik öylelerindendir."

Tirmizi, Menakıb, (3853).

SABİT İBNU KAYS İBNU ŞEMMAS RADIYALLAHU ANH

4435 - Hz. Enes İbnu Mâlik radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, Sâbit İbnu Kays'ı kaybetmişti.
Bir adam:

"Ey Allah'ın Resûlü! Ben onun yerini biliyorum!" dedi
ve gidip evinde oturmuş, başı önde ağlıyor vaziyette buldu.

"Neyin var, (niye ağlıyorsun)?" dedi.

"(Sorma), Şerr var! Sesim, "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm'ın sesinin üstüne çıkıyordu, bütün amelim gitti, cehennemliğim"
dedi. Adam, Sâbit'in bu sözlerini işitince doğru Aleyhissalâtu vesselâm'a geldi
ve durumu haber verdi.

"Ona git ve şöyle buyurdular, sen cehennemlik değilsin,
bilakis sen cennetliksin!"

Buhari, Menakıb 25, Tefsir, Hucurat 1; Müslim, İman 187, (119).

4436 - Müslim'in bir rivayetinde: "Allah Teâla'nın şu ayeti
indiği zaman (mealen): "Ey iman edenler! Seslerinizi, Peygamber'in
sesinden fazla yükseltmeyin!..." (Hucurât 2), Sabit radıyallahu anh evinde
oturup ağlamaya başladı. "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm onu
aradı..." şeklindedir."

Müslim, İman 187, (119).

ADİYY İBNU HATİM RADIYALLAHU ANH

4437 - Hz. Adiyy radıyallahu anh anlatıyor: "Kavmimden bir
grupla Ömer İbnu'l-Hattab radıyallahu anh'ın yanına geldim. Tayy kabilesine
mensup her bir adam için ikibin (dirhem) tahsisat ayırdı, benden ise yüz
çevirdi. Ben kurşısına geçtim, yine benden yüz çevirdi. Ben tekrar karşı
tarafına geçtim. O yine bana tersini döndü. Bu durumda, ben:

"Ey mü'minlerin emiri! Beni tanıyor musun?" dedim.
Güldü ve:

"Evet! Vallahi seni tanıyorum!" dedi ve ilave etti:

"Onlar kâfirken sen iman etmiştin. Onlar yüz çevirirken sen
gelmiş (teslim olmuş)tun. Onlar ahdinden cayarken sen ahdinde sadık kalmıştın.
Ayrıca, "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın yüzünü ve Ashab'ının
yüzlerini ağartan ilk zekât parası da, senin Tayy kabilesinden Resûlullah7a
getirdiğin zekat parası olmuştu."

(Hz. Ömer bu sözlerinden) sonra, (bana vermeyişinin) özrünü
beyana geçti ve dedi ki:

"Ben, fakirlik sebebiyle yoksul duruma düşenlere tahsisat
ayırdım. Onlar aşiretlerinin seyyidleridir. Temsil ettikleri adamlarının (ârız
olacak kıtlık hallerinde onlara infak gibi) hukuklarını üzerlerinde
taşımaktadırlar. (Bu sebeple, geride kalan adamları adına onlara tahsisat
verdim)."

Bu açıklama üzerine Adiyy, Hz. Ömer'e:

"Öyleyse tamam, bana vermemeni normal karşılarım"
dedi."

Bu rivayeti müellif, Buhari ve Müslim'e nisbet etmektedir.
Buhari'de mevcut değildir. Müslim'de muhtasar olarak gelmiştir
(Fezailu's-Sahabe 196, (2523), Rivayet, Ahmed İbnu Hanbel'in Müsned'inde yer
almaktadır (1, 45).

HZ. EBU HÜREYRE RADIYALLAHU ANH

4438 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Ey
Allah'ın Resulü! dedim, senden çok güzel şeyler işitiyorum, fakat ezberimde
tutamıyorum!"

"Ridanı aç!" emrettiler. Ben de açtım. (Dua buyurdu,
sonra topladım). Bundan sonra bana çok hadis söyledi. Ben söylediklerinden
hiçbirini unutmadım."

Buhari, İlim 42; Müslim, Fezailu's-Sahabe 159, (2492); Tirmizi,
Menakıb (3833, 3824).

CÜLEYBİB RADIYALLAHU ANH

4439 - Ebu Berze el-Eslemi radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm gazvelerinden birinde idi. Allah
Teala Hazretleri genimet nasib etti. Ashab'ına "(Arkadaşlarınızdan)
herhangi bir kayıp verdiniz mi?" diye sordu.

"Evet! dediler. Falanca, falanca ve falanca!"
Resûlullah yine sordu:

"Başka bir kaybınız var mı?" Ashab:

"Evet! Falanca, falanca, falanca!" dediler.
Aleyhissalatu vesselam yine sordu:

"Başka bir kaybınız yok mu?"

"Hayır! Yok!" dediler.

"Ama ben Cüleybib'i kaybettim (Onu arayın!)" emretti.
Ashab onu aradı ve öldürmüş olduğu yedi kişinin yanında bulundu. Düşmanlar da
onu öldürmüşlerdi. Aleyhissalatu vesselam gidip başucunda durdu ve:

"O, yedi kişiyi öldürmüş, onlar da onu öldürmüşler! Bu
bendendir, ben de ondanım. Bu bendendir, ben de ondanım" buyurdu. Sonra
Cüleybib'i kolları arasına aldı. Ona, Resûlullah'ın kollarından başka yatak
olmamıştı."

Ravi devamla der ki: "Ona bir mezar kazıldı. Kabrinin içine
konuldu." Gusledildiğini zikretmedi."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 131, (2472).

HARİSE İBNU SÜRAKA RADIYALLAHU ANH

4440 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Ümmü Harise
radıyallahu anha, "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a geldi ve:

"Ey Allah'ın Resulü! Bana Harise'den haber ver!" dedi.
-Harise, Bedir günü isabet eden serseri bir ok sebebiyle ölmüştü- (Kadın
devamla): "Eğer cennetteyse sabredeceğim, değilse (dünya evinde olduğum
müddetçe) ağlamaya devam edeceğim" dedi. Aleyhissalatu vesselam:

"Ey Ümmü Hârise! (Cennetin tek bir bahçe olduğunu mu
sanırsın?) Cennette bahçeler var. Senin oğlun ise, Firdevs-i a'lâ'ya
kondu" buyurdular. (Bunun üzerine kadın gülerek geri döndü.)"

Buhari, Cihad 14, Megazi 9, Rikak 51; Tirmizi, Tefsir, Mü'minûn,
(3173).

HALİD İBNU'L-VELİD RADIYALLAHU ANH

4441 - Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte bir yere indik. Halk
geçmeye başladı. "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Ey Ebu Hüreyre bu kim?" diye soruyordu. Ben de:

"Falanca!" diyordum.

"Bu, Allah'ın ne iyi kulu!" diyordu. Sonra tekrar
soruyordu:

"Peki şu kim?"

"Falanca!" diyordum.

"Bu Allah'ın ne kötü kulu!" diyordu. Bu hal, Hâlid
İbnu'l-Velid radıyallahu anh geçinceye kadar devam etti. O zaman:

"Bu kim?" diye yine sordu. Ben:

"Hâlid İbnu'l-Velid!" dedim.

"Bu Allah'ın ne iyi kulu! Bu Allah'ın kılınçlarından bir
kılınç!" buyurdu."

Tirmizi, Menakıb, (3845).

AMR İBNU'L-ÂS RADIYALLAHU ANH

4442 - Ukbe İbnu Âmir radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "İnsanlar
teslim oldu, Amr İbnu'l Âs ise iman etti."

Tirmizi, Menakıb, (3843).

EBU SÜFYAN İBNU HARB

4443 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a Ebu Süfyan, her ne taleb etti
ise, mutlaka "Tamam!" diye müsbet cevap almıştır."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 168, (2501).

HZ. MUAVİYE RADIYALLAHU ANH

4444 - Ebu İdris el-Havlâni anlatıyor: "Ömer İbnu'l-Hattab
radıyallahu anh, Umeyr İbnu Sa'd'ı Humus valiliğinden azledince yerine Hz.
Muaviye radıyallahu anh'ı tayin etti. Halk:

"Umeyr'i azledip Muaviye'yi mi tayin etti?" diye
mırıldandı. Umeyr radıyallahu anh:

"Muaviye'yi hayırla yadedin. Zira ben "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın: "Allah'ım, onunla (insanlara) hidayetini
ulaştır!" dediğini duydum!" dedi."

Tirmizi, Menakıb, (3842).

4445 - İbnu Abbas radıyallahu anh anlatıyor: "Ben çocuklarla
birlikte oynuyordum. Derken "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm geldi. Ben
hemen bir kapının arkasına saklandım. (Beni orada bulup) enseme dokundu.

"Muaviye'ye git! Onu bana çağır!" dedi. (Ben derhal
gittim ve) geldim:

"O yemek yiyor!" dedim. "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm, tekrar:

"Git Muaviye'yi bana çağır!" emrettiler. (Ben (yine
gidip) döndüm ve:

"O yemek yiyor!" dedim. Resûlullah tekrar:

"Git! Muâviye'yi bana çağır!" emrettiler. Benn yine
gidip geldim ve:

"O yemek yiyor!" dedim. Bunun üzerine: "Allah onun
karnını doyurmasın!" buyurdular."

Müslim, Birr 96, (2604).

4446 - Abdurrahman İbnu Ebi Umeyre radıyallahu anh -ki
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın Ashabından idi- Resûlullah'ın
Muaviye için şöyle dua ettiğini rivayet etmektedir: "Allahım, onu hidayet
edici ve hidayeti bulmuş kıl ve onunla (insanlara) hidayet ver."

Tirmizi, Menakıb, (3841).

HATİCE BİNTU HUVEYLİD RADIYALLAHU ANHÂ

4447 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Hz.
Cebrail aleyhisselam "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelerek:

"Ey Allah'ın Resûlü, dedi. işte Hatice geliyor. Beraberinde
bir kab var, içerisinde katık -veya yiyecek, veya içece- mevcut. O yanınıza
ulaştığı vakit, ona Rabbinden (ve benden) selam söyleyin ve onu gürültü ve
yorgunluk bulunmayan cennette, içerisi oyulmuş inciden mamul bir evle
müjdeleyin!"

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 20, Tevhid 35; Müslim, Fezailu's-Sahabe
71, (2432).

4448 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın hanımlarından hiçbirine, Hz.
Hatice radıyallahu anha'ya karşı duyduğum kıskançlığı hiç duymadım. Halbuki onu
hiç görmüşlüğüm de yok. Ancak, Aleyhissalatu vesselam onun yâdını çok yapardı.
Ne zaman bir koyun kesip parçalara ayırsa Hatice'nin dostlarına da gönderirdi.
Bazan ona: "Sanki dünyada Hatice'den başka kadın yok!" derdim de
bana: "(Onun gibisi var mıydı, o şöyleydi, o böyleydi..! (Öbür kadınlar
beni çocuktan mahrum ederken) benim çocuklarım ondan oldu" diye karşılık
verirdi. (Hz. Aişe derki: İçinden " Bir daha Hatice hakkında kötü söz
söylemeyeceğim" dedim)."

Hz. Aişe devamla der ki: ""Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm, Hatice'den üç yıl sonra benimle evlendi."

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 20, Nikah 108, Edeb 73, Tevhid 32;
Müslim, Fezailu's-Sahabe 73, 74, 77, 78, (2434, 2435, 2436, 2437); Tirmizi,
Menakıb, (3885, 3886).

4449 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"(Ahiretin) en hayırlı kadını Meryem Bintu İmrân'dır.
(Dünyanın) en hayırlı kadını Hatice Bintu Huveylid'dir." Ravi bunu
söylerken, eliyle semaya ve arza işaret etti.

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 20, Enbiya 45; Müslim, Fezailu's-Sahabe
69, (2430); Tirmizi, Menakıb, (3887).

Rezin bir rivayette şu ziyadeyi kaydetmiştir:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Erkeklerden
pek çokları kemâle ermiştir. Kadınlardan ise İmran'ın kızı Meryem, Firavun'un
karısı Asiye, Huveylid'in kızı Hatice ve Muhammed'in kızı Fâtıma'dan başka
kimse kemâle ermemiştir. Hz. Aişe'nin kadınlara üstünlüğü, tiridin diğer
yiyeceklere üstünlüğü gibidir."

Bu rivayet Buhari'de Ebu Musa hadisi olarak gelmiştir. (Enbiya
45), Müslim, Fezailu's-Sahabe 70, (2431); Tirmizi, Et'ime 31, (1835).

HZ. FATIMA RADIYALLAHU ANHÂ

4450 - Emi' İbnu Umeyr et-Teymi anlatıyor: "Halamla birlikte
Hz. Aişe radıyallahu anhâ'nın yanına gittim. Hz. Aişe'ye:

"Hangi kadın "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a daha
sevgili idi?" diye soruldu:

"Fatıma!" dedi.

"Ya erkeklerden?" dendi.

"Fatıma'nın kocası! Zira bildiğim kadarıyla (Ali radıyallahu
anh) çok oruç tutar, çok namaz kılardı."

Tirmizi, Menakıb, (3873).

4451 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm Fetih senesinde Fâtıma'yı çağırarak hususi konuştular.
Fatıma ağladı. Sonra tekrar hususi olarak konuştular. Fatıma bu sefer güldü.
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm vefat edince, Fatıma'dan o ağlama ve
gülmesi hususunda sordum. Dedi ki:

"Önce, "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bana
öleceğini haber verdi, ben de ağladım. İkinci konuşmamızda benim, İbrân kızı
Meryem hâriç diğer kadınların cennette efendisi olacağımı müjdeledi, bunun
üzerine güldüm."

Tirmizi, Menakıb, (3872).

HZ. AİŞE RADIYALLAHU ANHA

4452 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bana:

"Ey Aişe! İşte Cebrail! Sana selâm ediyor!" dedi. Ben
de:

"Ve aleyhisselâmu ve rahmetullahi ve berekâtuhu!"
dedim. Resûlullah benim görmediğimi görürdü."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 30, Bed'ül-Halk 6, Edeb 11, İsti'zan 16,
19; Müslim, Fezailu's-Sahabe 91, (2447); Ebu Davud, Edeb 166, (5232); Tirmizi,
Menakıb, (3876); Nesai, İşretu'n-Nisa 3, (7, 69).

4453 - Hz. Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın Ashabı bizlere her ne zaman bir hadis müşkilat
arzedecek olsa, hemen Hz. Aişe'ye sorardık, o bize bu hususda mutlaka bir bilgi
sunardı."

Tirmizi, Menakıb, (3877).

4454 - Ebu Vail anlatıyor: "Hz. Ali radıyallahu anh, asker
toplamak için Ammar İbnu Yâsir ve Hasan İbnu Ali radıyallahu anhüm'u Küfe'ye
gönderince, Ammar halka şöyle hitap etti: "Ben de biliyorum, O (Hz. Aişe),
dünyada da ahirette de Peygamberimiz aleyhissalatu vesselam'ın zevcesidir.
Velâkin Allah sizleri imtihan ediyor. Kendisine mi, yoksa, Aişe'ye mi tabi
olacaksınız?"

Buhari, Fezailu'l-Ashab 30, Fiten 17.

SAFİYYE BİNTU HUYEY İBNU AHTAB RADIYALLAHU ANHÂ

4455 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Hz. Safiyye'ye,
Hz. Hafsa radıyallahu anhüma'nın "Yahudi kızı" deyip (istiskal
ettiği) ulaşıyor. Bu sözü işiten Safiyye ağlıyor. Tam o ağlarken Aleyhissalatu
vesselam yanına giriyor ve: "Niye ağlıyorsun?" diye soruyor. Safiyye:

"Hafsa bana "Sen Yahudi kızısın!" dedi" der.
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"Sen bir peygamber kızısın. Senin amcan da bir peygamberdir,
ayrıca bir peygamberin de nikâhı altındasın. Öyleyse o sana karşı neyi ile
iftihar ediyor ki?" diyerek onu teselli etti. Sonra da öbürüne: "Ey
Hafsa! Allah'tan kork!" dedi.

Tirmizi, Menakıb, (3891); Nesai'de bulunamamıştır. Belki de
Nesai'nin es-Sünenü'l-Kübrâ'sında mevcuttur. Hadise Tirmizi "sahih"
demiştir.

SEVDE BİNTU ZEME'A RADIYALLAHU ANHÂ

4456 - İkrime anlatıyor: "(Bir gün) Sabah namazından sonra,
İbnu Abbas radıyallahu anhüma'ya, Hz. Sevde'nin vefat ettiği söylenmişti, hemen
secdeye kapandı. Niye böyle davrandığı sorulunca şu cevabı verdi:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm: "(Allah'ın ayetlerinden)
bir ayet gördüğünüz vakit secde edin!" buyurmuştu. İmdi, "Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm'ın zevcelerinin gitmesinden daha büyük bir ayet var
mıdır?"

Ebu Davud, Salat 269, (1197); Tirmizi, Menakıb, (3889).

"Ebu Davud ve Tirmizi, hadisi kaydederler, ancak
Resulullah'ın zevcelerinden hangisinin vefat haberinin geldiğini zikretmezler.
Sevde diye tesmiye, Rezin'in ilavesinde gelmiştir."

ÜMMÜ EYMEN RADIYALLAHU ANHÂ

4457 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Hz. Ömer,
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın vefatından sonra, Hz. Ebu Bekr
radıyallahu anh'a:

"Gel beraber Ümmü Eymen radıyallahu anha'ya gidip ziyaret
edelim, tıpkı Aleyhissalatu vesselam'ın onu ziyaret ettiği gibi" dedi ve
gittiler. Ümmü Eymen onları görünce ağladı.

"Niye ağlıyorsun? Resûlullah'ın Allah nezdinde bulacağı
(mükâfaatlar)ın daha hayırlı olduğunu bilmiyor musun?" dediler. Ümmü
Eymen:

"Evet bilmez olur muyum? Allah indinde olan, Resûlullah için
elbette daha hayırlıdır. Velakin beni ağlatan, semadan gelen vahyin kesilmiş
olmasıdır" dedi. Bu sözleri onları da hüzünlendirdi. Ümmü Eymen'le
birlikte onlar da ağladılar."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 103, (2453).

EHL-İ BEYT'İN FAZİLETİ

4458 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Nimetleriyle sizi beslediği için Allah'ı sevin. Beni de
Allah sevgisi için sevin. Ehl-i Beytimi de benim sevgim için sevin."

Tirmizi, Menakıb, (3792).

4459 - Sa'd İbnu Ebi Vakkâs radıyallahu anh anlatıyor: "Şu
ayet indiği zaman, (mealen): "Sana bu ilim geldikten sonra, kim seninle bu
hususta mücadele edecek olursa de ki: "Gelin, çocuklarımızı ve
çocuklarınızı, kadınlarımızı ve kadınlarınızı, kendinizi ve kendimizi çağırıp
toplanalım, sonra niyaz edelim ki, Allah'ın laneti yalancılar üzerine
olsun!" (Âl-i İmran 61), "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Ali'yi ,
Fatıma'yı, Hasan ve Hüseyin radıyallahu anhüm ecmain'i çağırdı ve:

"Allah'ım, bunlar da benim ehlim (ailem)"
buyurdu."

Tirmizi, Tefsir, Âl-i İmran, (3002).

4460 - Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: "Ben
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın evinin kapısında iken şu ayet nazil
oldu: "...Ey peygamber ailesi! Allah günahlarınızı giderip sizi tertemiz
yapmak istiyor" (Ahzab 33). Evde "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm,
Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyin vardı. Onlara bir örtü bürüdü ve:

"Allahım, işte bunlar benim ehl-i beytimdir, bunlardan
günahı gider ve bunları kirlerden tertemiz kıl!" buyurdu. Ben atılıp:

"Ey Allah'ın Resûlü! Ben ehl-i beytten deyil miyim?"
dedim. Bana:

"Sen (yerinde dur, sen zaten) hayırdasın, sen Resûlullah'ın
zevcesisin!" diye cevap verdi."

Tirmizi, Menakıb, (3870).

4461 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Şu ayet indiği
zaman (mealen): "... Ey peygamber ailesi! Allah günahlarınızı giderip sizi
tertemiz yapmak istiyor" (Ahzab 33), "Resûlullah aleyhissalâtu
vesselâm sabah namazına giderken, altı aya yakın bir müddette, Hz. Fatıma
radıyallahu anha'nın kapısına uğrayıp:

"Namaz(a kalkın) ey Ehl-i Beyt "Allah günahlarınızı
giderip sizi tertemiz yapmak istiyor!" buyurdu."

Tirmizi, Tefsir, Ahzab, (3204).

4462 - Hz. Aişe radıyallahu anha anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, üzerinde siyah (yünden) nakışlı
bir kumaş olduğu halde sabahleyin (evden) çıktı. O sırada Hasan geldi, onu
örtünün altına soktu. Sonra Hüseyin geldi onu da soktu. Sonra Fatıma geldi, onu
da soktu. Sonra Ali geldi onu da örtünün altına soktu. Sonra da:

"Ey Ehl-i Beyt Allah günahlarınızı giderip sizi tertemiz
yapmak isttiyor" (Ahzab 33) buyurdu."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 61, (2424).

4463 - Yezid İbnu Hayyan, Zeyd İbnu Erkam radıyallahu anh'tan
naklen anlatıyor: ""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Haberiniz olsun! Ben size iki ağırlık bırakıyorum.
Bunlardan biri Allah Teâla'nın Kitabı'dır. O, Allah'ın (sema-arz arasına
uzanmış) ipi olup, kim ona tutunursa hidayet üzere olur, kim de onu terkederse
dalâlete düşer. İkincisi itretim, Ehl-iBeytim'dir." Biz, Zeyd İbnu Erkam'a
sorduk:

"Kadınları da Ehl-i Beyt'inden midir?"

"Hayır! dedi, Allah'a yemin olsun, kadın bir müddet erkekle
beraber olur. Sonra (kocası) onu boşar, o da babasına ve kavmine döner.
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın Ehl-i Beyt'i aslı ve kendinden sonra
sadaka haram olan asabesi'dir."

Müslim, Fezailu's-Sahabe 37, (2408).

4464 - İbnu Ömer radıyallahu anh anlatıyor: "Ebu Bekr
radıyallahu anh buyurdular ki: "Muhammed aleyhissalatu vesselam'ı Ehl-i
Beytinde gözetin."

Buhari, Fezailu'l-Ashab 12, 22.

ENSARIN FAZİLETİ

4465 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Şayet Ensar bir vadiye veya geçide sülûk etse ben de
mutlaka Ensar'ın gittiği vadiye ve geçide sülûk ederim. (Eğer hicret olmasaydı
ben Ensâr'dan biri olurdum.)"

Ebu Hüreyre der ki: "Ona annem ve babam feda olsun. (Bu
sözüyle haddi aşmış, Ensarın hakkından fazlasını onlara vererek) zulmetmiş
değildir. (Zira) onlar O'nu barındırdılar ve O'na yardım ettiler veya bir başka
kelime (ile ifade edilecek) yardımlar yaptılar. Mallarıyla kendisine ve
Ashabına muâvenette bulundular."

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 2, Temenni 9.

4466 - Ebu Said radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Benim kendisine sığındığım sırdaşım ehl-i Beyt'imdir,
dayanağım da Ensar'dır. Öyleyse onların (Ehl-i Beyt ve Ensâr'ın) kusurlularını
affedin, faziletli olanlarına da sarılın."

Tirmizi, Menakıb, (3900).

4467 - İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Allah'a ve ahirete iman eden kimse Ensâr'a
buğzetmesin."

Tirmizi, Menakıb, (3903).

4468 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ensar dayanağımdır, sırdaşımdır. İnsanlar sayıca artarken
onlar azalacaklar. Öyleyse onların iyilerine yapışın, kusurlularını da
affedin."

Buhari, Menakıbu'l-Ensar 11; Müslim, Fezailu's-Sahabe 176,
(2510); Tirmizi, Menakıb, (3901).

Buhari, İbnu Abbas radıyallahu anhüma'nın kaydettiği bir diğer
rivayette: "Onlar azalacaklar" lafzının peşinde şu ziyadeye yer
verir: "... Öyle ki yemekteki tuz gibi olacaklar."

BEDİR, AKABE VE BEY'ATU'R-RIDVAN'A KATILANLARIN FAZİLETİ

4469 - Rifa'a İbnu Rafi' ez-Züraki radıyallahu anh anlatıyor:
"Cibril aleyhisselam, "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a gelerek:

"İçinizdeki Bedir ehlini ne addediyorsunuz?" diye
sordu. Aleyhissalatu vesselam: "Müslümanların en faziletlisi!"
buyurdu. Cebrail:

"Biz de Bedir'e katılan melekleri öyle (en faziletlimiz)
biliyoruz!" dedi. Rifâ'a radıyallahu anh da Bedir ehlindendi. Rafi' ise
Akabe ehlindendi ve oğluna:

"Akabe bey'atlerinde hazır bulunmam yerine Bedir'de hazır
bulunmuş olmam beni sevindirmez!" derdi."

Buhari, Megazi 11.

4470 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Allah Teâla Hazretleri, Bedir Ehli(nin yaptığı fedakârlık
ve ihlasları)na muttali oldu da:

"Artık ne isterseniz yapın. Ben sizi affetmişim!"
buyurdu."

Ebu Dâvud, Sünnet 9, (4654).

4471 - Hz. Câbir radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "(Hudeybiye'de) ağaç altında Bey'at
edenlerden hiç kimse ateşe girmeyecektir."

Müslim, Fezâilu's-Sahabe 163, (2496); Ebu Davud, Sünnet 9,
(4653); Tirmizi, Menakıb, (3859).

İSLÂM ÜMMETİNİN FAZİLETİ

4472 - Hz. Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Müslüman, yahudi ve hıristiyanların meseli şuna benzer: Bir
adam var, bir grub kimseyi ücretli olarak tutmuş; kendisi için belli bir ücret
mukabilinde, geceye kadar çalıştırıyor. Bunlar gündüzün yarısına kadar çalışıp:

"Bize şart koştuğun ücrete ihtiyacımız yok. (Biz gideceğiz.)
Şu ana kadar yaptığımız iş için de para istemiyoruz" derler. Adam onlara:

"Böyle yapmayın, işin geri kalan kısmını da tamamlayın ve
ücretinizi tam olarak alın!" diye rica eder. Ancak onlar buna yanaşmazlar
ve terkedip giderler.

Adam onlardan sonra işi için başkalarını ücretle tutar. Onlara:

"Şu gününüzü tamamlayın, öncekilere vaadettiğim ücreti size
tam olarak vereyim!" der. Bunlar ikindi vaktine kadar çalışırlar. O zaman:

"İşin senin olsun, yaptığımız çalışmanın ücretini de
istemiyoruz. (Çalışmayı terkediyoruz)!" derler. Adam onlara da:

"İşinizin geri kısmını tamamlayın, şurada az bir zamanınız
kaldı" diye rica eder, ancak onlar dinlemeyip giderler. Adam geri kalan
zamanda çalışmaları için yeni işçiler tutar. Bunlar da geri kalan zamanda
çalışmaları için yeni işçiler tutar. Bunlar da geri kalan zamanda güneş
batıncaya kadar çalışırlar ve önceki iki grubun ücretini de alırlar. İşte bu,
onların ve bu nurdan kabul ettikleri miktarın meselidir."

Buhari, İcare 11, Mevâkitu's-Salat 17.

4473 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Sizden önce geçen ümmetlere nazaran sizin bekânız, ikindi
vakti ile güneşin batması arasındaki müddet gibidir. Tevrat ehline Tevrat
verildi, onlar gün ortasına kadar onunla amel ettiler. Daha fazla devam
etmekten aciz kaldılar. Onlara kîrat kîrat ücretleri verildi. Sonra Ehl-i
İncil'e İncil verildi. Onlar da ikindi namazına kadar çalıştılar. O zaman onlar
da âciz kaldılar, kîrat kîrat onlara da ücretleri verildi. Bize ücretimiz
ikişer kîrat, ikişer kîrat verildi. İki kitap mensupları:

"Ey Rabbimiz, sen bunlara ikişer kirat, ikişer kirat olarak
verdin. Halbuki bize birer kirat, birer kirat vermiştin. Halbuki biz, amel
yönüyle onlardan ileriyiz!" dediler. Allah Teâla Hazretleri:

"Ben ücretlerinizde bir haksızlık yaptım mı?" buyurdu.
Onlar "Hayır!" dediler.

"Öyleyse, bu benim lütfumdur, onu ben dilediğime
veririm" buyurdu."

Buhari, İcare 8, 9, Mevakitu's-Salat 17, Enbiya 50,
Fezailu'l-Kur'ân 17, Tevhid 31, 47; Tirmizi, Emsal 7, (2875).

4474 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselam'ın yanında bir cenaze geçti. Oradakiler, cenaze hakkında
hayırlı senada bulundular. Aleyhissalatu vesselam:

"Vacib oldu! (Vacib oldu! Vacib oldu!)" buyurdular.
Sonra bir cenaze daha geçti. Bunu kötü sözlerle yâdettiler. Resûlullah yine:
"Vacib oldu!" buyurdular. Hz. Ömer radıyallahu anh:

"Ey Allah'ın Resûlü! Vacib olan nedir?" diye sordu.

"Öncekini hayırla yâdettiniz ona cennet vacib oldu.
İkincisini kötülükle yadettiniz ona da cehennem vacib oldu. Sizler Allah'ın
yeryüzündeki şahidlerisiniz!" buyurdu."

Buhari, Cenaiz 86, Şehadet 6; Müslim, Cenâiz 60, (949); Tirmizi,
Cenaiz 63, (1058); Nesai, Cenaiz 50, (4, 49, 50); Ebu Dâvud, Cenaiz 80, (3233).

4475 - Huzeyfe radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Allah Teâla hazretleri, bizden öncekileri cum'ayı bulma
işinde şaşırttı. Bu sebeple cumartesi yahudilerin, pazar günü de
hıristiyanların oldu. Allah Teâla hazretleri bizi yarattı ve bizlere cuma
gününü bulma hususunda hidayet nasib etti: Cumayı da, cumartesiyi de, pazarı da
(ibadet günleri) kıldı. Onlar Kıyamet günü de bize tâbidirler. Biz, dünya ehli
arasında sonuncusuyuz, fakat Kıyamet günü birinciler olacağız ve bütün
mahlûkattan önce hesapları görülüp bitirilecekler olacağız."

Müslim, Cum'a 22, (856).

4476 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kıyamet günü Aziz ve Celil olan Allah: "Ey Adem!"
diye seslenir. Adem:

"Ey Rabbim buyur, emrindeyim, bütün hayırlar senin
elindedir!" der. Şöyle bir nidada bulunulur:

"Allah sana, cehennem hey'etini çıkarmanı emrediyor!"
Adem sorar:

"Ey Rabbim, cehennem hey'eti ne kadardır?"

"Her binden dokuzyüzdoksandokuzu!"

İşte "hamilelerin çocuğunu düşürdüğü, çocukların
ihtiyarladığı, insanların sarhoş olmadıkları halde, azabın şiddetinden sarhoşa
döneceklerini göreceğin zaman bu zamandır." Bu haber Ashab'a çok ağır
geldi. Öyle ki yüzlerinin rengi değişti.

"Ey Allah'ın Resûlü! dediler, bu binde bir içine hangimiz
gireceğiz?"

"Ye'cüc ve Me'cüc'dan binde dokuzyüzdoksandokuz, sizden ise
bir olacak. Şunu da bilin: Siz insanlar arasında, beyaz bir öküzde siyah bir
kıl veya siyah bir öküzde beyaz bir kıl durumundasınız."

Buhari, Tefsir, Hac, 1, Enbiya 7, Rikak 46, Tevhid 32; Müslim,
İman 379, (222).

4477 - Ebu Ümâme radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Rabbim bana, ümmetimden yetmişbin kişiyi hesab ve ceza
olmaksızın cennete koymayı vaadetti. Her bin ile birlikte yetmişbin ve Rabbimin
avucuyla üç avuç daha."

Tirmizi, Sıfatu'l-Kıyâme 13, (2439); İbnu Mâce, Zühd 34, (4286).

4478 - İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ümmetimin cennete gireceği kapının genişliği, iyi bir
atlının üç (gün veya yıl) yürüme mesafesidir. Onlar (cennet ehli) kapıdan
girerken sıkışırlar da omuzları ezilecek hâle gelir."

Tirmizi, Cennet 14, (2551).

4479 - Tirmizi'nin bir diğer rivayetinde Büreyde radıyallahu anh
("Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın şu sözünü) nakleder: "Cennet
ehli yüzyirmi saftır. Bunlardan seksen safı bu ümmetten, kırk safı da diğer
ümmetlerdendir."

Tirmizi, Cennet 13, (2549).

4480 - Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Müslüman bir kimse öldü mü, Allah ona bedel bir yahudi veya
hıristiyanı cehenneme koyar."

Müslim, Tevbe 50, (2767).

4481 - Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm:

"İmtina edenler hariç, bütün ümmetim cennete
girecektir!" buyurmuşlardı.

"İmtina edenler de kim?" dediler.

"Kim bana itaat ederse cennete girer, kim âsi olur (itaat
etmezse) o imtina etmiş demektir!" buyurdular."

Buhari, İ'tisam 2.

4482 - Ebu Mâlik el-Eş'ari radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Allah sizi üç hasletten himaye etti: "Hepinizi helak
edecek olan peygamberinizin bedduasından, batıl ehlinin hak ehline (nurunu
söndürecek kesin) bir galebesinden, dalalet üzerine birleşmenizden."

Ebu Dâvud, Fiten 1, (4253),

4483 - Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Şu ümmetim rahmete mazhar olmuş bir ümmettir. Ahirette
azaba maruz kalmayacaktır. Onun azabı dünyadadır: Fitneler, zelzeleler ve
katl."

Ebu Davud, Fiten, (4277).

4484 - Yine Ebu Musa radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Allah Teâla Hazretleri (şu ayetle) ümmetim için bana iki
eman indirdi:

1. Sen aralarında olduğun müddetçe Allah onlara (umumi bir) azab
vermeyecektir.

2. Onlar istiğfarda bulundukları müddetçe, Allah onlara azab
vermeyecektir" (Enfal 33).

Ben aralarından ayrıldım mı, (Allah'ın azabını önleyecek ikinci
eman olan) istiğfarı Kıyamete kadar aralarında bırakıyorum."

Tirmizi, Tefsir, Enfal (3082).

4485 - Âmir İbnu Sa'd babası radıyallahu anh'tan naklen
anlatıyor: ""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm Benî Muâviye Mescidine
girdi. Orada iki rek'at namaz kıldı, biz de onunla beraber kıldık. Sonra
Rabbine uzun uzun dua etti. Sonra yanımıza döndü. Dedi ki:

"Rabbimden üç şey talep ettim. İkisini verdi, birini geri
çevirdi: Rabbimden ümmetimi umumi bir kıtlıkla helâk etmemesini talep ettim,
bunu bana verdi. Ümmetimi suda boğulma suretiyle helâk etmemesini diledim, bana
bunu da verdi. Ümmetimin kendi aralarında savaşmamalarını da talep etmiştim, bu
geri çevrildi."

Müslim, Fiten 20, (2890).

4486 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ümmetimden (âlim, şehid, salih) bazıları var; bir (çok
kabilelere şamil bir) cemaate şefaat eder, bazıları var bir kabileye şefaat
eder; bazıları var bir bölüğe şefaat eder; bazıları da tek bir ferde şefaat
eder ve cennete girmelerini sağlar."

Tirmizi, Kıyamet 11, (2442).

4487 - Rezin şunu ilave etmiştir: "Şefaatim, ümmetimden
büyük günah işleyenler içindir. Bir adamın ateşe atılması için emir verilir.
Giderken, (dünyada) susadığı zaman su vermiş olduğu adama rastlar, onu tanır ve
ona:

"Benim için şefaat etmeyecek misin?" der. Adam:

"Sen de kimsin?" diye sorunca:

"Ben sana falan falan gün su içirmedim mi?" der. Öbürü
bunu tanır ve (Allah nezdinde) onun lehinde şefaatte bulunur. Adam da böylece
geri çevrilir ve cennete gider."

Tirmizi, Kıyamet 11, (2437).

4488 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: ""Resûlullah
aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ümmetim yağmur gibidir, evveli mi, ahiri mi daha hayırlıdır
bilinemez."

Tirmizi, Emsal 6, (2873).

4489 - Hz. Muğire radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ümmetimden bir grup, (hak üzerine) galip olmaktan hiç geri
kalmaz. Allah'ın emri (Kıyamet) gelince de onlar galibtir."

Buhari, İ'tisam 10, Menakıb 27, Tevhid 29; Müslim, İmaret 171,
(1921).

Buhari: "Bu grup, alimlerdir" demiştir.

4490 - Sa'd İbnu Ebi Vakkas radıyallahu anh anlatıyor:
""Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Ehl-i garb hak üzere galib olmaya, kıyamet kopuncaya kadar
devam ederler."

Müslim, İmaret 177, (1925).

» **Bir Hadis**
» HADİS-İ ŞERİF:
» Bir Hadis-i Serif
» Evliyalar Ansiklopedisi