Ligjerues:Mr.Uzeir Ibrahimi
Imam në Xhamin e Re F.sh Kamjan
DHËNJA E SADEKATUL FITRIT NË MUAJN E RAMAZANIT.
Xhemat i nderuar së pari ti falenderohemi Allahut xh.sh. i cili na bëri pjestar të fesë Islame, poashtu ti falenderohemi Allahut xh.sh. i cili na mundësoj që të mbërijm edhe këtë Muaj të bekuar, ku ditët e këtij muaji i kalojmë në agjërim ndërsa netët në ibadet si dhe na mundësoi që ta falim edhe namazin e Xhumas së bashku. Përshëndetje dhe salavate të përzemërta ti dërgojm Pejngamberit tonë, njeriut më të dashur,komentatorit më të mirë të Kuranit, predikuesit të fesë Islame, Muhammedit a.s. si dhe familjes së tij të pastër, shokve të tij të sinqert si dhe të gjithë atyre që kan ndjekur e që do të ndjekin rrugën e Tijë deri më ditën e Kijametit.
Në dersin e kaluar cekëm se Muslimani obligohet nga ana e Allahut xh.sh.që në këtë muaj të largohet nga haja dhe pija për një kohë të caktuar,si dhe të mundohet që kohën të shritëzoj maksimalisht për të mirën e tij sepse janë castet, momentet ku Allahu xh.sh. për hirë të agjërimit lutjet e besimtarit nuk i kthen prapa.
Muaj Rmazanit përvec që është muaj i agjërimit, i Kur`anit,i namazit vullnetar,i lutjeve është edhe muaj i solidaritetit,humanizmit.
Pra Muslimani përvec që obligohet me agjërim, obligohet edhe me dhënjen e një pjesës së pasurisë vëllaut të tij.
Pra Muslimani po qese arrijnë sasin e nisabit ( e që është 91 gram ari, apo kundërvlera e saj) e ka vaxhib dhënjen e sadekatul fitrit,sipas medhhebit Hanefijj.
Këta bazohen në hadithin e Muhammedit a.s. i cili thotë “Pejgamberi i Allahut xh.sh. ka bërë obligim sadekatul fitrin e Ramazanit një saa prej hurme, ose një saa prej elbi,orizi,rrush të that, për cdo të lirë dhe rob, për cdo mashkull dhe femre, për cdo të vogël dh të rritur prej muslimanëve.Disa dijetar thonë se duhet të jepet edhe për foshnjen që ende nuk ka lindur mirëpo e ka mbushur 4 muaj në barkun e nënës,sepse konsiderohet i,e, gjallë.
Kush obligohet që të jap sadekatul-fitrin?
Sipas medhhebit ahneffij kriefamiljari po qese posedon sasin e nisabit obligohet që të jap sadekatul-fitrin edhe ate për vehte, për gruan, fëmijët si dhe për të gjith ata që ai është përgjegjës për ushqimin dhe veshëmbathjen e tyre.
Sa është sasia e dhënjes së sadekatul-fitrit?
Sipas hadithit të Muhammedit a.s.është një saa,e cila ka qenë një lloj ene( tasi) që ka peshuar 3.296 gram(1saa=3.296.gram) sipas dijetarve kjo është marë në konsiderat dhe është dhënë një tarife e cila bazphet në këte. Mirëpo dikush mundë të thot se gruri kushton 10 denar dhe se 3.kilogram grur kushtoj 30 denar e jo sa e kanë caktuar Hoxhallarët 100,150,200denar,por nuk duhet që të llogarisim vetëm grurin,po qese llogarisim orizin i cili kushton 70 denar pë kilogram 3kg =210denar na del, e mos të marim rrushin e that apo hurmat sepse do të na del më shtrenjt.
Koha kur duhet të jepet sadekatul fitri?
Sadekatul-fitri mund të jepet prej kur hijnë muaj i Rmazanit e deri para faljes së namazit të Bajramit, e po qese jepet para ose pas kësaj kohe ajo nuk është sadekatul-fitër por është një sadaka e rëndomtë,këte e vërteton hadithi i Muhammedit a.s. i cili thot”Kush e jep ate para namazit të bajramit ajo është e pranuar,por kush e vonon pas namazit ajo konsiderohet sadaka prej sadakave të rëndomta”
Kujt i takon dhe kujt nuk i takon dhënja e sadekatul-fitrit?
Se kujt duhet ti jepet sadekatul-fitri më së miri na tregon Kur`ani Famëlart ku Allahu xh.sh. thot:
إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ {60}
All-llahu caktoi obligim që lëmosha (zeqati etj.) t'ju takojnë vetëm: të varfërve (nevojtarëve), të ngratëve (që s'kanë fare), punonjësve (që e tubojnë), atyre që duhet përfituar zemrat (të dobtëve në besim), e duhet dhënë edhe për lirim nga robëria, të mbyturve në borxhe, (luftëtarëve), në rrugën e All-llahut dhe atij që ka mbetur në rrugë. All-llahu e di gjendjen e robërve, punon sipas urtësisë së vet.(Suretuttevbe 60)
Dijetarët jan të mendimit se duhet tju jepet fukarave,të ngratëve,edhe ate duke filluarprej njeriut që ke më afër për nga gjaku si p.sh.mund tia japish vellaut poqese jeni të ndarë, motrës poqese është e martuar, dajës, hallës tejzes etj poqese plotësojn kushtet e marrjes së sadekatul-fitrit.
Si dhe mund të jepen për përmbajtjen e institucioneve fetare sic janë: Xhamit,Mektebet,Medreset,etj.
Sadekatul-fitrin nuk mundë tja jep baba birit, birit të birit si dhe femiu nuk mund tia jap babës babës sëbabës e kështu me radhë.
Pse duhet të jepet sadekatul-fitri,cfar është qëllimi?
Së pari duhet të ceket se me dhënjen e kësaj lëmosheje ne tregojmë humanitetin, dashurin vellazërore qëkemi dhe se këte dashuri nuk duhet të tregojm vetࡗm me fjalë por edhe në vepra, ku edhe Muhammedi a.s. thot”Përgezoni ata (fukarat) që mos të dalin e të lipin at dit(pra ka për qëllim ditën e bajramit).
Si dhe bënë pastrimin tonë prej ndonje gabimi që kemi bërë gjat agjërimit si: shikimi apo dëgjimi haram,gjat disedës me tjere ndonjë gabim etj etj.
Muhammedi a.s. thot “Agjerimi i personit që ende nuk ka paguar sadekatul-fitrin qëndron ndërmjet tokës dhe qyellit.
Poashtu vlen të ceket se personat e moshuar si dhe ata që janë me smundje të përherëshme, e që nukkan pasur mundësi të agjërojnë duhet të paguajn fidje,ku edh vet Allahu xh.sh. në një ajet Kur`anor thot:
وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ
E ata që i rëndon ai (nuk mund të agjërojnë), janë të obliguar për kompensim, ushqim (ditor), i një të varfëri, ai që nga vullneti jep më tepër, ajo është aq më mirë për te.(Elbekare 184)
Pra po qese këta persona materialisht jan mirë duhet që të paguajn fidje,pra të ushqjn një të varfër edhe ate më së paku di haje, se sa mund të kushtojn di haje të gjith e dijmë poqese vëndojm dorën në zemër.E nëse japim më tepër ajo nuk humbet.
Me shpres që të vazhdojm në javët në vijim lusim Allahun xh.sh. që ditët që kemi agjëruar, ibadetet, duat, sadekatulfitrin që do ta japim tna i pranon për nder të këtij muajt të cilin edhe vet e ka vlersuar.
O Zot nëse jemi larguar prej teje na afro,nëse kemi gabuar, gjunahe mos na shëno, nëse jemi hidhëruar na pajto, sadekatul-fitrin,duat dhe agjërimin tonë na e prano, shpërblimin Tënd na e dhuro të gjitha ibadetet dhe lutjet tona për nder të këtij muaji mos na i refuzo Ja Rabbena. O zot për nder të këtij muajt na i shëro të sëmurit tanë, na i mëshiro të vdekurit tanë, si dhe ndihmoju të gjith besimtarëve anemban ku jetojnë të cilët vetëm në mëshirën tënde shpresojnë.